Η Covid-19 διαβρώνει την εμπιστοσύνη των νέων Ευρωπαίων στο πολιτικό σύστημα

01:23 16/9/2021 - Πηγή: The President

*των Ivan Krastev και Mark Leonard

Οι κρίσεις διαμορφώνουν και αναδιαμορφώνουν τα όρια ανάμεσα στα κράτη και το εσωτερικό τους. Όλες οι μεγάλες κρίσεις της τελευταίας δεκαετίας χώρισαν την Ευρώπη με βάση διαφορετικά κριτήρια. Η κρίση του ευρώ αντιπαρέβαλε τους Βορείους και τους Νοτίους, η προσφυγική κρίση τους Δυτικούς και τους Ανατολικούς.

Ενώ όμως εκείνοι οι διαχωρισμοί ήταν εμφανείς, η κρίση της πανδημίας φάνηκε αρχικά να συσπειρώνει τους Ευρωπαίους. Οι πρώτοι εθνικιστικοί τόνοι (με τις κυβερνήσεις να κλείνουν ξαφνικά τα σύνορα)

έδωσαν τη θέση τους στην ενότητα (με τις χώρες-μέλη να συμφωνούν να αγοράσουν τα εμβόλια συλλογικά και στη συνέχεια να εγκρίνουν το φιλόδοξο σχέδιο Next Generation EU).

Σιγά-σιγά, όμως, φάνηκε ότι οι Ευρωπαίοι ζουν την πανδημία ανάλογα με την περιοχή στην οποία κατοικούν. Η τελευταία δημοσκόπηση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Διεθνών Σχέσεων αποκαλύπτει ένα βαθύ ρήγμα ανάμεσα στον Βορρά και τον Νότο, από τη μια πλευρά, και την Ανατολή και τη Δύση, από την άλλη. Στη Σουηδία, στη Δανία, στη Γαλλία, στην Ολλανδία, στην Αυστρία και στη Γερμανία, οι περισσότεροι πολίτες δήλωσαν ότι δεν έχουν πληγεί ούτε οι ίδιοι ούτε τα συγγενικά τους πρόσωπα από μια σοβαρή ασθένεια, ενώ δεν είχαν ούτε οικονομικές δυσκολίες. Οι περισσότεροι απ’ όσους ρωτήθηκαν, αντιθέτως, στη Βουλγαρία, στην Ουγγαρία, στην Πολωνία, στην Ισπανία ή στην Πορτογαλία απάντησαν είτε ότι νοσηλεύτηκαν είτε ότι έχασαν κάποιο αγαπημένο τους πρόσωπο ή γνώρισαν οικονομικές δυσκολίες λόγω της κρίσης.

Το δεύτερο στοιχείο αυτής της δημοσκόπησης είναι οι αμφιβολίες των Ευρωπαίων για τα κίνητρα των κυβερνήσεων πίσω από τους περιορισμούς που επέβαλαν. Εδώ υπάρχουν τρεις φυλές. Αυτοί που δείχνουν εμπιστοσύνη στις κυβερνήσεις και πιστεύουν ότι ο μόνος λόγος των περιορισμών είναι η αποτροπή της διάδοσης του ιού. Εκείνοι που πιστεύουν ότι οι κυβερνήσεις χρησιμοποιούν τους περιορισμούς για να καλύπτουν τα λάθη τους. Κι αυτοί που θεωρούν ότι οι κυβερνήσεις εργαλειοποιούν την πανδημία για να αυξήσουν τον έλεγχό τους στους πληθυσμούς.

Το μέγεθος αυτών των φυλών διαφέρει ανάλογα με το είδος της κοινωνίας. Σε πολωμένες κοινωνίες όπως η Πολωνία, η κρίση οξύνει τις υπάρχουσες ιδεολογικές διαφωνίες. Εδώ, η τρίτη κατηγορία είναι μεγαλύτερη.

Στη Γαλλία, πάλι, οι οπαδοί του προέδρου Μακρόν πιστεύουν ότι οι περιορισμοί είναι είτε δίκαιοι είτε λιγότερο αυστηροί απ’ όσο θα έπρεπε, ενώ οι οπαδοί της Μαρίν Λεπέν δεν έχουν ενιαία άποψη. Το 33%, για παράδειγμα, πιστεύει ότι οι περιορισμοί είναι υπερβολικά αυστηροί.

Ο πιο κατάφωρος διαχωρισμός όμως είναι μεταξύ των γενεών. Και εκείνοι που δηλώνουν θύματα της κρίσης δεν είναι οι ηλικιωμένοι, αλλά οι νέοι. Οι περισσότεροι από αυτούς δεν θεωρούν τον ιό απειλή για τη ζωή τους, αλλά για τον τρόπο ζωής τους. Σε πολλές κοινωνίες, ένας μεγάλος αριθμός νέων νιώθει ότι το μέλλον τους θυσιάστηκε για να προστατευθούν οι γονείς τους και οι παππούδες τους. Ανάλογα συναισθήματα είχαν στο παρελθόν άλλες νέες γενιές που έζησαν πολέμους ή επαναστάσεις. Οι συνέπειες θα φανούν στο μέλλον.

Η δημοσκόπηση δείχνει ότι οι νέοι πιστεύουν λιγότερο από τους μεγαλύτερους ότι τα μέτρα ελήφθησαν για να περιοριστεί η διάδοση του ιού. Η Covid-19 διαβρώνει έτσι την εμπιστοσύνη των νέων Ευρωπαίων στο πολιτικό σύστημα κι αυτό μπορεί να έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες για τη δημοκρατία.

* Ο Ivan Krastev είναι πρόεδρος του Κέντρου φιλελεύθερων στρατηγικών της Σόφιας. Ο Mark Leonard είναι διευθυντής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Διεθνών Σχέσεων (ECFR).

Πηγή: Le Monde

The post Η Covid-19 διαβρώνει την εμπιστοσύνη των νέων Ευρωπαίων στο πολιτικό σύστημα appeared first on The President.