Afşin Kum: συνέντευξη στην Αγγελική Δημοπούλου

08:18 22/3/2023 - Πηγή: Diastixo

Μια πανδημία τρέλας που αιχμαλώτισε τον κόσμο. Μια ασθένεια που μεταδίδεται μέσω της ομιλίας, από εγκέφαλο σε εγκέφαλο. Ένας πολιτισμός που έχει φτάσει στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Το Hot Skull, πρώτο μυθιστόρημα του Αφσίν Κουμ, που έγινε μπεστ σέλερ στην Τουρκία και σειρά στο Netflix, είναι μια εντυπωσιακή απόπειρα στοχασμού πάνω στον νου, τη γλώσσα, τον πολιτισμό, τη φυσιολογία της ζωής και την αναζήτηση νοήματος στο απόλυτο τίποτα. Με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου

στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Βακχικόν, σε μετάφραση της Νάνσυς Αντωνιάδου, μιλάμε με τον συγγραφέα για το παρόν, το μέλλον και τη λογοτεχνία.

Το μυθιστόρημά σας Hot Skull κυκλοφόρησε πρόσφατα στα ελληνικά. Πώς αισθάνεστε για αυτή την έκδοση;

Αισθάνομαι υπέροχα. Είναι η πρώτη φορά που το έργο μου μεταφράζεται σε άλλη γλώσσα και χαίρομαι που αυτή η γλώσσα είναι η ελληνική, η οποία ήταν η μητρική γλώσσα των προγόνων μου, που ήρθαν από την Κρήτη στην Ανατολία πριν από έναν αιώνα.

Για την ακρίβεια, είναι και το πρώτο μυθιστόρημά σας που εκδόθηκε. Έγινε best seller και σειρά στο Netflix. Πώς βιώσατε και διαχειριστήκατε αυτή την επιτυχία;

Το Hot Skull είναι το πρώτο μου μυθιστόρημα, αλλά δεν δημοσιεύτηκε όσο ήμουν σε νεαρή ηλικία. Δεν ήμουν αποφασισμένος να γίνω συγγραφέας από μικρός. Άρχισα να γράφω στο διαδίκτυο και σε περιοδικά κάποια στιγμή στη ζωή μου και οι έπαινοι των αναγνωστών μού έδωσαν το κίνητρο να γράψω κάτι περισσότερο. Όταν μου ήρθε η ιδέα μιας ιστορίας για μια ασθένεια που μεταδίδεται μέσω της γλώσσας, ήξερα ότι αυτό χρειαζόμουν για να ανταποκριθώ στην πρόκληση να γράψω ένα βιβλίο. Ήμουν αρκετά σίγουρος για τη δουλειά μου, οπότε περίμενα κάποια επιτυχία. Όμως η επιτυχία του βιβλίου ξεπέρασε τις προσδοκίες μου.

Είναι ένα μυθιστόρημα με ένα πολύ ενδιαφέρον, δυστοπικό θέμα. Πώς εμπνευστήκατε αυτή την ιστορία;

Το μυθιστόρημα παίρνει ως πρότυπο τις ιστορίες αποκάλυψης των ζόμπι, αλλά η σάρκα και το αίμα αντικαθίστανται από λέξεις και προτάσεις ως τον φορέα της επιδημίας. Εμπνεύστηκα σ’ έναν βαθμό από τον τομέα της μιμητικής, όπου τα «μιμίδια» θεωρούνται ως πολιτισμικές μονάδες που αντιγράφονται από τον έναν εγκέφαλο στον άλλο, παρόμοια με την αντιγραφή των γονιδίων. Έτσι, φαντάστηκα την ασθένεια ως μια μιμητική διαταραχή, που μετατρέπει τους μολυσμένους σε ανθρώπους που μιλούν παράλογα. Το να ακούνε κάποιον μολυσμένο για αρκετή ώρα κάνει τους ανθρώπους να κολλήσουν την ασθένεια.

Ένα μυθιστόρημα που εντάσσεται στην κατηγορία της επιστημονικής φαντασίας, λοιπόν. Ποιοι όμως παράγοντες στον σημερινό κόσμο επηρέασαν τον πυρήνα της ιστορίας;

Πάντα με γοήτευε η ευπάθεια του ανθρώπινου μυαλού στην ανοησία. Η ορθολογιστική σκέψη μάς κάνει να πιστεύουμε ότι μπορούμε πάντα να πείσουμε τους ανθρώπους με τη λογική και την επιστημονική εξήγηση, αλλά αυτό δεν συμβαίνει τις περισσότερες φορές. Ο σημερινός κόσμος βιώνει μια έκρηξη επικοινωνίας, όπου το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης καθιστούν δυνατή την άμεση επικοινωνία πέρα από τις αποστάσεις. Αλλά αυτό δεν μας κάνει να καταλαβαίνουμε καλύτερα ο ένας τον άλλον. Η κοινωνία χωρίζεται από αόρατα τείχη παρανόησης.

Το μυθιστόρημά σας εκδόθηκε το 2016, που σημαίνει ότι γράφτηκε νωρίτερα. Πώς νιώσατε όταν είδατε το ξέσπασμα μιας πανδημίας λίγα χρόνια μετά, μιας πανδημίας που μεταμόρφωσε μεγάλο μέρος του κόσμου για μεγάλο χρονικό διάστημα;

Μ’ έχουν ρωτήσει πολλές φορές για το αν ήμουν διορατικός. Φυσικά, δεν είχα την παραμικρή ιδέα ότι ο κόσμος θα αντιμετώπιζε μια τόσο καταστροφική πανδημία, που έχει κάποιες ομοιότητες με αυτή του βιβλίου. Και ένιωσα λίγο περίεργα, γιατί η ιδέα του βιβλίου δεν ακούγεται πλέον τόσο πρωτότυπη. Ένιωσα ότι ο κόσμος μού έκλεψε την ιδέα. Από την άλλη πλευρά, εξεπλάγην επίσης που έγιναν πραγματικότητα κάποιες λεπτομέρειες που δίνονται στο βιβλίο σχετικά με το πώς αλλάζει η ζωή με την πανδημία. Όπως όλες οι συναλλαγές που γίνονται με μαγνητικές κάρτες και αναγνώστες κωδικών QR, οι δημόσιοι χώροι που διαχωρίζονται με φύλλα πλεξιγκλάς, οι κοινωνικές συγκεντρώσεις, όπως οι συναυλίες, που περιορίζονται.

{jb_quote}Πάντα με γοήτευε η ευπάθεια του ανθρώπινου μυαλού στην ανοησία.{/jb_quote}

Σπουδάσατε μηχανικός υπολογιστών, όπως και κινηματογράφο. Και η συγγραφή; Ήταν κάτι που υπήρχε στη ζωή σας από την παιδική σας ηλικία ή προέκυψε αργότερα;

Γράφω από μικρός, αλλά για μένα. Στην πραγματικότητα, είμαι από λογοτεχνική οικογένεια. Η μητέρα μου είναι επίσης συγγραφέας, η γυναίκα μου είναι μεταφράστρια, μερικοί από τους καλύτερους φίλους μου είναι συγγραφείς. Αλλά δεν σκεφτόμουν να δημοσιεύσω τα γραπτά μου για πολλά χρόνια. Ξεκίνησα στο διαδίκτυο γύρω στο 2010 και μετά έγραφα για περιοδικά αρκετά χρόνια. Τα επαινετικά σχόλια των αναγνωστών μού έδωσαν κουράγιο να συνεχίσω, κι έτσι προέκυψαν τα βιβλία.

Κάθε συγγραφέας θέλει, φυσικά, να τον διαβάζουν και να τον αγαπούν οι αναγνώστες. Αλλά αν σας ρωτήσει κάποιος: Γιατί γράφετε; Τι σημαίνει για εσάς η ίδια η διαδικασία της συγγραφής;

Η γραφή είναι βασικά μια μορφή σκέψης, ένα εργαλείο για την επέκταση των δυνατοτήτων της γλώσσας σε μεγαλύτερη πολυπλοκότητα και βάθος. Έγραφα τακτικά πολύ πριν αποφασίσω να γίνω συγγραφέας. Η δημοσίευση είναι κάτι άλλο, είναι μια πράξη κοινωνικής αλληλεπίδρασης. Μόλις δημοσιεύσεις τα γραπτά σου, περιμένεις την ανταπόκριση από το αναγνωστικό κοινό. Το βλέπω ως μια μορφή κοινωνικοποίησης σε βαθύτερο επίπεδο και επηρεασμού της κοινωνίας μέσω των ιδιωτικών συνδέσεων με τους αναγνώστες.

Πέρα από τη συγγραφή, τι ρόλο παίζει η λογοτεχνία στη ζωή σας; Αν έπρεπε να μας συστηθείτε ως αναγνώστης; Αγαπημένα είδη, βιβλία, συγγραφείς;

Αν και γράφω κυρίως επιστημονική φαντασία, δεν είμαι λάτρης της επιστημονικής φαντασίας ως αναγνώστης. Οι αναγνωστικές μου επιλογές είναι πολύ διαφορετικές. Δεν μπορώ να αναφέρω έναν αγαπημένο συγγραφέα ή είδος, αλλά προτιμώ τις ιστορίες που διαδραματίζονται στο εδώ και τώρα. Ακολουθώ όσο μπορώ τη σύγχρονη τουρκική και παγκόσμια λογοτεχνία. Συνήθως διαβάζω ένα αστυνομικό μυθιστόρημα κάθε λίγους μήνες. Διαβάζω επίσης πολλά βιβλία που δεν ανήκουν στο είδος της μυθοπλασίας, είμαι μανιώδης αναγνώστης δημοφιλών επιστημονικών βιβλίων.

Hot skull
Αφσίν Κουμ
μετάφραση: Νάνσυ Αντωνιάδου
Εκδόσεις Βακχικόν
258 σελ.
ISBN: 978-618-5733-16-2
Τιμή: €14,84