C.M. Woodhouse: «1821: Ο πόλεμος της ελληνικής ανεξαρτησίας»

08:17 16/7/2021 - Πηγή: Diastixo

«Πραγματικά δεν υπήρξε ποτέ μεγαλύτερη αγυρτεία από την ελληνική υπόθεση συνολικά» υποστήριζε ο περίφημος Δούκας του Ουέλιγκτον, ο νικητής του Ναπολέοντα, ενώ ο Μέτερνιχ συνόψιζε τη στάση του απέναντι στα επαναστατικά γεγονότα με τη φράση «Τι είναι η Ελλάς;» κι ο Κοραής πίστευε ότι οι Έλληνες χρειάζονταν ακόμα μισό αιώνα για να ωριμάσουν. Μετά τη λήξη της Γαλλικής Επανάστασης και των Ναπολεόντειων Πολέμων, το κλίμα στην Ευρώπη ήταν εξαιρετικά συντηρητικό, η Οθωμανική Αυτοκρατορία παρέμενε ισχυρή και οι Έλληνες

δεν συνειδητοποιούσαν την τρομακτική αποστολή που αναλάμβαναν. Όμως, όπως συμβαίνει πολλές φορές, η τύχη τούς ευνόησε· την εποχή που ξέσπασε η Επανάσταση, ο Σουλτάνος ήταν απασχολημένος με την εξέγερση του Αλή Πασά, ενώ οι Δρούζοι στη Συρία πρόσφεραν έναν ακόμα αντιπερισπασμό με το δικό τους κίνημα. Επιπλέον, υπήρχε πάντα ο φόβος εισβολής από τη Ρωσία, που καθήλωνε τις τουρκικές δυνάμεις στα βόρεια σύνορα, ενώ η οθωμανική ηγεσία είχε να λύσει και το πρόβλημα των γενίτσαρων, οι οποίοι τελικά στασίασαν με αποτέλεσμα να σφαγιαστούν και να διαλυθούν ολοκληρωτικά. Όλα αυτά τα γεγονότα κράτησαν απασχολημένους τους Τούρκους, κι έτσι δεν μπόρεσαν να επωφεληθούν από τις εμφύλιες έριδες που σάρωσαν το στρατόπεδο των Ελλήνων τον δεύτερο χρόνο της Επανάστασης.

{loadmodule mod_adsence-inarticle-makri} {loadposition adsence-inarticle-makri}

Ο Κρίστοφερ Γουντχάουζ, που αγάπησε τη χώρα μας σκαρφαλώνοντας στα ελληνικά βουνά ως αντάρτης την περίοδο της Κατοχής, έγραψε τον Πόλεμο της ελληνικής ανεξαρτησίας προσπαθώντας να αναδείξει το διπλό πλαίσιο μέσα στο οποίο έλαβε χώρα, «τόσο ως μέρος του μακρού ρεύματος της ελληνικής ιστορίας, όσο και ως μείζων αναδιάταξη της δομής της Ευρώπης τον 19ο αιώνα». Η προσέγγισή του είναι ενός ανθρώπου που προσπαθεί να καταλάβει τη νοοτροπία ενός λαού άγνωστου, ενώ η ανάλυσή του είναι πολύ κοντά στην ελληνική πραγματικότητα και αφορά τις συνθήκες εκείνες που καθόρισαν την εξέλιξη του έθνους μας, διαμορφώνοντας εν πολλοίς τον χαρακτήρα του.

{jb_quote} Όσα λάθη κι αν έκαναν, όσες μικροψυχίες κι αν επέδειξαν, πέτυχαν τελικά τον στόχο τους. {/jb_quote}

Οι Έλληνες τα κατάφεραν, λέει ο Γουντχάουζ, επειδή παρά την απίστευτη σκληρότητα και τη μεθοδικότητα που επέδειξε ο Ιμπραήμ στη σαρωτική του εκστρατεία, μπόρεσαν να αντέξουν με τον κλεφτοπόλεμο και την ηγεσία ανθρώπων όπως ο Κολοκοτρώνης, ο Μπότσαρης, ο Κανάρης, ανθρώπων δηλαδή που κανονικά ανήκαν στο περιθώριο της κοινωνίας, όντας κλέφτες και κουρσάροι. Κι αφού κέρδισαν χρόνο, πέτυχαν να πάρουν με το μέρος τους την ευρωπαϊκή και παγκόσμια κοινή γνώμη πληρώνοντας τον φόρο του αίματος στη Χίο, στο Μεσολόγγι κι αλλού. Ακόμη, ευνοήθηκαν από την ανάμειξη του στόλου των Μεγάλων Δυνάμεων, που συνέτριψαν τους Τούρκους στη ναυμαχία του Ναυαρίνου, παρότι η γραμμή που είχαν οι επικεφαλής ναύαρχοι ήταν να μην εμπλακούν επ’ ουδενί σε καμιά σύρραξη. Και τέλος, η αβεβαιότητα που επικρατούσε διεθνώς στο τέλος της δεκαετίας του 1820 επέτρεψε στον Καποδίστρια να πραγματοποιήσει τους απαραίτητους διπλωματικούς ελιγμούς και να εκμεταλλευτεί την αντιπαλότητα των δυνατών της Ευρώπης, διασφαλίζοντας την επιβίωση του νεοσύστατου κράτους.

«Οι Έλληνες είναι εκπληκτικοί στις αντιξοότητες» είχε παρατηρήσει ο Φρανσουά Πουκεβίλ, πράκτορας του Ναπολέοντα στην περιοχή. Όσα λάθη κι αν έκαναν, όσες μικροψυχίες κι αν επέδειξαν, πέτυχαν τελικά τον στόχο τους. Υπήρχε ασφαλώς μια παράδοση εξεγέρσεων, ειδικά στην Πελοπόννησο, που έδειχνε την άρνηση των Ελλήνων να δεχτούν το στάτους κβο που είχε επιβληθεί με την πτώση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, αλλά ήταν αδύνατο να συλλάβουν το μέγεθος του εγχειρήματος που ξεκινούσαν βασισμένοι όχι στην πολιτική και στον πόλεμο, αλλά στην πίστη και στο πάθος τους για ανεξαρτησία. Όπως όμως έχει σημειωθεί, η τόλμη αποτελεί το μεγαλύτερο προσόν ενός λαού και σ’ εκείνη την περίοδο οι Έλληνες απέδειξαν ότι είχαν ψυχή.

1821: Ο πόλεμος της ελληνικής ανεξαρτησίας
C.M. Woodhouse
Μετάφραση: Γιώργος Καράμπελας
Εκδόσεις Παπαδόπουλος
224 σελ.
ISBN 978-960-484-536-1
Τιμή €14,99