Nathalie Ronvaux: συνέντευξη στη Χριστίνα Σανούδου

08:20 21/7/2021 - Πηγή: Diastixo

Στα άτιτλα, μινιμαλιστικά ποιήματα της συλλογής Νυχτερινή πτήση σε ανοιχτό ουρανό, η Ναταλί Ρονβό κατορθώνει να χωρέσει μέσα σε λίγες φράσεις τις σκέψεις της για τη ζωή, τον έρωτα, τον θάνατο και τα τετριμμένα της καθημερινότητας, δημιουργώντας μια υποβλητική, ενίοτε μυστικιστική ατμόσφαιρα. Η γαλλόφωνη ποιήτρια από το Λουξεμβούργο είναι και αναγνωρισμένη θεατρική συγγραφέας, ενώ έχει εργαστεί ως σκηνοθέτρια και διευθύντρια παραγωγής στον χώρο του θεάτρου. Γεννημένη το 1977 από Βέλγους γονείς, πέρασε έναν χρόνο σπουδάζοντας εγκληματολογία στη Λωζάνη, πριν επιστρέψει στην Πόλη του Λουξεμβούργου,

όπου αφοσιώθηκε στην τέχνη και τη λογοτεχνία. Το 2010, η πρώτη της ποιητική συλλογή βραβεύτηκε από το Ίδρυμα Servais, ενώ το 2017 ήταν ανάμεσα στις Νέες Φωνές της Ευρώπης, που αναδείχθηκαν στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας Literary Europe Live της ΕΕ. Δύο χρόνια νωρίτερα, είχε ανακηρυχθεί Γυναίκα της Χρονιάς από τη γαλλόφωνη εφημερίδα Le Jeudi. Η Νυχτερινή πτήση σε ανοιχτό ουρανό είναι το πρώτο της βιβλίο που κυκλοφορεί στα ελληνικά (μτφρ. Αγγελική Δημουλή, Εκδόσεις Βακχικόν 2020) και μας έδωσε την αφορμή για την ακόλουθη συνέντευξη. Ποιήματά της συμπεριλαμβάνονται στην Ανθολογία νέων Λουξεμβουργιανών ποιητών (μτφρ. Αγγελική Δημουλή, Εκδόσεις Βακχικόν 2020).

{loadmodule mod_adsence-inarticle-makri} {loadposition adsence-inarticle-makri}

Ποιοι συγγραφείς και ποιητές καθόρισαν την εφηβική και νεανική σας ηλικία;

Μεγαλώνοντας, με απασχολούσε περισσότερο η ανακάλυψη της ανάγνωσης και της γραφής από ό,τι το να εντρυφήσω στο έργο συγκεκριμένων ποιητών και συγγραφέων. Με γοήτευαν οι λέξεις και οι ιστορίες και υπήρχαν τόσα για να εξερευνήσω, τόσοι τρόποι έκφρασης και αφήγησης, που περνούσα από τον έναν συγγραφέα στον άλλο. Φυσικά, ορισμένοι λογοτέχνες έχουν ξεχωριστή θέση στη βιβλιοθήκη μου και μου αρέσει να τους ξαναδιαβάζω, να τους ανακαλύπτω εκ νέου, αλλά αποφεύγω να τους ονοματίζω, ίσως από φόβο ότι θα ξεχάσω κάποιους, ίσως από φόβο ότι θα ξεχάσω να ανακαλύψω καινούργιους.

Πολλά από τα ποιήματά σας είναι τόσο σύντομα, που θυμίζουν χαϊκού. Σας παίρνει πολύ χρόνο και κόπο να συμπυκνώστε τόσα συναισθήματα και εικόνες σε λίγες φράσεις ή είναι κάτι που σας βγαίνει αυθόρμητα;

Μερικά ποιήματά μου γράφτηκαν με μία ανάσα και είναι ιδιαίτερα πολύτιμα για μένα. Σαν να μη μου ανήκαν, σαν απλώς να μου τα είχαν εμπιστευτεί. Τα υπόλοιπα είναι αποτέλεσμα μακρόχρονης ενασχόλησης. Αναζητώ τη σωστή λέξη, τον σωστό ρυθμό και γι’ αυτόν τον σκοπό πρέπει να οξύνω τις αισθήσεις μου, να εξερευνήσω. Μερικές φορές μού παίρνει εβδομάδες ή μήνες για να βρω την κατάλληλη λέξη που θα λειτουργήσει ως συνεκτικός ιστός του νοήματος, που θα αναδείξει την πρόθεση που είχα για το ποίημα, και ειδικότερα το συναίσθημα.

Τι έχετε συγκρατήσει από τη σύντομη ενασχόλησή σας με την εγκληματολογία;

Η παράξενη διαδρομή μου ως εδώ πιθανότατα αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι αυτού που είμαι και συμβάλλει στη διαμόρφωση αυτού που θα είμαι αύριο. Να εστιάζω στο αόρατο, να προσπαθώ να κατανοήσω, να διερευνώ οπτικές γωνίες που δεν είναι οι δικές μου, να μην απαρνιέμαι τη διαίσθηση και το ένστικτο... να ορισμένες πιθανές απαντήσεις.

{jb_quote} Μερικά ποιήματά μου γράφτηκαν με μία ανάσα και είναι ιδιαίτερα πολύτιμα για μένα. Σαν να μη μου ανήκαν, σαν απλώς να μου τα είχαν εμπιστευτεί. {/jb_quote}

Υπήρξατε ιδιαίτερα ενεργή στον χώρο του θεάτρου, πριν αφοσιωθείτε στη συγγραφή. Πώς καταλήξατε σε αυτή την απόφαση;

Το θέατρο παραμένει στην καρδιά μου. Είχα την ανάγκη να πειραματιστώ με διάφορες ιδιότητες (μαθήματα υποκριτικής, διευθύντρια παραγωγής, βοηθός σκηνοθέτη, σκηνοθέτρια) πριν ανακαλύψω την κλίση μου, το γράψιμο! Έτσι ποτέ δεν εγκατέλειψα το θέατρο, τώρα γράφω σύντομα και μεγαλύτερα θεατρικά έργα. Το πιο πρόσφατο έργο μου, ένας μονόλογος, θα παρουσιαστεί στο θέατρο Centaur στην Πόλη του Λουξεμβούργου. Και από το 2016 ασχολούμαι, επίσης, με την πεζογραφία. Ωστόσο, η ποίηση παραμένει το καταφύγιό μου, το λιμάνι στο οποίο θα ήθελα να περνάω περισσότερο χρόνο.

Το ποιοτικό θέατρο είναι συχνά πολιτικό, κάτι που συμβαίνει σπανιότερα με την ποίηση. Κατά τη γνώμη σας, ποια είναι η μαγική «συνταγή» για ποιήματα που αγγίζουν βαθιά τον αναγνώστη και συγχρόνως θίγουν κοινωνικοπολιτικά ζητήματα;

Προσωπικά πιστεύω ότι η πράξη της γραφής, η πράξη του λόγου και της ανάγνωσης είναι από τη φύση της πολιτική πράξη. Στη χώρα μου, όπως σε πολλές άλλες, υπάρχει ελάχιστος χώρος και ενθουσιασμός για την ποίηση, και νομίζω πως αυτό συμβαίνει για τους λάθος λόγους. Ως αναγνώστρια ή ακροάτρια αισθάνομαι ότι κινητοποιούμαι, συγκινούμαι, αμφισβητώ ή επαναστατώ όταν οι λέξεις θέτουν ερωτήματα σχετικά με την αδικία και έχουν τη δύναμη να εμπνεύσουν συναισθήματα πέρα από τη διανοητική παρατήρηση.

Θεωρείτε ότι οι γυναίκες εξακολουθούν να υποεκπροσωπούνται στη λογοτεχνία;

Το ερώτημα της εκπροσώπησης πάει χέρι χέρι με το ερώτημα του ποιος έχει τον λόγο ή σε ποιον δίνεται βήμα έκφρασης. Το γράψιμο είναι ένα ταξίδι που κρατά μια ολόκληρη ζωή για όποιον νιώθει την ανάγκη να εκφραστεί, να αφηγηθεί και να μιλήσει μέσω των κειμένων του, ανεξαρτήτως του αν αυτά τελικά θα διαβαστούν ή θα ακουστούν. Και θα πρέπει να θέσουμε στον εαυτό μας το ερώτημα αν η εκπροσώπηση αφορά μία συγκεκριμένη χρονική στιγμή ή αν λαμβάνει υπ’ όψιν τα ταξίδια.

Νυχτερινή πτήση σε ανοιχτό ουρανό
Ναταλί Ρονβό
μετάφραση: Αγγελική Δημουλή
Εκδόσεις Βακχικόν
σ. 92
ISBN: 978-960-638-178-2
Τιμή: 10,60€