«Ο πρωθυπουργός, ο κατάσκοπος και ο επαναστάτης (Πάλμε, Λε Καρέ, Λάρσον)» του Πέτρου Γκάτζια

08:17 19/10/2021 - Πηγή: Diastixo

«Όταν ο Ψυχρός Πόλεμος τελείωσε και όλοι οι Δυτικοί έδιναν συγχαρητήρια ο ένας στον άλλον, ο Σμάιλι ένιωσε προδομένος, όπως κι εγώ άλλωστε. Και ο Πάλμε θα ένιωθε προδομένος, εάν είχε ζήσει αρκετά».

Τον Ιανουάριο του 2020, ο Τζον λε Καρέ, στα 88 του, αποφασίζει να μεταβεί στη Σουηδία, για να παραλάβει το Βραβείο Ούλοφ Πάλμε. Ο διάσημος συγγραφέας και πρώην κατάσκοπος δεν συνήθιζε, ειδικά όσο μεγάλωνε, να ταξιδεύει για να δίνει το παρών σε τιμητικές εκδηλώσεις για το πρόσωπό του. Αυτή τη φορά όμως είχε κάνει μια εξαίρεση.

{loadmodule mod_adsence-inarticle-makri} {loadposition

adsence-inarticle-makri}

Πάλμε και Λε Καρέ μπορεί να μην είχαν συναντηθεί ποτέ στη ζωή τους, όμως εκτιμούσε ο ένας τον άλλο και ο Σουηδός πρωθυπουργός διάβαζε μετά μανίας τα βιβλία του Βρετανού συγγραφέα, εκεί στην εκπνοή του Ψυχρού Πολέμου.

Ο Σμάιλι, λοιπόν, θα ήταν ένας από τους αγαπημένους του ήρωες. Όπως είπε και ο Λε Καρέ στην ομιλία του στον χώρο εκδηλώσεων και συναυλιών της Στοκχόλμης, οι περισσότεροι είχαν την αίσθηση, έπειτα απ’ όλα αυτά, ότι κάποιος έλειπε. Μια φωνή: «Ο Πάλμε ήταν η φωνή της ελπίδας και της ανανέωσης, αυτός θα έδινε την απάντηση στις –σαν βγαλμένες από τα βιβλία του Όργουελ– μηχανές ψέματος». Πώς θα ήθελε ο Πάλμε να τον θυμούνται σήμερα, αναρωτήθηκε στην ομιλία του, για να δώσει ο ίδιος την απάντηση: «Για τη ζωή του και όχι για τον θάνατό του. Για τoν ανθρωπισμό του, το κουράγιο του…» Και ο Λε Καρέ θα ήθελε να τον θυμούνται σαν τον άνθρωπο που τιμήθηκε με το Βραβείο Ούλοφ Πάλμε για το 2019.

Σχεδόν 35 χρόνια είχαν περάσει τότε από τη δολοφονία του Σουηδού πρωθυπουργού. Ο Λε Καρέ έμεινε στη Στοκχόλμη μια εβδομάδα, για να προσπαθήσει να καταλάβει τον Πάλμε, αλλά και για να διαπιστώσει τι σήμαινε ο Πάλμε για εκείνον.

Είναι αλήθεια πως η υπόθεση Πάλμε στοίχειωνε και στοιχειώνει τους Σουηδούς. Ένας απ’ αυτούς ήταν και ένας άλλος διάσημος συγγραφέας, ο Στιγκ Λάρσον, γνωστός –μετά τον πρόωρο θάνατό του– για την τριλογία του «Millennium». Ανθρωπιστής και ο ίδιος, είχε φθάσει ακόμη και να εκπαιδεύει γυναίκες του απελευθερωτικού στρατού της Αιθιοπίας στη χρήση όλμων, προκειμένου να βοηθήσει στον αγώνα τους.

Κανείς δεν ήξερε, ωστόσο, ότι είχε κάνει μια εκτεταμένη έρευνα για την υπόθεση Πάλμε. Δέκα χρόνια μετά τον θάνατό του, το 2014, βρέθηκαν 15 κούτες με αρχεία. Αυτά τα στοιχεία πήρε στα χέρια του ένας άλλος Σουηδός συγγραφέας, ο Γιαν Στόκλασα, και τα έκανε βιβλίο με τον τίτλο: Ο άνθρωπος που έπαιζε με τη φωτιά. Ανακάλυψε τυχαία την ύπαρξή τους από ένα σημείωμα που είχε αφήσει πίσω του ο ίδιος ο Λάρσον.

Το θέμα είναι πως εκείνο το γλυκό και φαινομενικά αφελές χαμόγελο του Ούλοφ Πάλμε ένωσε τρεις διαφορετικούς ανθρώπους, με κοινούς όμως στόχους. Είναι λες και ο Σουηδός πρωθυπουργός συνδιαλεγόταν μαζί τους μέσα από τον ουμανισμό του. Άλλωστε, όπως είχε πει και ο Λε Καρέ εκείνο το παγωμένο βράδυ του 2020, στο γεύμα που ακολούθησε με τους εκδότες του: «Ο Πάλμε ήταν ο αδερφός που ποτέ δεν είχα…»