Πληθωρισμός & Ακρίβεια θηλιά στην Ελληνική Κοινωνία

14:22 1/7/2022 - Πηγή: TheCaller

Σήμερα η ελληνική κοινωνία στενάζει κάτω από το βάρος της ακρίβειας, του πληθωρισμού, της ανέχειας, καθώς ο κάθε πολίτης βλέπει οι υποχρεώσεις του να αυξάνονται και τα προβλήματά του να μεγαλώνουν  και κάθε νοικοκυριό να ανταποκρίνεται με μεγάλη δυσκολία στις βασικές του ανάγκες.

Πληθωρισμός, Ακρίβεια και οι επιπτώσεις τους

Τα μηνύματα της ακρίβειας και του πληθωρισμού εμφανίστηκαν στη χώρα μας από το περασμένο Φθινόπωρο,  με την κυβέρνηση να ακολουθεί τη γνωστή της πολιτική, του «βλέποντας και κάνοντας», χάνοντας πολύτιμο χρόνο καθώς υποστήριζε πως

πρόκειται για κάτι το παροδικό. Ο πόλεμος της Ρωσίας με την Ουκρανία και οι επιπτώσεις του επιδείνωσαν ακόμη περισσότερο το ήδη άσχημο οικονομικό κλίμα.

Τη δύσκολη κατάσταση που βιώνουν τα ελληνικά νοικοκυριά δείχνει και η μείωση που σημείωσαν κατά 336 εκατ. ευρώ οι καταθέσεις των ελληνικών νοικοκυριών κατά το Μάιο σε σχέση με τον Απρίλιο, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Τράπεζας Ελλάδος, ενώ οι αντίστοιχες καταθέσεις των επιχειρήσεων παρουσίασαν άνοδο κατά 1,647 δισ. ευρώ.

Η χώρα μας είναι εγκλωβισμένη σε ένα σπιράλ ακρίβειας και ανατιμήσεων  και η κυβέρνηση, αντί να αναζητά ουσιαστικές, πραγματικές λύσεις, αναζητά δικαιολογίες, επικοινωνιακά  τεχνάσματα, διστάζοντας να πάρει εγκαίρως τα απαραίτητα εκείνα μέτρα που θα ανακουφίσουν την κοινωνία.

Η χώρα μας έφτασε να έχει την τρίτη υψηλότερη τιμή στη βενζίνη στην Ευρώπη και την έβδομη υψηλότερη τιμή παγκοσμίως.

Ο πληθωρισμός στα τρόφιμα να είναι 45% υψηλότερος στην Ελλάδα σε σχέση με αυτόν της Ευρωζώνης.

Ο ενεργειακός πληθωρισμός στη χώρα μας είναι 50% υψηλότερος σε σχέση με την Ευρωζώνη, καθότι μόνο στην Ελλάδα το σύνολο των αυξήσεων στη χονδρεμπορική αγορά ενέργειας περνάει στους καταναλωτές.

Ρεκόρ σχεδόν τριών δεκαετιών σημείωσε ο πληθωρισμός το Μάιο, ο οποίος διαμορφώθηκε στο 11,3% σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή και  είναι ο υψηλότερος από τον Δεκέμβριο του 1993 και σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της  Eurostat τον Ιούνιο θα ξεπεράσει το 12%.

Αύξηση του πληθωρισμού σημαίνει μείωση του βιοτικού επιπέδου, μείωση του πραγματικού εισοδήματος και συρρίκνωση της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών. Η αύξηση του πληθωρισμού είναι θέμα της καθημερινότητας καθότι άμεσα τον αισθάνεται ο πολίτης στο καλάθι της νοικοκυράς που μειώνεται.

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αναμένεται να αυξήσει τα επιτόκια, κατά 25 μονάδες βάσης, τον Ιούλιο και από το Σεπτέμβριο θα ακολουθήσει μεγαλύτερη αύξηση, προσπαθώντας  με αυτό τον τρόπο να συγκρατήσει την εκτίναξη των τιμών, τον πληθωρισμό.

Σε συνέντευξη της η κ. Λαγκάρντ, παραδέχθηκε ότι ο πληθωρισμός είναι «ανεπιθύμητα υψηλός» και προβλέπεται να παραμείνει σε πολύ υψηλά επίπεδα για αρκετό διάστημα ακόμη και ότι η πορεία του τους επόμενους μήνες θα κρίνει πόσο μεγάλη θα είναι η αύξηση των επιτοκίων τον Σεπτέμβριο.

Ασφυκτικές πιέσεις δέχονται τα ομόλογα της Ευρωζώνης και η άνοδος των αποδόσεων τους ανησυχεί ιδιαίτερα τις χώρες μέλη της ευρωζώνης, καθώς τα spread μεταξύ των αποδόσεων των ομολόγων της Γερμανίας και των πιο υπερχρεωμένων χωρών του νότου, ιδιαίτερα της Ελλάδας και της Ιταλίας έχουν εκτιναχθεί και κυμαίνονται γύρω στα  4%.

Υψηλό  χρέος  & χαμηλός ρυθμός πραγματικής ανάπτυξης

Η ελληνική οικονομία θα αναπτυχθεί χαμηλότερα των αρχικών εκτιμήσεων που κυμαίνονταν σε 4,5% – 5%, και θα σημειώσει ρυθμό ανάπτυξης γύρω στο 2,8 % το 2022 (σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις του ΟΑΣΑ), και αυτό λόγω της ροής ευρωπαϊκών κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης & Ανθεκτικότητας – ΕΣΠΑ, την ανάκαμψη του τουριστικού τομέα και το πιθανώς αυξανόμενο επενδυτικό ενδιαφέρον καθώς η αναμενόμενη ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας ως το 2023 θα απελευθερώσει σημαντικά κεφάλαια που θα επενδυθούν στη χώρα μας.

Σε πρόσφατη έκθεση της η Κομισιόν εκτιμούσε πως η Ελλάδα παραμένει εκτεθειμένη στην κληρονομιά των ανισορροπιών της, με «ανοιχτές πληγές» το υψηλό δημόσιο χρέος, το υψηλό ποσοστό κόκκινων δανείων, το έλλειμμα εξωτερικού ισοζυγίου, την υψηλή ανεργία και τον χαμηλό ρυθμό δυνητικής ανάπτυξης.

Επίσης σε πρόσφατη έκθεσή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα σημειώνεται επίσης πως το «τοξικό κοκτέιλ» πληθωρισμού και υψηλών τιμών ενέργειας, απόρροια και του πολέμου στην Ουκρανία, απειλεί την ανάπτυξη, ενώ με το κόστος δανεισμού να αυξάνει περισσότερο ευάλωτες εμφανίζονται χώρες με υψηλό χρέος όπως η Ελλάδα, που βρίσκεται στην κορυφή από πλευράς δημόσιου και υψηλά από πλευράς ιδιωτικού χρέους.

Το χρέος της Ελλάδας το 2009 ήταν στα 300 δισ. ενώ τώρα κυμαίνεται γύρω στα 360 δισ.

Ο μεγάλος κίνδυνος για την Ελλάδα αφορά το κόστος δανεισμού στο μέλλον το οποίο δύσκολα θα πέσει κάτω από το 4%, ποσοστό υψηλότερο από το επιτόκιο που έχει προβλεφθεί και απαιτείται για την βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Όμως καθώς θα περνάνε τα χρόνια θα αυξάνεται το μέσο κόστος δανεισμού και θα μειώνεται η μέση διάρκεια του ελληνικού χρέους η χώρα θα δοκιμάζεται από τις επιλογές των επενδυτών όταν θα διαπιστώνουν ότι η εκάστοτε ακολουθούμενη αναπτυξιακή και δημοσιονομική πολιτική δεν υπηρετεί το στόχο της μείωσης του χρέους.

Η ανάπτυξη κατά 10,5% σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2021 ή 7% σε σύγκριση με το τελευταίο τρίμηνο του 2021 είναι αξιοσημείωτη και προφανώς εκ πρώτης όψεως δημιουργεί την αίσθηση για καλύτερες προϋποθέσεις για το σύνολο μιας ιδιαίτερα δύσκολης χρονιάς που διανύουμε με πολλούς αστάθμητους παράγοντες. Όμως, το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος του νέου ΑΕΠ προέρχεται από την αύξηση της κατανάλωσης και συγκεκριμένα, σε σύνολο ΑΕΠ 47,226 δισ., τα 43,587 δισ. είναι τελική καταναλωτική δαπάνη.

Στην πραγματικότητα ο νέος πλούτος της χώρας δεν παράγεται από ένα υγιές παραγωγικό μοντέλο, αλλά εξαρτάται σχεδόν πλήρως από τα έκτακτα μέτρα στήριξης της οικονομίας από την κυβέρνηση, στοιχείο που αποτυπώνεται και στο ότι για ένα ακόμα τρίμηνο οι εισαγωγές υπερκάλυψαν τις εξαγωγές δηλ. το εμπορικό μας ισοζύγιο ήταν αρνητικό.

Θα μπορούσαμε να δούμε θετικά την αύξηση των επενδύσεων που καταγράφηκαν το περασμένο τρίμηνο 12,7 % σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2021, αλλά πρέπει να δούμε και την μακροπρόθεσμη εξέλιξη του αποθέματος άμεσων επενδύσεων και όχι μόνο τη βραχυπρόθεσμη ροή τους. Πρέπει, οι επενδύσεις να έχουν μακροπρόθεσμο χαρακτήρα και να παράγουν εθνική προστιθέμενη αξία, για να μπορέσουμε να οικοδομήσουμε μια ανθεκτική οικονομία και κοινωνία και όχι να είναι βραχυπρόθεσμες όπως π.χ. οι κατασκευές.

Όμως η λογική των ετεροχρονισμένων ημίμετρων της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας αποδείχθηκε μέχρι σήμερα ανεπαρκής και για να προστατέψει την οικονομία και την κοινωνία και το μόνο αποτέλεσμα τους ήταν να επιδοτήσουν έμμεσα τα κέρδη των λίγων εις βάρος του βιοτικού επιπέδου των πολλών.

Για να πούμε τα πράγματα με το όνομα τους, απαραίτητοι οι μακροοικονομικοί δείκτες αλλά το κρίσιμο για τους ανθρώπους είναι το διαθέσιμο εισόδημα και η αγοραστική τους δύναμη.

*O Γιάννης Διονυσόπουλος είναι Διδάκτωρ Οικονομικών Επιστημών, Αν. Γραμματέας Τομέα Επιστημόνων ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΗΜΑ ΑΛΛΑΓΗΣ, Μέλος ΣτΑ Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδας