WSJ: Ώρα να τελειώνει ο πόλεμος της λιτότητας

16:18 16/5/2016 - Πηγή: Antinews

Η διαμάχη της Ευρωζώνης γύρω από τα μέτρα λιτότητας πρέπει να σταματήσει, καθώς περιπλέκει μελλοντικές πολιτικές ανάπτυξης, σχολιάζει ο Simon Nixon.

Για πρώτη φορά από την έναρξη της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, η Ευρωζώνη έχει πάψει να αποτελεί τροχοπέδη για την παγκόσμια οικονομία. Οι ρυθμοί ανάπτυξης 0,5% του πρώτου τριμήνου όχι μόνο υπερέβησαν τις προβλέψεις, αλλά ξεπέρασαν και τους αντίστοιχους ρυθμούς ανάπτυξης των ΗΠΑ και της Βρετανίας, με την οικονομική παραγωγή

της Ευρωζώνης να έχει επιστρέψει στα επίπεδα προ κρίσης. Στη διάρκεια των τριών τελευταίων μηνών, η Ευρωζώνη έχει δημιουργήσει περισσότερες από 200.000 θέσεις εργασίας και κάθε χώρα-μέλος αναμένεται φέτος να εμφανίσει θετική ανάπτυξη, με εξαίρεση την Ελλάδα.

Η ανάκαμψη όμως δεν έχει βάλει τέλος στη συζήτηση για τα αίτια της ύφεσης. Πολλοί οικονομολόγοι επιρρίπτουν ευθύνες στην απόφαση της Ευρωζώνης για την επιβολή αυστηρής λιτότητας μετά το 2010. Και τα επιχειρήματά τους απέκτησαν μεγαλύτερη αξιοπιστία, καθώς η ανάκαμψη ήρθε την εποχή που οι πολιτικοί άρχισαν να χαλαρώνουν τη λιτότητα. Χάρη στις πρόσθετες δαπάνες από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης και της μεγαλύτερης ευελιξίας των δημοσιονομικών κανόνων της Ευρωζώνης, οι δημόσιες δαπάνες δεν αποτελούν πλέον βάρος για την οικονομία.

Η οικονομική πολιτική θα έπρεπε να συνεισφέρει 0,3% στην Ευρωζώνη φέτος, σύμφωνα με τον Holger Schmieding της Berenberg Bank. Όμως, ο συσχετισμός δεν συνεπάγεται μια αιτιολογική σχέση. Η ανάκαμψη οφείλεται σε πολλούς παράγοντες, μεταξύ των οποίων η υποχώρηση των πετρελαϊκών τιμών, οι χαμηλότερες συναλλαγματικές ισοτιμίες και το φθηνότερο κόστος δανεισμού.

Ανάλυση που δημοσίευσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον προηγούμενο μήνα υποστηρίζει ότι το μεγαλύτερο λάθος στις πολιτικές που εφάρμοσε η Ευρωζώνη δεν ήταν τα μέτρα λιτότητας, αλλά η αποτυχία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να προχωρήσει σε πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης πολύ πριν από τον Μάρτιο του 2015. Μπορεί να υπήρξαν καλοί λόγοι για την καθυστέρηση, σχετικά με τις πολιτικές ανησυχίες για τον ηθικό κίνδυνο που αφορά την αγορά των κρατικών ομολόγων, ιδιαίτερα σε μια νομισματική ένωση που απαγορεύει ρητά στην κεντρική τράπεζα τη χρηματοδότηση των κυβερνήσεων. Αλλά αυτό που είναι σαφές είναι ότι οι φορείς χάραξης πολιτικής υποτίμησαν κάτι που πλέον φαίνεται προφανές: τον βαθμό στον οποίο οι κινήσεις για να ανακτήσουν την ανταγωνιστικότητα μέσω της εσωτερικής υποτίμησης θα αποδεικνυόταν αντιπληθωριστικός, θέτοντας έτσι περαιτέρω πίεση στην προκλητική δυναμική του χρέους. Τώρα που η ΕΚΤ έχει αρχίσει μαζικές αγορές κρατικού χρέους, η πολιτική φαίνεται να έχει τα ίδια αποτελέσματα όπως στις ΗΠΑ, μειώνοντας το κόστος δανεισμού και προσφέροντας στήριγμα στην εγχώρια ζήτηση.

Η συζήτηση για το ρόλο της λιτότητας έχει σημαντικές επιπτώσεις στη μελλοντική πολιτική που θα ακολουθηθεί στην Ευρωζώνη. Εξάλλου, μετά την ανάκαμψη, το επίπεδο ανάπτυξης της ευρωζώνης, όπως στις ΗΠΑ, παραμένει χαμηλό σε σχέση με τα πρότυπα παλαιότερων ανακάμψεων. Επιπλέον, μερικά από τα τρέχοντα προγράμματα που προωθούν την ανάπτυξη είναι πιθανόν να διαλυθούν αυτό το έτος. Το ευρώ ήταν σταθερό για περισσότερο από ένα χρόνο τώρα, ενώ οι τιμές του πετρελαίου έχουν αυξηθεί από το 2016. Η ώθηση εφάπαξ από το χαμηλότερο κόστος τόκων θα αρχίσει επίσης να φθίνει. Εν τω μεταξύ, η ευρωζώνη είναι απίθανο να λάβει μεγάλη ώθηση από αλλού, δεδομένου ότι οι προβλέψεις για την παγκόσμια ανάπτυξη μειώνονται.

Πάνω απ 'όλα, η ευρωζώνη εξακολουθεί να ταλανίζεται από σημαντική πολιτικούς κινδύνους. Το δημοψήφισμα του Ηνωμένου Βασιλείου για την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ο πιο άμεσος, ενώ η κρίση της μετανάστευσης εξακολουθεί να απειλεί την ομαλή λειτουργία της ενιαίας αγοράς της ΕΕ.

Η δημοσιονομική πολιτική δεν ήταν το βασικό αίτιο της οικονομικής επιβράδυνσης στην Ευρωζώνη και πιθανότατα δεν θα είναι και η λύση στην αδύναμη ανάπτυξη. Η μεγαλύτερη πρόκληση είναι οι ισχνές εταιρικές δαπάνες, γεγονός που επιβεβαιώνεται από τους σωρούς των μετρητών που συσσωρεύονται στους γερμανικούς εταιρικούς ισολογισμούς. Οι στοχευμένες δαπάνες για επενδύσεις σε έργα υποδομής που βελτιώνουν την παραγωγικότητα και την έρευνα μπορεί να βοηθήσουν. Αλλά είναι αξιοσημείωτο ότι ακόμη και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχει πλέον εγκαταλείψει το μακροχρόνιο αίτημά του για ένα μεγάλο γερμανικό δημοσιονομικό κίνητρο προκειμένου να αναζωογονήσει την οικονομία της ευρωζώνης.

Το τέλος των πολέμων λιτότητας της ευρωζώνης θα πρέπει να είναι μια ευκαιρία για τους οικονομολόγους και τους φορείς χάραξης πολιτικής, για να εστιάσουν τη συλλογική προσοχή τους σε αυτό που πάντα ήταν το μεγαλύτερο εμπόδιο για τις επενδύσεις και, συνεπώς, τη μεγαλύτερη ανάπτυξη: τις άκαμπτες αγορές προϊόντων και εργασίας, τα αδύναμα πλαίσια αφερεγγυότητας που εμποδίζουν την ταχεία αναδιάρθρωση των επισφαλών απαιτήσεων, τα κακοσχεδιασμένα φορολογικά συστήματα και την υπερβολική γραφειοκρατία.

wsj.com

Διαβάστε περισσότερα