Άλλο ένα ελληνικό τεστ για την ΕΕ

18:54 17/9/2013 - Πηγή: Antinews

Κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους, ήταν εύκολο να χάσουμε επαφή με την ελληνική κρίση χρέους. Ξεχειλίζοντας από δημόσια κεφάλαια, η Ελλάδα ήταν προφανώς στην ανάρρωση. Αν και τα σχέδια ιδιωτικοποίησης καθυστέρησαν, οι Έλληνες κέρδισαν υψηλή βαθμολογία στην εφαρμογή της δημοσιονομικής λιτότητας. Κατά το ευρωπαϊκό καλοκαίρι της ήσυχης θριαμβολογίας, ήταν εύκολο να νικήσουν τις ολοένα και χαμηλότερες προσδοκίες. Αλλά η Ελλάδα

είναι έτοιμη να δοκιμάσει την Ευρώπη και πάλι, με μια εκδίκηση, σχολιάζει ο Ashoka Mody,καθηγητής Διεθνούς Οικονομίας στο Πρίνστον.

Η ελληνική κρίση ήταν θεαματικά τεράστια. Αφού αποκαλύφθηκε ότι οι διαδοχικές κυβερνήσεις είχαν χάσει το δρόμο τους από τα τεράστια δημοσιονομικά ελλείμματα και τις μακροοικονομικές ανισορροπίες, η Ελλάδα έχασε την πρόσβαση στις διεθνείς αγορές ομολόγων. Από το 2010 , η χώρα εξαρτάται από τα άνευ προηγουμένου μεγάλα δημόσια κεφάλαια διάσωσης. Όμως, επειδή οι πιστωτές στην Ελλάδα – το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις – παρερμηνεύουν τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα, η διάσωση καθυστέρησε απλώς την αναπόφευκτη χρεοκοπία και προκάλεσε την αισθητή συρρίκνωση της ελληνικής οικονομίας, μεγεθύνοντας τον πόνο.

Η ελπίδα ήταν ότι οι Έλληνες θα κουβαλήσουν τα βάρη τους. Αυτό ποτέ δεν ήταν ρεαλιστικό. Η ελληνική κρίση πάντα προοριζόταν για να εξαπλωθεί πέρα από τα εθνικά σύνορα – το ερώτημα ήταν ποιος θα μοιραζόταν το κόστος. Σήμερα, η αιχμή της εν λόγω λύσης είναι η επικείμενη απόφαση για τον επόμενο γύρο της ελληνικής βοήθειας, η οποία απειλεί να σπάσει το καλούπι για το μέγεθος της επίσημης άφεσης του χρέους, αψηφά την υποτιθέμενη απομόνωση του ΔΝΤ από τη χρεοκοπία και ουσιαστικά αλλάζει το νομικό πλαίσιο της ευρωζώνης.

Το συμπέρασμα ότι η Ελλάδα χρειάζεται επίσημα δάνεια για την εξόφληση των ιδιωτών πιστωτών της εξασφάλισε ότι το ελληνικό χρέος παραμένει μεγάλο, αναγκάζοντας τους ηγέτες της ευρωζώνης να απαιτήσουν οικονομικά εξουθενωτική δημοσιονομική λιτότητα. Πέρυσι, έγινε σαφές ότι η Ελλάδα δεν θα μπορούσε να επιστρέψει στους επίσημους πιστωτές της με τους συμφωνημένους όρους. Αλλά το ευρωπαϊκό σχέδιο για τη διαγραφή του χρέους, αν και προσεκτικά κατασκευασμένο, ήταν ψεύτικο. Η συνεχής μείωση των επιτοκίων και η παράταση της διάρκειας αποπληρωμής χρησίμευσαν μόνο για να παρατείνουν τις ελληνικές μάχες.

Η Ελλάδα δεν έχει επιστρέψει μέχρι τώρα σχεδόν κανένα από τα 282 δις ευρώ σε δάνεια που έχει λάβει από το 2010. Και τα πράγματα μπορεί να είναι ακόμη χειρότερα. Ορισμένοι αναλυτές υποστηρίζουν ότι, δεδομένων των εγγυήσεων από οφειλές από δημόσιες επιχειρήσεις, οι υποχρεώσεις της ελληνικής κυβέρνησης είναι ακόμη υψηλότερες. Για να ξεφύγει από αυτό το τέλμα, η Ελλάδα χρειάζεται μια μαζική διαγραφή χρέους.

Υπάρχει όμως ένα μπέρδεμα. Σχεδόν όλες οι αποπληρωμές του χρέους κατά τα επόμενα χρόνια είναι στο ΔΝΤ, του οποίου η σιωπηρή κατάσταση ως ” προνομιούχος” δανειστής εξασφαλίζει ότι εξοφλείται πρώτο. Επειδή η Ελλάδα ξεμένει γρήγορα από μετρητά, θα πρέπει πρώτα να δανειστεί περισσότερα είτε από τους ευρωπαίους γείτονές της, ή από το ίδιο το ΔΝΤ. Εάν το ΔΝΤ επρόκειτο να διευκολύνει τους όρους των ελληνικών δανείων του, θα αντιμετώπιζε πιθανόν έντονες διαμαρτυρίες από τους λιγότερο πλούσιους οφειλέτες του και τον κίνδυνο να ριψοκινδυνεύσει τη θέση του ως βασικός πιστωτής – ένα αποτέλεσμα που ακόμη και το ήρεμο σε μεγάλο βαθμό Συμβούλιο των Διοικητών του Ταμείου είναι απίθανο να δεχτεί. Το Ταμείο, αφού όρμησε να σώσει την Ελλάδα από την άβυσσο, είναι έτοιμο να απομακρυνθεί από το χείλος του γκρεμού.

Για το λόγο αυτό, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα δώσουν πιθανότατα νέα χρήματα, αν και είναι γνωστό ότι δεν θα τους επιστραφούν. Για τους ηγέτες των πιστωτριών χωρών, μια διαγραφή θα σήμαινε την αθέτηση της υπόσχεσης ότι οι φορολογούμενοί τους δεν θα πληρώσουν τον λογαριασμό – μια υπόσχεση που αποτέλεσε τη νομική βάση για τη στήριξη της Ελλάδας. Το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων αποφάνθηκε ότι τα δάνεια για την προστασία της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας δεν θα παραβιάζουν τη ρήτρα «μη διάσωσης» από τη Συνθήκης της Λισαβόνας, με την προϋπόθεση ότι οι όροι τους ήταν «λογικοί». Αλλά πόσο λογικοί είναι αν η Ελλάδα δεν θα πρέπει να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις αποπληρωμής τους;

Παρά την εσωτερική αντιπολίτευση, η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ αποφάσισε να δεσμευτεί για την παραμονή της Ελλάδας στην ευρωζώνη, διότι ο κίνδυνος από μια ελληνική έξοδο θα προκαλούσε διάλυση της νομισματικής ένωσης. Αλλά αυτή η λογική απέτυχε να υπολογίσει τις πολιτικές προεκτάσεις, οι οποίες απειλούν να υπονομεύσουν περαιτέρω την ευρωπαϊκή ενότητα.

Οι γερμανοί ψηφοφόροι – που θα προσέλθουν στις κάλπες στο τέλος του μήνα – είναι σαφώς ανήσυχοι. Ενώ μπορεί να είναι πολύ αργά για να αποφευχθεί η διαγραφή του υφιστάμενου χρέους της Ελλάδας, η επόμενη κυβέρνηση της Γερμανίας δεν θα έχει εντολή να παρέχει περισσότερα δάνεια. Ως αποτέλεσμα, σημαντικά έργα όπως τη σύσταση μιας ευρωπαϊκής τραπεζικής ένωσης, η οποία θα απαιτούσε μια οικονομική υποστήριξη, είναι πιθανόν να καθυστερήσουν ή ακόμη και να κινδυνεύσουν. Η πρακτική της παρουσίασης τεχνοκρατικών τετελεσμένων στα εθνικά κοινοβούλια θα αναπαρήγαγε μόνο μεγαλύτερες δυσαρέσκειες.

Να είστε σίγουροι, υπάρχει πάντα η πιθανότητα ότι η όλο και πιο δύσκολη κατάσταση στην Ελλάδα θα καταλύσει τελικά τη δημιουργία ενός δημοκρατικά νομιμοποιημένου πανευρωπαϊκού ταμείου διάσωσης που παρέχει αυτόματη και ανεπιφύλακτη βοήθεια σε χώρες που έχουν πρόβλημα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα μπορούσε, επομένως, να μετατραπεί σε μια πραγματική ομοσπονδία, στις Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης. Αυτό θα ήταν ένας θρίαμβος για το ευρωπαϊκό σχέδιο. Δεδομένης της απιθανότητας ενός τέτοιου αποτελέσματος, οι Ευρωπαίοι πρέπει να προετοιμαστούν για μια άλλη περίοδο πολιτικής και νομικής αναταραχής. Η Ευρώπη που θα αναδυθεί μετά από αυτήν θα μπορούσε να φαίνεται, προς το καλύτερο ή το χειρότερο, πολύ διαφορετική από τη σημερινή Ευρώπη.

project-syndicate