Μπορεί ένα ενδεχόμενο Brexit να τροφοδοτήσει το Grexit;

11:54 9/1/2015 - Πηγή: Antinews

Οι βρετανικές εκλογές τον Μάιο θα μπορούσαν αναμφισβήτητα να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στη σταθερότητα της ευρωζώνης, όπως και οι πρόωρες εκλογές αυτού του μήνα στην Ελλάδα, δημιουργώντας ένα εξάμηνο ανησυχίας για τους ευρωπαίους επενδυτές.

Δύο νέα θέματα για το 2015 έχουν τεθεί ήδη για τις χρηματοπιστωτικές

αγορές: το ένα αφορά τον αντίκτυπο της κρίσης 2011/12 μέσω της ελληνικής πολιτικής αναταραχής και το φόβο ότι η χώρα θα μπορούσε να φύγει από τη νομισματική ένωση και το άλλο το πολιτικό ρίσκο στο Ηνωμένο Βασίλειο και το πιθανό δημοψήφισμα για την ένταξη της Βρετανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση που μπορεί να φέρουν οι εκλογές. Το Grexit και το Brexit μπορεί να φαίνονται άσχετα, εκτός από τις κοινές ρίζες όσον αφορά την απογοήτευση των ψηφοφόρων με τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα. Τα αίτιά τους είναι διαφορετικά και η πιθανότητα μιας βρετανικής αναχώρησης είναι πολύ μεγαλύτερη, αν και μπορεί να απέχει χρόνια.

Τα δημοφιλή κόμματα της αντιπολίτευσης στην Ελλάδα κατηγορούν για την βαθιά ύφεση τη λιτότητα που απαιτούν οι πιστωτές της ευρωζώνης σε αντάλλαγμα για τα δάνεια των δισεκατομμυρίων για τη διάσωση της χώρας από την πτώχευση. Οι εικασίες αυξάνονται από την ενδεχόμενη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές στις 25 Ιανουαρίου και την πιθανότητα να προσπαθήσει να επαναδιαπραγματευθεί τα δάνεια αυτά και τις συνθήκες, προκαλώντας μια ακόμα αντιπαράθεση ανάμεσα στην Αθήνα και στην υπόλοιπη ομάδα του ευρώ. Αυτό θα αναθερμάνει τους φόβους των επενδυτών, ότι η ένταση θα οδηγήσει τελικά σε Grexit και όλα όσα συνεπάγεται για την επιβίωση του ευρώ.

Ενώ η Βρετανία θα είναι εκτός της ζώνης του ευρώ, η λαϊκή δυσαρέσκεια με τα κύματα της μετανάστευσης από τα νέα κράτη μέλη της ΕΕ κατά την τελευταία δεκαετία έχει αναγκάσει τους κυβερνώντες Συντηρητικούς να υπόσχονται ένα δημοψήφισμα για την ένταξη στην ΕΕ, εφόσον επιστρέψουν στην εξουσία. Αυτό που συνδέει τις δύο περιπτώσεις είναι ότι το Brexit θα μπορούσε κατά λάθος να βοηθήσει να ανοίξει ο δρόμος για το Grexit, ή ακόμη και για την έξοδο άλλων χωρών από το ευρώ. Δεν υπάρχει καμία νομική διάταξη ή πλαίσιο στις Συνθήκες της ΕΕ για να φύγει μια χώρα από το ευρώ. Η απόφαση να ενταχθούν στο ενιαίο νόμισμα σκοπίμως σχεδιάστηκε ως μια μη αναστρέψιμη κίνηση.

Αυτό δεν σημαίνει ότι η μονομερής έξοδος είναι αδύνατη, αλλά η απουσία οποιουδήποτε συμφωνηθέντος μηχανισμού τουλάχιστον αύξησε το ρίσκο κατά τα προηγούμενα χρόνια της κρίσης, μεγεθύνοντας το φόβο για το άγνωστο και αφήνοντας να εννοηθεί ότι η διάλυση των σχέσεων εντός της ζώνης του ευρώ θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα σοβαρή για να δικαιολογήσει το γεγονός ότι κάποιος αψηφά ολόκληρο το Συμβούλιο της ΕΕ. Ωστόσο, υπήρξε πάντα μια άλλη νομική οδός για την έξοδο από το ευρώ: η έξοδος από την ΕΕ συνολικά.

Το Άρθρο 50

Ενώ θεωρείται αδιανόητο από τις περισσότερες χώρες της ΕΕ, το άρθρο 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας αναφέρει ότι ένα μέλος μπορεί να αποφασίσει να αποχωρήσει από την ένωση, σύμφωνα με τους εσωτερικούς συνταγματικούς του κανόνες. Το άρθρο αυτό καθορίζει τα πρωτόκολλα κοινοποίησης και λέει ότι όλες οι συνθήκες, πιθανώς συμπεριλαμβανομένων και των δεσμεύσεων στο ενιαίο νόμισμα, «παύουν να ισχύουν στο εν λόγω κράτος από την ημερομηνία έναρξης ισχύος της συμφωνίας αποχώρησης ή, ελλείψει τέτοιας συμφωνίας, δύο έτη μετά την κοινοποίηση...»

Αν οι Συντηρητικοί του πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον κερδίσουν τις εκλογές του Μαΐου και θέσουν ένα δημοψήφισμα για την ΕΕ μέχρι το 2017, όπως είχε υποσχεθεί, τότε η Βρετανία θα μπορούσε κάλλιστα να είναι η πρώτη χώρα της ΕΕ που επικαλείται το άρθρο 50. Παρότι οι οικονομολόγοι της Goldman Sachs δήλωσαν την Τρίτη ότι το Brexit θα ήταν δαπανηρό και θεωρείται απίθανο, υπολογίζουν ότι οι Συντηρητικοί θα κερδίσουν τις εκλογές νίκη ήταν στα χαρτιά, παρά το ότι η αντιπολίτευση των Εργατικών προηγείται στις δημοσκοπήσεις και τις άλλες πιθανότητες συνασπισμού.

Ωστόσο, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι έως και το 50 τοις εκατό των Βρετανών θα ψηφίσει να φύγουν από την ΕΕ, πράγμα που σημαίνει ότι οποιαδήποτε νίκη των Συντηρητικών θα επιφέρει σημαντικούς κινδύνους εξόδου από την ΕΕ. Η σχέση με την Ελλάδα είναι ότι απλά, αφήνοντας μία διέξοδο για το μέλλον στους δυσαρεστημένους της ΕΕ και στα μέλη της ευρωζώνης, το Brexit θα μπορούσε να κωδικοποιήσει αυτό που κάποτε φαινόταν σαν μία ευφάνταστη ή μονομερής δράση σε μία συνεκτική, ευλογοφανή διαδικασία. Ακόμη και στο περιθώριο, θα μπορούσε επίσης να δώσει στις χώρες που αντιμετωπίζουν μελλοντικές διαπραγματεύσεις διάσωσης ένα πιο «βαρύ» διαπραγματευτικό χαρτί σε αυτό το παιχνίδι πόκερ των συνομιλιών για το χρέος και τις μεταρρυθμίσεις. Με άλλα λόγια, "αν μας πιέσετε πολύ, υπάρχει κι άλλος δρόμος".

Για τις περισσότερες χώρες, αυτό παραμένει μια πολύ δραστική διαδρομή για να ξεφύγουν από τις μομφές του ενιαίου νομίσματος πετώντας τα καλά –τους στενούς πολιτικούς δεσμούς με τη Δυτική Ευρώπη, καθώς και το ελεύθερο εμπόριο αγαθών και κυκλοφορίας των κεφαλαίων και των ανθρώπων-μαζί με τα άσχημα. Ανεξάρτητα από τη στάση του ΣΥΡΙΖΑ στη λιτότητα και την επαναδιαπραγμάτευση του χρέους, το κόμμα υποστηρίζει ότι είναι υπέρ της ένταξης στο ευρώ. Επιπλέον, οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η ελληνική υποστήριξη για το ευρώ, πόσο μάλλον για την ΕΕ, ξεπερνά το 70 τοις εκατό.

Παρά τα ρεπορτάζ των μέσων ενημέρωσης αυτή την εβδομάδα στο Βερολίνο για τα σχέδια έκτακτης ανάγκης για μια ελληνική έξοδο από το ευρώ, η Γερμανία και οι υπόλοιποι εταίροι της τονίζουν ότι και αυτοί θέλουν την Αθήνα να παραμείνει στο νόμισμα, αν και οι πιο σκληρές διαπραγματεύσεις είναι απαραίτητες. Και παρά την πρόσφατη μεταβλητότητα της αγοράς, οι επενδυτές εξακολουθούν να μην θεωρούν το Grexit ως το πιθανότερο αποτέλεσμα. Οι οικονομολόγοι της γερμανικής Commerzbank αυτή την εβδομάδα αύξησαν τις πιθανότητες μιας ελληνικής αποχώρησης από το ευρώ, για παράδειγμα, αλλά εξακολουθούν να θέτουν τις πιθανότητες σε μόλις 25 τοις εκατό.

Οι αποδόσεις των 10ετών ελληνικών κρατικών ομολόγων στο περίπου 9,6 τοις εκατό είναι ακόμα ένα κλάσμα σε σχέση με το που βρίσκονταν στο αποκορύφωμα της κρίσης και δεν πλησιάζουν σε προεξόφληση του είδους της αναταραχής που συνδέεται με μια έξοδο, ένα νέο νόμισμα και μια μαζική χρεοκοπία. «Η απόδοση εννέα τοις εκατό δεν θα σας προστατεύσει από αυτές τις αρνητικές συνέπειες. Είναι απλώς μια έκφραση του κινδύνου», δήλωσε ο πρώην επικεφαλής οικονομολόγος της UBS George Magnus. Ωστόσο, ο αυξημένος κίνδυνος και όχι οι ισχυρές πεποιθήσεις είναι ακριβώς αυτό που οι αγορές παντού προσπαθούν και πάλι να ρυθμίσουν.

http://www.reuters.com/article/2015/01/07/us-investment-grexit-brexit-analysis-idUSKBN0KG0GI20150107

Διαβάστε περισσότερα