Γιατί η μεταναστευτική κρίση της ΕΕ θα αργήσει πολύ ακόμα να ξεπεραστεί

21:03 6/9/2016 - Πηγή: Antinews

Η Γερμανίδα Καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ μπορεί να προσάρμοσε τις πολιτικές της, μετά από την εισροή προσφύγων του περασμένου έτους. Αλλά την Κυριακή, τιμωρήθηκε ούτως ή άλλως από τους ψηφοφόρους στην εκλογική της περιφέρεια του Μεκλεμβούργου-Δυτικής Πομερανίας. Αυτό είναι ένα σημάδι ότι η κρίση μετανάστευσης της ΕΕ θα αργήσει πολύ ακόμα να ξεπεραστεί, σχολιάζει ο Leonid Bershidsky.

Από τον Μάρτιο, όταν η Μέρκελ ενεπλάκη σε μια συμφωνία της Ευρωπαϊκής

Ένωσης με την Τουρκία σύμφωνα με την οποία οι μετανάστες χωρίς έγγραφα που φθάνουν στα ελληνικά νησιά από τουρκικά λιμάνια θα πρέπει να στέλνονται πίσω, η ροή των προσφύγων από την Τουρκία προς την Ευρώπη υποχώρησε αρκετά εντυπωσιακά. Αυτό δεν συνέβη επειδή η συμφωνία λειτούργησε, όπως γράφεται. Σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών, μόνο 468 άνθρωποι έχουν επαναπροωθηθεί στην Τουρκία από τον Μάρτιο σε εννέα ξεχωριστές περιπτώσεις, ένα μικρό τμήμα από τους 16.688 ανθρώπους που έφτασαν στα ελληνικά νησιά από την Τουρκία μεταξύ 20 Μαρτίου και 4 Σεπτεμβρίου.

Η απλή δυνατότητα να σταλούν πίσω στην Τουρκία έχει μειώσει τον ημερήσιο αριθμό των ελληνικών αφίξεων στα νησιά σε 111 τον Αύγουστο από 6.360 τον Οκτώβριο του 2015. Είναι μια ψυχολογική επίδραση που δεν μετριάζεται από την προφανή ένταση μεταξύ της Τουρκίας και της ΕΕ, που προκαλείται αφενός από την ανησυχία των Ευρωπαίων για τον αυταρχικό πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και αφετέρου από την τουρκική δυσαρέσκεια για την βραδύτητα της ΕΕ στην αποστολή οικονομικής βοήθειας για τους πρόσφυγες και την κατάργηση της βίζας για τους Τούρκους. Ακόμη και μια τόσο επισφαλής ρύθμιση όσο αυτή προκαλεί επιπλέον αβεβαιότητα στα ήδη υψηλού κινδύνου σχέδια ενός Σύριου που θέλει να διαφύγει.

Εκτός αυτού, οι χώρες κατά μήκος της διαδρομής της μετανάστευσης από την Τουρκία ενίσχυσαν την αρνητική δημοσιότητα της διαδρομής: η ΠΓΔΜ, για παράδειγμα, έκλεισε τα σύνορά της με την Ελλάδα. Είναι σαφές από τώρα, ωστόσο, ότι αυτή η προφορική αποτροπή κάθε άλλο παρά επιλύει το πρόβλημα, αλλά δημιούργησε άλλες, εναλλακτικές, μεγαλύτερες και πιο επικίνδυνες διαδρομές μετανάστευσης που φαίνονται συγκριτικά πιο ελκυστικές.

Η ιταλική αλλαγή στο προσφυγικό ρεύμα

Ορισμένες ημέρες, ο αριθμός των αφίξεων προσφύγων στην Ιταλία ταιριάζει με τα υψηλά επίπεδα που παρατηρήθηκαν στα ελληνικά νησιά το περασμένο έτος. Τον Αύγουστο, ο μέσος αριθμός των αφίξεων έφτασε τους 686 την ημέρα, από 263 τον Οκτώβριο του 2015.

Οι περισσότερες από αυτές τις αφίξεις έρχονται μέσω Λιβύης, μιας χώρας με την οποία η ΕΕ δεν είναι σε θέση να κάνει μια συμφωνία παρόμοια με την Τουρκία. Η "κυβέρνηση εθνικής συνεννόησης" της χώρας απέρριψε την πιθανότητα επειδή δεν θέλει να δεσμευτεί για να λάβει πρόσφυγες πίσω. Το Λιβυκό κράτος δεν έχει χρήματα, δεν έχει υποδομή και δεν έχει αρκετή εξουσία για να φιλοξενήσει πρόσφυγες με τον τρόπο που το κάνει η Τουρκία για τα 2,7 εκατομμύρια Σύριους που έχουν εγκατασταθεί προσωρινά στις κοινότητες υποδοχής και καταυλισμούς.

Δεδομένου ότι η Ευρώπη δεν μπορεί να τους στείλει πίσω στη Λιβύη, οι πρόσφυγες προτιμούν αυτή τη διαδρομή από την τουρκική, παρότι η πιθανότητα του θανάτου στη θάλασσα είναι πολύ υψηλότερη στο ταξίδι Λιβύη-Ιταλία παρά στο Ελλάδα-Τουρκία. Αυτό εξηγεί γιατί ο αριθμός των μεταναστών που πεθαίνουν ή χάνονται στη θάλασσα δεν έχει μειωθεί σε σχέση με πέρυσι: 3169 από αυτούς έχουν πεθάνει ή εξαφανιστεί μέχρι στιγμής το 2016, σε σύγκριση με 3777 συνολικά το 2015 και ο ρυθμός είναι στην πραγματικότητα υψηλότερος σε σχέση με πέρυσι. Οι περισσότεροι από τους θανάτους συμβαίνουν στην λεγόμενη διαδρομή της κεντρικής Μεσογείου, αυτή στην Ιταλία και τη Μάλτα.

Η Ιταλία είναι πλουσιότερη και έχει λιγότερη γραφειοκρατία από την Ελλάδα, κι έτσι έχει χρησιμεύσει ως ένα καλύτερο εμπόδιο για τους μετανάστες που ελπίζουν να καταλήξουν στη Βόρεια Ευρώπη. Τον Μάιο, η Αυστρία σταμάτησε την κατασκευή ενός τείχους κατά των μεταναστών στα ιταλικά σύνορα, καθώς βεβαιώθηκε ότι η εισροή ήταν υπό έλεγχο. Και όμως η Γερμανία δεν το παρατήρησε στην πραγματικότητα. Σύμφωνα με το γερμανικό Ομοσπονδιακό Γραφείο Μετανάστευσης και Προσφύγων, περισσότερα αιτήματα ασύλου υποβλήθηκαν από τον Ιανουάριο έως τον Ιούλιο του 2016 σε σύγκριση με το σύνολο του 2015 - 479.620 σε σύγκριση με 476.649. Ο αριθμός των αιτήσεων στην πραγματικότητα αυξάνεται αντί να μειώνεται.

Το ποτάμι των προσφύγων δεν θα στερέψει

Ενώ ο αριθμός των νέων αφίξεων έχει μειωθεί λόγω των αυστηρότερων πολιτικών, η υπηρεσία μετανάστευσης - της οποίας ο προϋπολογισμός, το προσωπικό και η αποτελεσματικότητα έχουν ενισχυθεί φέτος με τη βοήθεια των αξίας 10 εκατ. δολ. συμβουλευτικών υπηρεσιών της McKinsey. Η σταθερή εισροή των νέων αιτήσεων σημαίνει ότι περισσότεροι άνθρωποι εξακολουθούν να φτάνουν και ότι κάποιοι που έφτασαν πριν να αρχίσουν σοβαρά αυτές οι απόπειρες είναι ακόμα χωρίς χαρτιά. Αυτό σημαίνει ότι δεν έχουν καν αρχίσει να ενσωματώνονται στη γερμανική κοινωνία και την αγορά εργασίας, ακόμη και αν σκοπεύουν τελικά να το κάνουν αυτό.

Η παρουσία των εκατοντάδων χιλιάδων νέων αφίξεων σε ένα γραφειοκρατικό κενό δεν κάνει τίποτα για να διορθώσει τα πολιτικά προβλήματα της Μέρκελ. Στο Μεκλεμβούργο- Πομερανία, το κόμμα της έχασε μόλις 4 ποσοστιαίες μονάδες σε σύγκριση με τις επιδόσεις του 2011 και κατά πάσα πιθανότητα θα είναι ακόμα μέρος του κυβερνώντος συνασπισμού με επικεφαλής τους Σοσιαλδημοκράτες, οι οποίοι κέρδισαν την πλειοψηφία, ακριβώς όπως και το 2011. Και όμως, το CDU ηττήθηκε από το αντιμεταναστευτικό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία, το οποίο, με 20,8 τοις εκατό των ψήφων, είναι πλέον το δεύτερο ισχυρότερο στο κρατίδιο.

Αυτό δεν είναι μια τραγωδία: το Μεκλεμβούργο-Δυτική Πομερανία είναι ένα μικρό κρατίδιο και το AFD δεν θα κυβερνήσει - αλλά η απόδοση του κόμματος ήταν πρωτοφανής για μια γερμανική δύναμη της Δεξιάς, και ενέχει κίνδυνο για τη Μέρκελ, αν αποφασίσει να είναι υποψήφια για καγκελάριος ξανά τον επόμενο χρόνο, αλλά και για το κεντροδεξιό κόμμα της αν τελικά αποχωρήσει. Η γερμανική εσωτερική πολιτική υπαγορεύει την ανάγκη για μια λιγότερο πρόχειρη λύση στην κρίση των προσφύγων από τη συμφωνία της Τουρκίας.

Άλλες μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες - ιδιαίτερα η Ιταλία που είναι ένα όλο και πιο σημαντικό σημείο εισόδου και η Γαλλία, όπου οι οδηγοί φορτηγών διαμαρτύρονται για το ολοένα και πιο απείθαρχο και επικίνδυνο στρατόπεδο μεταναστών κοντά στο Καλαί, γνωστό και ως "ζούγκλα" - χρειάζονται επίσης μια πιο μόνιμη λύση, αλλά οι ηγέτες τους δεν μπορούν να εκτεθούν στο είδος της αντίδρασης που η Μέρκελ έχει να αντιμετωπίσει. Κατ' αρχήν, οι θέσεις τους δεν είναι τόσο ασφαλείς όσο η δική της. Αλλά αν οι χώρες αυτές δεν μπορούν να λάβουν περισσότερους ανθρώπους, οι επιλογές για μια συντονισμένη ευρωπαϊκή λύση είναι λίγο πολύ περιορισμένες στο σφράγισμα των εξωτερικών συνόρων της Ένωσης - μια δαπανηρή πρόταση που θα ήταν δύσκολο να εκτελεστεί, ειδικά με τις επικείμενες εκλογές σε αρκετά μεγάλα έθνη.

Η κρίση δεν έχει τελειώσει, και δεν θα τελειώσει, για όσο καιρό ο συριακός πόλεμος και η αναρχία στη Λιβύη συνεχίζονται. Η Ευρώπη δεν μπορεί να είναι ένα απόρθητο φρούριο, γι' αυτό πρέπει να είναι μια ισχυρότερη δύναμη για την ειρήνη.

bloomberg.com

Διαβάστε περισσότερα