Γιατί το νέο κοίτασμα φυσικού αερίου στην Αίγυπτο προκαλεί πανικό στο Ισραήλ

13:53 2/9/2015 - Πηγή: Antinews

Το νέο κοίτασμα φυσικού αερίου στην Αίγυπτο προκαλεί πανικό στο Ισραήλ, με τις μετοχές στην ενέργεια να πέφτουν κατακόρυφα και τη δημιουργία αντεγκλήσεων για την αναποφασιστικότητα και τις διαμάχες που έχουν καθυστερήσει την παραγωγή των κοιτασμάτων φυσικού αερίου της χώρας. Η κυβέρνηση αυτή τη στιγμή αγωνίζεται για να εγκρίνει το κοινοβούλιο τα σχέδιά της για τις επιχειρήσεις φυσικού αερίου, αλλά οι αναλυτές φοβούνται ότι το Ισραήλ μπορεί να χρειάζεται να επανεκτιμήσει

τα πάντα τώρα που η Αίγυπτος μπορεί να βρήκε τη δική της ανεξάρτητη λύση.

Τα υπεράκτια αποθέματα φυσικού αερίου του Ισραήλ εδώ και καιρό θεωρούνταν ως μία μελλοντική πηγή μετρητών για την φτωχή σε πόρους χώρα και οι εξαγωγείς φυσικού αερίου στην Αίγυπτο αναμενόταν ότι θα είναι οι βασικοί πελάτες του αναξιοποίητου ακόμα πεδίου Λεβιάθαν του Ισραήλ. Αλλά τα σχέδια για την ανάπτυξη του Λεβιάθαν βρίσκονται ξαφνικά στον αέρα, μετά την Κυριακή, όταν η ιταλική εταιρεία ενέργειας Eni SpA δήλωσε ότι είχε βρει το «μεγαλύτερο κοίτασμα φυσικού αερίου στη Μεσόγειο Θάλασσα», στις ακτές της Αιγύπτου. Το πεδίο βρίσκεται σε πιο ρηχή θάλασσα από το Λεβιάθαν, πιθανώς καθιστώντας ευκολότερο για τις εταιρείες να εξάγουν, σε μια χώρα που δεν έχει το νομικό χάος του Ισραήλ. «Προσθέτει ένα εντελώς νέο στρώμα αβεβαιότητας σε μία ήδη πολύ ανάστατη κατάσταση», δήλωσε ο Γκαλ Λαφτ, εμπειρογνώμονας της ενεργειακής ασφάλειας και ανώτερος σύμβουλος στο Συμβούλιο Ενεργειακής Ασφάλειας των Ηνωμένων Πολιτειών. «Μεταθέτει, ουσιαστικά, οποιαδήποτε προοπτική για συμφωνία».

Μετά την είδηση, οι κύριες ενεργειακές εταιρείες που συμμετείχαν σε κοιτάσματα φυσικού αερίου του Ισραήλ δέχθηκαν ένα πλήγμα. Οι μετοχές της Noble Energy με έδρα το Τέξας υποχώρησαν 3,2 τοις εκατό τη Δευτέρα στο Χρηματιστήριο Αξιών της Νέας Υόρκης, ενώ οι μετοχές του ισραηλινού ομίλου Delek έπεσαν 12 τοις εκατό στο χρηματιστήριο του Τελ Αβίβ. Ο δείκτης πετρελαίου και φυσικού αερίου στο χρηματιστήριο του Τελ Αβίβ υποχώρησε 13 τοις εκατό, αν και ο δείκτης φάνηκε να σταθεροποιείται στη συνέχεια.

Το Ισραήλ ανακάλυψε δύο μεγάλα πεδία, το Ταμάρ και το μεγαλύτερο Λεβιάθαν, το 2009 και το 2010, αυξάνοντας τις ελπίδες ότι το φυσικό αέριο θα μειώσει την εξάρτηση του Ισραήλ από ξένες πηγές ενέργειας και θα δημιουργήσει ένα νέο κίνητρο για την οικονομία. Αλλά η εκμετάλλευση του φυσικού αερίου έχει αποδειχθεί πιο περίπλοκη από ό,τι αναμενόταν, εν μέσω των συνεχών διενέξεων για τις τιμές, τις πολιτικές εξαγωγών και το μοίρασμα των κερδών στις ενεργειακές εταιρείες που αναπτύσσουν τα πεδία. Η τεράστια ανακάλυψη φυσικού αερίου της Αιγύπτου «είναι μια οδυνηρή αφύπνιση για την πραγματικά ανόητη συμπεριφορά μας» δήλωσε ο υπουργός Ενέργειας του Ισραήλ, Γιουβάλ Στάινιτζ, τη Δευτέρα. «Εδώ και χρόνια έχουμε αναστείλει τις αναζητήσεις, εμποδίζοντας την ανάπτυξη. Τίποτα δεν κινείται».

Εδώ και μήνες, οι ισραηλινοί ηγέτες προσπαθούν να εδραιώσουν μια συμφωνία για να δελεάσουν τις εταιρείες ανάπτυξης να εξαγάγουν το φυσικό αέριο του Ισραήλ. Όμως, η συμφωνία έχει καθυστερήσει, καθώς κάποιοι κατηγόρησαν τον πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου ότι επιδιώκει ένα μονοπώλιο σε βάρος των εισοδημάτων του Ισραήλ. Ακόμη και ο επίτροπος Ανταγωνισμού του Ισραήλ τάχθηκε κατά της συμφωνίας. Το Υπουργικό Συμβούλιο του Ισραήλ προσπάθησε να παρακάμψει τον επίτροπο, υποστηρίζοντας ότι η συμφωνία φυσικού αερίου ήταν ένα θέμα εθνικής ασφάλειας, δεδομένου ότι εμπλέκονται επιχειρηματικοί δεσμοί με την Αίγυπτο, την πρώτη αραβική χώρα που κάνει ειρήνη με το εβραϊκό κράτος και ένας βασικός σύμμαχος στη μάχη κατά των ισλαμιστών μαχητών. Τώρα, όμως, που η Αίγυπτος βρήκε «υγρό χρυσάφι», οι ισραηλινοί ηγέτες ανησυχούν ότι οι παράγοντες θα έχουν λιγότερα κίνητρα για την ανάπτυξη των πόρων του Ισραήλ.

Η βουλευτής της αντιπολίτευσης Σάλι Γιασίμοβιτς, ένας από τους μεγαλύτερους επικριτές της συμφωνίας του Ισραήλ με τις επιχειρήσεις φυσικού αερίου, δήλωσε ότι η ανακάλυψη στην Αίγυπτο ήταν πιθανόν να εισαγάγει πιο ανταγωνιστικές τιμές στην αγορά και ως εκ τούτου το Ισραήλ δεν πρέπει να βιαστεί για μια συμφωνία που υπόσχεται υψηλά κέρδη για τους μεσάζοντες, βγάζοντας από την χώρα κεφάλαια που θα μπορούσαν να ωφελήσουν τον ισραηλινό λαό. «Αν η ανακάλυψη είναι πραγματική, θα υπάρξει περιφερειακός ανταγωνισμός και οι τιμές θα μειωθούν. Έτσι, είναι απολύτως σαφές ότι δεν πρέπει να παγιδευτούμε τώρα σε δρακόντειες συμβάσεις» δήλωσε.

Οι εταιρείες Noble και Delek σε συνεργασία εκμεταλλεύονται και αναπτύσσουν τα κοιτάσματα Ταμάρ και Λεβιάθαν, ενώ επίσης έχει και δύο μικρότερες πηγές που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα. Οι εταιρείες πωλούν φυσικό αέριο στην ισραηλινή αγορά από τα πεδίο Ταμάρ και έχουν συμφωνήσει να πωλήσουν επίσης σε γειτονικές χώρες. Το πλουσιότερο κοίτασμα Λεβιάθαν, το οποίο μέχρι την πρόσφατη ανακάλυψη στην Αίγυπτο θεωρούνταν το μεγαλύτερο κοίτασμα φυσικού αερίου στη Μεσόγειο, δεν έχει ακόμη αναπτυχθεί, εν αναμονή διαβεβαιώσεων από την ισραηλινή κυβέρνηση για τα κέρδη που οι εταιρείες θα έχουν τη δυνατότητα να αποκομίσουν. Αρχικά είχε προγραμματιστεί να προχωρήσει τον επόμενο χρόνο, αλλά τώρα παραμένει ασαφές πότε θα αναπτυχθεί.

Οι εταιρείες εκμετάλλευσης υπολόγιζαν στην αποστολή φυσικού αερίου από το Λεβιάθαν στην Αίγυπτο, όπου υπάρχουν εγκαταστάσεις για την υγροποίηση του φυσικού αερίου για εξαγωγή προς την Ευρώπη. Η εγγύτητα της Αιγύπτου με το Ισραήλ και οι μακροχρόνιες διπλωματικές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών θα διευκόλυναν κάτι τέτοιο. Μετά από μακρές διαπραγματεύσεις, μία κυβερνητική επιτροπή σύναψε συμφωνία με τις επιχειρήσεις προ μηνών, με στόχο να διαλύσει τον μονοπωλιακό έλεγχό τους στα αποθέματα φυσικού αερίου του Ισραήλ και να εισάγει ανταγωνισμό, διατηρώντας παράλληλα κίνητρα για νέες επενδύσεις. Αλλά ισραηλινοί περιβαλλοντολόγοι και βουλευτές της αντιπολίτευσης αναφέρουν ότι η συμφωνία διατηρεί το μονοπώλιο και σπαταλά τους πόρους του Ισραήλ. Οι εκκλήσεις τους για περισσότερο ανταγωνισμό βοήθησαν να καθυστερήσει μια ψηφοφορία για το σχέδιο.

Ένα άλλο πλήγμα για τη συμφωνία ήταν ο υπουργός Οικονομίας του Ισραήλ, ο οποίος έχει την εξουσία να παρακάμψει τον επίτροπο Ανταγωνισμού και ο οποίος άλλαξε γνώμη και δεν θα στηρίξει πλέον την γνώμη του Επιτρόπου. Αυτό φέρνει το Ισραήλ πίσω, επειδή ο επίτροπος Ανταγωνισμού παραιτήθηκε εν μέσω της διαμάχης και η αντικατάστασή του δεν έχει ακόμη οριστεί. Το αδιέξοδο, σε συνδυασμό με την ανακοίνωση της Eni την Κυριακή, ανάγκασε τον Νετανιάχου να ματαιώσει μια προγραμματισμένη ψηφοφορία στο κοινοβούλιο.

«Ενώ εδώ είμαστε απασχολημένοι με τη διχόνοια και το πώς να βεβαιωθούμε ότι κανείς δεν θα κερδίσει, το κράτος του Ισραήλ θα μπορούσε να έχει ήδη υπογράψει συμφωνίες εξαγωγών που θα μπορούσαν να έχουν φέρει δισεκατομμύρια σέκελ», δήλωσε ο Γιούρι Αλντάμπι, πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών Πετρελαίου και Φυσικού Αερίου του Ισραήλ. «Η ευκαιρία για την ισραηλινή βιομηχανία φυσικού αερίου γρήγορα συρρικνώνεται. Τώρα είναι η ώρα να βιαστούμε και να προωθήσουμε την ανάπτυξη του Λεβιάθαν και την αναζήτηση πρόσθετων πηγών».

Ενώ το Ισραήλ συνεχίζει να συζητά τη συμφωνία με τις εταιρείες εκμετάλλευσης φυσικού αερίου, η Αίγυπτος προβάλλει μια προθυμία να κάνει τις επιχειρήσεις να εγκαταλείψουν το Ισραήλ χάριν της Αιγύπτου, δήλωσε ο Λαφτ, ο οποίος συν-διευθύνει το Ινστιτούτο για την Ανάλυση της Παγκόσμιας Ασφάλειας, μια δεξαμενή σκέψης με έδρα την Ουάσιγκτον που επικεντρώνεται στην ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού. Ο Αιγύπτιος Πρόεδρος Αμπντέλ-Φατάχ αλ-Σίσι έχει ποντάρει πολλά όσον αφορά την διατήρηση της εξουσίας του στην βελτίωση της οικονομίας, και σε μια χώρα που πλήττεται συχνά από ενεργειακές διακοπές έκανε τα ενεργειακά έργα προτεραιότητά του. Αλλά το Ισραήλ μπορεί ακόμα να βρει άλλους αγοραστές, είπε ο Λαφτ. Πρόσθεσε ότι η Κύπρος και η Ελλάδα θα ήταν καλές αγορές επειδή χρησιμοποιούν το πετρέλαιο για την ηλεκτρική ενέργεια και το φυσικό αέριο θα είναι μια φθηνότερη εναλλακτική λύση. Πρότεινε, επίσης, το Ισραήλ να υιοθετήσει μια διαφορετική μέθοδο εξαγωγής φυσικού αερίου μέσω συμπίεσης, αντί να επενδύει δισεκατομμύρια δολάρια στην κατασκευή εργοστασίων υγροποίησης που κατέχει η Αίγυπτος.