Η διαπεραστική μυρωδιά από το κάψιμο (χριστιανικών) βιβλίων

11:31 14/1/2014 - Πηγή: Antinews

Τον περασμένο μήνα, όταν ένας μετριοπαθής Σουνίτης Μουσουλμάνος, ο πρώην υπουργός Μοχάμεντ Σατέχ, δολοφονήθηκε από έκρηξη παγιδευμένου αυτοκινήτου στη Βηρυτό, κάποιοι παρατηρητές της Μέσης Ανατολής εντόπισαν μια «στιγμή σαν του Σεράγεβο» για το Λίβανο. Με άλλα λόγια, ένα και μόνο βίαιο γεγονός που θα μπορούσε να είναι ένα βήμα για μια ευρύτερη σύγκρουση στην περιοχή, ή ακόμα και πέρα από αυτήν – όπως ακριβώς και η δολοφονία του αρχιδούκα Φερδινάνδου της Αυστρίας στη βοσνιακή πρωτεύουσα πριν από

έναν αιώνα- ξεκίνησε μια αλυσιδωτή αντίδραση που οδήγησε στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο. Υπερβολική η σύγκριση; Τουλάχιστον φάνηκε αλήθεια ότι η δολοφονία του Σατέχ- επικριτή του συριακού καθεστώτος και των λιβανέζων συμμάχων του, των σιιτών μαχητών της Χεζμπολάχ- στις 27 Δεκεμβρίου, σηματοδότησε μια νέα στροφή στον ανταγωνισμό μεταξύ των Σουνιτών, των Σιιτών και των αντίστοιχων συμμάχων και χορηγών τους, παρόλο που η Συρία και η Χεζμπολάχ αρνήθηκαν την ευθύνη.
Τέλος πάντων, σε μια μάλλον διαφορετική και πιο κυριολεκτική έννοια του όρου, θα μπορούσε κάποιος να πει ότι ο Λίβανος είχε μια «στιγμή σαν του Σεράγεβο» πριν από μερικές ημέρες. Στη βόρεια πόλη του Λιβάνου Τρίπολη, μια βιβλιοθήκη που ανήκε σε έναν ορθόδοξο Χριστιανό ιερέα, η οποία περιείχε πάνω από 80.000 βιβλία και χειρόγραφα, πυρπολήθηκε και τα δύο τρίτα του περιεχομένου της καταστράφηκαν. Αυτό που προκάλεσε την πράξη του εμπρησμού ήταν η δήθεν «ανακάλυψη… ενός φυλλαδίου μέσα σε ένα από τα βιβλία της βιβλιοθήκης που ήταν προσβλητικό για το Ισλάμ και τον προφήτη Μωάμεθ», σύμφωνα με ρεπορτάζ του AFP. Ο υπεύθυνος της βιβλιοθήκης, πατέρας Ιμπραήμ Σαρούζ, είναι ένα σεβαστό πρόσωπο σε τοπικό επίπεδο, που έχει καλές σχέσεις με τους μουσουλμάνους ηγέτες της πόλης. Τους έπεισε ότι δεν είχε καμία σχέση με το φυλλάδιο και είχε καταφέρει να διαπραγματευτεί την ακύρωση μιας προτεινόμενης διαδήλωσης ενάντια στην βιβλιοθήκη, η οποία περιλαμβάνει ισλαμικά κείμενα. Αλλά τελικά, αποδείχθηκε ότι δεν μπόρεσε να σταματήσει έναν φανατικό με σπίρτα.

Η ένταση στην Τρίπολη είναι μεγάλη, καθώς το λιμάνι είναι ένα προπύργιο του σουνιτικού Ισλάμ με μια μειονότητα Αλαουιτών, που έχουν την ίδια πίστη με την άρχουσα ελίτ της Συρίας. Αλλά ο Πατέρας Ιμπραήμ υπήρξε ένας από τους ειρηνοποιούς της πόλης και συνέχισε να ζητά αυτοσυγκράτηση ακόμη και μετά την απώλεια των θησαυρών του.
Για τους ανθρώπους που ενδιαφέρονται για τις αρχαίες συλλογές βιβλίων που αφηγούνται μια πλούσια πολιτιστική ιστορία, η πράξη του εμπρησμού θύμισε αμέσως μια ακόμη μεγαλύτερη επίθεση στην γραπτή κληρονομιά μιας κοσμοπολίτικης πόλης: την καταστροφή της βιβλιοθήκης του Σεράγεβο τον Αύγουστο του 1992. Η κατασκευή σε μαυριτανικό στυλ, που χτίστηκε το 1890, φιλοξενούσε περισσότερους από 1,5 εκατ. τόμους, εκ των οποίων τουλάχιστον 155.000 σπάνια βιβλία και χειρόγραφα. Ήταν ένα σημαντικό μέρος της χριστιανικής, μουσουλμανικής και εβραϊκής κληρονομιάς της περιοχής. Η μεγάλη πλειοψηφία των περιεχομένων καταστράφηκε όταν το κτίριο σφυροκοπήθηκε με εμπρηστικές χειροβομβίδες, αλλά οι βιβλιοθηκονόμοι και οι απλοί πολίτες αψήφησαν τα πυρά των ελεύθερων σκοπευτών και σχημάτισαν μια ανθρώπινη αλυσίδα για να βγάλουν τα βιβλία από το κατεστραμμένο κτίριο. Ένας βιβλιοθηκάριος σκοτώθηκε. Ο Αλεξάντερ Χέμον, Βόσνιος συγγραφέας που ζει πλέον στην Αμερική, πιστεύει ότι οι βομβαρδισμοί της βιβλιοθήκης διατάχθηκαν από παλιό καθηγητή του στη λογοτεχνία Νικόλα Κόλτζεβιτς, μελετητή του Σαίξπηρ, που τρομοκράτησε τους μαθητές του με το να ενταχθεί στην ηγεσία των σκληροπυρηνικών Σέρβων της Βοσνίας που πολιορκούσαν την πόλη. Μια ταραγμένη και συγκρουσιακή προσωπικότητα, ο Κόλτζεβιτς αυτοκτόνησε το 1997.

Σε όλες αυτές τις άθλιες περιστάσεις, υπάρχουν στιγμές έμπνευσης, αλλά και τρομακτικές. Στο Σεράγεβο, το προσωπικό της βιβλιοθήκης –Σέρβοι, Κροάτες, αλλά και Μουσουλμάνοι- εργάστηκαν για να φτιάξουν έναν κατάλογο με το υλικό που είχαν διασώσει. Μια νέα βιβλιοθήκη του Σεράγεβο υποτίθεται ότι θα ανοίξει φέτος, αν και ορισμένοι από τους υπαλλήλους της έπρεπε να εργάζονται χωρίς αμοιβή, επειδή οι διαφωνίες των εθνοτήτων τους, τους άφησαν χωρίς προϋπολογισμό.
Στο λιμάνι του Λιβάνου, αρκετά ενθαρρυντική ήταν μια διαδήλωση εκατοντάδων ντόπιων μουσουλμάνων κατά του εμπρησμού που διαπράχθηκε, με πανό που έγραφαν συνθήματα όπως «Τρίπολη, ήσυχη πόλη» και «Αυτό είναι σε αντίθεση με τις αξίες του προφήτη Μωάμεθ». Οι εχθροί της συνύπαρξης (είτε ο στόχος τους είναι η σημερινή συμβίωση ή η απόδειξή της σε προηγούμενους αιώνες) ποτέ δεν είναι ευχαριστημένοι.

http://www.economist.com/blogs/erasmus/2014/01/religion-libraries-and-war