Η κριμαϊκή ακτή της Ρωσίας;

16:04 3/3/2014 - Πηγή: Antinews

Στο μυθιστόρημά του «Το νησί της Κριμαίας» (1979), ο Βασίλι Αξιόνοφ φαντάζεται την άνθηση της περιοχής ανεξάρτητα από τη Σοβιετική Ένωση. Ο Αξιόνοφ, αντιφρονών συγγραφέας που μετανάστευσε στην Αμερική λίγο μετά την σαμιζντάτ (αντικαθεστωτική) έκδοση του βιβλίου, πλέον επαινείται ως προφήτης. Αλλά η προφητεία του έχει αντιστραφεί τελείως: η σημερινή Κριμαία δεν θέλει την ανεξαρτησία της από την Ουκρανία. Θέλει τη συνέχιση της εξάρτησης από τη Ρωσία, γράφει η Nina L. Khrushcheva,

καθηγήτρια Διεθνών Σχέσεων του New School στη Νέα Υόρκη και μέλος του World Policy Institute.

Παραδοσιακά το στολίδι στο αυτοκρατορικό στέμμα, μία πλούσια «παιδική χαρά» τσάρων και σοβιετικών κομισάριων- και, το πιο σημαντικό, η έδρα του ρωσικού Ναυτικού Στόλου της Μαύρης Θάλασσας- η Κριμαία έγινε μέρος της Ουκρανίας, σύμφωνα με τον Νικίτα Χρουστσόφ το 1954. Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991, ο Ρώσος Πρόεδρος Μπόρις Γιέλτσιν προφανώς ξέχασε να την ζητήσει πίσω, οπότε η Ουκρανία κράτησε μια περιοχή στην οποία σχεδόν το 60 % των δύο εκατομμυρίων κατοίκων της προσδιορίζονται ως Ρώσοι.

Προς υπεράσπιση του Χρουστσόφ (προπάππου μου), το αν η Κριμαία ήταν τμήμα της Ρωσίας ή της Ουκρανίας δεν είχε και μεγάλη σημασία. Εξάλλου, ήταν όλα μέρος της σοβιετικής αυτοκρατορίας. Όμως, τα τελευταία 20 χρόνια, η Ρωσία προσπάθησε να αποκτήσει ξανά τη χερσόνησο. Το Κρεμλίνο φημολογείται ότι θα επισπεύσει αιτήσεις διαβατηρίων για τους κατοίκους της Κριμαίας και οι σύμμαχοί του -για παράδειγμα ο Αλεξέι Τσαλίι, νέος δήμαρχος της Σεβαστούπολης- κατακλύζουν τα δημόσια αξιώματα.

Και τώρα ο φυγάς πρώην πρόεδρος της Ουκρανίας, Βίκτορ Γιανούκοβιτς φέρεται να έχει βρει καταφύγιο εκεί. Απασχολημένος με τους Ολυμπιακούς Αγώνες Σότσι και επιφυλακτικός για μια διεθνή πανωλεθρία, ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν κράτησε σχεδόν πλήρη δημόσια σιωπή καθώς η κρίση της Ουκρανίας έφτασε στο αιματηρό κρεσέντο της. Στην πραγματικότητα, ο χειρισμός του Πούτιν στον Γιανούκοβιτς –που τον ανάγκασε να εγκαταλείψει τον Νοέμβριο το σχέδιο της Ουκρανίας να υπογράψει μια συμφωνία σύνδεσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση και να θεσπίσει ένα σκληρό νόμο ενάντια στις διαδηλώσεις τον επόμενο μήνα – έληξε άδοξα για το Κρεμλίνο: το Κίεβο είναι πλέον στα χέρια των φιλο – δυτικών δυνάμεων.

[photo_1]

Αλλά η φαινομενικά αυθόρμητη αποφασιστικότητα ορισμένων Ρώσων της Κριμαίας να επανέλθουν στην μητέρα Ρωσία, επιτρέπει στον Πούτιν να ξεπλύνει λίγη από την ντροπή του. Εξάλλου, τα αιτήματα της Κριμαίας για την αδελφική υποστήριξη της Ρωσίας φαίνεται να δικαιολογούν την υποστήριξη του Πούτιν για τον αναποφάσιστο, διεφθαρμένο και τώρα ευρέως περιφρονημένο Γιανούκοβιτς. Έτσι, το μεγάλο ερώτημα τώρα είναι αν ο Πούτιν θα εκμεταλλευτεί την νευρικότητα των Ρώσων στην Κριμαία (και σε πόλεις της Ανατολικής Ουκρανίας όπως το Χάρκοβο) για να ανακτήσει τμήματα της πρώην Σοβιετικής επικράτειας, όπως έκανε με την Αμπχαζία και τη Νότια Οσετία της Γεωργίας μετά τον πόλεμο του 2008.
Αν ναι, το μακροπρόθεσμο στρατηγικά κόστος θα μπορούσε να είναι τεράστιό. Ο Βόρειος Καύκασος και η γύρω περιοχή είναι ήδη μια πυριτιδαποθήκη. Η απόκτηση περισσότερων περιοχών με δυσαρεστημένους μουσουλμάνους αναμφίβολα θα αποφέρει περαιτέρω προκλήσεις για την ασφάλεια. Εξάλλου, η πρώην οθωμανική Κριμαία είναι εδώ και καιρό η έδρα των Τατάρων, οι οποίοι φέρουν μια τεράστια ιστορική μνησικακία ενάντια στο Κρεμλίνο, λόγω της αναγκαστικής απομάκρυνσης τους από το Στάλιν, στις στέπες της Κεντρικής Ασίας. Σήμερα, συνθέτουν το 12-20 % του πληθυσμού της Κριμαίας (ανάλογα με το ποιος μετράει). Όμως, απειλούμενοι από τις κατασταλτικές πολιτικές του Πούτιν σε άλλους μουσουλμάνους, θα μπορούσαν κάλλιστα να ανανεώσουν την έκκλησή τους να επιστρέψουν όλοι οι Τάταροι. Αν εγκατασταθούν περισσότεροι Τάταροι στην Κριμαία, το νεο-αυτοκρατορικό ρωσικό έργο, που ήδη αντιμετωπίζει μια ισλαμιστική εξέγερση στην Τσετσενία και το Νταγκεστάν, θα γίνει σχεδόν αδύνατο.

Αυτό θα πρέπει να είναι σαφές σε όλους σχεδόν, εκτός από τον Πούτιν, του οποίου η εμμονή με τις βραχυπρόθεσμες τακτικές νίκες - η οποία συνήθως έχει τη μορφή του να «βγάζει τα μάτια» των Ηνωμένων Πολιτειών- μπορεί επίσης να γίνει αντιληπτή και στη Συρία. Τα κέρδη του Πούτιν εκεί – η τακτοποίηση του χημικού αφοπλισμού μέχρι τον Ιούνιο του τρέχοντος έτους, ή ενορχήστρωση των συνομιλιών στη Γενεύη για τον τερματισμό του εμφυλίου πολέμου- δεν έχουν κανένα ευεργετικό φινάλε για τη Ρωσία. Η διάσκεψη της Γενεύης έκλεισε νωρίτερα αυτό το μήνα με ένα αδιέξοδο μεταξύ της κυβέρνησης του προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ και των αντιπάλων του. Το αίτημα του καθεστώτος να καθυστερήσει την εξάλειψη του χημικού οπλοστασίου του έχει δημιουργήσει μια νέα διαφωνία με τη Ρωσία, την Κίνα και το Ιράν, ζητώντας ένα ευέλικτο χρονοδιάγραμμα, ενώ οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση εξακολουθούν να επιμένουν στην προθεσμία του Ιουνίου. Εν τω μεταξύ, η Ρωσία δυσαρεστείται όλο και περισσότερο με τη Μέση Ανατολή, συμπεριλαμβανομένης της στρατηγικής σημασίας της Τουρκίας, για την υποστήριξη του δολοφονικού Άσαντ.
Η επένδυση σε ανίκανους ή βάναυσους εταίρους είναι η χαρακτηριστική διπλωματική υπογραφή του Πούτιν. Ίσως, όμως, ακόμα και ο ίδιος να έχει κατανοήσει ότι η υποστήριξη αυτών των ανθρώπων είναι καταδικασμένη σε αποτυχία.

Μια επανάσταση μπορεί να συνέβη το περασμένο Σαββατοκύριακο, όταν, αφού άσκησε βέτο σε τρία προηγούμενα ψηφίσματα, η Ρωσία συμφώνησε τελικά με τις προσκλήσεις της Δύσης και των Αραβικών χωρών, η κυβέρνηση και η αντιπολίτευση της Συρίας να προσφέρουν άμεση πρόσβαση στην ανθρωπιστική βοήθεια. Ή ίσως η δυνατότητα να ανακτήσει την πλήρη κυριαρχία στην Κριμαία έχει οδηγήσει τον Πούτιν να επανεξετάσει την αξία της διατήρησης του μεσογειακού λιμανιού της Συρίας Ταρτούς για το Ρωσικό Ναυτικό.

Αλλά η μεγαλύτερη στρατηγική διαταραχή του Πούτιν αφορά την Κίνα. Το ότι ψήφισε μαζί με τη Ρωσία κατά της Δύσης για την παραμονή του Άσαντ στην εξουσία, δεν καθιστά την πολυπληθέστερη χώρα του κόσμου έναν αξιόπιστο εταίρο. Αν η Κίνα καταλήξει στο συμπέρασμα ότι τα γεωπολιτικά συμφέροντά της, ιδίως όσον αφορά την αντιμετώπιση των ΗΠΑ, θα εξυπηρετηθούν καλύτερα με το να αποσπαστεί από τον Πούτιν, δεν θα διστάσει να το πράξει.

Επιπλέον, η Κίνα εξακολουθεί να προσβλέπει σε μεγάλα κομμάτια της ρωσικής Σιβηρίας, θεωρώντας τα δικά της κλεμμένα εδάφη. Αν υπάρχει ένας κοινός στόχος που ενώνει το κινεζικό πολιτικό κατεστημένο, αυτός είναι η ανάκτηση των χαμένων εδαφών, άσχετα με το πόσο καιρό θα χρειαστεί. Ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ μπορεί να χαμογελά και να λέει στον Πούτιν πόσο μοιάζουν, αλλά ευχαρίστως θα προχωρούσε στον υποβιβασμό της Ρωσίας κάθε χρόνο που περνά. Αν μη τι άλλο, η Ρωσία χρειάζεται την Ευρώπη και την Αμερική, αν πρόκειται να αντιμετωπίσει με επιτυχία πολλές προκλήσεις, ιδιαίτερα ότι αυτές που θέτει η Κίνα. Αντ’ αυτού, ο Πούτιν δείχνει διεστραμμένη υπερηφάνεια στις επίμονες προσπάθειές του να αποξενώσει τη Δύση. Ο πρώην ουκρανός αντιπρόσωπός του, Γιανούκοβιτς, θα μπορούσε να βεβαιώσει την καταστροφική ηλιθιότητα αυτής της πολιτικής.

http://www.project-syndicate.org/commentary/nina-l--khrushcheva-asks-whether-vladimir-putin-will-exploit-ukraine-s-disarray-to-reclaim-lost-territory

Διαβάστε περισσότερα