Η κυβέρνηση μπροστά σε μία ακόμη αυτοκτονική ψευτομεταρρύθμιση

08:39 9/11/2014 - Πηγή: Antinews

Θυμάστε τι έγινε με τον ΕΝΦΙΑ; Μια φορολογική «μεταρρύθμιση» που έκανε τους Έλληνες να... νοσταλγούν το απεχθές χαράτσι; Αυτό που πρόκειται να γίνει με τα λεγόμενα «Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα», ήδη προωθούμενα προς ψήφιση στη Βουλή, μπορεί να έχει αντίστοιχα ή χειρότερα πολιτικά αποτελέσματα για την κυβέρνηση.

Τι είναι τα «Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα»; Είναι το όνομα ενός νομοσχεδίου που καταργεί ό,τι υπάρχει σήμερα στη λογιστική νομοθεσία (κυρίως, το δοκιμασμένο και επιτυχημένο Ελληνικό Γενικό Λογιστικό Σχέδιο), για να εισαγάγει

ως γενικώς ισχύον καθεστώς, που, τουλάχιστον εν μέρει, αφορά ακόμη και τους απλούς ελεύθερους επαγγελματίες, λογιστική παρόμοια με αυτή των περίπλοκων και δυσνόητων Διεθνών Λογιστικών Προτύπων.

Το νομοσχέδιο έχει καταφέρει το ακατόρθωτο: Συνδυάζει όλα τα μειονεκτήματα του Διεθνών Λογιστικών Προτύπων (χαμηλή κατανοησιμότητα, δυνατότητες «δημιουργικής λογιστικής», υπέρμετρη αύξηση του διασφαλιστικού ρόλου των ορκωτών ελεγκτών), χωρίς να υιοθετεί κανένα από τα πλεονεκτήματά τους (σαφής διαφοροποίηση κανόνων ανά οικονομικό γεγονός, αναλυτικότητα) και βέβαια κανένα πλεονέκτημα της υπάρχουσας λογιστικής νομοθεσίας (σαφήνεια, σταθερότητα, αναλυτικότητα, αποκλεισμός «δημιουργικής λογιστικής»).

Ακόμη και χωρίς να υπεισέλθει κανείς σε τεχνικού και εξειδικευμένου χαρακτήρα λεπτομέρειες, μερικές μόνον σοβαρές αρνητικές πτυχές του νομοσχεδίου είναι οι ακόλουθες:

1) Η παροχή γενικής δυνατότητας «δημιουργικής λογιστικής» στις επιχειρήσεις, μέσω του αμφιλεγόμενου θεσμού της «εύλογης αξίας». «Εύλογη» αξία σημαίνει τρέχουσα αγοραία αξία, όπως προκύπτει από εκτιμητές που προσλαμβάνει η επιχείρηση. Στην πράξη η κάθε επιχείρηση θα μπορεί κατ’ ουσίαν να κοστολογεί το κάθε περιουσιακό της στοιχείο όσο θέλει και σχεδόν ανεξέλεγκτα.

2) Η σοβαρή και καίρια διευκόλυνση της φοροδιαφυγής, όπως ήδη επεσήμανε η ΕΣΕΕ, μέσω της κατάργησης του λογαριασμού «Γενικής Εκμετάλλευσης», που δυσχεραίνει σημαντικά το έργο των φορολογικών ελέγχων.

3) Η αχρείαστη όσο και σοβαρή αύξηση των υποχρεώσεων των επιχειρήσεων και η συνακόλουθη αύξηση του διοικητικού και οικονομικού κόστους τήρησης των λογιστικών βιβλίων.

Και ενώ το μειονέκτημα αυτό είναι το σοβαρότερο, από πρακτικής απόψεως, εντούτοις αγγίζει τα όρια του σκανδάλου, οι δημιουργοί του νομοσχεδίου να το «διαφημίζουν» έναντι φορέων οικονομολόγων και λογιστών ακριβώς με αυτό το μειονέκτημα, εμφανίζοντας ως πλεονέκτημα την αύξηση του εισοδήματος που θα φέρει το νομοσχέδιο στις επαγγελματικές τους τάξεις εις βάρος όλης της υπόλοιπης κοινωνίας.

Σε αυτή μάλιστα τη βάση έχουν εν μέρει κατευνασθεί μέχρι στιγμής εν τη γενέσει τους οι σοβαρότατες αντιδράσεις που επιχειρήθηκε να εκδηλωθούν κατά του νομοσχεδίου.

4) Η μείωση της αξιοπιστίας των οικονομικών καταστάσεων. Επί παραδείγματι, όπως και πάλι η ΕΣΕΕ επισημαίνει αλλά και είναι εν γένει γνωστό, ήδη σήμερα το τραπεζικό σύστημα δεν θεωρεί αξιόπιστα για πιστοληπτικούς σκοπούς τα οικονομικά στοιχεία που βασίζονται στα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα. Τούτο, ακριβώς λόγω των δυνατοτήτων «δημιουργικής λογιστικής» που αυτά συνεπάγονται ιδίως δια του θεσμού της «εύλογης αξίας». Πόσο μάλλον όταν η δυνατότητα εφαρμογής της «εύλογης αξίας» γενικεύεται στο νομοσχέδιο «Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα».

Ως αποτέλεσμα, οι επιχειρήσεις θα επιβαρυνθούν ακόμη περισσότερο δια της de facto υποχρέωσης δημιουργίας παράλληλων δομών παρακολούθησης των οικονομικών τους στοιχείων, προκειμένου να γίνονται αυτά αποδεκτά από το τραπεζικό σύστημα και άλλους φορείς, που χρειάζονται αξιόπιστα οικονομικά στοιχεία.

5) Η χρήση των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων για φορολογικούς σκοπούς. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε αποπειραθεί το 2003 να δημιουργήσει κοινό ευρωπαϊκό φορολογικό σύστημα επιχειρήσεων βασισμένο στα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα, παρά τις σαφείς προειδοποιήσεις της επιστημονικής κοινότητας περί αδυναμίας χρήσης των ΔΛΠ για φορολογικούς σκοπούς. Εντέλει η Επιτροπή εγκατέλειψε αυτή την προσπάθεια το 2006 και παρουσίασε το 2011 μια τελείως διαφορετική πρόταση.

Η ακαταλληλότητα των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων για τη φορολογία έγκειται στην έκταση της σημασίας που αυτά αποδίδουν στις υποκειμενικές εκτιμήσεις της κάθε επιχείρησης, μοναδικός κριτής των οποίων καθίσταται, εντέλει, ο εκάστοτε (επιλεγείς και αμειβόμενος από την επιχείρηση) ορκωτός ελεγκτής. Ας φανταστεί κανείς, τώρα, αυτές τις δυνατότητες επηρεασμού των οικονομικών μεγεθών από τις υποκειμενικές εκτιμήσεις της κάθε επιχείρησης να εφαρμόζονται για φορολογικούς σκοπούς.

6) Τα φορολογικά προβλήματα θα είναι ακόμη σημαντικότερα για όσες επιχειρήσεις δεν εφαρμόζουν τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα: Θα υποχρεούνται να εφαρμόζουν τους ακόμη λιγότερο σαφείς και κατανοητούς και πάντως μακράν του είναι πλήρεις, ουσιαστικούς λογιστικούς κανόνες των «Ελληνικών Λογιστικών Προτύπων», δημιουργώντας έτσι σοβαρά προβλήματα όχι μόνον σε πρακτικό επίπεδο, αλλά και σε επίπεδο συνταγματικότητας.

7) Τέλος είναι εμφανής η προχειρότητα με την οποία συνετάγη το νομοσχέδιο. Συγκεκριμένα:

Οι διατάξεις του είναι δυσνόητες, ακόμη και για γνώστες των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων.

Υπάρχουν πάμπολλες ασάφειες, κενά και συνεχείς αοριστολογίες του τύπου «πρέπει να επιλέγεται μια σωστή λύση». Ποια δηλαδή; Οι νόμοι υποτίθεται ότι ψηφίζονται ακριβώς για να καθορίζουν αυτοί ποια είναι η «σωστή λύση».

Εξίσου αόριστα και ασαφή είναι και η όποια υποστήριξη του νομοσχεδίου έχει δει το φως της δημοσιότητας: Κείμενα συνθηματολογικού κυρίως χαρακτήρα, χωρίς επιχειρήματα ουσίας και χωρίς καμία ένδειξη, έστω, θετικών επιπτώσεων υπέρ των επιχειρήσεων.

Χαρακτηριστικό της προχειρότητας και του επιπέδου επεξεργασίας του νομοσχεδίου είναι, ότι οι συντάκτες του αναγκάστηκαν να δημιουργήσουν επεξηγηματικό γλωσσάρι με μνεία κάθε όρου και στην αγγλική γλώσσα. Και ενώ η Ελλάδα έχει δεχθεί και δέχεται συνεχώς πλήθος επιδράσεων από αλλοδαπά νομοθετήματα, εντούτοις είναι ίσως η πρώτη φορά που έχει γίνει τόσο κακή επεξεργασία, ώστε να υπάρχει ανάγκη παράθεσης αυτούσιων των όρων του νομοσχεδίου στα αγγλικά.

Το αστείο είναι ότι, πράγματι, εάν διαβάσει κανείς στα αγγλικά τους όρους, αρχίζει να αντιλαμβάνεται τι περίπου εννοεί το νομοσχέδιο! Πράγμα το οποίο βέβαια αποδεικνύει ότι δεν έχουμε να κάνουμε με «μεταρρύθμιση», αλλά με πιθηκιστική αντιγραφή ξένου νομοθετήματος, χωρίς καν στοιχειώδη νομοτεχνική επεξεργασία.

8) Τέλος, ιδιαίτερα ερωτήματα προκαλεί το άρθρο 39 παρ. 3 του νομοσχεδίου: Εκεί προβλέπεται η σύσταση μιας «διαρκούς επιτροπής» που θα αναλάβει την «υποστήριξη εφαρμογής» των «Ελληνικών Λογιστικών Προτύπων». Η «υποστήριξη» αυτή είναι τόσο πιο απαραίτητη, όσο πιο ακατανόητο, ασαφές και γεμάτο κενά είναι το νομοσχέδιο.

Ο καθένας αντιλαμβάνεται εντούτοις ότι και η εξουσία μιας τέτοιας «διαρκούς επιτροπής» θα είναι τόσο μεγαλύτερη, όσο ασαφέστερη είναι η ελληνική λογιστική νομοθεσία. Τόσο η έκταση των ασαφειών, όσο και η εμπειρία αντίστοιχων προηγούμενων, αποτυχημένων νομοθετικών πρωτοβουλιών, οδηγούν αναπόφευκτα στη σκέψη, ότι όλη αυτή η επιχειρούμενη «ανατίναξη» της σημερινής ελληνικής λογιστικής νομοθεσίας, χωρίς αυτή να υποκατασταθεί με κάτι που να είναι από μόνο του λειτουργικό, αποσκοπεί ίσως εντέλει απλώς και μόνον στο να δημιουργηθεί μια τέτοια «διαρκής επιτροπή», με φορολογικές και οικονομικές υπερεξουσίες επί του συνόλου των ελληνικών επιχειρήσεων.

Μια τέτοια εξέλιξη όμως, θέτει και σαφή ζητήματα δημοκρατίας και λειτουργίας του πολιτεύματος και του οικονομικού Συντάγματος.

Επιλεγόμενα

Η κυβερνητική πρόθεση ίσως να είναι η καλόπιστη ψευδαίσθηση ότι προωθείται μια ακόμη «μεταρρύθμιση». Εντούτοις, ο υποφαινόμενος αδυνατεί να βρει έστω και ένα ουσιαστικό επιχείρημα υπέρ του νομοσχεδίου.

Ο Υφυπουργός Οικονομικών, Γεώργιος Μαυραγάνης, έγκριτος επιστήμονας από το χώρο του φορολογικού δικαίου, πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός, ώστε να μην συνδέσει το όνομά του με το να τινάξει στον αέρα τα πάντα, όσον αφορά τη λειτουργία μικρών και μεγάλων επιχειρήσεων, προκειμένου να έχει «διαρκή» ρόλο και εξουσία μια «διαρκής επιτροπή» – αποτελούμενη εντέλει από ποιους;

Η δε κυβέρνηση δια των αρμοδίων κεντρικών οργάνων της θα πρέπει να διερωτηθεί καταρχάς κυρίως για το εξής: Το νομοσχέδιο ρυθμίζει θέματα αρμοδιότητας πρωτίστως του Υπουργείου Ανάπτυξης. Για ποιο λόγο, λοιπόν, το νομοσχέδιο φέρει μόνον την υπογραφή του Υφυπουργού Οικονομικών και όχι και του Υπουργού Ανάπτυξης;

Μήπως διότι η «μεταρρύθμιση» αυτή κρίθηκε ήδη αρμοδίως και από κάθε άποψη ανεπιτυχής και ακατάλληλη από το Υπουργείο Ανάπτυξης το 2005-2006;

Ας διερευνήσει, λοιπόν, το θέμα η κυβέρνηση, προτού βρεθεί ενώπιον σοβαρών και δυσάρεστων εκπλήξεων.

*Ο κ. Μάτσος διδάσκει φορολογικό και λογιστικό δίκαιο σε Πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού, καθώς και στην Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών.

Διαβάστε περισσότερα