Η «Λατινική Αυτοκρατορία» αντεπιτίθεται

Ο Ιταλός φιλόσοφος Τζόρτζιο Αγκάμπεν έχει αναβιώσει την ιδέα της ένωσης των χωρών της Νότιας Ευρώπης, μια πρόταση που για πρώτη φορά παρουσίασε ένας άλλος φιλόσοφος, ο Αλεξάντερ Κοζέβ, αμέσως μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Αυτή η «Λατινική Αυτοκρατορία» θα μπορούσε να λειτουργήσει ως αντίβαρο στον κυρίαρχο ρόλο που διαδραματίζει η Γερμανία στην Ευρωπαϊκή Ένωση, γράφει στη Libération.

Το 1945, ο Αλεξάντερ Κοζέβ, ένας φιλόσοφος ο οποίος ήταν επίσης ανώτατος δημόσιος υπάλληλος στη Γαλλία, έγραψε ένα δοκίμιο με

τίτλο «Η Λατινική Αυτοκρατορία: Το πλαίσιο ενός δόγματος για τη γαλλική πολιτική». Αυτό το δοκίμιο [στην πραγματικότητα ένα σημείωμα στον επικεφαλής της Προσωρινής Κυβέρνησης, στρατηγό Σαρλ ντε Γκολ] είναι τόσο επίκαιρο, που εξακολουθεί να έχει μεγάλο ενδιαφέρον ως σήμερα.
Δείχνοντας καταπληκτική προνοητικότητα, ο Κοζέβ υποστήριξε ότι η Γερμανία θα γινόταν σύντομα η κύρια οικονομική δύναμη της Ευρώπης και ότι η Γαλλία θα υποβαθμιζόταν σε μια δευτερεύουσα δύναμη στη Δυτική Ευρώπη. Επίσης προέβλεψε με διαύγεια το τέλος των εθνικών κρατών που, μέχρι τότε, είχαν παίξει αποφασιστικό ρόλο στην ευρωπαϊκή ιστορία. Δεδομένου ότι το σύγχρονο κράτος είχε προκύψει με την παρακμή των φεουδαρχικών πολιτικών σχηματισμών και την εμφάνιση των εθνών-κρατών, έτσι και το εθνικό κράτος θα παραχωρούσε αναπόφευκτα τη θέση του σε πολιτικούς σχηματισμούς, τους οποίους ονόμασε «αυτοκρατορίες», που θα υπερβαίναν τα εθνικά σύνορα.

Επείγουσα ανάγκη να επικεντρωθούν στους πολιτιστικούς δεσμούς

Οι αυτοκρατορίες δεν θα μπορούσαν να βασιστούν, υποστήριξε ο Κοζέβ, σε αφηρημένες μονάδες που ήταν αδιάφορες για την αυθεντική κουλτούρα, τον τρόπο ζωής και τους θρησκευτικούς δεσμούς. Οι αυτοκρατορίες – όπως η «Αγγλοσαξονική Αυτοκρατορία» (Ηνωμένες Πολιτείες και Ηνωμένο Βασίλειο) και η Σοβιετική Αυτοκρατορία που έβλεπε εκείνη την εποχή – έπρεπε να είναι «διακρατικά πολιτικές μονάδες, αλλά να σχηματίστηκαν από συγγενή έθνη».

Αυτός είναι ο λόγος που ο Κοζέφ πρότεινε ότι η Γαλλία θα πρέπει να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο σε μια «Λατινική Αυτοκρατορία» που θα ήταν οικονομικά και πολιτικά ενωμένη, με τη συγκατάθεση της Καθολικής Εκκλησίας της οποίας τις παραδόσεις θα κληρονομούσαν οι τρεις μεγάλες χώρες, των οποίων οι γλώσσες προέρχονταν από τα λατινικά (Γαλλία, Ισπανία και Ιταλία), κάνοντας την ίδια στιγμή άνοιγμα προς τις μεσογειακές χώρες. Σύμφωνα με τον Κοζέβ, η προτεσταντική Γερμανία, η οποία σύντομα θα γινόταν το πλουσιότερο και πιο ισχυρό ευρωπαϊκό έθνος (όπως και έγινε) αναπόφευκτα θα επηρεαζόταν από εξω-ευρωπαϊκές τάσεις του και θα στρεφόταν προς την Αγγλοσαξονική Αυτοκρατορία – ένας σχηματισμός στον οποίο η Γαλλία και τα λατινικά έθνη θα παρέμενε περισσότερο ή λιγότερο ξένο σώμα, προφανώς υποβαθμισμένη στον περιφερειακό ρόλο ενός δορυφόρου.

Σήμερα, τώρα που η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει διαμορφωθεί αγνοώντας τους συγκεκριμένους πολιτιστικούς δεσμούς που υπάρχουν μεταξύ των εθνών, θα ήταν χρήσιμο – και επείγον- να αναβιώσει η πρόταση του Κοζέβ. Αυτό που προέβλεψε αποδείχθηκε αληθινό. Αυτή η Ευρώπη που προσπαθεί εναγωνίως να υπάρξει σε μια αυστηρά οικονομική βάση, εγκαταλείποντας όλες τις αληθινές συγγένειες στον τρόπο ζωής, τον πολιτισμό και τη θρησκεία, έχει δείξει επανειλημμένα τις αδυναμίες της, κυρίως σε οικονομικό επίπεδο.

Ο Έλληνας δεν είναι Γερμανός

Η λεγόμενη ενότητα της ΕΕ έχει αρχίσει να ραγίζει και μπορεί κανείς να δει σε τι έχει υποβαθμιστεί: η μειονότητα των πλούσιων χωρών επιβάλλει τα συμφέροντά της στην πλειοψηφία των φτωχότερων. Και τις περισσότερες φορές, αυτά τα συμφέροντα συμπίπτουν με εκείνα μιας ενιαίας χώρας, που τίποτα στην πρόσφατη ιστορία δεν πρέπει να μας ενθαρρύνει να βλέπουμε ως υποδειγματική. Όχι μόνο δεν είναι λογικό να ζητούν από έναν Έλληνα ή Ιταλό να ζει όπως ένας Γερμανός, αλλά ακόμα κι αν αυτό ήταν δυνατό, θα οδηγούσε στην καταστροφή μιας πολιτιστικής κληρονομιάς που υπάρχει ως τρόπος ζωής. Μια πολιτική μονάδα που προτιμά να αγνοεί τον τρόπο ζωής δεν είναι μόνο καταδικασμένη να μην διαρκέσει, αλλά, όπως εμφανώς έχει δείξει η Ευρώπη, να μην μπορεί να καθιερωθεί ακόμη ως τέτοια.

Αν δεν θέλουμε η Ευρώπη να διαλυθεί, όπως πολλά σημάδια δείχνουν, θα ήταν σκόπιμο να αναρωτηθούμε, χωρίς καθυστέρηση, αν το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα (το οποίο δεν είναι ένα σύνταγμα δημοσίου δικαίου, αλλά μάλλον μια συμφωνία μεταξύ των κρατών, που είτε δεν έχει υποβληθεί σε δημοψήφισμα, είτε – όπως στη Γαλλία – απορρίφθηκε κατηγορηματικά [από το 54,67% των Γάλλων ψηφοφόρων]) μπορεί να αναδιαρθρωθεί εκ νέου;

Θα μπορούσαμε, ως εκ τούτου, να προσπαθήσουμε να μετατρέψουμε την πολιτική πραγματικότητα σε κάτι παρόμοιο με αυτό που ο Κοζέβ ονόμασε «Λατινική Αυτοκρατορία».

liberation

Keywords
Τυχαία Θέματα