«Μια συμφωνία βασισμένη στον φόβο και τη δυσπιστία»

14:05 12/8/2015 - Πηγή: Antinews

Κανείς δεν είναι έτοιμος για να γιορτάσει και η συμφωνία που έκλεισε η Ελλάδα με τους πιστωτές της την Τρίτη το πρωί δεν είναι ακριβώς αιτία για πανηγύρια, γράφει ο Μάρτιν Sandbu.

Δεν υπάρχουν και πολλές εκπλήξεις από τα δημοσιεύματα που διέρρευσαν. Πώς θα μπορούσαν άλλωστε, δεδομένων των εξαιρετικά λεπτομερών προϋποθέσεων που έθεσαν οι πιστωτές στις ανατριχιαστικές συνόδους κορυφής του Ιουλίου; Η διαδρομή που περιγράφει τα πρωτογενή πλεονάσματα του προϋπολογισμού, ωστόσο, προκαλεί ευθυμία. Ενώ ο στόχος για το 2018

συμφωνήθηκε τον περασμένο μήνα - τα έσοδα της κυβέρνησης θα πρέπει μέχρι τότε να υπερβαίνουν τις δαπάνες (με εξαίρεση την εξυπηρέτηση του χρέους) κατά 3,5 τοις εκατό του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος - η ενίσχυση θα λάβει χώρα αργότερα από ότι επέμεναν οι πιστωτές της Ελλάδας. Για το 2015, απαιτείται μόνο ένα συμβολικό πρωτογενές πλεόνασμα 0,25 τοις εκατό. Λαμβάνοντας υπόψη την επιστροφή της οικονομίας στην ύφεση, αυτό μπορεί να επιφέρει ακόμη μια δημοσιονομική συμπίεση. Στη συνέχεια, όμως, μόλις και μετά βίας είναι απαραίτητη οποιαδήποτε περαιτέρω λιτότητα για την επίτευξη του στόχου 0,5 τοις εκατό για το 2016. Το μεγαλύτερο μέρος της ενοποίησης θα συμβεί κατά το τελευταίο έτος της περιόδου.

Αυτό είναι ένα ευπρόσδεκτο σημάδι της πιο φωτισμένης ιδιοτέλειας από τους πιστωτές. Κανείς δεν ωφελείται από την επιδείνωση του χρέους της Ελλάδας, πιέζοντας υπερβολικά μια οικονομία σε ύφεση. Αξίζει να θυμηθούμε ότι το 2014, όταν η οικονομία στην Ελλάδα κατέγραφε τρία τρίμηνα ανάπτυξης έπειτα από πέντε χρόνια ύφεσης, ήταν επίσης το μόνο έτος κατά το οποίο η χώρα δεν ανέλαβε καμία δομική σύσφιξη του προϋπολογισμού.

Πέρα από την ουσία, το ότι οριστικοποιήθηκε μια συμφωνία λέει πολλά. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει τονίσει ότι οι συνομιλίες που έχουν προφανώς αίσιο τέλος αφορούν τεχνικές συζητήσεις και ότι η συμφωνία που παρήχθη κατ 'αρχήν χρειάζεται ακόμη να υποστηριχθεί από μια πολιτική συμφωνία. Αλλά αυτό υποβαθμίζει την τεράστια ανατροπή της ελληνικής προσέγγισης.

Υπενθυμίζεται ότι για το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ επέμεινε στο να μεταφερθεί η συζήτηση από το τεχνικό στο πολιτικό επίπεδο, με την ελπίδα ότι και άλλοι ηγέτες θα λάβουν σοβαρά υπόψη τις εκκλήσεις του για μια νέα προσέγγιση. Αυτή η στρατηγική, όπως γνωρίζουμε, απέτυχε. Η ελληνική συνθηκολόγηση όχι μόνο επί της ουσίας, αλλά και επί της διαδικασίας, βοήθησε χωρίς καμία αμφιβολία στο να επιταχυνθούν τα πράγματα.

Σημειώστε επίσης το πόσο γρήγορα η Γερμανία βρέθηκε μόνη στην έμφαση ότι μία ενδελεχής συμφωνία είναι καλύτερη από μια εσπευσμένη. Αυτή η επιμονή ήταν πάντα λίγο περίεργη, δεδομένων των όσων ήταν ήδη στο τραπέζι, αλλά η ανησυχία του Βερολίνου ότι η συμφωνία πρέπει να κρατήσει για το σύνολο των τριών ετών για τα οποία προβλέπεται, αντικατοπτρίζει τη συνεχιζόμενη έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ πιστωτή και οφειλέτη.

Η σκληρή στάση που κράτησε το Βερολίνο τον Ιούλιο - αν μη τι άλλο η πρότασή του να αποχωρήσει προσωρινά η Ελλάδα από το ευρώ- έχει προκαλέσει σοκ σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Προκαλεί αντιδράσεις που μόλις τώρα αρχίζουν να διαφαίνονται. Μία από αυτές φαίνεται να είναι η αποφασιστικότητα να μην γίνουν όμηροι της γερμανικής δυστροπίας, ούτε της ελληνικής επιθετικότητας. Εξ ου και η ευρεία υποστήριξη για να ολοκληρωθεί η συμφωνία πριν από τις 20 Αυγούστου, όταν η Αθήνα θα πρέπει να εξαγοράσει ένα ομόλογο που κατέχει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, αντί να κανονίσουν ένα ακόμα δάνειο- γέφυρα και να συνεχίσουν τις επίπονες διαπραγματεύσεις.

Η ίδια η ΕΚΤ είναι αναμφισβήτητα αυτή που ωφελείται πιο άμεσα από την τεχνική συμφωνία. Δίνει στην Κεντρική Τράπεζα πρόσχημα για να βγει από την γωνία στην οποία η ίδια στριμώχτηκε, ενώ ισχυρίζεται ότι είναι σε θέση να μην εξαναγκάσει σε αναδιάρθρωση τις ελληνικές τράπεζες, ούτε να τους χορηγήσει αρκετή ρευστότητα για να διευκολύνει την ομαλή ροή των πληρωμών μεταξύ ενός μέλους της ευρωζώνης και των άλλων. Το γεγονός μιας συμφωνίας καθιστά ευκολότερο το να ρέουν τα κεφάλαια πιο ελεύθερα. Και η ίδια η συμφωνία υποστηρίζει ότι η αναδιάρθρωση των τραπεζών και η ανακεφαλαιοποίηση είναι στα σκαριά.

Πού αφήνουν όλα αυτά την Ελλάδα και την υπόλοιπη νομισματική ένωση της Ευρώπης; Με εξαίρεση τον ελαφρώς βραδύτερο ρυθμό της λιτότητας, η συμφωνία δεν είναι καλύτερη ούτε χειρότερη από ότι ήταν τον Ιούλιο. Η οικονομία θα έχει λίγο περισσότερο ζωτικό χώρο από ό,τι αναμενόταν. Ορισμένες από τις μεταρρυθμίσεις - αν εφαρμοστούν - μπορεί να βελτιώσουν τα ποσοστά ανάπτυξης στο μέλλον στην μετά την ύφεση εποχή, αλλά θα χρειαστούν πολλά χρόνια. Άλλες είναι πιθανό να μην έχουν μεγάλη σημασία. Θα μπορούσαν ακόμα και να κάνουν τα πράγματα χειρότερα.

Σε κάθε περίπτωση, οι λεπτομερείς πολιτικές δεν είναι αυτό που έχει σημασία. Πολύ πιο σημαντικό είναι αν η συμφωνία θα καταφέρει να αποκαταστήσει την βεβαιότητα ότι η Ελλάδα έχει μέλλον στη ζώνη του ευρώ. Αν το κάνει, οι επενδύσεις και οι δαπάνες θα επιστρέψουν. Σε αντίθετη περίπτωση, όχι. Το δράμα του Ιουλίου δεν φόβισε μόνο την Ελλάδα αλλά και άλλες χώρες, αρκετά για να τους κάνουν να υποχωρήσουν από το χείλος του γκρεμού. Αυτό είναι καλή είδηση. Αλλά ο φόβος είναι ένα ασταθές θεμέλιο για την εμπιστοσύνη. Θα χρειαστούν περισσότερα για να βγει η Ευρωζώνη από τη βαθιά οικονομική και πολιτική τρύπα. Τουλάχιστον φαίνεται πως σταμάτησε να τη σκάβει κι άλλο.

ft.com

Διαβάστε περισσότερα