Ο Ντόναλντ Τραμπ, ο Σι Τζινπίνγκ και το μεγάλο παζάρι εξουσίας

17:42 6/4/2017 - Πηγή: Antinews

Η μοναδική απειλή για την σινο-αμερικανικές σχέσεις προέρχεται από τη Βόρεια Κορέα, σχολιάζει ο Philip Stephens.

Μεταξύ των λίγων νικητών από την εκλογική νίκη του Ντόναλντ Τραμπ ήταν ο Κινέζος Σι Τζινπίνγκ. Αυτό μπορεί να μην φαίνεται προφανές, καθώς οι δύο ηγέτες συναντώνται στον λεγόμενο χειμερινό Λευκού Οίκο, στο Μar-a-Lago της Φλόριντα. Ο Τραμπ έχει πολλά που τον ανησυχούν -σχετικά με το εμπόριο, τη Βόρεια Κορέα

και, κατά πάσα πιθανότητα, τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας. Κάθε βραχυπρόθεσμη δυσφορία για τον κινέζο πρόεδρο, όμως, θα πρέπει να μετριαστεί σε σχέση με το μακροπρόθεσμο στρατηγικό κέρδος του Πεκίνου.

Για έναν πρόεδρο των ΗΠΑ, που αν μη τι άλλο είναι ναρκισσιστής, αυτή η πρώτη συνάντηση με τον Κινέζο ομόλογό του είναι μια στιγμή για να δείξει ότι μπορεί να παίξει "σκληρά". Ο κομπασμός έχει τα μειονεκτήματά του. Έχει υποχρεωθεί να υποχωρήσει από μικρή πρόκληση για τις αξιώσεις της Κίνας στην Ταϊβάν. Μια υπόσχεση για μία εκστρατεία που θα φόρτιζε το Πεκίνο με τη χειραγώγηση νομίσματος για την οικοδόμηση του τεράστιο εμπορικού πλεονάσματός του έχει επίσης παραμεριστεί.

Αλλά ο Τραμπ χρειάζεται να πάρει κάτι για το εμπόριο. Η έξυπνη κίνηση για τον Σι θα ήταν να του προσφέρει τουλάχιστον μια μικρή νίκη. Πριν από τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ τον περασμένο Νοέμβριο, οι Κινέζοι αξιωματούχοι φαίνεται να ευνοούσαν μια νίκη της Χίλαρι Κλίντον. Δεν είχαν καμία συμπάθια προς την υποψήφια των Δημοκρατικών. Αντίθετα, ο ρόλος της Κλίντον στον ασιατικό «άξονα» του Μπαράκ Ομπάμα προκάλεσε μεγάλη εχθρότητα, όπως και η επιμονή της για την αύξηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αλλά κρίθηκε προβλέψιμη. Η ηγεσία του Πεκίνου εκτιμά την προβλεψιμότητα -φέτος ακόμα περισσότερο καθώς ο Σι επιδιώκει να σφίξει τον κλοιό της εξουσίας του στο 19ο Εθνικό Συνέδριο του Κομμουνιστικού κόμματος. Έτσι, η νίκη του Τραμπ σε μια πλατφόρμα οικονομικού εθνικισμού και μιας φαινομενικής προθυμίας να αποτινάξει τις σινο-αμερικανικές αντιλήψεις του παρελθόντος, έκανε αρχικά το Πεκίνο να προσπαθεί να προσαρμοστεί.

Ο Τραμπ, όμως, ήταν αυτός που αντέδρασε. Η επαναφορά του στην πολιτική της «Μίας Κίνας» σε σχέση με την Ταϊβάν έκτοτε, οδήγησε το Πεκίνο στο να αναπτύξει σχέσεις με τον Λευκό Οίκο, ιδίως με τον γαμπρό του Τζάρεντ Κούσνερ. Λαμβάνοντας υπόψη την προσπάθεια της Κίνας σε τέτοιες συνόδους κορυφής, θα ήταν έκπληξη αν ο Σι δεν πρότεινε κάποιον τρόπο για την προώθηση του εμπορίου. Πέρα από την αποφυγή των βραχυπρόθεσμων αναταράξεων, το Πεκίνο έχει πολλά να κερδίσει από ένα φιλικό αποτέλεσμα. Επειδή, πέρα από την ρητορική του "Η Αμερική πρώτα", η κοσμοθεωρία του Τραμπ δεν είναι πολύ διαφορετική από αυτή του φιλοξενούμενού του. Πριν από λίγο καιρό, οι ΗΠΑ πίεζαν το Πεκίνο να γίνει ένας υπεύθυνος παίχτης συμμετέχοντας σε ένα διεθνές σύστημα σχεδιασμένο και με επικεφαλής την Ουάσιγκτον. Αλλά ο Τραμπ, όπως και ο Σι, είναι ένας εθνικιστής, που αποκηρύσσει την «παγκοσμιοποίηση» υπέρ του αμερικανισμού.

Είναι αλήθεια ότι η πίεση από τους "μεγάλους" στο γραφείο του τον έπεισαν να μετριάσει κάπως την περιφρόνηση για τις παραδοσιακές συμμαχίες της Ουάσιγκτον. Η βασική προσωπικότητα ήταν ο Τζέιμς Μάτις, πρώην στρατηγός που έγινε υπουργός Άμυνας. Ο Μάτις ταξίδεψε στο Τόκιο και τη Σεούλ για να καθησυχάσει την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα για την διαρκή δέσμευση στις διμερείς συμμαχίες. Έπαιξε επίσης καθοριστικό ρόλο στο να πείσει τον Πρόεδρο ότι το ΝΑΤΟ δεν είναι ξεπερασμένο. Ο υπουργός Άμυνας είναι εξίσου ενοχλημένος με τον καθένα από την αδυναμία της Ευρώπης να συμμετέχει δίκαια. Καταλαβαίνει, όμως, ότι το σύστημα της συμμαχίας έχει υπάρξει μια διαρκής πηγή δύναμης των ΗΠΑ. Ξεχωρίζει τις ΗΠΑ από την Κίνα και τη Ρωσία. Το πρόβλημα έγκειται στην συναλλακτική αντίληψη του Τραμπ για τον κόσμο. Προτιμά τις συμφωνίες από κάτι τόσο αναγκαία κακώς ορισμένο όπως η παγκόσμια ηγεσία. Εξ ου και η απόφαση να αποκηρύξει την Εταιρική Σχέση Ειρηνικού, μια εμπορική συμφωνία που θα έλεγχε την προώθηση της οικονομικής επιρροής του Πεκίνου στον δυτικό Ειρηνικό και θα έδινε στην Ουάσιγκτον σημαντική στρατηγική επιρροή.

Ο Τραμπ δεν έχει χρόνο για τη γεωπολιτική που προσφέρει επιλογές σε χώρες όπως το Βιετνάμ, η Μαλαισία, η Ταϊλάνδη και η Σιγκαπούρη. Το άνοιγμα εδώ για τον Σι είναι αρκετά προφανές - ένας πρόεδρος των ΗΠΑ δεκτικός στην ιδέα της αντικατάστασης του βασισμένου σε κανόνες διεθνούς συστήματος, με ένα που θα βασίζεται σε διμερείς συμφωνίες που θα γίνουν ανάμεσα στα πιο ισχυρά έθνη. Τα μικρότερα κράτη αφήνονται στην τύχη τους. Ο Σι επινόησε μια φράση για την "κατασκευή" αυτή πριν από μερικά χρόνια: «ένα νέο μοντέλο σχέσεων μεγάλης εξουσίας». Η φιλοδοξία είναι η αντικατάσταση των ΗΠΑ με την κινεζική ηγεσία στο δυτικό Ειρηνικό. Η λογική του εμπόλεμου απομονωτισμού του Τραμπ βαδίζει προς την ίδια κατεύθυνση. Το στρατηγικό βραβείο μπορεί να είναι ορατό, αλλά δεν είναι ακόμα στο χέρι του Πεκίνου. Η Κίνα θα πρέπει να γίνει ευέλικτη στο εμπόριο - να δώσει στον Τραμπ τους ευνοϊκούς τίτλους που ποθεί.

Ένα πιο επικίνδυνο εμπόδιο στην νέα διεθνή τάξη του Σι, όμως, βρίσκεται στην Πιονγιάνγκ. Η μοναδική απειλή για τις σινο-αμερικανικές σχέσεις προέρχεται από τα πυρηνικά και πυραυλικά προγράμματα της Βόρειας Κορέας. Υπάρχει περισσότερη από τη συνηθισμένη παραφορά στην προειδοποίηση του Τραμπ ότι οι ΗΠΑ θα ενεργήσουν μονομερώς εν τη απουσία της κινεζικής πίεσης για τον πρόεδρο της Βόρειας Κορέας Κιμ Γιονγκ-ουν. Αν είχε εκλεγεί η Κλίντον, θα έλεγε περίπου τα ίδια. Ο φόβος ότι η Πιονγιάνγκ απέχει μόλις λίγα χρόνια από την τοποθέτηση μιας πυρηνικής κεφαλής σε έναν πύραυλο που μπορεί να φθάσε στη δυτική ακτή της Αμερικής είναι ευρέως διαδεδομένος στους κύκλους της εξωτερικής πολιτικής και άμυνας της Ουάσιγκτον. Το ίδιο και η άποψη ότι κανένας πρόεδρος των ΗΠΑ δεν θα μπορούσε να δεχθεί έναν τέτοιο κίνδυνο. Δεν είναι προφανές πόση επιρροή έχει το Πεκίνο στον δύστροπο Κιμ. Ούτε ότι οι ΗΠΑ θα ρίσκαραν έναν πόλεμο στην κορεατική χερσόνησο για να προλάβουν την πυρηνική απειλή. Και πολλά ψιθυρίζονται στην Ουάσιγκτον για εναλλακτικές λύσεις, για βομβαρδισμό των πυρηνικών εγκαταστάσεων της Πιονγιάνγκ. Αλλά εάν ο Σι εννοεί σοβαρά την ίδρυση ενός νέου μοντέλου σημαντικών σχέσεων εξουσίας, η Βόρεια Κορέα παρουσιάζει την αναπόφευκτη δοκιμασία.

ft.com

Διαβάστε περισσότερα