Πώς θα επηρεάσει η απόπειρα πραξικοπήματος της Τουρκίας την προσφυγική κρίση της ΕΕ;

20:46 18/7/2016 - Πηγή: Antinews

Ακόμη και πριν τον "σεισμό" του πραξικοπήματος στην Τουρκία, η συμφωνία των 3 δις ευρώ το χρόνο για το προσφυγικό μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας ήταν αμφίβολη. Τα γεγονότα του περασμένου Σαββατοκύριακου καθιστούν πλέον διπλά δύσκολο την πλήρη εφαρμογή της. Διπλωμάτες προσπαθούσαν ήδη να κρατήσουν τη συμφωνία σε καλό δρόμο, ψάχνοντας έναν τρόπο να διευθετήσουν τα ευρωπαϊκά αιτήματα για καλύτερη διακυβέρνηση στην Τουρκία προτού συμφωνήσουν να τηρήσουν τις ευρωπαϊκές δεσμεύσεις στην Άγκυρα.

Με λίγα λόγια, η Ευρώπη πρόσφερε

"χοντρά" μετρητά και κατάργηση της βίζας στους Τούρκους τουρίστες και επιχειρηματίες σε αντάλλαγμα ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να αλλάξει τους αντιτρομοκρατικούς νόμους που ο ίδιος χρησιμοποιεί για να παρενοχλεί τις δυνάμεις της αντιπολίτευσης.

Οι διαπραγματευτές είχαν σκεφτεί ότι ήταν κοντά σε μια συμφωνία-"φύλλο συκής" με την Άγκυρα, που θα μπορούσε να επιτρέψει στη συμφωνία να προχωρήσει, αλλά τώρα που οι δυνάμεις της αντιπολίτευσης έχουν προσπαθήσει να ανατρέψουν τον Ερντογάν (όσο αδέξια κι αν το έκαναν) είναι δύσκολο να δούμε αυτούς τους νόμους για την τρομοκρατία να αλλάζουν σύντομα. Ομοίως, οι ευρωπαϊκές απαιτήσεις για να αλλάξει η Τουρκία τους νόμους που διέπουν τις δημόσιες συμβάσεις ώστε να πλησιάζουν στα πρότυπα της ΕΕ - δηλαδή, να σταματήσει ο Ερντογάν να χρησιμοποιεί το κράτος για να επιβραβεύσει τους φίλους του στο ΑΚΡ, το κόμμα του - είναι εξίσου μια πολύ πιο μακρινή προοπτική από ό,τι ήταν πριν από λίγες ημέρες.

Τίποτα από όλα αυτά δεν είναι καλό ούτε για την συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας, ούτε για τις ευρύτερες προσπάθειες για να μετριάσουν τα αυταρχικά, ισλαμιστικά ένστικτα του Ερντογάν που έχουν θέσει την Ευρώπη και την Τουρκία σε αποκλίνουσες τροχιές κατά το μεγαλύτερο μέρος της τελευταίας δεκαετίας. Οι απειλές του Ερντογάν να επαναφέρει την θανατική ποινή -η κατάργηση της οποίας είναι ένα άρθρο της Ευρωπαϊκής πίστης- σηματοδοτούν μια άκρως συμβολική στιγμή, κατά την οποία η Τουρκία δείχνει την πρόθεσή της να κοιτάξει προς την Ανατολή και όχι προς τη Δύση. Μια τέτοια κίνηση θα ανατροφοδοτήσει επίσης την φιλελεύθερη αντιπολίτευση στην Ευρώπη, για μια συμφωνία στην οποία αντιτάχθηκε σθεναρά η Ευρωπαϊκή αριστερά - συμπεριλαμβανομένων και μεγάλων κομματιών της ελληνικής πολιτικής και του δικαστικού κατεστημένου- και ο κόσμος των ΜΚΟ.

Πέρα από την μεταναστευτική συμφωνία, θα μπορούσε επίσης να δημιουργηθεί ανασφάλεια στη Δύση από το πραξικόπημα της Τουρκίας. Δυτικοί αξιωματούχοι έχουν ήδη εκφράσει κατ΄ ιδίαν ανησυχίες ότι αν ο κρατικός μηχανισμός και οι δυνάμεις ασφάλειας της Τουρκίας καταναλωθούν στην εσωτερική καταστολή και υποβαθμιστούν από τις σημερινές εκκαθαρίσεις, θα είναι πολύ λιγότερο αποτελεσματικές στη διαχείριση της εξωτερικής απειλής του Ισλαμικού Κράτους. Τίποτα από αυτά δεν αποτελεί καλό οιωνό για την περιφερειακή σταθερότητα, αν και στο στενότερο ζήτημα της προσφυγικής κρίσης, οι φόβοι ότι ο Ερντογάν θα μπορούσε τώρα να ανοίξει τις πύλες και να ρίξει αυτό που ονομάζει "ανθρώπινη βόμβα" των προσφύγων στην Ευρώπη είναι υπερβολή.

Κατ' αρχάς, ο Ερντογάν έχει κατοχυρώσει τη θέση του στο εσωτερικό και ενώ του αρέσει να μαλώνει την Ευρώπη για εγχώρια κατανάλωση, οι αξιωματούχοι που εμπλέκονται στη διαδικασία δεν αναμένουν από την Τουρκία να λάβει αποφάσεις που θα έθεταν σε κίνδυνο την ευρύτερη σταθερότητα και θα έπλητταν τις ροές των ξένων επενδύσεων στη χώρα.

Δεύτερον, αν και η συμφωνία για το προσφυγικό ΕΕ-Τουρκίας ήταν συμβολικά σημαντική, δεν ήταν στην πραγματικότητα ο κύριος λόγος που οι μηνιαίες ροές προσφύγων στα ελληνικά νησιά του Αιγαίου έχουν πλέον πέσει σχεδόν στο μηδέν από τη μέγιστη τιμή των σχεδόν 200.000 το μήνα, τον Οκτώβριο του περασμένου έτους. Η βασική κινητήρια δύναμη αυτής της μείωσης δεν ήταν η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας, αλλά η απόφαση της Αυστρίας και των βαλκανικών κρατών να κλείσουν τα σύνορά τους, κλείνοντας την λεγόμενη "Δυτική διαδρομή των Βαλκανίων" μέσω της οποία έφτασαν σχεδόν ένα εκατομμύριο πρόσφυγες στη βόρεια Ευρώπη το 2015.

Στην εποχή των smartphones και των 24ωρων μέσων ενημέρωσης, κανείς μετανάστης δεν έχασε τις θλιβερές σκηνές στο αυτοσχέδιο στρατόπεδο της Ειδομένης την άνοιξη, και τα συνεχιζόμενα δεινά των 8.000 ανθρώπων που εξακολουθούν να έχουν εγκλωβιστεί στους καταυλισμούς των ελληνικών νησιών. Καθώς η βαλκανική οδός δεν θα ανοίξει σύντομα και η Ουγγαρία σκληραίνει τα άλλα σύνορά της κατά των προσφύγων, οι λαθρέμποροι με βάση την Τουρκία έχουν πλέον λίγα να προσφέρουν στα 2,7 εκατ. Σύριους πρόσφυγες που παραμένουν στην Τουρκία και μπορεί ακόμα να ονειρεύονται μια νέα ζωή στην Ευρώπη.

Ακόμη και πριν από το πραξικόπημα, θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι η συμφωνία μόλις που ήταν λειτουργική, με τα ελληνικά δικαστήρια να μην στέλνουν πίσω τις υποθέσεις ασύλου στην Τουρκία, και την Ευρώπη να κάνει λόγο μόνο για 800 υποδοχές από τις 55.000 που είχε υποσχεθεί να λάβει απευθείας από την Τουρκία. Έτσι, ενώ είναι αδύνατο να αποκλείσουμε μια ακόμα ξαφνική ροή μεταναστών προς την Ελλάδα, το πιο πιθανό βραχυπρόθεσμα, με δεδομένες τις στρατηγικές επιταγές τόσο στην ΕΕ όσο και στην τουρκική πλευρά για να διατηρηθεί η σταθερότητα, είναι η συνέχιση της τρέχουσας παραποίησης.

telegraph.co.uk

Διαβάστε περισσότερα