Πώς θα τελειώσει ο πόλεμος στη Συρία

Η προσφυγική κρίση της Ευρώπης έχει στρέψει εκ νέου την προσοχή στις φρικαλεότητες του πολέμου στη Συρία, αναζωπυρώνοντας τις διπλωματικές προσπάθειες για τον τερματισμό της. Αλλά κάθε τέτοια προσπάθεια θα πρέπει να βασίζεται σε μια σκληρή πραγματικότητα: η διχοτόμηση της Συρίας ήδη συμβαίνει.

Αυτό είναι ένα αποτέλεσμα που καμία πλευρά δεν θα είχε επιλέξει όταν οι δημοκράτες διαδηλωτές κατέβηκαν στους δρόμους της Συρίας το 2011. Όμως, στο σημείο αυτό, οι χώρες που συμμετέχουν θα πρέπει

να χρησιμοποιήσουν την κατάτμηση της Συρίας ως βάση για να συμβιβάσουν τα αντικρουόμενα συμφέροντα τους και να σπάσουν το διεθνές αδιέξοδο που τροφοδοτεί τον πόλεμο.

Η αναταραχή στις διπλωματικές κινήσεις που σχετίζονται με τη Συρία και γίνονται από τον Ιούλιο, όταν το Ιράν κατέληξε σε συμφωνία σχετικά με το διεθνές πρόγραμμα των πυρηνικών, δεν έφεραν κάτι καινούργιο. Η Ρωσία πρότεινε τον σχηματισμό μιας συμμαχίας ενάντια στο Ισλαμικό Κράτος που θα περιλαμβάνει τον Πρόεδρο της Συρίας Μπασάρ αλ-Άσαντ και που θα βοηθήσει τον Άσαντ να επιβιώσει ως κυβερνήτης της Συρίας. Η Σαουδική Αραβία πρότεινε τον τερματισμό της υποστήριξης των ανταρτών, αν το Ιράν και η Χεζμπολάχ αποσύρουν τα στρατεύματά τους από τη Συρία –κάτι που θα μπορούσε να εξαλείψει την υποστήριξη που χρειάζεται ο Άσαντ για να συνεχίσει να κυβερνά. Το Ιράν έχει υποσχεθεί μια δική του πρόταση αυτό το μήνα, ενώ οι ΗΠΑ συνεχίζουν να υποστηρίζουν μια καταμερισμένη μετάβαση της εξουσίας που φαίνεται ανέφικτη.

Η ανανεωμένη προθυμία για συνομιλίες είναι ευπρόσδεκτη, αλλά πρέπει να βασίζεται στην πραγματικότητα: καμία πλευρά σε αυτόν τον πόλεμο δεν είναι σε θέση να κερδίσει και κάθε πρόταση που βασίζεται στην αποκατάσταση του κεντρικού ελέγχου σε όλη τη χώρα είναι απατηλή. Ένας ήπιος διαμερισμός θα μπορούσε να τακτοποιήσει κάποιους από αυτούς τους διπλωματικούς κύκλους και να βοηθήσει να παγώσει τουλάχιστον ένα μέρος της σύγκρουσης. Ο Άσαντ έχει ήδη αναγνωρίσει ότι δεν μπορεί πλέον να ελέγχει μεγάλο μέρος της χώρας και αντ’ αυτού έχει ενοποιήσει τις δυνάμεις του γύρω από μία υπερασπίσιμη ενδοχώρα. Οι Κούρδοι έχουν καθιερώσει τον έλεγχο των περιοχών όπου κυριαρχούν και έχουν εκδιώξει το Ισλαμικό Κράτος.

Η κατάσταση στις περιοχές που ελέγχονται από Σουνίτες είναι πολύ πιο περίπλοκη, αλλά δεν είναι τόσο απελπιστική όσο θεωρείται μερικές φορές. Ένας συνασπισμός μη-ισλαμιστών ανταρτών που υποστηρίζεται από την Ιορδανία, τις ΗΠΑ και άλλους συμμάχους έχει καθιερωθεί στη νότια Συρία, εις βάρος τόσο του καθεστώτος όσο και του Μετώπου αλ Νούσρα που συνδέεται με την Αλ-Κάιντα.

Παρά το γεγονός ότι μια συμφωνία που θα σταθεροποιούσε αυτόν τον ήπιο διαμερισμό δεν θα τελείωνε αμέσως τον πόλεμο, θα μπορούσε να τον απλοποιήσει και να τον συντομεύσει. Θα έδινε στις εξαντλημένες δυνάμεις του Άσαντ και σε εκείνες της αποδεκτής διεθνώς αντιπολίτευσης - που φέρει το κύριο βάρος για την επιθετικότητα του Άσαντ – έναν λόγο για να τιμήσουν την κατάπαυση του πυρός. Αυτό, με τη σειρά του, θα καθιστούσε δυνατό για τους συνεργαζόμενους αντάρτες να στρέψουν την αμέριστη προσοχή τους στην ανακατάληψη εδαφών από το Ισλαμικό Κράτος και το Μέτωπο Νούσρα. Με αρκετή στρατιωτική, οικονομική και πολιτική ενθάρρυνση από τους υποστηρικτές τους, οι μαχητές θα ήταν σε θέση να το κάνουν.

Η αναγνώριση της ντε φάκτο διχοτόμησης της Συρίας θα επιτρέψει επίσης στις εξωτερικές δυνάμεις να εξασφαλίσουν τα ζωτικά τους συμφέροντα. Θα κάνει εφικτή μία εκδοχή της πρότασης της Ρωσίας να επικεντρωθεί εκ νέου ο πόλεμος στο Ισλαμικό Κράτος, χωρίς αυτό να γίνει κώδικας για τη νίκη του Άσαντ. Θα επιτρέψει στα στρατεύματα του Ιράν και της Χεζμπολάχ να αποσυρθούν, ικανοποιώντας τη Σαουδική Αραβία. Θα καταστήσει πιο συνεκτική, επίσης, μια πολιτική των ΗΠΑ η οποία αποσκοπεί στο να καταστρέψει το Ισλαμικό Κράτος με τη βοήθεια των σουνιτών ανταρτών – ανταρτών των οποίων το πρώτο μέλημα είναι να πολεμήσουν τον Άσαντ.

Να είστε βέβαιοι: η επίτευξη οποιασδήποτε συμφωνίας θα είναι εξαιρετικά δύσκολη. Η σύγκρουση στη Συρία, είναι κατά βάση ένας πόλεμος μεσολάβησης που θέτει τη Ρωσία και το Ιράν ενάντια στις ΗΠΑ, την Τουρκία και τις χώρες του Κόλπου - με έναν απρόβλεπτο παράγοντα, με τη μορφή του Ισλαμικού Κράτους. Η Ρωσία δημιουργεί μια νέα αεροπορική βάση στη βόρεια Συρία, με στόχο την έναρξη αεροπορικών επιδρομών. Και στο εσωτερικό της χώρας, οποιαδήποτε επίσημη διχοτόμηση παραμένει μια τοξική έννοια. Ακόμα και η χάραξη γραμμών για την κατάπαυση του πυρός θα είναι επικίνδυνη, πόσο μάλλον η επίλυση του ποια πλευρά ελέγχει το Χαλέπι, τα σουνιτικά προάστια της Δαμασκού ή τα σύνορα με τα Υψίπεδα του Γκολάν που ελέγχονται από το Ισραήλ.

Ωστόσο, τίποτε άλλο δεν έχει λειτουργήσει. Εδώ και μήνες, αν όχι χρόνια, δεν έχει επιχειρηθεί καν τίποτα επί της ουσίας. Εν τω μεταξύ, οι βόμβες-βαρέλια του Άσαντ συνεχίζουν να πέφτουν στους σύριους άμαχους, το Ισλαμικό Κράτος διατηρεί μια βάση στη Συρία από την οποία απειλεί το Ιράκ, η αναταραχή επεκτείνεται στον Λίβανο και την Τουρκία και οι πρόσφυγες πνίγονται στο δρόμο τους προς την Ευρώπη.

Η αναγνώριση της πραγματικότητας μιας διαιρεμένης Συρίας θα είναι μόνο το πρώτο βήμα. Αλλά μπορεί να είναι και ο μόνος τρόπος για να αρχίσουν όλες οι πλευρές να εργάζονται για τον τερματισμό αυτού του πολέμου.

bloombergview.com

Διαβάστε περισσότερα

Keywords
Τυχαία Θέματα