Σε λάθος χρονική στιγμή η προσέγγιση της ΕΕ στην Τουρκία

13:08 20/10/2015 - Πηγή: Antinews

Είναι προφανής ο πανικός που έχει καταβάλει την Ευρώπη μπροστά στα κύματα των μεταναστών που φτάνουν στα σύνορα της, αλλά η ΕΕ δεν θα μπορούσε να είχε διαλέξει χειρότερη στιγμή για να αναθερμάνει το ενδιαφέρον της για την Τουρκία. Υπό τις πιέσεις της Γαλλίας και της Γερμανίας, η ΕΕ είχε εγκαταλείψει την Τουρκία πριν από επτά χρόνια, όταν η χώρα γινόταν μια πραγματική δημοκρατία, με τις διαπραγματεύσεις για την ένταξη να λειτουργούν ως μηχανή για εφαρμογή μεταρρυθμίσεων. Τώρα, επηρεασμένη από

την Γερμανίδα καγκελάριο Άγκελα Μέρκελ η οποία ήταν στην Κωνσταντινούπολη το Σαββατοκύριακο, η ΕΕ προσεγγίζει ξανά την Τουρκία σε μια στιγμή που η χώρα κινδυνεύει υπό την αυταρχική συμπεριφορά του Ταγίπ Ερντογάν να μετατραπεί περισσότερο σε μια Συρία.

Μετά τις συναντήσεις με τον Ερντογάν και τον πρωθυπουργό Αχμέτ Νταβούτογλου, η Μέρκελ έδωσε τις ευλογίες της για μια σειρά «δώρων» ως αντάλλαγμα για τις τουρκικές προσπάθειες να συγκρατηθεί η ροή των μεταναστών προς την Ευρώπη. Η ΕΕ θα ξανανοίξει τις παγωμένες ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την χώρα, θα επιταχύνει την απελευθέρωση του καθεστώτος χορήγησης βίζας (το οποίο ισχύει για τους Μολδαβούς αλλά όχι τους Τούρκους) και θα δώσει στην Άγκυρα 3 δισ. ευρώ για να βοηθήσει την Τουρκία – η οποία ήδη φιλοξενεί 2 εκατ. Σύρους πρόσφυγες – να γίνει ένας χώρος αναμονής πριν την τελική έξοδο.

Δεν προκαλεί έκπληξη που ο Ερντογάν, ο οποίος σπάνια χαμογελά δημοσίως τις ημέρες αυτές, έλαμπε στην συνάντηση με την Μέρκελ. Ενδεχομένως να πιστεύει ότι αυτό θα του δώσει μερικούς πόντους στις επερχόμενες εκλογές στις 1 Νοεμβρίου, τις οποίες προκήρυξε αφότου οι ψηφοφόροι στέρησαν τον Ιούνιο από το κυβερνών του κόμμα ΑΚP την κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Αλλά μπορεί και όχι, καθώς οι περισσότερες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι ψηφοφόροι εμμένουν στην ετυμηγορία του Ιουνίου και ούτως ή άλλως δεν είναι και πολλοί οι Τούρκοι που έχουν ακόμα ψευδαισθήσεις για την ΕΕ.

Το πολιτικό αδιέξοδο στην Άγκυρα θα ήταν απολύτως φυσιολογικό αν ήταν και η Τουρκία μια φυσιολογική χώρα. Αλλά με τους θεσμούς να έχουν διαστρεβλωθεί από την προσπάθεια του Ερντογάν να μετατρέψει την χώρα από κοινοβουλευτική δημοκρατία σε έναν προεδρικό σουλτανάτο και με τις εθνοτικές διενέξεις στο Ιράκ και στην Συρία να διαχέονται στα σύνορα της, απέχει πολύ από το να είναι μια τέτοια χώρα. Κατά την περίοδο πριν τις εκλογές του Ιουνίου, ο Ερντογάν αγνόησε το συνταγματικό του καθήκον να διατηρήσει την ουδετερότητα του, όπως είχε καταπατήσει και το κράτος δικαίου μετά τις πανεθνικές διαμαρτυρίες τον Ιούνιο του 2013 και τις έρευνες για διαφθορά στον στενό του κύκλο τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους. Σε προεκλογικές συγκεντρώσεις, ο πρόεδρος κάλεσε ανοιχτά τους ψηφοφόρους να εκλέξουν 400 βουλευτές του ΑKP (σε σύνολο 550).

Όταν έδωσαν στο κόμμα μόλις 258, αποφάσισε να σαμποτάρει τις συνομιλίες ανάμεσα στο AKP και στο Λαϊκό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, την αξιωματική αντιπολίτευση. Ο λόγος δεν ήταν μόνο ότι επιθυμεί μια μεγάλη πλειοψηφία για να εδραιώσει την υφαρπαγή εξουσιών αλλά και γιατί κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι η έρευνα που έκλεισε άρον- άρον ο Ερντογάν μπορεί να ξανανοίξει. Αλλά ο πρόεδρος, ο οποίος σαν πρωθυπουργός άνοιξε τις συνομιλίες με το Κουρδικό Εργατικό Κόμμα για να βάλει τέλος στην 30ετη καταπίεση, έκανε μεγαλύτερο κακό από αυτό.

Η έλλειψη αντίδρασης εκ μέρους της κυβέρνησης του AKP αλλά και του ίδιου στις εκατοντάδες επιθέσεις σε Κούρδους ακτιβιστές – που κλιμακώθηκαν στις επιθέσεις αυτοκτονίας στην Άγκυρα αυτόν τον μήνα όπου σκοτώθηκα 102 άνθρωποι – έχουν διχάσει την κοινωνία και έχουν χαλαρώσει τους δεσμούς που κρατάνε την Τουρκία ενωμένη. Η εκλογική άνοδος του φιλοκουρδικού Δημοκρατικού Κόμματος των Λαών ήταν αυτή που έπνιξε τις φιλοδοξίες του Ερντογάν. Τον Ιούλιο ξεκίνησε και πάλι τον πόλεμο κατά του PKK, αν και οι αντάρτες του έδωσαν την αφορμή με την δολοφονία δύο αστυνομικών μετά τον βομβαρδισμό ενός κουρδικού πολιτιστικού κέντρου από το ISIS.

Τον Ιούνιο η κουρδική μειονότητα των 12 με 15 εκατομμυρίων της Τουρκίας έγινε πιο συμπαγής. Οι συντηρητικοί ισλαμιστές από το στρατόπεδο του AKP ενώθηκαν με τους αριστερούς Κούρδους υπό το HDP, όπως έκαναν και πολύ Αλεβίτες Κούρδοι που ψηφίζουν υπέρ του CHP. Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η ειρηνευτική πρωτοβουλία του Ερντογάν είχε να κάνει περισσότερο με τις ψήφους των Κούρδων για την υπερ-προεδρία του παρά με την συνύπαρξη των Κούρδων με ένα τουρκικό κράτος που βλέπουν τώρα ότι δεν τους παρέχει προστασία.

Οι Κούρδοι κατηγορούν το AKP για συνέργεια με το ISIS, αν και τα στοιχεία δείχνουν μάλλον για αμέλεια παρά για σύμπραξη. Αυτό μπορεί να αλλάξει αν η κυβέρνηση δεν καταφέρει να απαντήσει στον βομβαρδισμό των τζιχαντιστών στην πρωτεύουσα της. Η επεκτατική πολιτική στην περιοχή μέσω της οποίας οι κύριοι Ερντογάν και Νταβούτογλου τράβηξαν την Άγκυρα μακριά από την Ευρώπη προς την ψευδαίσθηση μιας νέο οθωμανικής Μέσης Ανατολής και η ανεκτική πολιτική στην Συρία που μετέτρεψε την Τουρκία σαν μια δίοδο για τους τζιχαντιστές που επέτρεψε στο ISIS να φτιάξει θύλακες μέσα στην χώρα, καταλήγουν και οι δύο στο σημερινό κουρδικό ζήτημα.

Εντός της Τουρκίας, ο Ερντογάν θέλει να οδηγήσει το HDP κάτω από το όριο του 10% για την είσοδο στο κοινοβούλιο. Επίσης φοβάται ότι η επιτυχία των κουρδικών πολιτοφυλακών στην Συρία, που κερδίζουν εδάφη από το ISIS στην βόρεια Συρία και έχουν νομιμοποιηθεί από τις αμερικάνικους αεροπορικούς βομβαρδισμούς, θα δημιουργήσει άλλη μια κουρδική οντότητα στα σύνορα της Τουρκίας με το Ιρακινό Κουρδιστάν. Το ISIS έχει συμφέρον να στρίψει το μαχαίρι από την στιγμή που είναι προτιμότερο οι Κούρδοι και οι Τούρκοι να πολεμούν μεταξύ τους από το να πολεμούν εναντίον τους.

Οι τζιχαντιστές διευκολύνονται και από την ιδεολογία που έχει προωθήσει ο Ερντογάν, ένα ρατσιστικό σουνιτικό υβρίδιο ισλαμισμού και εθνικισμού που παρά την συμφωνία με την ΕΕ αποκόβει την Τουρκία από τις σχέσεις με την Δύση και ενισχύει τις εθνοτικές διαιρέσεις. Η ΕΕ πρέπει να δώσει προσοχή στον εαυτό της και στην Τουρκία, όπου οι πολίτες μπορεί να υποστούν διώξεις για tweets που επικρίνουν την πολιτική του προέδρου αλλά και για συνεργασία με το ISIS.

ft.com

Διαβάστε περισσότερα