Τι σημαίνει ο θάνατος του Τσάβες για την Κούβα, τη Βενεζουέλα και τις ΗΠΑ

23:49 9/3/2013 - Πηγή: Antinews

Μετά την είδηση του θανάτου του Ούγκο Τσάβες, κάποιοι από τη Βενεζουέλα που κατοικούν στο Ντοράλ, μια κοινότητα της Νότιας Φλόριντα, συγκεντρώθηκαν να το γιορτάσουν. Ήλπιζαν ότι ο θάνατος του Τσάβες θα επιφέρει αλλαγή στην πατρίδα τους. Άλλοι στην περιοχή δεν ήταν και τόσο χαρούμενοι.

Σίγουρα ο Τσάβες

είχε πολιτική επιρροή στη Λατινική Αμερική, αλλά και με πολλούς τρόπους η οικονομική επιρροή του ήταν ακόμα μεγαλύτερη – ειδικά με τις φιλικές χώρες όπως η Κούβα, η Νικαράγουα, το Εκουαδόρ, η Αργεντινή, η Βολιβία και κάποια έθνη της Καραϊβικής που επωφελήθηκαν από το πρόγραμμα έκπτωσης πετρελαίου της Βενεζουέλας, το Petrocaribe .

Στο όνομα της «οικονομικής αλληλεγγύης», ο Τσάβες ήταν εξαιρετικά γενναιόδωρος με αυτούς τους φίλους, προσφέροντας πετρέλαιο σε μειωμένες τιμές και με ευέλικτους όρους δανεισμού. Η Νικαράγουα, για παράδειγμα, ήταν γνωστό ότι πληρώνει για το πετρέλαιο της Βενεζουέλας με τις αποστολές βοείου κρέατος, ζάχαρη, καφέ, γάλα και ακόμη 19.000 παντελονιών. Σύμφωνα με τα στοιχεία της κρατικής πετρελαϊκής εταιρείας PDVSA, η Βενεζουέλα το 2011 έστελνε 243.500 βαρέλια πετρελαίου την ημέρα (ή περίπου το 8% της παραγωγής της) σε 16 χώρες σε ολόκληρη τη Λατινική Αμερική.

Ωστόσο, η απουσία του Τσάβες και το ενδεχόμενο ανάληψης της οικονομικής στήριξης θα έχουν τον μεγαλύτερο αντίκτυπο στην Κούβα. Η χώρα δέχεται πάνω από 100.000 βαρέλια πετρελαίου με έκπτωση ανά ημέρα και δισεκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο σε αντάλλαγμα για το κουβανικό ιατρικό προσωπικό, τους εμπειρογνώμονες της τεχνολογίας, τους πολιτικούς συμβούλους και άλλους «επαγγελματίες».

Αυτό συμβαίνει επειδή ο Τσάβες είχε μια ιδιαίτερη σχέση με την Κούβα και τους αδερφούς Κάστρο. Οι σχέσεις του με τους άλλους προέδρους ήταν επίσης συχνά πολύ προσωπική. Η προσέγγιση αυτή μπορεί να είναι δύσκολο να διατηρηθεί σε περίπτωση απουσίας του. Ακόμα κι αν ο Νικολάς Μαδούρο, που ο Τσάβες επέλεξε για διάδοχο, κερδίσει τις επερχόμενες εκλογές, θα είναι πιο επιρρεπής στην εγχώρια πίεση για τη μείωση της βοήθειας της Βενεζουέλας στο εξωτερικό, δεδομένων των οικονομικών προκλήσεων που έχει να αντιμετωπίσει στο εσωτερικό.

Οι Κουβανοί έχουν κακές αναμνήσεις από το τέλος της Σοβιετικής προστασίας στη δεκαετία του 1990 και έχουν δίκιο να ανησυχούν για το τι μπορεί να φέρει ο θάνατος του Τσάβες. Πού θα στραφεί η Κούβα αυτή τη φορά, αν η βοήθεια από τη Βενεζουέλα στερέψει; Ίσως στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι θα στραφεί στην κυβέρνηση των ΗΠΑ. Αντίθετα, η Κούβα θα ήταν πιθανόν να στραφεί στους σχεδόν δύο εκατομμύρια Κουβανούς που ζουν σε αυτή τη χώρα. Ήδη αποστέλλουν περίπου 2 δις δολάρια το χρόνο πίσω στο νησί μέσω εμβασμάτων. Ήδη, ο Ραούλ Κάστρο φαίνεται πως ετοιμάζεται να κάνει την κουβανική οικονομία λίγο πιο ευέλικτη και ανοικτή σε επενδύσεις και η κυβέρνηση Ομπάμα έχει καταστήσει ευκολότερο για τους Κουβανούς στις ΗΠΑ να στέλνουν τα χρήματα πίσω στην πατρίδα.

Αυτό μας οδηγεί στην οικονομική κατάσταση της Βενεζουέλας. Η αλήθεια είναι ότι η οικονομική κατάσταση έχει γίνει χαοτική και αβέβαιη από ποτέ που ο Τσάβες αρρώστησε και αυτό είναι απίθανο να αλλάξει σε σύντομο χρονικό διάστημα. Υποτίθεται ότι θα γίνουν νέες εκλογές και φαίνεται ότι θα κερδίσει ο Μαδούρο. Αλλά θα αντιμετωπίσει μια δύσκολη οικονομική κατάσταση: δεν έχει το χάρισμα του Τσάβες και μπορεί να μην είναι σε θέση να διατηρήσει τη δημοτικότητά του αν τα πράγματα δυσκολέψουν. Ήδη, το πετρέλαιο αντιπροσωπεύει περίπου το 96% των εξαγωγών, πράγμα που σημαίνει ότι η Βενεζουέλα πρέπει να εισάγει σχεδόν τα πάντα. Η πρόσφατη υποτίμηση του Bolivar Fuerte έδωσε κάποια χρήματα στην κυβέρνηση, αλλά έχει αυξήσει πολύ τις τιμές των εισαγόμενων προϊόντων και δεν έχει λύσει το πρόβλημα της έλλειψης τροφίμων. Στη συνέχεια υπάρχει και ο πληθωρισμός, ο οποίος είναι περίπου 20% για πάνω από μια δεκαετία. Η οικονομία μπορεί να τα καταφέρει αν οι τιμές του πετρελαίου παραμείνουν στα σημερινά επίπεδα, αλλά κανείς δεν γνωρίζει πόσα πραγματικά αποθέματα έχει η κυβέρνηση. Που αφήνει αυτό τις Ηνωμένες Πολιτείες; Ο θάνατος του Τσάβες σηματοδοτεί την αρχή του τέλους για την σκληρή αντι-αμερικανική ηγεσία στη Λατινική Αμερική. Υπάρχουν οι αδερφοί Κάστρο, αλλά δεν τους έχουν απομείνει πολλά χρόνια. Υπάρχει η Κριστίνα Φερνάντες ντε Κίρχνερ στην Αργεντινή, ο Ραφαέλ Κορέα στον Ισημερινό και ο Ντανιέλ Ορτέγκα στη Νικαράγουα, αλλά κανένας δεν έχει την παγκόσμια περιφερειακή επιρροή που είχε ο Τσάβες.