Γερμανία: Στον άερα το πακέτο Μερτς για την άμυνα, άκαρπη η χθεσινή συνάντηση με τους Πράσινους

06:12 13/3/2025 - Πηγή: NewsIt

Χωρίς αποτέλεσμα έληξε η χθεσινή (12.3.2025) τρίτη, κατα σειρά συνάντηση κορυφής μεταξύ CDU – CSU, του SPD και των Πρασίνων προκειμένου να υπάρξει συμφωνία για το οικονομικό πακέτο για την άμυνα και τις υποδομές στη Γερμανία.

Οι Πράσινοι δεν θέλουν να συμφωνήσουν στο σχεδιαζόμενο πακέτο άμυνας και υποδομής πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ του CDU – CSU

και του SPD στη Γερμανία με τη σημερινή του μορφή.

Κατηγορούν το CDU – CSU και το SPD ότι θέλουν να χρησιμοποιήσουν το πακέτο για να χρηματοδοτήσουν τις προεκλογικές τους υποσχέσεις, όπως η επέκταση της μητρικής σύνταξης και η μείωση των φόρων στον κλάδο της εστίασης. Αμφιβάλλουν επίσης ότι τα κονδύλια για τις υποδομές θα εισρεύσουν σε πρόσθετα έργα και όχι σε έργα που έχουν ήδη προγραμματιστεί.

Το CDU- CSU και το SPD θέλουν το πακέτο να ψηφιστεί από την παλιά Bundestag έως τις 18 Μαρτίου (και στις 21 Μαρτίου από την Bundesrat), όπου μαζί με τους Πράσινους έχουν την απαραίτητη πλειοψηφία των δύο τρίτων για τις συνταγματικές αλλαγές.

Στη νέα Bundestag θα χρειάζονταν το AfD, κάτι που αποκλείεται,  ή την Αριστερά, κάτι που είναι εξαιρετικά δύσκολο.

Έτσι περίπτωση που CDU και SPD αποτύχουν να πείσουν τους Πράσινους να ψηφίσουν (έστω και με ορισμένες τροποποιήσεις) το πακέτο τους, δεν θα προέκυπτε στρατηγικό αδιέξοδο στη Γερμανία, αλλά και στην ΕΕ καθώς το γερμανικό πακέτο αποτελεί αντικειμενικά μέρος του ευρωπαϊκού πακέτου 800 δισ. ευρώ για την άμυνα.

Ακόμη και αν επιτευχθεί συμφωνία, αυτό δεν σημαίνει ότι τα κεφάλαια που θα ήταν διαθέσιμα θα μπορούσαν πραγματικά να χρησιμοποιηθούν. Προκειμένου να έχουν αντίκτυπο, πρέπει πρώτα να περιηγηθούν στο «αλσύλλιο» της γερμανικής διοίκησης και προμηθειών, δηλαδή μια σχεδόν αδιαπέραστη ζούγκλα στην οποία πολλά έργα έχουν χαθεί για πάντα, τονίζει η Handelsblatt.

Εδώ και δύο δεκαετίες, υπάρχουν διεθνείς καταγγελίες ότι η Γερμανία επενδύει πολύ λίγα. Και ακόμη κι αν ειδικοί, όπως εκείνοι του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), πιστεύουν ότι τα ποσά είναι πράγματι πολύ μικρά, το ίδιο μοτίβο εμφανίζεται πάντα: το κράτος δεν μπορεί να ξοδέψει ούτε τα λίγα χρήματα γρήγορα. Το πρόβλημα είναι γνωστό: οι ομοσπονδιακοί υπουργοί Οικονομικών τώρα υπολογίζουν ακόμη και ότι τα κεφάλαια δεν θα επενδυθούν όπως είχε προγραμματιστεί.

Τι θα συζητήσει η Bundestag σήμερα

Βάσει του προγράμματος της Bundestag, σήμερα η κοινοβουλευτική Επιτροπή Προϋπολογισμού θα εξετάσει εμπειρογνώμονες σε δίωρη δημόσια ακρόαση για το νομοσχέδιο των κοινοβουλευτικών ομάδων SPD και CDU – CSU της απερχόμενης Βουλής που τροποποιεί τα άρθρα 109, 115 και 143η του Συντάγματος (20/15096). Ως εκ τούτου, η ακρόαση θα πραγματοποιηθεί μετά την πρώτη ανάγνωση του νομοσχεδίου στην ολομέλεια. Μετά την πρώτη ανάγνωση, η πρόταση θα παραπεμφθεί στην Επιτροπή Προϋπολογισμών για συζήτηση.

Αλλαγή στο φρένο χρέους

Το άρθρο 109 του Βασικού Νόμου ρυθμίζει το λεγόμενο φρένο χρέους και αναφέρει, μεταξύ άλλων, ότι η ομοσπονδιακή κυβέρνηση και οι πολιτείες είναι αυτόνομες και ανεξάρτητες μεταξύ τους στη διαχείριση του προϋπολογισμού τους. Επιπλέον, ο ομοσπονδιακός και ο κρατικός προϋπολογισμός θα πρέπει γενικά να είναι ισοσκελισμένοι χωρίς έσοδα από δάνεια. Το φρένο χρέους αποσκοπεί στη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας του ομοσπονδιακού και του κρατικού προϋπολογισμού και του οικονομικού πεδίου δράσης για την εκπλήρωση των κρατικών καθηκόντων.

Το φρένο χρέους καθορίζεται για το ομοσπονδιακό επίπεδο στο άρθρο 115 του βασικού νόμου. Αντίστοιχα, ο μέγιστος επιτρεπόμενος καθαρός δανεισμός περιορίζεται στο 0,35% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος. Σε περίπτωση έκτακτων καταστάσεων έκτακτης ανάγκης πέρα από τον έλεγχο του κράτους και που επηρεάζουν σημαντικά την οικονομική κατάσταση του κράτους, αυτά τα πιστωτικά όρια μπορεί να υπερβαίνουν με απόφαση της πλειοψηφίας των μελών της Bundestag. Η απόφαση πρέπει να συνδέεται με ένα σχέδιο αποπληρωμής.

Στόχος του σχεδίου SPD και CDU/CSU είναι να επιτραπεί η αύξηση των αμυντικών δαπανών, ένα ειδικό ταμείο υποδομής 500 δισεκατομμυρίων ευρώ και η δυνατότητα δανεισμού στους προϋπολογισμούς των κρατών. Το προσχέδιο βασίζεται στα αποτελέσματα των διερευνητικών συνομιλιών μεταξύ των CDU, CSU και SPD την εβδομάδα της 3ης Μαρτίου. Για την τροποποίηση του Συντάγματος απαιτείται πλειοψηφία 2/3 στη Bundestag και στο Bundesrat.

Η αύξηση των αμυντικών δαπανών θα επιτευχθεί με τροποποιήσεις στα άρθρα 109 και 115. Σύμφωνα με το προσχέδιο, πρέπει να οριστεί ότι το ποσό των αμυντικών δαπανών που υπερβαίνει το 1% του ονομαστικού ΑΕΠ θα αφαιρείται από τα έσοδα από δάνεια που θα ληφθούν υπόψη στον κανόνα του χρέους.

«Θεμελιώδεις αλλαγές στην αρχιτεκτονική ασφάλειας»

To CDU – CSU και το SPD αναφέρουν ως δικαιολογία μια «θεμελιώδη αλλαγή στην αρχιτεκτονική ασφάλειας» ως αποτέλεσμα του ρωσικού επιθετικού πολέμου κατά της Ουκρανίας πριν από τρία χρόνια. «Επιπλέον, τα πρώτα βήματα της νέας κυβέρνησης των ΗΠΑ δεν γεννούν καμία προσδοκία ότι οι υπάρχουσες γεωοικονομικές εντάσεις και εντάσεις ασφαλείας στη διεθνή πολιτική θα μειωθούν», συνεχίζει η πρόταση των παραπάνω κομμάτων.

Το μέσο ενός ειδικού ταμείου δεν επαρκεί για τη «συνεχή ενίσχυση» της Bundeswehr (σ.σ. Ομοσπονδιακός Στρατός Γερμανίας). Ωστόσο, ο απαιτούμενος όγκος χρηματοδότησης δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί ούτε στο πλαίσιο του ισχύοντος κανόνα για το χρέος, συνεχίζει.

«Μεσοπρόθεσμη έως μακροπρόθεσμη ενίσχυση της Bundeswehr»

Εν όψει της συνόδου του ΝΑΤΟ στη Χάγη τον Ιούνιο, το CDU – CSU και το SPD ελπίζουν ότι η αλλαγή στον κανόνα του χρέους θα στείλει ένα μήνυμα «ότι η μεσοπρόθεσμη έως μακροπρόθεσμη ενίσχυση της Bundeswehr θα εφαρμοστεί στη βάση μιας μόνιμα εξασφαλισμένης οικονομικής βάσης και επομένως με διεθνώς ορατό και αξιόπιστο τρόπο».

Το ταμείο ειδικής υποδομής πρέπει να εδράζεται στο άρθρο 143η. Σύμφωνα με το προσχέδιο, θα έχει όγκο 500 δισ. ευρώ και διάρκεια δέκα ετών. 100 δισ. ευρώ από το ειδικό ταμείο πρόκειται να διατεθούν στα κράτη για επενδύσεις. Ο δανεισμός του ειδικού ταμείου θα πρέπει να εξαιρεθεί από το όριο δανεισμού του κανόνα του χρέους.

Αυξημένες επενδυτικές ανάγκες σε υποδομές

Οι κοινοβουλευτικές ομάδες αναφέρουν ως λόγο την «αυξημένη ανάγκη για επενδύσεις στον τομέα των υποδομών». «Η ίδρυση ειδικού ταμείου για τον εκσυγχρονισμό των υποδομών με άδεια πίστωσης έως και 500 δισεκατομμυρίων ευρώ για επενδύσεις εξασφαλίζει μια μακροπρόθεσμη βάση χρηματοδότησης για ομοσπονδιακές επενδύσεις στον εκσυγχρονισμό της Γερμανίας», συνεχίζει.

Το ειδικό ταμείο επιτρέπει μια «ομοσπονδιακή επενδυτική επίθεση» ως «αναπόσπαστο στοιχείο ενός ολοκληρωμένου πακέτου ανάπτυξης και επενδύσεων της ομοσπονδιακής κυβέρνησης». Θα μπορούσε «να ενισχύσει σημαντικά» τη μεσοπρόθεσμη οικονομική ανάπτυξη, υποστηρίζουν η Ένωση και το SPD στο προσχέδιο. Οι λεπτομέρειες του ειδικού ταμείου θα ρυθμίζονται από το κοινό δίκαιο.

Περιθώρια χρέους για τα ομοσπονδιακά κρατίδια

Οι κοινοβουλευτικές ομάδες του CDU και του CSU δικαιολογούν το περιθώριο δανεισμού για τα κράτη που προβλέπει τροπολογία στο άρθρο 109 του Συντάγματος με την «προκλητική οικονομική κατάσταση των κρατών και των δήμων». Το προσχέδιο προβλέπει τη χορήγηση στα ομόσπονδα κράτη στο σύνολό τους –ανάλογα με την ομοσπονδιακή κυβέρνηση– ένα «πολύ περιορισμένο» διαρθρωτικό περιθώριο χρέους ύψους 0,35% του ονομαστικού ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος στο πλαίσιο της αρχής των ισοσκελισμένων προϋπολογισμών.

«Η πραγματική χρήση αυτού του πεδίου εφαρμογής και η συγκεκριμένη χρήση των αντίστοιχων οικονομικών πόρων θα αποφασιστεί από τα κράτη στο πλαίσιο της δημοσιονομικής τους αυτονομίας. Αυτό επιτρέπει την εξατομικευμένη χρήση των πόρων στο πλαίσιο των επιμέρους περιφερειακών και τοπικών συνθηκών», συνεχίζει.

Το σχέδιο νόμου του Κόμματος των Πρασίνων

Η Κοινοβουλευτική Ομάδα Συμμαχία 90/Οι Πράσινοι υπέβαλε το «Σχέδιο νόμου για την τροποποίηση του Συντάγματος (άρθρα 109 και 115)» (20/15098). Με τις αλλαγές στο Σύνταγμα, η κοινοβουλευτική ομάδα θέλει να δημιουργήσει μια «εξαίρεση περιορισμένης περιοχής για τις δαπάνες για τη συνολική άμυνα και για την εκπλήρωση των καθηκόντων της πολιτικής ασφάλειας στο πλαίσιο του κανόνα του χρέους». Προβλέπεται ότι οι δαπάνες αυτού του είδους, οι οποίες υπερβαίνουν το ποσό του 1,5% του ονομαστικού ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ), θα αφαιρούνται από τα έσοδα από δάνεια που θα ληφθούν υπόψη σύμφωνα με τον κανόνα χρέους του Βασικού Νόμου.

Με αυτή την πρόταση, οι Πράσινοι απομακρύνονται από νομοσχέδιο που προτείνουν οι κοινοβουλευτικές ομάδες του SPD και του CDU/CSU. Επιπλέον, η έννοια των αμυντικών δαπανών ορίζεται «πολύ στενά», επικρίνουν οι Πράσινοι στο προσχέδιο τους. Με αυτόν τον τρόπο, «τα πιεστικά ζητήματα στον τομέα των γενικών καθηκόντων της πολιτικής άμυνας και ασφάλειας» δεν μπορούν να επιλυθούν, συνεχίζει.

Νομοσχέδιο FDP

Η κοινοβουλευτική ομάδα του FDP υπέβαλε το «Σχέδιο νόμου για τη σύσταση Ταμείου Άμυνας για τη Γερμανία και την Τροποποίηση του Συντάγματος (άρθρο 87α)» (20/15099). Σε αυτό, οι Φιλελεύθεροι προτείνουν την αύξηση του υφιστάμενου ειδικού ταμείου της Bundeswehr κατά επιπλέον 200 δισεκατομμύρια ευρώ. Η ομάδα θέλει η χρήση των κεφαλαίων να υπόκειται σε έναν όρο. «Το διευρυμένο ειδικό ταμείο μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο από το οικονομικό έτος 2025, υπό την προϋπόθεση ότι στο αντίστοιχο οικονομικό έτος, χωρίς πόρους από το ειδικό ταμείο, αμυντικές δαπάνες σύμφωνα με τα κριτήρια του ΝΑΤΟ τουλάχιστον 2% του ονομαστικού ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος εγγράφονται στον προϋπολογισμό», αναφέρει. Αυτό θα διασφαλίσει ότι το ειδικό ταμείο που χρηματοδοτείται από πιστώσεις καλύπτει μόνο πρόσθετες αμυντικές δαπάνες πέρα ​​από αυτές που απαιτούνται για την επίτευξη του στόχου του 2% του ΝΑΤΟ. «Αυτό εμποδίζει την ανακατανομή των αμυντικών δαπανών στον βασικό προϋπολογισμό», εξηγούν οι Φιλελεύθεροι. Όπως και πριν, ο δανεισμός από το ειδικό ταμείο δεν θα προσμετράται στο πιστωτικό όριο βάσει του κανόνα του χρέους.

Η ομάδα δικαιολογεί την ανάγκη για αυξημένες δαπάνες για την άμυνα και την Μπούντεσβερ, μεταξύ άλλων, με τον συνεχιζόμενο ρωσικό επιθετικό πόλεμο στην Ουκρανία. «Τα πρώτα βήματα της νέας κυβέρνησης των ΗΠΑ δεν οδηγεί σε καμία προσδοκία ότι οι υπάρχουσες γεωοικονομικές εντάσεις και εντάσεις ασφάλειας στη διεθνή πολιτική θα μειωθούν. Οι βεβαιότητες της διατλαντικής μας αρχιτεκτονικής ασφάλειας μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ανήκουν στο παρελθόν», συνεχίζει. 

To άρθρο Γερμανία: Στον άερα το πακέτο Μερτς για την άμυνα, άκαρπη η χθεσινή συνάντηση με τους Πράσινους δημοσιεύτηκε στο NewsIT .