Ενώ εσύ κοιμόσουν
Oσοι ξέρουν τα παιχνίδια της γλώσσας το γνωρίζουν πολύ καλά: οι λέξεις εκφυλίζονται, μαζί με το νόημά τους. Οταν τα νοήματα χάνουν τη βαρύτητά τους και οι λέξεις γίνονται φτωχότερες, δεν αρκούν. Με τη λέξη «αγάπη» π.χ. μπορείς να πονάς ή να γελάς. Ομοίως, όταν οι λέξεις χρησιμοποιούνται πληθωριστικά και για να περιγράψουν ένα σωρό αντιφατικά πράγματα, φθίνουν και οι ίδιες. Εγκειται σε εμάς να τους δώσουμε το χαμένο τους κύρος περιορίζοντας τη χρήση τους ή δίνοντάς τους το αρχικό τους νόημα, δηλαδή το πραγματικό τους περιεχόμενο. Η πιο ωραία τέτοια ιστορία είναι οι περιπέτειες της λέξης «όνειρο».
Γιατί
Πολλές φορές δεν είναι καν απαραίτητο η λέξη που χρησιμοποιείς να είναι σωστή ή πρέπουσα, αρκεί που περιγράφει το αντικείμενο ή την ανάγκη: όσοι έχουν μεγαλώσει παιδιά και τα θυμούνται να φωνάζουν «μαμ» με καταλαβαίνουν. Ομως το όνειρο δεν είναι ούτε αντικείμενο, ούτε ανάγκη που πρέπει να ικανοποιηθεί, ενώ την ίδια στιγμή είναι πραγματικότητα: μπράβο στον λογοπλάστη που βρήκε τον τρόπο να το περιγράψει. Μόνο που επειδή δεν μας αρέσει να καθόμαστε ήσυχοι, φροντίσαμε στη συνέχεια να του αλλάξουμε τα φώτα: σιγά-σιγά, αργά αλλά σταθερά, το εκφυλίσαμε – και ως λέξη και ως νόημα.
Πρώτος ανέλαβε τη δουλειά εκείνος ο παλιάνθρωπος που λέγεται Φρόιντ. Το έκανε αντικείμενο μελέτης για τα εσώψυχά μας. Επειδή το όνειρο πάντα μας μάγευε, οι ονειροκρίτες είχαν εμφανιστεί πριν από δαύτον: ο κόσμος τούς ζητούσε να τον βοηθήσουν βρίσκοντας στα όνειρα κρυμμένα νοήματα και οιωνούς – κάτι ανάλογο έκανε και ο Φρόιντ, αλλά από μια επιστημονική σκοπιά που μετέτρεψε το όνειρο από άυλη διαδικασία σε εργαλείο δουλειάς.
Το τεμάχισε, το διάβασε, το αποκωδικοποίησε, του ‘δωσε υπόσταση σαν να πρόκειται για ένα είδος τετραδίου στο οποίο ανακάλυψε τις σκοτεινές μας επιθυμίες – τουλάχιστον έτσι πίστευε. Οπότε ξαφνικά η λέξη όνειρο απέκτησε μια άλλη βαρύτητα. Εγινε κάτι σαν ένα κομμάτι του εαυτού μας που κάποιος χειρουργικά αφαιρεί για να το περάσει από έλεγχο και να μας μάθει καλύτερα. Ο Φρόιντ και όσοι ψυχαναλυτές τον δρόμο του ακολούθησαν, το πήραν από εμάς και το έκαναν δικό τους: η ανάλυση των ονείρων δεν διαφέρει και πολύ από την ανάλυση π.χ. του αίματος.
Μετά ήρθαν οι μεγάλοι πολιτικοί, οι διακινητές των ιδεολογιών, οι ρήτορες και οι λωποδύτες. Αυτοί πήραν τη λέξη όνειρο και την έκαναν κάτι σαν διαφημιστικό σποτ. Αρχισαν να πουλάνε το όνειρο ενός καλύτερου κόσμου, το όνειρο για δίκαιες λύσεις, το όνειρο για το αύριο που μας περιμένει, το όνειρο σαν διαδικασία επιλογής. Ολοι αυτοί το κάνανε το όνειρο κάτι σαν την πίτσα που παραγγέλνεις περιμένοντας να δεις το ματς: κάνοντας καλά τη δουλειά του ντελιβερά ονείρων μάς έπεισαν ότι τα όνειρα μπορεί να είναι κατά παραγγελία – να διαλέγουμε αν θα είναι έγχρωμα και ιλουστρασιόν, να προγραμματίζουμε το περιεχόμενό τους – που φυσικά στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι και ιδεολογικό.
Ολα αυτά τα δεχτήκαμε διότι στο μυαλό μας τα όνειρα ήταν πάντα γλυκά και ωραία και όποιος τέτοια υπόσχεται τυγχάνει πάντα και εύκολα της προσοχής μας. Και κάπως έτσι χάσαμε την έννοια και την απόλαυση του ονείρου, που αντίθετα από όσα εξαγγέλλονται δεν επιδέχεται παραγγελία και ποτέ κανείς δεν όρισε ή διάλεξε το περιεχόμενό του. Για λόγους που έχουν να κάνουν με την ανάγκη μας για όνειρα, μπερδέψαμε τα πράγματα φρικτά. Δύσκολα η κατάσταση συμμαζεύεται. Μάθαμε να περιμένουμε τον επόμενο ο οποίος θα μας πουλήσει τα όνειρα που θα θέλαμε να έχουμε, ίσως γιατί τα όνειρα μας λείπουν.
Καμία εταιρεία δημοσκοπήσεων δεν ρώτησε ποτέ τους ανθρώπους αν ονειρεύονται – εξηγώντας ότι χρησιμοποιεί τον όρο «όνειρο» με την πραγματική του έννοια, δηλαδή ως κάτι που βλέπουμε στον ύπνο μας και όχι ως παραμύθι που κάποιος μάς πουλάει εκμεταλλευόμενος την ανάγκη μας. Πιστεύω πως όσο οι άνθρωποι ακούν άλλους να τους μιλούν για όνειρα, τόσο λιγότερο ονειρεύονται και τόσο περισσότερο ξεχνούν τα όνειρά τους.
Δεν αποκλείω, συγχυσμένοι από τη χρήση του όρου που κάνουν ψυχαναλυτές και πολιτικάντηδες (ενίοτε δε και καλλιτέχνες), να έχουμε αρχίσει να νιώθουμε ενοχές απέναντι στα όνειρά μας: είναι τόσο πολλοί αυτοί που μας κατηγορούν ότι τα προδώσαμε, που στο τέλος θα μας κάνουν να τα φοβόμαστε.
Κι όμως, αν σκεφτεί κανείς ότι περνάμε κάτι περισσότερο από το ένα τρίτο της ζωής μας στην αγκαλιά του Μορφέα θα ‘πρεπε τα όνειρα να τα λαχταρούμε: ακόμη και τα χειρότερα, τα πιο εφιαλτικά, τα πιο σκοτεινά, δίνουν περιεχόμενο σε ένα τεράστιο κομμάτι της καθημερινότητάς μας.
Αν μάλιστα είναι και γλυκά, κάνουν τον ύπνο μας υπέροχο: μια αληθινή υπερπαραγωγή χρωμάτων με σενάριο απίστευτο! Ακόμη κι αν σε αυτά δεν είμαστε πρωταγωνιστές, τα όνειρα αρκούν για να μας φτιάξουν τη νύχτα, να μας βοηθήσουν να ξυπνήσουμε υπέροχα, μουρμουρίζοντας και γκρινιάζοντας καμιά φορά γιατί μαζί με το άνοιγμα των ματιών μας χάθηκε και η μοναδική στιγμή πραγματικής μαγείας στην οποία έχουμε πρόσβαση.
Καθώς η χρονιά τελειώνει και το μυαλό μας βαραίνουν ολοένα και περισσότερες σκέψεις για τις δυσκολίες που μας περιμένουν θα ήθελα να αποκαταστήσουμε τη βαρύτητα της λέξης «όνειρο»: το όνειρο είναι ένα δικό μας δημιούργημα – ο τρόπος απόδρασης από καταπιεστικές, βαρετές και άλλες πραγματικότητες. Και συγχρόνως θέλω να σας δώσω την καλύτερη ευχή για τη χρονιά που ξεκινά σε λίγες μέρες: χρόνια πολλά μεν, πλην όμως γεμάτα από γλυκά όνειρα
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Κατηγορίας Ειδήσεις
- Τους τοξικούς ανθρώπους να τους απομακρύνεις μεμιάς!!!
- Εξελίξεις στην υπόθεση της αδικοχαμένης φοιτήτριας Λίνας Κοεμτζή: Στο «κάδρο» των αρχών 5 άτομα
- Κοινωνικό μέρισμα: Δίνουν και άλλα 80 εκατ. ευρώ – Ποιοι τα δικαιούνται – Πότε οι πρώτες πληρωμές
- Ατομικό εκκαθαριστικό φόρου εισοδήματος για όλους
- Ξεκινά η αναζήτηση για οικογενειακό γιατρό
- 2019: A nightmarish year for Europe
- Χειμερινές εκπτώσεις: Πότε αρχίζουν και πόσο θα διαρκέσουν
- Ποιους αφορά το «χαράτσι» των 850 ευρώ από το νέο έτος
- Ο Μητροπολίτης Κονίτσης Ανδρέας για οικουμενισμό και δεύτερο γάμο κληρικών
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις In.gr
- Απεγκλώβισαν γυναίκα από φλεγόμενη μεζονέτα στην Αθήνα
- Καρέλης: «Σέβομαι τις αποφάσεις του προπονητή»
- Τουρκία : Αναβιώνει τα όνειρα του Νεο-Οθωμανισμού η απόφαση Τραμπ για τη Συρία
- Ηράκλειο : Ωρες αγωνίας για βρέφος 6 μηνών που έπαθε ανακοπή
- Εύβοια : Οικολόγοι επιτέθηκαν σε κυνηγό και του πήραν την καραμπίνα
- Μεγάλη πρόταση από Τουρκία στον Βαρέλα
- Η Κατερίνα με τα (όλο) κόκκινα
- Κίνδυνος τσουνάμι από το ηφαιστειακό σύμπλεγμα Σαντορίνης
- Ισραήλ : Η Βουλή ενέκρινε τις πρόωρες εκλογές
- Λύθηκε το μυστήριο με το «Air Force One»: Επίσκεψη – έκπληξη Τραμπ
- Τελευταία Νέα In.gr
- Ενώ εσύ κοιμόσουν
- Καμμένος και Ζάεφ έβαλαν φωτιά στα ήρεμα Χριστούγεννα του Αλέξη Τσίπρα
- Ηράκλειο : Ωρες αγωνίας για βρέφος 6 μηνών που έπαθε ανακοπή
- Εύβοια : Οικολόγοι επιτέθηκαν σε κυνηγό και του πήραν την καραμπίνα
- Τουρκία : Αναβιώνει τα όνειρα του Νεο-Οθωμανισμού η απόφαση Τραμπ για τη Συρία
- Απεγκλώβισαν γυναίκα από φλεγόμενη μεζονέτα στην Αθήνα
- Ισραήλ : Η Βουλή ενέκρινε τις πρόωρες εκλογές
- 2019: A nightmarish year for Europe
- Οζερσάι : Προανήγγειλε αποτυχία στο Κυπριακό
- Τυνησία : Συνεχίζονται οι ταραχές μετά την αυτοπυρπόληση του φωτορεπόρτερ
- Τελευταία Νέα Κατηγορίας Ειδήσεις
- Είναι βιώσιμη η συμφωνία των Πρεσπών;
- Μετρούν και ξαναμετρούν τις ψήφους για τη Συμφωνία των Πρεσπών
- Ατομικό εκκαθαριστικό φόρου εισοδήματος για όλους
- Διονύσης Σαββόπουλος: "Το ρεµπέτικο είναι η µόνη ελληνική επανάσταση που πέτυχε"
- Τέλη κυκλοφορίας 2019: Μέχρι και την τελευταία ημέρα του έτους η πληρωμή τους
- Αναδρομολογούνται όλες οι πτήσεις στην Ινδονησία λόγω ηφαιστείου
- Ντόναλντ Τραμπ και Μελάνια σε ταξίδι-έκπληξη στο Ιράκ (pics&vid)
- Το κλουβί με τις τρελές
- Έτινγκερ: Δεν είναι «απίθανο» να εγκριθεί η συμφωνία για Brexit
- Καρκίνος νεφρού: Συμπτώματα και σημάδια που επιβάλλεται να ξέρουμε όλοι!!!