Η ιστορία της αρχαίας Μεσσήνης μέσα από τη ματιά του Πέτρου Θέμελη

10:06 18/7/2019 - Πηγή: In.gr

Κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Καπόν ο νέος, καλαίσθητος οδηγός του αρχαιολογικού χώρου της Μεσσήνης, με κείμενα του ανασκαφέα και αναστηλωτή του, Πέτρου Θέμελη. Πρόκειται για μια προσεγμένη έκδοση, μέσα από την οποία ο επισκέπτης μπορεί να γνωρίσει την ιστορία της αρχαίας πόλης και να περιηγηθεί στα μοναδικά μνημεία της, που ερευνώνται και αναστηλώνονται υποδειγματικά. Επικουρικά λειτουργούν οι σχεδιαστικές αποκαταστάσεις και οι κατόψεις με υπομνηματισμό κτισμάτων και μνημείων, που «συνομιλούν» εύγλωττα με το πλούσιο φωτογραφικό υλικό, προσδίνοντας

στο βιβλίο ζωντάνια και σαφήνεια.

«Πάντοτε, όποτε συναντιόμασταν, η ερώτηση παρέμενε η ίδια: «Πέτρο, πότε θα κάνουμε τον οδηγό;». Δεν είναι μόνο η ιστορική και αρχαιολογική σπουδαιότητα της αρχαίας Μεσσήνης που μας προξενούσε το ενδιαφέρον και τον θαυμασμό. Εξίσου σημαντικό για εμάς είναι το έργο και ο τρόπος με τον οποίο ο ανασκαφέας της την ανέστησε από τη λήθη, τη ξαναζωντάνεψε, και μέσα από σκόρπιους λίθους της έδωσε και πάλι μορφή και ζωή. Για την πραγματοποίηση αυτού του οράματος εργάζεται εδώ και δεκαετίες με υπομονή, ζήλο και αγάπη, πλαισιωμένος από συνεργάτες που συμμερίζονται την αφοσίωσή του και από φίλους που στηρίζουν και ενισχύουν το έργο του», δήλωσαν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ οι εκδότες, Μωυσής και Ραχήλ Καπόν, συμπληρώνοντας: «Ξεκινήσαμε έχοντας κατά νου έναν μικρό οδηγό για τον αρχαιολογικό χώρο, αλλά, θέλοντας να παραμείνουμε πιστοί στις ιδέες μας για καλλιτεχνική και νοηματική αρτιότητα και να αναδείξουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα μνημεία της αρχαίας πολιτείας και το έργο του καθηγητή Θέμελη, παρουσιάσαμε τελικά έναν εκτενή οδηγό, που ενσωμάτωσε και τα πιο πρόσφατα αποτελέσματα της αρχαιολογικής έρευνας στον χώρο, αλλά και των αναστηλώσεων που ο ακούραστος ανασκαφέας ολοκλήρωσε. Ελπίζουμε ότι θα αποτελέσει έναν ευχάριστο «συνοδό» των επισκεπτών στον χώρο και, πέρα από την πληροφόρηση για τα εντυπωσιακά μνημεία, θα τους μεταδώσει και κάτι από τον ενθουσιασμό μας», επισήμαναν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.

«Η έκδοση έχει καταπληκτική εικονογράφηση, καινούργια. Είναι εξαιρετική η εμφάνιση του βιβλίου αυτού», δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο καθηγητής Πέτρος Θέμελης, διευθυντής του ανασκαφικού-αναστηλωτικού έργου στην αρχαία Μεσσήνη. «Είναι ο πιο πρόσφατος και ενημερωμένος οδηγός, τον οποίο έγραψα για το ευρύ κοινό. Οι παλιοί οδηγοί είναι ξεπερασμένοι γιατί η Μεσσήνη εξελίσσεται συνεχώς και δεν προλαβαίνουμε, κάθε χρόνο πρέπει να προσθέτουμε και κάτι καινούργιο. Ελπίζουμε ο συγκεκριμένος να κρατήσει ένα-δυο χρόνια και μετά θα τον ανανεώσουμε. Γιατί φτιάχνουμε, «ανεβάζουμε» κι άλλα μνημεία», τόνισε για τον αρχαιολογικό χώρο της Μεσσήνης, που εντυπωσιάζει με το μέγεθος και την ποιότητα της αναστήλωσης των μνημείων του. «Βρήκαμε πολύ σωζόμενο υλικό. Μόνο οι σύνδεσμοι έλειπαν. Το 80% είναι αυθεντικό υλικό. Δεν υπάρχει άλλος χώρος με τέτοιου είδους αναστήλωση μνημείων», επισήμανε ο κ. Θέμελης στο ΑΠΕ-ΜΠΕ. Όσο για τις ανασκαφές στον χώρο, αυτές έχουν σχεδόν ολοκληρωθεί. «Μόνο ένα μικρό κομμάτι της Αγοράς μένει και το Ιερό της Ίσιδος που το έχουμε αρχίσει. Ό,τι είδε ο Παυσανίας, το έχουμε φέρει κι εμείς στο φως», είπε χαρακτηριστικά.

Διαβάζοντας την «Αρχαία Μεσσήνη»

Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου «Αρχαία Μεσσήνη», ο αναγνώστης μαθαίνει, μεταξύ άλλων, για το ιπποδάμειο πολεοδομικό σύστημα της Μεσσήνης, που πηγάζει από το ιδεώδες της δημοκρατίας, αλλά και για τις εντυπωσιακές οχυρώσεις που διατρέχουν το όρος Ιθώμη, στους πρόποδες του οποίου ιδρύθηκε η νέα πρωτεύουσα της αυτόνομης Μεσσηνίας το 369 π.Χ. από τον Θηβαίο στρατηγό Επαμεινώνδα και τους Αργείους συμμάχους του. Φωτογραφίες και σχεδιαστικές αποκαταστάσεις παρέχουν στον επισκέπτη όλες τις πληροφορίες που χρειάζεται για να καταλάβει γιατί ο Στράβων συνέκρινε τη Μεσσηνία, από άποψη στρατηγικής σημασίας, με την Κόρινθο.

Ο επισκέπτης-αναγνώστης ενημερώνεται, επίσης, για το Θέατρο της Μεσσήνης, ένα από τα μεγάλα θέατρα της κλασικής και ελληνιστικής αρχαιότητας (πλάτος κοίλου περίπου 107 μ. και διάμετρο ορχήστρας περίπου 23,5 μ.), που λειτουργούσε ως χώρος όχι μόνο παραστάσεων και θεαμάτων, αλλά και μαζικών συγκεντρώσεων πολιτικού χαρακτήρα. Επίσης, ανακαλύπτει την «εν οίκω εκκλησία» στη συνοικία του Θεάτρου όπου γίνονταν οι συγκεντρώσεις των πρώτων χριστιανών της κοινότητας, την Κρήνη Αρσινόη, το εντυπωσιακό κρηναίο οικοδόμημα που δέχεται νερό από την πηγή Κλεψύδρα, η οποία βρίσκεται ψηλά στο χωριό Μαυρομάτι, καθώς και το Ιερό της Ίσιδας και του Σάραπη, δίπλα στο Θέατρο. Από το ιερό αυτό, η σύγχρονη έρευνα έφερε στο φως μεγάλη υπόγεια στοά, που μετά την εγκατάλειψή της στα τέλη του 4ου αι. μ. Χ. χρησιμοποιήθηκε ως χώρος απόρριψης υλικών, μεταξύ των οποίων και πολυάριθμων θραυσμάτων μαρμάρινων γλυπτών. Από τα τελευταία, ξεχωρίζουν το καθιστό άγαλμα της Ίσιδας που θηλάζει τον Ώρο και το χέρι του Περσέα με το κομμένο κεφάλι της Μέδουσας.

Η τρίκλιτη Βασιλική στα νοτιοανατολικά του Θεάτρου, η βόρεια Στοά και τα ιερά της Αγοράς, το ενεπίγραφο βάθρο των ιππέων, το Θησαυροφυλάκιο, το Κρεοπωλείο, το φρέαρ με τα νήπια -όπου βρέθηκαν οστά 282 νεογέννητων παιδιών και σκύλων-, το Ασκληπιείο (ο επιφανέστερος χώρος της Μεσσήνης και κέντρο της δημόσιας ζωής της πόλης, που λειτουργούσε ως πολιτική αγορά παράλληλα με την παρακείμενη εμπορική αγορά), το Ανατολικό Πρόπυλο, το Εκκλησιαστήριο, το Βουλευτήριο, το Αρτεμίσιο Κ, το Στάδιο και το Γυμνάσιο, είναι μερικά από τα εντυπωσιακά οικοδομήματα της αρχαίας πόλης τα οποία ο αναγνώστης μπορεί να ανακαλύψει, μαζί με όλες τις νεότερες πληροφορίες, στον νέο οδηγό, ο οποίος διατίθεται στα βιβλιοπωλεία.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ