Οι δασμοί του Τραμπ ευνοούν την Tesla

06:11 16/3/2025 - Πηγή: Το Ποντικι

Η Κίνα απειλεί την εταιρεία, καθώς αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη αγορά της μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες

Οι ανταγωνιστές του πλήττονται και ο Μασκ, φαινομενικά, κερδίζει

Ο ρόλος του Έλον στις διεθνείς σχέσεις των ΗΠΑ

ΠΟΝΤΙΚΑΚΙ: Λεπτό γεωπολιτικό σταυροδρόμι

Η εταιρεία ηλεκτρικών αυτοκινήτων του Έλον Μασκ κατασκευάζει στις ΗΠΑ όλα τα οχήματα που πουλά, για την

ακρίβεια σε εργοστάσια στην Καλιφόρνια και το Τέξας, κάτι που την προστατεύει από τους δασμούς που απειλούν να πλήξουν σκληρά τους ανταγωνιστές της.

Καθώς ο Ντόναλντ Τραμπ επιβάλλει νέους δασμούς σε κινεζικά προϊόντα και απειλεί με εμπορικό πόλεμο συμμάχους όπως το Μεξικό και ο Καναδάς, μία πολυεθνική εταιρεία φαίνεται να επηρεάζεται λιγότερο από τον ανταγωνισμό: η Tesla.

Ωστόσο, η αυτοκινητοβιομηχανία του Μασκ, που αποτελεί περίπου το ένα τρίτο της περιουσίας του δισεκατομμυριούχου, δεν είναι πλήρως προστατευμένη. Αν οι σχέσεις ΗΠΑ – Κίνας επιδεινωθούν, η Tesla θα βρεθεί σε δύσκολη θέση, καθώς η Κίνα αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη αγορά της μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες και φιλοξενεί τη μεγαλύτερη παραγωγική της μονάδα παγκοσμίως.

Η Tesla έχει δημιουργήσει σε μεγάλο βαθμό αυτόνομες εφοδιαστικές αλυσίδες τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Κίνα, κάτι σπάνιο σε έναν κόσμο αλληλένδετου εμπορίου. Έτσι οι δασμοί που επιβάλλει η κυβέρνηση Τραμπ στα κινεζικά προϊόντα και η απειλή επέκτασής τους σε μεξικανικά και καναδικά ενδέχεται να ωφελήσουν την Tesla πλήττοντας περισσότερο τον ανταγωνισμό.

Αν και δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι ο Μασκ επηρεάζει την εμπορική πολιτική, οι δασμοί είναι μόνο ένα από τα μέτρα της κυβέρνησης Τραμπ που μπορεί να λειτουργήσουν υπέρ της Tesla και εις βάρος άλλων αυτοκινητοβιομηχανιών. Την περασμένη Τετάρτη ο Τραμπ ανέστειλε προσωρινά την επιβολή δασμών 25% σε αυτοκίνητα και ανταλλακτικά από τον Καναδά και το Μεξικό, αλλά η αναστολή αυτή λήγει σε έναν μήνα και οι αμερικανικές αυτοκινητοβιομηχανίες που εξαρτώνται από ξένες εφοδιαστικές αλυσίδες συνεχίζουν να βρίσκονται σε κατάσταση αβεβαιότητας.

Παράλληλα η κυβέρνηση επιδιώκει να καταργήσει τη χρηματοδότηση για τη δημιουργία σταθμών ταχείας φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων – ένα πλήγμα για τις εταιρείες που προσπαθούν να ανταγωνιστούν το εκτεταμένο δίκτυο φόρτισης της Tesla. Επίσης προσπαθεί να μειώσει ή να καταργήσει δάνεια και επιδοτήσεις που χρησιμοποιούν ανταγωνιστές όπως η Ford και η Rivian για την κατασκευή εργοστασίων ηλεκτρικών οχημάτων και μπαταριών.

Ο ίδιος ο Μασκ έχει κρατήσει σιγήν ιχθύος σχετικά με το εμπόριο ή την προώθηση των ορυκτών καυσίμων από την κυβέρνηση Τραμπ, μια πολιτική που θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά τις πωλήσεις ηλεκτρικών οχημάτων. Ωστόσο η δημόσια υποστήριξή του στον Τραμπ έχει προκαλέσει αντιδράσεις, με διαδηλώσεις σε αντιπροσωπείες της Tesla και αρνητική επίδραση στη μετοχή της εταιρείας. Την ίδια στιγμή, η εγγύτητά του στον Τραμπ του εξασφαλίζει επιρροή που ξεπερνά κάθε άλλον επικεφαλής αυτοκινητοβιομηχανίας και επιχειρηματία γενικότερα.

«Η σύγκρουση συμφερόντων είναι το λιγότερο που μπορεί να πει κάποιος» σχολίασε στους «New York Times» ο Τζον Χέλβεστον, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Τζορτζ Ουάσιγκτον, ειδικός στη διαχείριση μηχανικών έργων. Η Tesla δεν έδωσε κάποια απάντηση. Από την πλευρά του εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου υποστήριξε ότι οι πολιτικές της κυβέρνησης δεν συνδέονται με την υποστήριξη του Μασκ στον Τραμπ.

«Ο Πρόεδρος Τραμπ επέκρινε ανοιχτά από το 2023 τις πολιτικές του Μπάιντεν για τα ηλεκτρικά οχήματα, πολύ πριν ο Έλον Μασκ εκφράσει την υποστήριξή του» δήλωσε ο εκπρόσωπος Κους Ντεσάι. «Από την πρώτη του προεκλογική εκστρατεία το 2015, ο Τραμπ πιέζει τις εταιρείες να παράγουν τα προϊόντα τους στην Αμερική».

Και στο βάθος… απειλή

Ο εμπορικός πόλεμος και άλλες πολιτικές της κυβέρνησης Τραμπ εγκυμονούν κινδύνους για την Tesla, τη στιγμή που η εταιρεία βρίσκεται ήδη σε κρίση. Οι πωλήσεις της καταγράφουν απότομη πτώση στην Κίνα και την Ευρώπη, παρότι η συνολική αγορά των ηλεκτρικών οχημάτων συνεχίζει να αναπτύσσεται.

Οι εκτεταμένες επενδύσεις του Έλον Μασκ στην Κίνα τον καθιστούν ευάλωτο καθώς η ένταση μεταξύ του Πεκίνου και της Ουάσινγκτον αυξάνεται. «Θα μπορούσε να μετατραπεί σε πιόνι σε αυτή τη διαμάχη», δήλωσε ο Lei Xing, ανεξάρτητος αναλυτής της αγοράς αυτοκινήτων με έδρα τη Μασσαχουσέτη, ο οποίος ειδικεύεται στην κινεζική αγορά.

Η Tesla ήδη δυσκολεύεται να ανταγωνιστεί τις κινεζικές αυτοκινητοβιομηχανίες στην Ευρώπη και την Κίνα, ενώ η απουσία νέων μοντέλων περιορίζει τις επιλογές της. Παράλληλα η πολιτική δραστηριότητα του Μασκ και η στήριξή του σε ακροδεξιά κόμματα έχει πλήξει τη ζήτηση στη Γερμανία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες αγορές. Η περιουσία του ίδιου είναι άμεσα συνδεδεμένη με τις μετοχές της Tesla, οι οποίες βρίσκονται σε ελεύθερη πτώση.

Από το 2012, όταν η Tesla ξεκίνησε τη μαζική παραγωγή ηλεκτρικών οχημάτων στο εργοστάσιό της στην Καλιφόρνια, σχεδίασε μια εφοδιαστική αλυσίδα που εξαρτάται λιγότερο από τις εισαγωγές σε σχέση με τους ανταγωνιστές της. Η καινοτόμος τεχνολογία των ηλεκτρικών οχημάτων ανάγκασε την εταιρεία να αναπτύξει μόνη της πηγές προμήθειας για μπαταρίες, κινητήρες και άλλα εξαρτήματα.

Το 2014, όταν ο Μασκ άρχισε να μιλά για κατασκευή εργοστασίου στην Κίνα, έτυχε θερμής υποδοχής από τις εκεί αρχές. Το εργοστάσιο της Tesla στη Σαγκάη άνοιξε το 2020 υπό ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους. Το Πεκίνο άλλαξε τους κανονισμούς ιδιοκτησίας, επιτρέποντας στην εταιρεία να λειτουργήσει χωρίς τοπικό συνεταίρο – κάτι πρωτοφανές για ξένη αυτοκινητοβιομηχανία. Παράλληλα η κινεζική κυβέρνηση παρείχε χαμηλότοκα δάνεια, πρόσβαση σε υψηλόβαθμους αξιωματούχους και αλλαγές στις ρυθμίσεις για τις εκπομπές ρύπων, όπως είχε ζητήσει η Tesla.

Ωστόσο, σε αντίθεση με άλλες αυτοκινητοβιομηχανίες που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές εξαρτημάτων, ο Μασκ φρόντισε να κρατήσει ξεχωριστές τις εφοδιαστικές αλυσίδες των εργοστασίων της Tesla στις ΗΠΑ και την Κίνα.

«Έχει θωρακιστεί σε περίπτωση που οι εμπορικές σχέσεις επιδεινωθούν και οι δασμοί αυξηθούν», δήλωσε ο Michael Dunne, σύμβουλος στον κλάδο της αυτοκινητοβιομηχανίας με ειδίκευση στην Κίνα. «Και αυτό τον ευνοεί σήμερα».

Σήμερα, τα αυτοκίνητα που παράγονται στη Σαγκάη εξάγονται στην Ευρώπη, τη Νοτιοανατολική Ασία ή πωλούνται στην κινεζική αγορά – αλλά όχι στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Τα οχήματα που πωλεί η Tesla στις ΗΠΑ κατασκευάζονται αποκλειστικά στα εργοστάσιά της στην Καλιφόρνια και το Τέξας. Επιπλέον, η εταιρεία παράγει εξοπλισμό φόρτισης για το ιδιόκτητο δίκτυο σταθμών της – το μεγαλύτερο στις Ηνωμένες Πολιτείες – σε εργοστάσιο στο Μπάφαλο της Νέας Υόρκης. Σύμφωνα με την ετήσια κατάταξη του Cars.com, η Tesla καταλαμβάνει σταθερά τις πρώτες θέσεις όσον αφορά το ποσοστό των αμερικανικών εξαρτημάτων που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή των οχημάτων της.

Ανθεκτική στους δασμούς, ευάλωτη στις εντάσεις

Η Tesla φαίνεται να βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση απέναντι στους δασμούς, σύμφωνα με τον Patrick Masterson, επικεφαλής της ομάδας που καταρτίζει την ετήσια κατάταξη του Cars.com για τα πιο αμερικανικά οχήματα. «Η εγχώρια παραγωγή της είναι ισχυρή» τόνισε.

Ωστόσο, η αυτοκινητοβιομηχανία εξακολουθεί να επηρεάζεται από δασμούς σε εισαγόμενα εξαρτήματα από την Κίνα και το Μεξικό, καθώς το 25% της αξίας των υλικών που χρησιμοποιεί προέρχεται από αυτές τις αγορές, σύμφωνα με στοιχεία της Εθνικής Υπηρεσίας Οδικής Ασφάλειας των ΗΠΑ. Παρ’ όλα αυτά, οι ανταγωνιστές της Tesla βρίσκονται σε ακόμη πιο δύσκολη θέση.

Το Chevrolet Equinox της General Motors, ένα ηλεκτρικό SUV με αρχική τιμή 34.000 δολάρια, κατασκευάζεται στο Μεξικό και αποτελεί βασικό ανταγωνιστή του Model Y της Tesla, το οποίο ξεκινά από 45.000 δολάρια πριν από κυβερνητικές επιδοτήσεις. Ο δασμός 25% που έχει επιβάλει η κυβέρνηση Τραμπ στα μεξικανικά προϊόντα θα μπορούσε να εξαλείψει το συγκριτικό πλεονέκτημα του Equinox, αν παραμείνει σε ισχύ.

Επηρεάζει τις σινοαμερικανικές σχέσεις

Η κατάσταση της Tesla στην Κίνα είναι πιο δύσκολο να εκτιμηθεί. Μέχρι στιγμής, οι Κινέζοι ηγέτες φαίνεται να βλέπουν θετικά τη σχέση του Μασκ με την κυβέρνηση Τραμπ, θεωρώντας τον πιθανό δίαυλο επικοινωνίας. Τον Ιανουάριο ο Κινέζος αντιπρόεδρος Χαν Τζενγκ συναντήθηκε με τον Μασκ στην Ουάσινγκτον, στο περιθώριο της ορκωμοσίας του Τραμπ.

«Η πολιτική μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας συχνά λειτουργεί μέσω προσωπικών σχέσεων», εξηγεί η Ilaria Mazzocco, ειδική σε θέματα κινεζικής οικονομίας στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών. «Υπάρχει η ελπίδα στην Κίνα ότι ο Μασκ μπορεί να παίξει έναν εποικοδομητικό ρόλο».

Χάνει έδαφος στην Κίνα

Παρότι ο Μασκ είχε εξαιρετικούς όρους όταν άνοιξε το εργοστάσιο της Tesla στη Σαγκάη το 2020 – όπως ήδη αναφέρθηκε ήταν η πρώτη ξένη αυτοκινητοβιομηχανία που επιτράπηκε να λειτουργήσει χωρίς εγχώριο εταίρο – η θέση της εταιρείας στην αγορά εξασθενεί. Οι πωλήσεις της στην Ευρώπη έχουν μειωθεί, ενώ στην Κίνα αντιμετωπίζει εντεινόμενο ανταγωνισμό από εταιρείες όπως η BYD και η Xiaomi, που λανσάρουν νέα μοντέλα με προηγμένα συστήματα αυτόνομης οδήγησης.

Η παραγωγή της Tesla στη Σαγκάη υποχώρησε κατά 50% τον Φεβρουάριο σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. «Η Tesla δεν μπορεί πλέον να ελέγχει την Κίνα» σχολιάζει ο ανεξάρτητος αναλυτής Jia Xinguang. «Αντίθετα η Κίνα μπορεί να ελέγχει την Tesla».

Αν και η Κίνα έχει αποφύγει να επιβάλει αντίποινα σε αμερικανικά αυτοκίνητα για τους δασμούς της κυβέρνησης Τραμπ, έχει στοχεύσει αγροτικά προϊόντα, όπως το σιτάρι και το κοτόπουλο. Ο λόγος είναι ότι η Tesla παραμένει μια σημαντική εταιρεία για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων. «Η Κίνα δεν θα ρίξει μια σφαίρα στο πόδι της», δηλώνει ο Wang Yanhang, ερευνητής του Πανεπιστημίου Renmin στο Πεκίνο. «Αυτό θα ήταν η έσχατη επιλογή».

Ο αγώνας για τις πρώτες ύλες των μπαταριών

Παράλληλα, η Tesla έχει εμπλακεί σε μια μάχη για τη διατήρηση της πρόσβασής της σε κινεζικά υλικά που είναι κρίσιμα για την παραγωγή μπαταριών. Η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός υψηλής καθαρότητας γραφίτη, βασικού στοιχείου για τις μπαταρίες ηλεκτρικών οχημάτων.

Τον Δεκέμβριο μια ομάδα αμερικανικών εταιρειών ζήτησε την επιβολή δασμών άνω του 800% σε κινεζικό γραφίτη κατηγορώντας το Πεκίνο για αθέμιτο ανταγωνισμό. Σε ακρόαση τον Ιανουάριο, η Tesla προσέλαβε μια κορυφαία νομική ομάδα στην Ουάσιγκτον για να υπερασπιστεί τη θέση της.

«Η Tesla αντιδρά επειδή δεν βλέπει εναλλακτική λύση στον κινεζικό γραφίτη» επισημαίνει η Iola Hughes, επικεφαλής ερευνών στην Rho Motion, εταιρεία που παρακολουθεί την αγορά μπαταριών.

Τον Φεβρουάριο η αμερικανική επιτροπή εμπορίου διαπίστωσε ότι υπάρχουν ενδείξεις πως οι κινεζικές εξαγωγές γραφίτη βλάπτουν την αμερικανική βιομηχανία, αλλά δεν έχει εκδώσει ακόμη τελική απόφαση. Παρά τη σκληρή ρητορική του Τραμπ για το εμπόριο, το θέμα του γραφίτη δεν έχει βρεθεί στην ατζέντα του.

Η Tesla βρίσκεται σε ένα λεπτό γεωπολιτικό σταυροδρόμι, προσπαθώντας να διατηρήσει την αυτονομία της τόσο στην αμερικανική όσο και στην κινεζική αγορά, την ώρα που οι εντάσεις μεταξύ Ουάσιγκτον και Πεκίνου εντείνονται.

Διαβάστε επίσης:

Σύγκρουση Τραμπ – Ζελένσκι χωρίς νικητή και ηττημένο

Ντόμινο μετά τη συνάντηση Τραμπ – Ζελένσκι

Deepseek: Η «φάλαινα» που τάραξε τα νερά