Tα σονέτα - William Shakespeare

11:50 25/4/2016 - Πηγή: Culture Now

Από τις εκδόσεις Gutenberg κυκλοφορεί το βιβλίο Tα σονέτα του William Shakespeare σε εισαγωγή - μετάφραση της Λένιας Ζαφειροπούλου.

Όλα τα σονέτα του Σαίξπηρ, 400 χρόνια από τον θάνατο του.

Αθάνατα μνημεία εραστών. Ένας νεαρός άντρας, μια «μαύρη κυρία», πρόσωπα με σάρκα και οστά, κι ας μην ξέρουμε το όνομα τους, και ταυτόχρονα πλάσματα της φαντασίας μεταμορφωμένα από τον πόθο.

«Πρόλογος στην ερωτική ποίηση των τραγωδιών του Σαίξπηρ»,

όπως λέει ο θεωρητικός του θεάτρου Γιαν Κοτ, τα Σονέτα δημοσιεύτηκαν για πρώτη φορά στα 1609 από τον Thomas Thorpe. Δεν ξέρουμε αν ο εκδότης είχε τη σύμφωνη γνώμη του ποιητή, αν ο Σαίξπηρ επιμελήθηκε ο ίδιος το βιβλίο, ή πότε γράφτηκε το καθένα από αυτά, αλλά πολλοί υποστηρίζουν πως πρόκειται για μια «ερωτική αυτοβιογραφία». Και όλοι οι μελετητές συμφωνούν πως κατέχουν μια ιδιαίτερη θέση στο σαιξπηρικό οικοδόμημα.

Το βιβλίο αποτελείται από 154 άτιτλα, αριθμημένα ποιήματα. Τα σονέτα 1-126 απευθύνονται σε έναν νεαρό άνδρα. Τα 127-154 στη «μαύρη κυρία» (black lady), όπως αναφέρεται στη βιβλιογραφία, παρόλο που οι λέξεις black lady δεν απαντώνται πουθενά στο έργο. Πρόκειται για μια ερωμένη, πλασμένη από τον Σαίξπηρ σε πείσμα όλων των ξανθών πετραρχικών και ελισαβετιανών προτύπων γυναικείου κάλλους και αρετής, «ένα σκοτεινό πνεύμα που μπορεί να αποπλανήσει τον φωτεινό νεαρό του πρώτου μέρους».

«Πάθος που αυτοαναλύεται, αλλά η γνώση δεν το σκοτώνει, ίσα ίσα το φουντώνει περισσότερο», όπως λέει ο Κοτ. O έρωτας των σονέτων, τονίζει η μεταφράστρια τους, «είναι κόπος και μόχθος. Δεν είναι ούτε ουράνια αποκάλυψη, ούτε ιπποτική αποστολή, ούτε εξύψωση από τα γήινα». Ξεχειλίζουν, συνεχίζει η Λένια Ζαφειροπούλου, «από πνεύμα, παιχνίδια της γλώσσας και της σκέψης, διπλά νοήματα, αυτοσαρκασμό, σεξουαλικά υπονοούμενα».

Αλλού ο ποιητής δηλώνει ότι θα σιωπήσει γιατί ο στίχος του δεν αξίζει μπροστά στη ζώσα ομορφιά. Αλλού η ομορφιά δεν μπορεί να δικαιωθεί παρά μόνο από στίχους. Αλλού ο ποιητής είναι σκλάβος. Αλλού εκδικητής. Αλλού υποφέρει από ζήλεια. Αλλού περιπαίζει. Αλλού υμνεί. «Χάρη σ ᾽αυτόν ο έρωτας καταγράφεται, αναπτύσσεται, διαρκεί όσο διαρκούν οι στίχοι και περνά στην αιωνιότητα».