Θαλασσινά Ξύλα: έκθεση του Σωτήρη Σόρογκα στη γκαλερί Citronne στον Πόρο

11:59 19/6/2014 - Πηγή: Culture Now

Ο Σωτήρης Σόρογκας είναι ο δεύτερος καλλιτέχνης που παρουσιάζει η γκαλερί Citronne στον Πόρο, στο πλαίσιο του θεματικού άξονα των φετινών εκθέσεων, με τίτλο Εντυπώματα στον Χρόνο.

Tα «Θαλασσινά Ξύλα», η έκθεση του Σωτήρη Σόρογκα, επικεντρώνεται στην πιο πρόσφατη ενότητα της δουλειάς του. Στα εκτιθέμενα έργα, ο καλλιτέχνης αποτυπώνει τις ρημαγμένες βάρκες, τα επιπλέοντα ξύλινα απομεινάρια, τα σπασμένα ξύλα στα καρνάγια που ακουμπούν στην άμμο ή στους βράχους – πάντα κοντά στο νερό. Η απτή φθορά και η αποσύνθεση των υλικών συμβολοποιούν

τον χρόνο που φεύγει, την ζωή που φθίνει. Μοναδικό στοιχείο αέναης ζωής και παρουσίας παραμένει το πεδίο του νερού, η αιωνόβιος θάλασσα, η οποία χωρίζει και, ταυτοχρόνως, συνδέει τόπους, χρόνους και νοοτροπίες, καθώς συστεγάζει την αρχή και το τέλος.

Τα σκόρπια, άχρηστα και φθαρμένα θραύσματα βγαίνουν από το περιβάλλον τους και τοποθετούνται σε μεγάλους καμβάδες, στο κέντρο. Παρουσιάζονται εμφατικά, σε γκρο πλαν, ως απόρροια από μια σχολαστική παρατήρηση και λεπτομερή σχεδίαση. Το φάσμα των χρωμάτων είναι περιορισμένο: μαύρο, γκρίζο, καφέ της σκουριάς, σε αντιπαράθεση με το απαστράπτον λευκό φόντο. Τα ίχνη από το μπλε χρώμα ανάμεσα στα αντικείμενα και το φόντο υπονοούν την παρουσία της θάλασσας, Ο φωτογραφικός ρεαλισμός και το χαρακτηριστικό άσπιλο ύφος του καμβά προσθέτουν στην εικόνα μία υφή ντοκουμέντου, η οποία εντείνεται με την κυριολεκτική περιγραφική φύση του τίτλου. Τα στοιχεία αυτά αντιπαρατίθενται στην ποιητική υφή των έργων και μετατρέπουν τα απεικονιζόμενα αντικείμενα σε σύμβολα. Κυριαρχεί μια μορφοποιημένη αίσθηση μελαγχολίας, μια βαθιά σιωπή, καθώς τα μνημειακά αντικείμενα λειτουργούν ως αναφορές στο πέρασμα του χρόνου-ακόμα και στον θάνατο. Η ονειρική ατμόσφαιρα τούς προσδίδει μεταφυσική διάσταση.

O Σωτήρης Σόρογκας γεννήθηκε στην Αθήνα το 1936. Σπούδασε ζωγραφική με τον Γ. Μόραλη στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών ως υπότροφος του ΙΚΥ (1957-1961). Παρακολούθησε επίσης το εργαστήριο Αγιογραφίας της Σχολής από το 1962. Η πρώτη του ατομική έκθεση παρουσιάστηκε στην Αθήνα το 1972 (Αίθουσα Τέχνης Αθηνών – Χίλτον)· το ίδιο έτος έλαβε ετήσια χορηγία από το Ίδρυμα Ford. Έχει παρουσιάσει τις θεματικές ενότητες: Άλογα, Μαύρα Ανοίγματα, Γυναικεία Πορτραίτα, Παλιά Ξύλα, Σκουριές ..., με εικόνες που συνδυάζουν την ευαίσθητη παρατήρηση με την δομική αρτιότητα και παραπέμπουν στην ιστορική μνήμη. Δίδαξε σχέδιο στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου (1964-2003). Από το 2005 είναι ομότιμος καθηγητής. Μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού θεωρίας της τέχνης Σπείρα και ιδρυτικό μέλος της Εταιρίας Μελέτης Ελληνικού Πολιτισμού (2010), το 1981 εκπροσώπησε την Ελλάδα στη Μπιενάλε του Sao Paulo. Συμμετέσχε, επίσης, στα Ευρωπάλια (1982, Βέλγιο) και στο 21ο Διεθνές Φεστιβάλ Ζωγραφικής (1989, Cagnes-sur-Mer, Γαλλία). To 2004 βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών για την συνολική προσφορά του στην τέχνη. Το 2010 έξι μεγάλες συνθέσεις του τοποθετήθηκαν στο Σταθμό Λαρίσης του αθηναϊκού Μετρό.

Η πρώτη έκθεση του Σόρογκα το 1972 ήταν αφιερωμένη στον ποιητή Γιώργο Σεφέρη. Σαράντα χρόνια αργότερα, ο Σεφέρης επανέρχεται και σηματοδοτεί και αυτήν την τελευταία έκθεση. Τα "θαλασσινά ξύλα" είναι τα «σπασμένα ξύλα από ταξίδια που δεν τέλειωσαν» (Γιώργος Σεφέρης, Μυθιστόρημα, Ι’).

Την έκθεση "Θαλασσινά Ξύλα" επιμελείται η Ιστορικός Τέχνης Τατιάνα Σπινάρη-Πολλάλη, η οποία γράφει:

«... σπασμένα ξύλα από ταξίδια που δεν τέλειωσαν...»
Γιώργος Σεφέρης, Μυθιστόρημα

Από τα σπουδαστικά του χρόνια ο Σωτήρης Σόρογκας κινείται γύρω από την ιδέα της φθοράς: ερείπια, σκουριές, κατεστραμμένα καΐκια είναι η προσφιλής μόνιμη θεματολογία στα έργα του, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια. Η έκθεση στην γκαλερί Citronne, επικεντρώνεται στην πιο πρόσφατη ενότητα της δουλειάς του. Ο καλλιτέχνης αποτυπώνει τα επιπλέοντα ξύλινα απομεινάρια, τις ρημαγμένες βάρκες, τα σπασμένα ξύλα στα καρνάγια που ακουμπούν στην άμμο ή στους βράχους πάντα κοντά στο νερό. Η απτή φθορά και η αποσύνθεση των υλικών συμβολοποιούν τον χρόνο που φεύγει, την ζωή που φθίνει.

Τα σκόρπια, άχρηστα, σπασμένα και φθαρμένα θραύσματα βγαίνουν από το περιβάλλον τους και τοποθετούνται σε μεγάλους καμβάδες, στο κέντρο. Παρουσιάζονται εμφατικά, σε γκρο πλαν, ως απόρροια από μια σχολαστική παρατήρηση και λεπτομερή σχεδίαση. Το φάσμα των χρωμάτων είναι περιορισμένο: μαύρο, γκρίζο, καφέ της σκουριάς, σε αντιπαράθεση με το απαστράπτον λευκό φόντο. Τα ίχνη από το μπλε χρώμα ανάμεσα στα αντικείμενα και το φόντο υπονοούν τη παρουσία της θάλασσας, Ο φωτογραφικός ρεαλισμός και το χαρακτηριστικό άσπιλο ύφος του καμβά προσθέτουν στην εικόνα μία υφή ντοκουμέντου, η οποία εντείνεται με την κυριολεκτική περιγραφική φύση του τίτλου. Τα στοιχεία αυτά αντιπαρατίθενται στην ποιητική υφή των έργων και μετατρέπουν τα απεικονιζόμενα αντικείμενα σε σύμβολα.

Κυριαρχεί μια μορφοποιημένη αίσθηση μελαγχολίας, μια βαθιά σιωπή, καθώς τα μνημειακά αντικείμενα λειτουργούν ως αναφορές στο πέρασμα του χρόνου ακόμα και στον θάνατο. Η ονειρική ατμόσφαιρα τους προσδίδει μεταφυσική διάσταση.

Η πρώτη έκθεση του Σόρογκα το 1972 ήταν αφιερωμένη στον ποιητή Γιώργο Σεφέρη, καθώς «...η ποίησή του είναι λιτή, μεστή, και έχει μια σπάνια νοηματική και εκφραστική πυκνότητα... συνύπαρξη του μεγαλείου και της φτώχειας, του αιώνιου και του φθαρτού, του άχρονου και ασύνορου, με τον ασφυκτικά κλειστό χώρο του σήμερα». Σαράντα χρόνια αργότερα, ο Σεφέρης επανέρχεται και σηματοδοτεί και αυτήν την τελευταία έκθεση.

Λεζάντες έργων:

Ξύλινη Tροχαλία στο Kαρνάγιο της Ιερισσού ΙΙ, 2013

Ρημαγμένη Bάρκα I, 2013

* Στο πλαίσιο του θεματικού άξονα Εντυπώματα στο χρόνο, η γκαλερί Citronne παρουσιάζει τρεις σύγχρονους καλλιτέχνες σε τρεις ατομικές εκθέσεις: Κώστας Βαρώτσος (31/5-18/6), Σωτήρης Σόρογκας (21/6-30/7), Κωνσταντίνος Ξενάκης (2/8-15/9), ανιχνεύουν την σχέση χώρου/χρόνου, ακολουθώντας διαφορετικές διαδρομές.