Πώς το γυμναστήριο του Τιτανικού άνοιξε τον δρόμο για το σύγχρονο fitness -Τα όργανα γυμναστικής, οι τεχνικές

12:34 17/1/2025 - Πηγή: iEfimerida

Η συγκλονιστική ιστορία του γυμναστηρίου του Τιτανικού και του αρχιγυμναστή του, του Thomas W. McCawley, ο οποίος το 1914 έλεγε ότι «κάποια μέρα στο μέλλον η γυμναστική θα κατακτούσε όλο τον κόσμο».

Εκείνο το μοιραίο βράδυ της 14ης Απριλίου του 1912, καθώς ο Τιτανικός άρχισε να βυθίζεται, εκατοντάδες απελπισμένοι άνθρωποι συνέρρευσαν προς τη μέση του πλοίου. Το πλήρωμα προσπάθησε να φορτώσει πανικόβλητους ανθρώπους σε σωσίβιες λέμβους, περίπου 60 κάθε φορά.

Οι γυναίκες και τα παιδιά πρώτα, ασφαλώς, ενώ όλοι οι υπόλοιποι περιφέρονταν γύρω τους, ελπίζοντας σε κάποιο θαύμα ή σε ένα γενναιόδωρο μέλος του πληρώματος που θα τους ανέβαζε σε μια σωσίβια λέμβο. Πολλοί επέμεναν στην ιδέα ότι ίσως ένα πλοίο διάσωσης θα εμφανιζόταν πριν ο Τιτανικός... αφήσει την τελευταία του πνοή. Υπήρχαν επίσης πολλοί άνθρωποι που έμειναν στη θέση τους - εξακολουθούσαν να πιστεύουν ότι ο πανίσχυρος Τιτανικός ήταν αβύθιστος.

Το γυμναστήριο και ο αρχιγυμναστής του

Μέσα σε όλο αυτό το χάος, ένα δωμάτιο στο πλοίο έγινε για πολλούς τόσο ένα ησυχαστήριο, όσο και χώρος ελπίδας: το γυμναστήριο του Τιτανικού, το οποίο βρισκόταν ακριβώς δίπλα στις σωσίβιες λέμβους του πλοίου. Όποιος από την πρώτη θέση έμπαινε στο χώρο αυτό, είχε να δει τον αρχιγυμναστή του, τον Thomas W. McCawley, να του εξηγεί ότι «κάποια μέρα στο μέλλον η γυμναστική θα κατακτούσε όλο τον κόσμο». Ο McCawley επέμενε ότι μια μέρα «θα υπάρχει από ένα γυμναστήριο σε κάθε πόλη του κόσμου». Οι επιβάτες θαύμαζαν την παρρησία του, αλλά γελούσαν με το... παράλογο των λόγων του.

Καθώς το πλοίο βυθιζόταν, εκατοντάδες άνθρωποι μπαινόβγαιναν στο γυμναστήριο, το οποίο φιλοξενούσε πολλά από τα σωσίβια του Τιτανικού. Ήταν ζεστά και λίγο πιο ήρεμα εκεί μέσα, οπότε πλήθη ανθρώπων - κυρίως επιβάτες της πρώτης θέσης - μπήκαν μέσα και προσευχήθηκαν για την σωτηρία τους.

Ο McCawley ήταν δίπλα τους σε αυτές τις δύσκολες ώρες. Ήταν 36 ετών, ένας εύσωμος άντρας ύψους 1,80 μ. από τη Σκωτία, που βοηθούσε τους ανθρώπους να φορέσουν σωσίβια. Τα παιδιά, πολλά εκ των οποίων δεν είχαν κατανοήσει την κρισιμότητα της κατάστασης, φάνηκε να αγαπούν ιδιαίτερα τα όργανα γυμναστικής του γυμναστηρίου, γεγονός που ενθουσίασε τον McCawley. Αστειευόταν με τα παιδιά και τους μάθαινε πώς να χρησιμοποιούν τις δύο συσκευές, ακόμη και όταν το καράβι άρχισε να γέρνει επικίνδυνα.

Καθώς η καταστροφή πλησίαζε έξω από τα παράθυρα του γυμναστηρίου του, ο McCawley δεν έχασε ποτέ την ψυχραιμία του. Καθώς τα μέλη του πληρώματος έβγαζαν τους ανθρώπους έξω για να μπουν στις σωσίβιες λέμβους, ο McCawley τους χαιρετούσε όλους. «Θα σας ξαναδώ κάποια στιγμή», τους έλεγε.

Οι επιζώντες ανέφεραν αργότερα ότι ο McCawley δεν φάνηκε ποτέ να σκέφτεται το ενδεχόμενο να φύγει από το πλοίο, όσο ζοφερά κι αν έμοιαζαν τα πράγματα. Φαινόταν αποφασισμένος να παραμείνει στο γυμναστήριο (του) μέχρι το τέλος.

Ένας επιβάτης της πρώτης θέσης, ο William Carter, παρακάλεσε τον McCawley να φορέσει τουλάχιστον ένα σωσίβιο. Αλλά ο McCawley επέμενε ότι θα κολυμπούσε. «Δεν θα το φορέσω, κύριε», είπε ο McCawley χαμογελώντας. «Απλώς θα με καθυστερήσει και θα παρεμποδίσει την κίνησή μου».

Το γυμναστήριο που άνοιξε τον δρόμο για το fitness του 20ού αιώνα

Ο Τιτανικός δεν ήταν το πρώτο καράβι με γυμναστήριο. Αλλά είναι αδύνατο να υπολογίσει κανείς τον αντίκτυπο του McCawley και του γυμναστηρίου του στον ρου της σύγχρονης γυμναστικής και του fitness.

Το Big Fitness είναι σήμερα μια επιχείρηση 30 δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως μόνο στις ΗΠΑ, και πολλές από τις ρίζες του ξεπήδησαν από το κατάστρωμα του Τιτανικού.

Τα κηρύγματα περί γυμναστικής του McCawley δεν ήταν καινούργια, ούτε καν δικό του δημιούργημα. Οι περισσότεροι ιστορικοί πιστεύουν ότι η γέννηση του κινήματος της γυμναστικής ξεκίνησε στην Ανατολική Ευρώπη στα τέλη του 19ου αιώνα και ότι η Παγκόσμια Έκθεση του Σικάγο το 1893 είναι η επίσημη ημερομηνία έναρξης για την επίσημη άνοδο της γυμναστικής ως τάσης.

Ο Γερμανός bodybuilder Eugen Sandow έφερε μια ομάδα Ευρωπαίων δυνατών ανδρών και δυνατών γυναικών για να «εμφανιστούν» μπροστά σε χιλιάδες ανθρώπους στο Σικάγο, με τις αντιδράσεις να κυμαίνονται από σαστισμένες έως παράξενες, καθώς ο Sandow και οι συν αυτώ πόζαραν και σήκωναν αντικείμενα μπροστά στα πλήθη. Εκείνη την εποχή οι μυώδεις άνθρωποι συγκαταλέγονταν στα... παρατράγουδα του τσίρκου.

Η φήμη του Sandow αυξήθηκε ακόμη περισσότερο την επόμενη χρονιά, όταν εμφανίστηκε σε τρία σύντομα βίντεο που καταγράφηκαν από τα κινηματογραφικά στούντιο του Thomas Edison. Ήταν από τις πρώτες κινούμενες εικόνες που καταγράφηκαν ποτέ και ο κόσμος «καταβρόχθισε» τα βίντεο των 45 δευτερολέπτων με τους μυς του Sandow που κυμάτιζαν μπροστά την κάμερα.

Ήταν ουσιαστικά οι πρώτες πόζες bodybuilding που είδε ποτέ το ευρύ κοινό. «Αν είχατε αναφέρει τον Sandow σε ανθρώπους στον Τιτανικό, πιθανώς θα ήξεραν ποιος ήταν», λέει ο ιστορικός του fitness, Conor Heffernan, πρώην καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Τέξας. «Είχε απίστευτη φήμη».

Γυμναστική, ένα ταξικό προνόμιο

Τις επόμενες δύο δεκαετίες το μεγαλύτερο μέρος της κοινωνικής δυναμικής γύρω από τη φυσική κατάσταση περιορίστηκε στην ανώτερη τάξη. Οι οικοδόμοι, οι κατασκευαστές σιδηροδρόμων και οι αγρότες δεν είχαν χρόνο ή διαθέσιμο εισόδημα για ποδήλατα γυμναστικής ή όργανα κωπηλατικής. Αλλά για τους πλούσιους, τα γυμναστήρια άρχισαν να μετατρέπονται σε σημάδια κύρους, όπως σήμερα ένα Rolex ή μια τσάντα Louis Vuitton.

Αυτό συνέπεσε απόλυτα με την άνοδο των τεράστιων κρουαζιερόπλοιων στις αρχές της δεκαετίας του 1900. Τα κρουαζιερόπλοια ήταν ένα παγκόσμιο φαινόμενο εκείνη την εποχή, και τίποτα δεν πλησίαζε τη μυσταγωγία του Τιτανικού. «Ο Τιτανικός ήταν πολύ, πολύ σημαντικός παράγοντας για την άνοδο του fitness», λέει ο Heffernan.

Στο πλοίο, το γυμναστήριο ήταν χτισμένο στον χώρο της πρώτης θέσης, προκαλώντας τον θαυμασμό στους 991 επιβάτες της δεύτερης και τρίτης θέσης που μπορούσαν να το δουν απ' έξω - αλλά όχι να μπουν μέσα.

Οι περισσότεροι επιβάτες, ακόμη και στην πρώτη θέση, δεν είχαν ιδέα τι ήταν καν γυμναστήριο ή γιατί κάποιος θα ήθελε να κάνει κάποια από τις περίεργες κατασκευές στο εσωτερικό του. Εκείνη την εποχή η έννοια της «προσωπικής γυμναστικής» φαινόταν ανόητη και περιττή για τους ανθρώπους που βρίσκονταν στον... πάτο του πλοίου.

Αυτό δεν απέτρεψε τον McCawley από το να στήσει το τέλειο πρώτο γυμναστήριο του κόσμου. Είχε γίνει ένας από τους πρώτους πρωτοπόρους μιας τάσης που συνεχίζεται μέχρι σήμερα - ο... «γκουρού της υγείας», ο ειδικός σε θέματα γυμναστικής με έναν ολοκαίνουργιο (και ευκολότερο από ποτέ!) τρόπο για να γίνεις υγιής.

Ο McCawley ενθάρρυνε τις γυναίκες να καθίσουν στην «καμήλα». Έλεγε στους άνδρες να δοκιμάσουν τα γήπεδα σκουός του Τιτανικού, αλλά μετά να έρθουν να δουλέψουν στα κωπηλατικά μηχανήματα ή να κάνουν ποδήλατο γυμναστικής. Και δημιουργούσε «χρονικά παράθυρα», το μεσημέρι, για παιδική γυμναστική. Τους γύμναζε και μετά τους έδειχνε έναν χάρτη στον τοίχο όπου παρακολουθούσε την πρόοδο του σκάφους στον Ατλαντικό Ωκεανό. Φαίνεται ότι ο McCawley ήξερε ότι οι άνθρωποι που θα έμπαιναν μια μέρα στο κίνημα της γυμναστικής ήταν τα παιδιά του Τιτανικού και όχι οι γονείς τους.

Ο ίδιος ο McCawley είναι ένα τεράστιο μυστήριο. Ταξίδευε μόνος του και πιστεύεται ότι ήταν ανύπαντρος, με κέντρο της ζωής του το γυμναστήριο.
Δεν υπάρχουν αρχεία για το πώς ανέβηκε αρκετά ψηλά στην κοινότητα του fitness ώστε να γίνει ο κύριος «ιεροκήρυκας» του νεότευκτου κλάδου. Αλλά τα πολυτελή πλοία ήταν το απόλυτο μέρος για να «κηρύττει» κανείς την πραμάτεια του εκείνη την εποχή, και ο McCawley κατέληξε σε δύο από αυτά: πρώτα στο Oceanic και κατόπιν στο πιο εντυπωσιακό πλοίο που κατασκευάστηκε ποτέ, τον Τιτανικό.

Το γυμναστήριο του καραβιού στην ταινία «Τιτανικός»

Στον «Ττιτανικό» [1997] του Τζέιμς Κάμερον, το γυμναστήριο εμφανίζεται μία φορά στην ταινία, στην κλασική σκηνή όπου ο Τζακ του Λεονάρντο ντι Κάπριο τραβάει μέσα τη Ρόουζ της Κέιτ Γουίνσλετ και προσπαθεί να την πείσει ότι δεν μπορεί να ακολουθήσει τον δρόμο που προσπαθούν να την σπρώξουν η μητέρα της και ο αρραβωνιαστικός της. «Αυτή η φωτιά που αγαπώ τόσο πολύ σε σένα, Ρόουζ, αυτή η φωτιά θα σβήσει», της λέει με την «καμήλα» να καραδοκεί από πίσω.

Η Κάμερον γύρισε επίσης μια [διαγραμμένη] σκηνή που περιλάμβανε μια επίσκεψη 40 δευτερολέπτων στο γυμναστήριο. Ο ηθοποιός Brian McDermott υποδύεται τον McCawley καθώς δείχνει στη Rose και τη μητέρα της διάφορα μηχανήματα. Ρωτά τη μητέρα της Ρόουζ αν θα ήθελε να δοκιμάσει το κωπηλατικό μηχάνημα [στο οποίο κάθεται για λίγο ο ηθοποιός Billy Zane] και εκείνη απαντά: «Μην είσαι παράλογος». Καθώς η Ρόουζ βγαίνει από το γυμναστήριο, ρίχνει ένα γερό δεξί κροσέ στον σάκο του μποξ που κρέμεται στη μέση του γυμναστηρίου. Η σκηνή δεν μπήκε ποτέ στην ταινία.

Οι ιστορικοί λένε ότι ο McCawley φορούσε την ίδια στολή γυμναστικής κάθε μέρα, σε τέτοιο βαθμό που μια επιζών αναφέρθηκε στην αυτοβιογραφία της σε αυτόν απλώς ως «White Flannels» [Λευκή Στολή].

Το ίδιο το γυμναστήριο διέθετε, αν μη τι άλλο, εντυπωσιακό εξοπλισμό. Τα κωπηλατικά μηχανήματα έκαναν το ίδιο βασικό πράγμα που κάνουν και τώρα, και τα ποδήλατα γυμναστικής είχαν ένα χρονόμετρο πάνω τους και έμοιαζαν με αυτά που έχουμε τώρα. «Είναι ένα όμορφα σχεδιασμένο γυμναστήριο», λέει ο Heffernan. «Και έχει εξοπλισμό που αποτυπώνει την ουσία όλων των σωματικών κινήσεων».

Αλλά, όπως τόσο πολλά πράγματα στη βιομηχανία γυμναστικής που επρόκειτο να ανθήσει, ο Τιτανικός ήταν πολύ μπροστά. Τα ηλεκτρικά μηχανήματα ήταν τα πιο δημοφιλή όργανα στο γυμναστήριο, ενώ τότε υπήρχε η ισχυρή πεποίθηση ότι η ιππασία έκανε καλό στην υγεία.

Ο McCawley φάνηκε, επίσης, να αντιλαμβάνεται το δέλεαρ της γυμναστικής ως τρόπο ζωής και όχι ως μια απλή, περιστασιακή δραστηριότητα. Ενθάρρυνε τους επισκέπτες του γυμναστηρίου να σηκώνουν βάρη, ακολουθούμενα από μια βουτιά στην πισίνα του Τιτανικού, ακολουθούμενη από λίγο σκουός. «Μετά ελάτε πίσω στο γυμναστήριο και δοκιμάστε τα ποδήλατα», έλεγε. Η σωματική δραστηριότητα ήταν καλή, αλλά όλα επέστρεφαν στο γυμναστήριό του.

Τις πρώτες τέσσερις ημέρες του ταξιδιού, ο McCawley φαινόταν να έχει γνωρίσει σχεδόν όλους στο πλοίο. Δεν υπάρχουν αρχεία για το πόσοι ακριβώς άνθρωποι γυμνάστηκαν και ποιος χρησιμοποίησε τι εξοπλισμό. Ο McCawley πιθανώς και να είχε ένα άκρως επικερδές μέλλον ως «πατέρας του fitness» από τη στιγμή που το πλοίο θα έδενε στη Νέα Υόρκη.

Αλλά λίγο πριν από τα μεσάνυχτα της 14ης Απριλίου, η νυχτερινή βάρδια του Τιτανικού έκρουσε τρεις φορές τον κώδωνα του κινδύνου ότι μπροστά του υπήρχε παγόβουνο. Γύρω στις 2:30 π.μ. η τελευταία σωστική λέμβος είχε βγει στο νερό. Οι περισσότεροι από τους 1.500 που έχασαν τη ζωή τους πιθανότατα επέζησαν λιγότερο από πέντε λεπτά, σύμφωνα με τον Parks Stephenson, πρώην αεροδιαστημικό μηχανικό του Πολεμικού Ναυτικού και τεχνικό σύμβουλο του Κάμερον στην ταινία.

Ο Τιτανικός τελικά βυθίστηκε σε βάθος περίπου 3.900 μέτρων κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Το γυμναστήριο της πρώτης θέσης είναι μία από τις πιο σκληρά πληγείσες περιοχές του ναυαγίου, όπως προέκυψε από την πρώτη εκείνη ανακάλυψη του Μπάλαρντ το 1985-86. Υπάρχει μια φωτογραφία του βυθισμένου γυμναστηρίου, πάνω στο οποίο φαίνεται να έχει καταρρεύσει ένα από τα τέσσερα φουγάρα του πλοίου. Μερικά από τα μηχανήματα είναι ορατά ακόμη και από το εξωτερικό.

Αλλά 40 χρόνια αργότερα, οι εικόνες του Κάμερον δείχνουν ότι όλο αυτό έχει συνθλιβεί. «Το γυμναστήριο φθείρεται ραγδαία», λέει ο Ντον Λιντς, ο οποίος διετέλεσε επικεφαλής ιστορικός σύμβουλος του Κάμερον στον Τιτανικό. «Ήταν σε καλή κατάσταση ως επί το πλείστον όταν το βρήκε για πρώτη φορά ο Μπάλαρντ. Αλλά έχει χειροτερέψει πολύ. Είναι λυπηρό να το βλέπεις».

Όλα αυτά καταλήγουν στον T.W. McCawley. Κανείς δεν γνωρίζει με βεβαιότητα τι του συνέβη - το μόνο που γνωρίζουμε είναι ότι δεν επέζησε του ναυαγίου. Το πτώμα του δεν βρέθηκε ποτέ.

Αλλά είναι επίσης πιθανό να βυθίστηκε μαζί με το πλοίο και να πέθανε όπως έζησε: δίπλα και μαζί με το γυμναστήριό του.

Διαβάστε περισσότερα στο iefimerida.gr