«Όχι» σε νέα μέτρα, «Ναι» σε δημοσιονομικό κενό

18:48 2/5/2014 - Πηγή: Attiki Press

του Νίκου Ρογκάκου

Χωρίς νέα μέτρα, αλλά με δημοσιονομικό κενό που φθάνει στο 1,9 δισ.€ για τη διετία 2015-2016 κατατέθηκε το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα στη Βουλή που αφορά στην περίοδο 2015–2018. Η ελληνική κυβέρνηση ενσωματώνει τις δικές της προβλέψεις για την πορεία των δημοσιονομικών μεγεθών που είναι αισθητά

καλύτερες από εκείνες της τρόικας, ενώ για φέτος το οικονομικό επιτελείο εκτιμά ότι το πρωτογενές πλεόνασμα θα ξεπεράσει τον στόχο κατά τουλάχιστον 1,4 δισ.€ και θα δοθεί εκ νέου κοινωνικό μέρισμα.

Οι προβλέψεις της κυβέρνησης για το δημοσιονομικό κενό της επόμενης διετίας είναι οι μισές από εκείνες της τρόικας, όπως αποτυπώνονται στην έκθεση της Κομισιόν. Συγκεκριμένα, το υπουργείο Οικονομικών προβλέπει ότι το κενό της περιόδου ανέρχεται στο 1,9 δισ.€, ενώ η Κομισιόν το υπολογίζει σε 3,9 δισ.€.

Χωρίς νέα μέτρα για μισθούς-συντάξεις-φόρους θα κλείσει το δημοσιονομικό κενό

Πάντως, πουθενά μέσα στο κείμενο δεν περιλαμβάνονται νέα μέτρα, ενώ στο οικονομικό επιτελείο υποστηρίζουν ότι το ποσό των 1,9 δισ. μπορεί υπό προϋποθέσεις να μηδενιστεί.

«Η Ελληνική Κυβέρνηση εκτιμά ότι η ικανοποιητική εκτέλεση του εφετινού προϋπολογισμού, με τη σημαντική υπέρβαση των δημοσιονομικών στόχων, η εφαρμογή των διαρθρωτικών παρεμβάσεων και η σταδιακή βελτίωση της ρευστότητας, σε συνδυασμό με τις ευρύτερες αναπτυξιακές πρωτοβουλίες που θα ανακοινωθούν στο αμέσως προσεχές διάστημα, θα μηδενίσουν την όποια δημοσιονομική απόκλιση αυτή τη στιγμή υπάρχει για τα έτη 2015 και 2016», δήλωσε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, κατά την παρουσίαση του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος και συμπλήρωσε ότι «σε αντίστοιχες προβλέψεις για την αβεβαιότητα των εκτιμήσεων και τη δυνατότητα περιορισμού και κάλυψης τυχόν μελλοντικής δημοσιονομικής απόκλισης καταλήγει και η τελευταία έκθεση της ΕΕ».

Το θέμα της κάλυψης του δημοσιονομικού κενού του 2015 (που εκτιμάται από την ελληνική πλευρά στα 911 εκατ.€ (και από την Κομισιόν στα 2 δισ.€) θα συζητηθεί με την τρόικα τον Σεπτέμβριο στο πλαίσιο της κατάρτισης του προσχεδίου του προϋπολογισμού του επόμενου έτους.

Στο υπουργείο Οικονομικών επικρατεί αισιοδοξία ότι δεν θα απαιτηθούν νέα μέτρα για την διασφάλιση της επίτευξης των δημοσιονομικών στόχων και θεωρούν ότι όπως πέρυσι υπήρξε υπεραπόδοση της τάξης του 1,4 δισ.€ και φέτος εκτιμάται ότι θα υπάρξει εκ νέου υπεραπόδοση 1,4 δισ.€, έτσι και στο επόμενο έτος θα επιτευχθούν οι στόχοι χωρίς νέα μέτρα. Και σε κάθε περίπτωση δεν θα χρειαστούν παρεμβάσεις σε φόρους, μισθούς και συντάξεις.

…Και μείωση φόρων εάν πιαστούν οι στόχοι

Μάλιστα, εφόσον επιτυγχάνονται οι δημοσιονομικοί στόχοι η κυβέρνηση δεσμεύεται μέσω του επικαιροποιημένου Μεσοπρόθεσμου να προχωρήσει και σε σταδιακή μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης. Στο πλαίσιο αυτό, υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο μείωσης του ΕΦΚ πετρελαίου θέρμανσης, καθώς και διατήρησης του χαμηλού ΦΠΑ στην εστίαση στο 13%.

Έρχεται μείωση επικουρικών συντάξεων

Πάντως, μπορεί στο Μεσοπρόθεσμο να μην περιλαμβάνονται νέα μέτρα, αλλά ποσοτικοποιείται η επίπτωση που θα υπάρξει στα επικουρικά ταμεία από την κατάργηση των φόρων υπέρ τρίτων που εισπράττουν και από την εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος που θα εφαρμοστεί από 1η Ιουλίου 2014.

Από την πρώτη παρέμβαση, τα επικουρικά ταμεία θα απολέσουν 115,5 εκατ. ευρώ στο διάστημα 2015–2016 και από την δεύτερη εκτιμάται ότι θα χάσουν 464 εκατ.€ στο διάστημα περίοδο 2014-2017. Συνολικά, οι απώλειες που εν μέρει τουλάχιστον θα καλυφθούν από παρεμβάσεις στις επικουρικές συντάξεις ανέρχονται σε 579,1 εκατ. €. Παράλληλα, στο Μεσοπρόθεσμο έχει ληφθεί υπόψη επιβάρυνση του προϋπολογισμού κατά 71,2 εκατ. ευρώ από την καταβολή των αναδρομικών στους δικαστικούς, ενώ προβλέπεται και το σταδιακό ξεπάγωμα των βαθμολογικών ωριμάνσεων από το 2016.

Μεγάλη αποκλιμάκωση του χρέους έως το 2018

Η Ελλάδα θεωρεί ότι έως το 2018 το δημόσιο χρέος θα υποχωρήσει στο 139,1% του ΑΕΠ το 2018. Πρόβλεψη η οποία είναι αισθητά καλύτερη (περίπου κατά 14 δισ.€) από την αντίστοιχη του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (146,1% του ΑΕΠ) και η οποία αναδεικνύει τις διαφορές στην προσέγγιση του θέματος της περαιτέρω ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους μεταξύ Ελλάδας και Ταμείου. Διαφορές που θα τεθούν επί τάπητος στη σχετική συζήτηση που θα ξεκινήσει στα τέλη καλοκαιριού.

Αποκλίσεις στις ψηφισμένες περικοπές των υψηλών συντάξεων

Αίσθηση προκαλεί το γεγονός ότι ενώ η κυβέρνηση είχε υπολογίσει με μεγάλη ακρίβεια το ποσό που θα προκύψει ως όφελος από τις περικοπές του μέρους των συντάξεων που ξεπερνάει τα 1.000€, δεν είχε το ίδιο αποτελεσματικούς υπολογισμούς για τις μειώσεις στις περικοπές των συντάξεων των αιρετών.

Ειδικότερα, στο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα 2013–2016, το υπουργείο Εργασίας είχε προβλέψει ότι από την προοδευτική περικοπή των συντάξεων σε ό,τι αφορά το ποσό που ξεπερνάει τα 1.000€, το δημοσιονομικό όφελος θα ήταν 1,08 δισ.€. Τελικά, από τα απολογιστικά στοιχεία του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος 2015–2018 προκύπτει ότι το όφελος ήταν 1,056 δισ.€. Δηλαδή, η απόκλιση ήταν ανεπαίσθητη και της τάξης των 24 εκατ.€.

Από την άλλη πλευρά, στο αρχικό Μεσοπρόθεσμο προβλεπόταν η εξοικονόμηση 30,8 εκατ. € από τις μειώσεις στις συντάξεις των αιρετών και σύμφωνα με τα απολογιστικά στοιχεία επιτεύχθηκε εξοικονόμηση μόλις 8 εκατ. €. Δηλαδή, η απόκλιση έφθασε στα 22,8 εκατ.€ ή στο 74%.

Οι σημαντικές αρνητικές αποκλίσεις σε πέντε συγκεκριμένα μέτρα:

Ένταξη των ΔΕΚΟ στο ενιαίο μισθολόγιο. Το όφελος είχε υπολογιστεί στα 73,5 εκατ. ευρώ και τελικά προέκυψε 65 εκατ. ευρώ.

Μείωση συντάξεων αιρετών, από την οποία το όφελος ήταν μόλις 8 εκατ. ευρώ αντί στόχου 30,8 εκατ. ευρώ.

Στο ποσό που θα απέδιδε η αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης κατά 2 έτη. Το υπουργείο Εργασίας προέβλεπε ότι από την εν λόγω δράση θα εξοικονομούνταν 631 εκατ. ευρώ και τελικά το δημοσιονομικό όφελος περιορίστηκε στα 286 εκατ. ευρώ (κατά 345 εκατ. ευρώ μικρότερο).

Στο προσδοκώμενο όφελος από την εξίσωση του πλαφόν των αποδοχών που υπολογίζεται για τις ασφαλιστικές εισφορές. Το πλαφόν αυτό μειώθηκε ώστε να εξοικονομηθούν 608,7 εκατ. ευρώ, αλλά τελικά το όφελος για τα ταμεία ήταν 310 εκατ. ευρώ (298,7 εκατ. ευρώ μικρότερο).

Στην κατάργηση των παράτυπων συντάξεων που έχουν ήδη εντοπιστεί. Ενώ είχε υπολογιστεί όφελος 91,2 εκατ. ευρώ, τελικά ο προϋπολογισμός του 2013 «γλίτωσε» 57 εκατ. ευρώ.

Οι αποκλίσεις αυτές καλύφθηκαν εν μέρει από υπερβάσεις σε άλλα μέτρα ή από την εφαρμογή μέτρων που δεν είχαν σχεδιαστεί στο πλαίσιο του μεσοπρόθεσμου Προγράμματος 2013–2016.

Σε αυτά περιλαμβάνονται:

Η επιβολή του φόρου πολυτελείας από το 2013, αν και αρχικά δεν προβλεπόταν κάτι τέτοιο. Με τον τρόπο αυτό το υπουργείο Οικονομικών εξασφάλισε έσοδα 142 εκατ. € που δεν είχαν υπολογιστεί αρχικώς.

Η μείωση των εξοπλιστικών προμηθειών κατά 50 εκατ. € που δεν είχε προβλεφθεί στον αρχικό σχεδιασμό.

Ο αυστηρότερος κανόνας δαπανών από το Πράσινο Ταμείο που απέδωσε στον κρατικό προϋπολογισμό 54 εκατ. € έναντι μηδενικής πρόβλεψης για το 2013.

Ο εξορθολογισμός των συντάξεων των ανασφάλιστων ηλικιωμένων απέδωσε 77 εκατ.€, όταν το οικονομικό επιτελείο είχε προϋπολογίσει 18,7 εκατ. € (58,3 εκατ. € περισσότερα).

Αξίζει να σημειωθεί, ότι στο Μεσοπρόθεσμο 2013–2016 είχε προβλεφθεί δημοσιονομική προσαρμογή 9,5 δισ.€ και σύμφωνα με το επικαιροποιημένο Μεσοπρόθεσμο 2015–2018 επιτεύχθηκε προσαρμογή 9,1 δισ. €. Η απόκλιση είναι μικρή και η πιστή εφαρμογή των μέτρων ήταν ο κυριότερος λόγος, για τον οποίο προέκυψε η υπέρβαση έναντι των δημοσιονομικών στόχων.