Ο Έλληνας 15χρονος που κατακτά τον κόσμο της ρομποτικής

13:02 12/11/2018 - Πηγή: ΕΡΤ

Είναι μόλις 15 ετών, αλλά δημιουργεί αλγορίθμους που οι περισσότεροι ενήλικες δεν θα μπορούσαν ούτε να κατανοήσουν. Το καλοκαίρι χάρισε με την ομάδα του στην Ελλάδα για πρώτη φορά την πρώτη θέση σε παγκόσμιο διαγωνισμό ρομποτικής. Ο λόγος για τον νεαρό προγραμματιστή Ιάσονα Σταύρο Σόμογλου.

Ρεπορτάζ: Δάφνη Σκαλιώνη

Τα πρώτα βήματα στον κόσμο της ρομποτικής

«Ασχολήθηκα με τη ρομποτική για πρώτη φορά σε ηλικία 12-13 ετών. Ξεκίνησα κάποιους

συμμαθητές μου στο σχολείο, οι οποίοι με μύησαν στον κόσμο της ρομποτικής. Δημιουργήσαμε μαζί μία ομάδα και πήγαμε στον Πανελλήνιο διαγωνισμό ρομποτικής WRO, όπου βγήκαμε πρώτοι. Η πρωτιά αυτή μας εξασφάλισε το εισιτήριο για την Παγκόσμια Ολυμπιάδα Ρομποτικής του 2016 στην Ινδία, όπου καταλάβαμε την 13η θέση».

«Γνώρισα τη δασκάλα μου, τη Διάνα Βουτυράκου σε έναν απογευματινό όμιλο ρομποτικής στο σχολείο μου. Η ρομποτική εμπεριέχει και την κατασκευή και τον προγραμματισμό, και κατάλαβα ότι μου αρέσει περισσότερο ο δεύτερος. Προκειμένου να εμβαθύνω περισσότερο, έκανα κάποια ιδιαίτερα μαθήματα μαζί της στο σπίτι, όπου κατάλαβα τα βασικά του προγραμματισμού. Ήξερα ότι ήθελα να ξαναπάω σε αυτόν τον διαγωνισμό, οπότε μαζί με τη δασκάλα μου, βρήκα έναν καλό φίλο από το σχολείο, έναν χρόνο μικρότερο από εμένα, τον Γιάννη Παπαδόπουλο και είπαμε να δημιουργήσουμε μια ομάδα και να κατεβούμε στο διαγωνισμό».

«Με αυτήν την ομάδα, που την ονομάσαμε GRID, κερδίσαμε τον Πανελλήνιο Διαγωνισμό Ρομποτικής, εκπροσωπήσαμε την Ελλάδα στην Παγκόσμια Ολυμπιάδα Ρομποτικής WRO 2017 στην Κόστα Ρίκα, όπου λάβαμε και την 7η θέση – οι 8 πρώτες ομάδες βραβεύονται ως Ολυμπιονίκες – και με βάση την ιδέα που παρουσιάσαμε, μας επέλεξε το Υπουργείο Παιδείας της Κίνας ως μία από τις 40 ομάδες που θα συμμετείχαν στην Παγκόσμια Έκθεση Νεανικής Καινοτομίας & Τεχνολογίας της Σαγκάης, τον Ιούλιο του 2018 και στον αντίστοιχο διαγωνισμό».

Η προπονήτρια του Ιάσονα Σόμογλου, η 23χρονη Διάνα Βουτυράκου – βραβευμένη μεταξύ άλλων με το Υoung Star Greek International Women Award και το Αριστείο «Ελληνίδα Γυναίκα της Χρονιάς» – , ως παιδί θαύμα και η ίδια αναγνωρίζει αυτήν την ποιότητα σε άλλα παιδιά.

«Ο Ιάσονας είναι ένα παιδί με ιδιαίτερη κλίση στον προγραμματισμό. Αντιλαμβάνεται και σχεδιάζει αλγορίθμους που δεν συνάδουν με την ηλικία του. Σε ηλικία 15 ετών έλαβε υποτροφία από τη Google χάρη στις γνώσεις του, ενώ μετράει ήδη στο βιογραφικό του δύο πανελλήνιες πρωτιές στη ρομποτική και τρεις συμμετοχές σε παγκόσμιους διαγωνισμούς, έχει δουλέψει ως teaching assistant στο Coding Summer School της Boeing και της Thinkyoung στις Βρυξέλλες και έχει γίνει κριτής στον πανελλήνιο διαγωνισμό ρομποτικής FLL (First Lego League).

Τον Ιάσονα τον προπονώ τα τελευταία 3 χρόνια και πάντα έβρισκα πρόκληση να κάνω μάθημα σε ένα παιδί με τις ικανότητες του. Για μένα ο Ιάσονας δεν είναι πλέον μόνο μαθητής συνεργάζομαι αρκετά μαζί του για διάφορα project σχετικά με προγραμματισμό ή ρομποτική και θεωρώ ότι όποιος δει παρουσιάσεις του ή τον γνωρίσει είναι εύκολο να αντιληφθεί τον λόγο».

Η ιδέα που εξασφάλισε την παγκόσμια πρωτιά

Ο Πανελλήνιος Διαγωνισμός Ρομποτικής του 2017 είχε θέμα Ρομπότ και αειφόρος ανάπτυξη. «Στην αρχή για 2-3 εβδομάδες σκεφτόμαστε το πρόβλημα που θα θέλαμε να αντιμετωπίσουμε και κάναμε brainstorming… Έτσι αποφασίσαμε να καταγράψουμε από την καθημερινότητά μας, περιπτώσεις ενεργειακής σπατάλης ή περιπτώσεις μη αξιοποίησης εναλλακτικών μορφών ενέργειας», μας εξηγεί ο Ιάσονας.

«Ο Γιάννης πρότεινε να βάλουμε αισθητήρες μέσα σε σπίτια, εγώ είχα την ιδέα να δημιουργήσουμε μία κοινότητα IoT (Internet of Things). Καταλήξαμε λοιπόν σε μία κοινότητα που «έσωζε» ενέργεια, παρήγαγε, μετέτρεπε και μοιραζόταν».

«Πιο αναλυτικά, όλη η κοινότητά μας βασίστηκε σε πραγματικά ενεργειακά δεδομένα σπιτιών του Texas, που μας δόθηκαν για ερευνητικούς σκοπούς από το PecanStreet. Αναλύσαμε την παραγωγή και την κατανάλωση 4 διαφορετικών σπιτιών για 4 χρόνια – ανά δευτερόλεπτο – για τον μήνα Νοέμβριο και εξήγαμε συμπεράσματα για το πότε ένα σπίτι παράγει περισσότερη ενέργεια από όση καταναλώνει. Παράλληλα εξοπλίσαμε κάθε δωμάτιο με αισθητήρες, ώστε να δημιουργήσουμε “έξυπνα σπίτια” και να εξοικονομούμε ακόμα περισσότερη ενέργεια. Για παράδειγμα, όταν ο ένοικος άλλαζε δωμάτιο, έσβηναν τα φώτα του δωματίου που άφηνε κ.α.»

«Επιπρόσθετα, τοποθετήσαμε στα φωτοβολταϊκά αισθητήρες ώστε να ακολουθούν τον ήλιο, ενώ δημιουργήσαμε και φανάρια για τους πεζούς που λειτουργούσαν μόνο όταν εντόπιζαν πεζό να περιμένει και όχι όλο το 24ωρο. Ακόμα, φτιάξαμε μια εφαρμογή όπου μέσω bluetooth ο χρήστης μπορούσε να διαχειριστεί όλες τις συσκευές και τη θέρμανση του σπιτιού του. Επίσης, τόσο στα γυμναστήρια όσο και στην παιδική χαρά αξιοποιήσαμε την κινητική ενέργεια και μέσω γεννήτριας την μετατρέπαμε σε ηλεκτρική ώστε για παράδειγμα από το παιχνίδι των παιδιών να ανάβουν τα φώτα του δρόμου».

«Τέλος, τα πραγματικά δεδομένα που αναλύσαμε με οδήγησαν στο να φτιάξω έναν αλγόριθμο που αξιολογεί ποιο σπίτι χρειάζεται ενέργεια (“in need”) και ποιο σπίτι μπορεί να παρέχει ενέργεια κάθε στιγμή και συνεκτιμώντας τις αποστάσεις των σπιτιών αποφασίζει πού θα μεταφερθεί κάθε φορά ενέργεια.

Εμείς λοιπόν, αυτό που προτείνουμε είναι η λογική του να μοιράζομαι ενέργεια. Εξάλλου, η αειφορία βασίζεται στο να μάθουμε οι άνθρωποι να μοιραζόμαστε!

Με αυτό το project καταλάβαμε την πρώτη θέση στην Παγκόσμια Έκθεση Νεανικής Καινοτομίας & Τεχνολογίας στην Κίνα».

«Αισθάνομαι σίγουρα περήφανη γιατί κατορθώσαμε να φέρουμε μια τόσο μεγάλη διάκριση για τη χώρα μας», δηλώνει η προπονήτρια της ομάδας, Διάνα Βουτυράκου. «Παράλληλα νιώθω ιδιαίτερη χαρά ξέροντας ότι η δουλειά μας για περίπου 1,5 χρόνο δικαιώθηκε. Ήδη το project μας είχε κερδίσει τον Πανελλήνιο Διαγωνισμό Ρομποτικής και είχε λάβει Ολυμπιακή Διάκριση στην Παγκόσμια Ολυμπιάδα της Κόστα Ρίκα, ωστόσο στην Κίνα καταφέραμε να αποσπάσουμε τα πρώτα βραβεία και στις 3 κατηγορίες του διαγωνισμού (βραβείο κριτών, βραβείο κοινού, βραβείο μηχανικής). Από τα τρία όμως αυτά βραβεία είμαι πιο περήφανη για το βραβείο μηχανικής. Τα παιδιά κλήθηκαν να κατασκευάσουν μία γέφυρα με συγκεκριμένες προδιαγραφές στην οποία τοποθετήθηκε βάρος μέχρι 6 κιλά».

«Έπρεπε να οικοδομήσουμε μία γέφυρα με styrofoam, σκοινιά και καλαμάκια και να περάσουμε ένα καροτσάκι – παιχνίδι, με φορτίο μέσα…» εξηγεί ο Ιάσονας. «Εμείς περάσαμε το μάξιμουμ, που ήταν 6 κιλά. Μας είπαν ότι ήταν η πρώτη φορά που κέρδισε αυτόν τον διαγωνισμό χώρα εκτός Κίνας!»

«Σε όλην την προετοιμασία εγώ δεν μπορούσα να βοηθήσω, οπότε τα παιδιά έπρεπε με όσες γνώσεις είχαν και τα υλικά που τους δόθηκαν να κατασκευάσουν την καλύτερη γέφυρα που μπορούσαν», συνεχίζει η Διάνα. «Όταν λοιπόν είδα πως όχι μόνο τα κατάφεραν, αλλά πήραν και το πρώτο βραβείο ένιωσα τρομερή υπερηφάνεια. Με αρωγούς τις οικογένειές μας σε όλη αυτήν την προσπάθεια καταφέραμε να συναγωνιστούμε και να κερδίσουμε ομάδες από όλον τον κόσμο, που υποστηρίζονται από κρατικούς φορείς και λαμβάνουν πληθώρα εφοδίων από το σχολείο, τα πανεπιστήμια της χώρας τους κλπ, στην προετοιμασία για τη συμμετοχή τους σε μία τέτοια παγκόσμια διοργάνωση».

Το βραβευμένο project τελεί πλέον υπό την αιγίδα του SDSN Greece, (United Nations Sustainable Development Solutions Network), του PESD (Political Economy of Sustainable Development Lab του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών) και του ICRE8 (Διεθνές Κέντρο Έρευνας για το Περιβάλλον και την Οικονομία), ενώ υποστηρίχθηκε από τη Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου.

Τα έξοδα της ομάδας για τη συμμετοχή στην Παγκόσμια Ολυμπιάδα Ρομποτικής WRO 2017 στην Κόστα Ρίκα καλύφθηκαν από την Εθνική Τράπεζα Ελλάδος, ενώ για τη συμμετοχή στη Σαγκάη τον Ιούλιο του 2018, τα αεροπορικά εισιτήρια κάλυψε η EVIOL και τη διαμονή το υπουργείο Παιδείας της Κίνας.

Από τη Σαγκάη στο Παρίσι

Ο Ιάσονας Σόμογλου συμμετείχε τον Οκτώβριο του 2018 ως Junior Software Developer στην Εκθεση Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας BIG στο Παρίσι (BPIFrance Inno Generation 2018), προσκεκλημένος του ελληνο-γαλλικού δικτύου καινοτομίας Mazinnov, υπό την αιγίδα της Γαλλικής Πρεσβείας στην Ελλάδα.

«Ήταν η πρώτη φορά που βρέθηκα σε μια διοργάνωση επαγγελματικού επιπέδου, μιας και όσα είχα κάνει μέχρι τώρα ήταν διαγωνισμοί που απευθύνονταν σε παιδιά», αναφέρει ο Ιάσονας.

«Μπόρεσα να καταλάβω όλο το επιχειρηματικό κομμάτι, πώς λειτουργεί η δικτύωση (networking), γνώρισα πολλούς ανθρώπους που μπορεί να με βοηθήσουν στο μέλλον, να μου διδάξουν κάτι… Για παράδειγμα τα incubators που χρηματοδοτούν ομάδες start ups σαν κι εμάς για να φτάσουν σε αυτό το επαγγελματικό επίπεδο. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τους κύριους χορηγούς μου, τον Mazinnov και τη διαφημιστική Lectus adv που ανέλαβε όλο το προωθητικό υλικό μου, προκειμένου να συμμετάσχω στη διοργάνωση.

Σειρά έχει μία επιστημονική δημοσίευση για τους αλγόριθμους που έγραψα, ώστε να κατοχυρωθούν. Και αν κάποιο incubator ενδιαφερθεί για το πρότζεκτ, μπορούμε να προχωρήσουμε σε έναν πιο επαγγελματικό σχεδιασμό του πρωτοτύπου».

Στο βίντεο που ακολουθεί, ο Ιάσονας Σόμογλου δίνει συνέντευξη στο Plateau TV, στο πλαίσιο της έκθεσης BIG στο Παρίσι.