Αστυπάλαια: Κάτι «πράσινο» συμβαίνει στην πεταλούδα του Αιγαίου

13:02 1/9/2024 - Πηγή: Emea.gr

Η Αστυπάλαια είναι γνωστή για το ιδιαίτερο σχήμα της που θυμίζει πεταλούδα, τις γαλαζοπράσινες θάλασσες, τα κρυστάλλινα νερά και τις όμορφες παραλίες της. Έχει έναν ιδιαίτερο χαρακτήρα, καθώς βρίσκεται ακριβώς εκεί που τα Δωδεκάνησα συναντούν τις Κυκλάδες, με σήμα κατατεθέν της τους γραφικούς ανεμόμυλους και τα λευκά σπιτάκια.

Ένα ακόμα μοναδικό χαρακτηριστικό της είναι πως σύντομα θα γίνει το πρώτο Έξυπνο και Βιώσιμο Νησί με ενεργειακή αυτονομία στη Μεσόγειο και μέχρι το 2030 σκοπεύει να έχει πετύχει τον στόχο της κινητικότητας με μηδενικές εκπομπές. 

Τι συμβαίνει

λοιπόν στην Αστυπάλαια;

Η Ελληνική Δημοκρατία, σε συνεργασία με τον Όμιλο Volkswagen και την Alpha Bank στο πλευρό τους ως Μέγα Χορηγό, φιλοδοξεί να δημιουργήσει ένα εντελώς νέο σύστημα μεταφορών με υπηρεσίες ψηφιακής κινητικότητας μέσω της εφαρμογής AstyMOVE, η οποία συγκεντρώνει όλες τις υπηρεσίες έξυπνης κινητικότητας του νησιού.

Στην εφαρμογή περιλαμβάνεται η υπηρεσία ASTYBUS, μέσω της οποίας μπορεί κανείς να καλέσει ένα από τα ηλεκτρικά οχήματα του στόλου προκειμένου να μετακινηθεί στο νησί. Ουσιαστικά, πρόκειται για μια «on demand» υπηρεσία μετακίνησης που λειτουργεί όλο τον χρόνο συμπληρωματικά με τα υφιστάμενα -και αρκετά περιορισμένα- δρομολόγια των τοπικών λεωφορείων, με στόχο την εξυπηρέτηση τόσο των μόνιμων κατοίκων, όσο και των επισκεπτών. Μέσα από την εφαρμογή μπορεί κανείς να μεταβεί από την τοποθεσία που βρίσκεται στον επιθυμητό προορισμό, επιλέγοντας μέσα από 28 διαθέσιμες στάσεις. Η πληρωμή του οδηγού γίνεται μέσω προπληρωμένων πακέτων που αγοράζονται εντός της εφαρμογής, και ο χρήστης μπορεί να επιλέξει μια μεμονωμένη διαδρομή, αλλά και πακέτα μίας, τριών και πέντε ημερών, εξυπηρετώντας τόσο τους επισκέπτες που θέλουν να δουν την ομορφιά που προσφέρει η Αστυπάλαια, όσο και τους μόνιμους κατοίκους που πρέπει να εξυπηρετήσουν τις καθημερινές τους ανάγκες.

Το ASTYBUS σε αριθμούς

Ενδεικτικά, η τιμή μια μεμονωμένης διαδρομής στοιχίζει από 2,50 έως 6 ευρώ, αναλόγως την απόσταση. Όσον αφορά τα πάσο, το ημερήσιο που προσφέρει 6 ταξίδια κοστίζει 10 ευρώ, το πάσο τριών ημερών για 16 ταξίδια είναι στα 20 ευρώ και τέλος το πακέτο 26 διαδρομών για πέντε ημέρες κοστίζει 35 ευρώ, όλα ανεξαρτήτως αποστάσεως των ταξιδιών.

Από το 2022 μέχρι σήμερα, το ASTYBUS έχει πραγματοποιήσει περισσότερες από 61.000 διαδρομές, μεταφέροντας σχεδόν 5.000 επιβάτες και έχοντας διανύσει πάνω από 425.000 χιλιόμετρα εντός του νησιού. Συγκεκριμένα, το πρώτο εξάμηνο του 2024 το πρόγραμμα ASTYBUS παρουσίασε αύξηση δρομολογίων κατά 83% σε σύγκριση με το πρώτο εξάμηνο του 2023, ενώ οι διαδρομές ανήλθαν από 4.244 σε 7.759. Φέτος, στην Αστυπάλαια λειτουργούν έξι ηλεκτροκίνητα λεωφορεία ID BUZZ και ID4. 

Τα ASTYBUS εντάσσονται στο πρόγραμμα «Smart and Sustainable Island – Astypalea», μιας πρωτοβουλίας του υπουργείου Εξωτερικών που υλοποιείται σε συνεργασία με την Volskwagen Group, την Kosmocar και τον Κ2 Αναπτυξιακό Οργανισμό Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου. Σύμφωνα με τον Κ2, στόχος για το 2024 είναι η οργανική ανάπτυξη του προγράμματος μέσω της προσθήκης νέων αυτοκινήτων, της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας και της εγκατάστασης νέων σταθμών εξυπηρέτησης του κοινού. 

Στην εφαρμογή AstyMOVE υπάρχει ακόμη η υπηρεσία AstyGO, η οποία προσφέρει την δυνατότητα ενοικίασης ηλεκτρικών αυτοκινήτων, ποδηλάτων και σκούτερ. Τα διαθέσιμα οχήματα είναι τα: Volkswagen e-up!, Volkswagen ID.3, escooter Seat MO 125 και το ebike Ducati Scrambler. 

Παράλληλα, σε συνεργασία με τοπικούς ενδιαφερόμενους φορείς, η Volkswagen σκοπεύει να μεταμορφώσει μέρος του παραδοσιακού δικτύου ενοικίασης αυτοκινήτων, ώστε να αντικατασταθούν τα συμβατικά επαγγελματικά και ελαφριά επαγγελματικά οχήματα στο νησί.

Ακόμη περισσότερα «πράσινα» κίνητρα για τους κατοίκους

Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «Smart and Sustainable Island – Astypalea» τρέχει και το e-astypalea, το οποίο είναι ένα πρόγραμμα επιδοτήσεων για κατοίκους του νησιού, που προάγει την αγορά ηλεκτρικών οχημάτων, ποδηλάτων, μοτοσικλετών, φορτηγών και την εγκατάσταση ιδιωτικών σημείων φόρτισης. Την επιδότηση δικαιούνται φυσικά πρόσωπα, ιδιοκτήτες ΤΑΞΙ και επιχειρήσεις και αγγίζει περίπου τα 10.000 ευρώ αν αποσυρθεί το παλιό όχημα και αγοραστεί ένα νέο ηλεκτρικό, ενώ οι πολύτεκνοι και τα άτομα με αναπηρίες δικαιούνται επιπλέον επιδότηση.

Εκτός από τον ηλεκτροκίνητο στόλο για τις συγκοινωνίες και την ενοικίαση μέσων μετακίνησης, υπάρχει και ένας ξεχωριστός πυλώνας στη δράση που αφορά και στις δημοτικές και δημόσιες υπηρεσίες. Με χορηγία της Volkswagen έχουν παραδοθεί οχήματα στον δήμο, στην αστυνομία, στο λιμενικό και στην πολιτική αεροπορία, καθώς και ένα ηλεκτρικό ασθενοφόρο στο τοπικό κέντρο υγείας.

Παράλληλα, η Ελληνική Δημοκρατία σκοπεύει να βοηθήσει στη μετάβαση του νησιού έτσι ώστε να επιτευχθεί πλήρης ενεργειακή αυτονομία μέσω της χρήσης τεχνολογιών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), όπως είναι η αιολική και η ηλιακή. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα της δράσης, η Αστυπάλαια διαθέτει σημαντικό ανεκμετάλλευτο δυναμικό πράσινης ενέργειας, με αποτέλεσμα να είναι η ιδανική επιλογή για το συγκεκριμένο έργο. Οι ΑΠΕ από μόνες τους θα καλύψουν την πρόσθετη ζήτηση σε ηλεκτρική ενέργεια που θα προκύψει ως αποτέλεσμα της εισαγωγής της ηλεκτρικής κινητικότητας.

Είναι όλα τόσο ρόδινα;

Η δράση για την μετατροπή της Αστυπάλαιας σε ένα έξυπνο και βιώσιμο νησί φαίνεται πολύ καλή στη θεωρία, αλλά είναι εφικτή στην πράξη; 

Προς το παρόν, η ηλεκτρική τροφοδοσία του νησιού καλύπτεται σχεδόν εξ ολοκλήρου από ντιζελογεννήτριες, κάτι που βέβαια δεν κρατάνε κρυφό καθώς αναγράφεται στην ιστοσελίδα της δράσης και βέβαια είναι προφανές σε κάθε σημείο φόρτισης. Σύμφωνα με το πρόγραμμα «Smart and Sustainable Island – Astypalea», κατά την πράσινη μετάβαση η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας για νοικοκυριά, επιχειρήσεις και οχήματα θα καλύπτεται σταδιακά από ΑΠΕ, με τελικό στόχο ο στόλος ηλεκτρικών αυτοκινήτων να τροφοδοτείται αποκλειστικά από πράσινη ανανεώσιμη ηλεκτρική ενέργεια.

Η βιωματική εμπειρία

Όσον αφορά συγκεκριμένα την ASTYBUS, το Business Voice επισκέφτηκε την Αστυπάλαια τον Ιούλιο και παραθέτει τη βιωματική εμπειρία της υπηρεσίας. Η χρήση της εφαρμογής και της υπηρεσίας ήταν πολύ εύκολη και ευχάριστη και επιτρέπει στον κάθε επισκέπτη να δει τα βασικότερα σημεία του νησιού, καθώς οι στάσεις περιλαμβάνουν πληθώρα παραλιών, τους τρεις οικισμούς (Χώρα, Πέρα Γυαλός και Λιβάδι) και φυσικά το camping. Το θερινό ωράριο λειτουργίας είναι από τις 07:00. έως τις 02:00, σημαντικά διευρυμένο από την τοπική συγκοινωνία που σταματάει περίπου στις 20:00. Σε γενικές γραμμές η εξυπηρέτηση ήταν άμεση (σε λιγότερο από 10 λεπτά είχε φτάσει ο οδηγός), με εξαίρεση ελάχιστες φορές που ήταν σε ώρες αιχμής και υπήρχε μια αναμονή περίπου στα 20 λεπτά. 

Μιλώντας με τους οδηγούς των οχημάτων πληροφορηθήκαμε πως υπάρχει δυσκολία να εξυπηρετηθεί εγκαίρως ο κόσμος κατά τις -βραδινές κυρίως- ώρες αιχμής, αλλά δυστυχώς είναι αδύνατον να προσληφθεί επιπλέον οδηγός μόνο για 2-3 ώρες της ημέρας. Πάντως, μια μικρή αναμονή σε μια κατά τα αλλά πολύ λειτουργική υπηρεσία σίγουρα δεν είναι σημαντικό μειονέκτημα για τον χρήστη. Περισσότερο αποτελεί πρόβλημα για τους οδηγούς, οι οποίοι διανύουν διαρκώς το νησί πάνω-κάτω προσπαθώντας να εξυπηρετήσουν τον κόσμο, πάντα όμως διατηρώντας ευχάριστη τη διάθεσή τους. 

Το συγκεκριμένο πρόβλημα επεκτείνεται, καθώς το σύστημα ίσως δεν είναι ικανό να διαμοιράζει τις διαδρομές με τον βέλτιστο τρόπο στους διαθέσιμους οδηγούς, με αποτέλεσμα και αυτοί να χάνουν χρόνο σε περιττές διαδρομές και οι χρήστες να βρεθούν σε μεγαλύτερη αναμονή από όσο χρειάζεται. Ένα ακόμα ζήτημα είναι πως οι οδηγοί δεν έχουν τη δυνατότητα να επικοινωνήσουν με τους επιβάτες μέσω της εφαρμογής, ώστε να ενημερώσουν για την κατάσταση. Είναι πάντως κατανοητό πως η υπηρεσία ASTYBUS λειτουργεί λίγα χρόνια ακόμα και υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης.

Τέλος, ένας ακόμα προσωπικός προβληματισμός είναι το κατά πόσο η υπηρεσία απευθύνεται πραγματικά στους πάντες, καθώς για να χρησιμοποιηθεί χρειάζεται smartphone και τραπεζική κάρτα για να γίνονται οι πληρωμές. Σίγουρα οι περισσότεροι επισκέπτες εν έτει 2024 διαθέτουν αυτά τα δύο εργαλεία, αλλά στο νησί υπάρχουν αρκετοί ηλικιωμένοι κάτοικοι που θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν την εφαρμογή, αλλά αντιμετωπίζουν τεχνικές δυσκολίες. Βέβαια στην Αστυπάλαια λειτουργούν δύο ταξί που μπορούν να εξυπηρετήσουν αυτούς τους ανθρώπους, αλλά με ένα μεγαλύτερο κόστος.

Οι πρωτοβουλίες για μια πιο βιώσιμη Αστυπάλαια είναι σίγουρα θετικές και φαίνεται πως «αγκαλιάζονται» από τον κόσμο. Ωστόσο, παρά το θετικό αντίκτυπο που μπορεί να έχει ο τελικός στόχος, είναι σημαντικό πάντα να υπάρχει αλληλεπίδραση με τους μόνιμους κατοίκους και να τους δίνεται η ευκαιρία να συμμετέχουν ενεργά στις αλλαγές που συμβαίνουν στον τόπο τους και να ακούγεται η φωνή τους.