ΗΠΑ: «Αγκάθι» το υψηλό δημόσιο χρέος για την υλοποίηση της οικονομικής ατζέντας του Τραμπ

10:22 18/11/2024 - Πηγή: Emea.gr

Η προεκλογική ατζέντα του νέου προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ στην οικονομική πολιτική έχει δύο βασικά, τρωτά σημεία, τα οποία μπορεί να αποδειχθούν «αχίλλειος πτέρνα» της και να δημιουργήσουν εμπόδια στην υλοποίησή της.

Το πρώτο σημείο είναι η εξαγγελία για ενιαίο δασμό 60% στα προϊόντα από την Κίνα αλλά και γύρω στο 10 με 20% των εισαγωγών από τις υπόλοιπες χώρες, μεταξύ αυτών και των 27 χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στόχος της πολιτικής αυτής είναι η προστασία των αμερικανικών επιχειρήσεων από

τον διεθνή ανταγωνισμό, με ακριβότερες τιμές στα εισαγόμενα προϊόντα, κίνηση που θεωρητικά μπορεί να ενισχύσει την ανάπτυξη της αμερικανικής οικονομίας, την ώρα που θα υπάρξουν σημαντικά έσοδα για τον κρατικό προϋπολογισμό, ο οποίος έχει μεγάλο έλλειμμα. Οι μονομερείς κινήσεις ωστόσο είναι πιθανό να προκαλέσουν αντίποινα από τις άλλες χώρες και να οδηγηθούμε ακόμα και σε εμπορικούς πολέμους, από τους οποίους, η ιστορία έχει δείξει, ότι δεν βγαίνει κανένας κερδισμένος. Οι δασμοί επίσης, θα έχουν αρνητικό αντίκτυπο στον πληθωρισμό, αφού από τη μία οι Αμερικανοί καταναλωτές θα πληρώνουν ακριβότερα τα ξένα προϊόντα και από την άλλη οι αμερικανικές επιχειρήσεις θα δουν το κόστος των πρώτων υλών να αυξάνεται. 

Γι΄αυτό εξάλλου στην ΕΕ υπάρχει συγκρατημένη αισιοδοξία ότι μπορεί να αποφευχθεί ένας εμπορικός πόλεμος, με μία συζήτηση των δύο πλευρών, όπου οι Βρυξέλλες θα προτείνουν να συνάψουν διμερείς συμφωνίες, για μεγαλύτερες εισαγωγές αμερικανικού LNG (υγροποιημένου φυσικού αερίου) που χρειάζεται η ΕΕ μετά την απεξάρτησή της από τις ροές ρωσικού αερίου.

Το δεύτερο αδύνατο σημείο της προεκλογικής ατζέντας του Ντόναλντ Τραμπ είναι το τεράστιο δημόσιο χρέος των ΗΠΑ, το οποίο το 2024 εκτιμάται ότι θα αγγίξει τα 36 τρισ. δολάρια, ή το 123% του ΑΕΠ της χώρας, με ανοδική τάση. Το ΔΝΤ σε έκθεσή του για την αμερικανική οικονομία πριν από λίγους μήνες, προειδοποίησε την Ουάσιγκτον ότι θα πρέπει να λάβει μέτρα για την συγκράτηση του χρέους, συνιστώντας μάλιστα την σταδιακή αύξηση της φορολογίας εισοδήματος. Το Ταμείο υπογράμμισε τους κινδύνους που ελλοχεύουν για την παγκόσμια αλλά και για την αμερικανική οικονομία, αφού ακόμα κι αν οι ΗΠΑ ως παγκόσμια δύναμη μπορούν να αναχρηματοδοτούν το χρέος τους, αλλά με υψηλότερα επιτόκια. Παράλληλα οι οίκοι πιστοληπτικής αξιολόγησης έχουν υποβαθμίσει το αξιόχρεο των ΗΠΑ, το οποίο δεν είναι πλέον στην ανώτερη βαθμίδα (ΑΑΑ).

Ο Ντόναλντ Τραμπ προεκλογικά είχε υποσχεθεί να διατηρήσει και μετά το 2025 τις φοροελαφρύνσεις, τις οποίες είχε προωθήσει ο ίδιος στην πρώτη θητεία του, αλλά και νέες ελαφρύνσεις, όπως η μείωση του εταιρικού συντελεστή από 21% σε 15%. Σε περίπτωση που οι εξαγγελίες αυτές λαμβάνονταν σοβαρά υπόψη και υλοποιούνταν, θα πρόσθεταν 7,75 τρισ. δολάρια στο δημόσιο χρέος των ΗΠΑ με το «καλημέρα σας» στην επόμενη 10ετία, σύμφωνα με εκτίμηση του διακομματικού Γραφείου για τον Προϋπολογισμό στο Κογκρέσο.

Ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ πάντως, έχοντας εξασφαλίσει τον έλεγχο και των δύο νομοθετικών σωμάτων του Κογκρέσου – της Γερουσίας και της Βουλής των Αντιπροσώπων – θα έχει πολύ μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων, αφού δεν θα κινδυνεύει από μπλόκο των Δημοκρατικών σε νομοσχέδιά του. Αρκετοί είναι όμως εκείνοι που μέσα στο κόμμα των Ρεπουμπλικάνων έχουν εκφράσει τη διαφωνία τους για το χρέος και δεν είναι απίθανο να δούμε εσωκομματικές εντάσεις, οι οποίες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μερική αναδίπλωση του Τραμπ. 

Η μείωση των φόρων θα ήταν πιο εύκολη αν γινόταν προσπάθεια συγκράτησης ή μείωσης των δαπανών, για τον περιορισμό του πρόσθετου χρέους από τη δημοσιονομική πολιτική του Τραμπ. Η εμπειρία των τελευταίων δεκαετιών ωστόσο δείχνει πως οι προσπάθειες που έγιναν από διάφορες κυβερνήσεις, και της πρώτης του Τραμπ, προς αυτή την κατεύθυνση απέτυχαν, υπό το βάρος αντιδράσεων. 

Ο Ντόναλντ Τραμπ την περασμένη εβδομάδα ανακοίνωσε ότι θα συγκροτηθεί ένα άτυπο υπουργείο ή συμβουλευτική επιτροπή, με ρόλο τις προτάσεις για περικοπές σπαταλών και την αναδιοργάνωση ή κατάργηση ομοσπονδιακών υπηρεσιών και οργανισμών.

Ένας εκ των δύο επικεφαλής είναι και ο διευθύνων σύμβουλος της Tesla, Ίλον Μασκ, ο οποίος μάλιστα προεκλογικά υποστήριζε ότι θα μειώσει τις δημόσιες δαπάνες κατά τουλάχιστον 2 τρισ. δολάρια. Η απόσταση από τα λόγια στην πράξη βέβαια είναι πολύ μεγάλη, οπότε αναμένουμε τις εξαγγελίες του Ντοναλντ Τραμπ.