Πόλεις που κινδυνεύουν να βυθιστούν: Η κλιματική αλλαγή αναδιαμορφώνει τα αστικά τοπία

08:01 19/9/2024 - Πηγή: Emea.gr

Το φαινόμενο των πόλεων που κινδυνεύουν να βυθιστούν κάτω από τη θάλασσα, προκαλεί ολοένα και περισσότερη ανησυχία καθώς οι αστικές περιοχές αντιμετωπίζουν την απειλή της ανόδου της στάθμης της θάλασσας αλλά και της καθίζησης του εδάφους, που επιδεινώνονται από την κλιματική αλλαγή. 

Πολλές από τις πιο πυκνοκατοικημένες πόλεις του κόσμου, ιδιαίτερα αυτές που βρίσκονται κατά μήκος των ακτών και των ποταμών, διατρέχουν σημαντικούς κινδύνους που θα μπορούσαν να τις καταστήσουν ακατάλληλες για τους ανθρώπους και να μείνουν ακατοίκητες τις επόμενες δεκαετίες.

Ένας από

τους κύριους παράγοντες που οδηγούν σε αυτό το φαινόμενο είναι η κλιματική αλλαγή, η οποία οδηγεί στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Οι παγκόσμιες θερμοκρασίες αυξάνονται λόγω των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, προκαλώντας την τήξη των πολικών πάγων και την άνοδο της στάθμης των ωκεανών. Οι προβλέψεις υποδεικνύουν ότι η στάθμης της θάλασσας θα μπορούσε να ανέβει περίπου 0,25 έως 0,3 μέτρα μέχρι το 2050, αυξάνοντας σημαντικά τον κίνδυνο πλημμυρών σε παράκτιες πόλεις. Για παράδειγμα, πόλεις όπως το Μαϊάμι και η Νέα Ορλεάνη αντιμετωπίζουν ήδη σοβαρούς κινδύνους πλημμυρών λόγω της χαμηλής γεωγραφικής θέσης τους, σε συνδυασμό με την αύξηση των υδάτων.

Εκτός από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, πολλές πόλεις αντιμετωπίζουν καθίζηση του εδάφους—τη σταδιακή βύθιση του εδάφους—συχνά προκαλούμενη από ανθρώπινες δραστηριότητες όπως η υπερβολική άντληση υπόγειων υδάτων, η κατασκευή και οι φυσικές γεωλογικές διαδικασίες. Για παράδειγμα, η Τζακάρτα βυθίζεται με ανησυχητικό ρυθμό έως και 17 εκατοστά το χρόνο λόγω της υπερβολικής άντλησης υπόγειων υδάτων. Παρομοίως, το Χιούστον και η Ντάκα αντιμετωπίζουν επίσης σημαντικά προβλήματα καθίζησης που επιδεινώνουν την ευπάθειά τους στις πλημμύρες.

Η ταχεία αστικοποίηση περιπλέκει περαιτέρω την κατάσταση. Καθώς οι πληθυσμοί αυξάνονται σε παράκτιες περιοχές—με προβλέψεις ότι το 68% του παγκόσμιου πληθυσμού θα ζει σε αστικές περιοχές μέχρι το 2050—οι πόλεις επεκτείνονται χωρίς επαρκή σχεδιασμό υποδομών. Αυτή η ταχεία ανάπτυξη συχνά οδηγεί σε περιβαλλοντική υποβάθμιση και κακή διαχείριση φυσικών πόρων, επιδεινώνοντας τόσο την καθίζηση όσο και τους κινδύνους για πλημμύρες.

Οι συνέπειες αυτών των παραγόντων συνδυαστικά είναι σοβαρές για πολλές αστικές περιοχές, με τον οικονομικό αντίκτυπο να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή. Οι πόλεις διατρέχουν όχι μόνο τον κίνδυνο πλημμύρας αλλά και σημαντικές οικονομικές απώλειες. Οι φυσικές καταστροφές μπορούν να διαταράξουν τις τοπικές οικονομίες, να εκτοπίσουν πληθυσμούς και να επιβαρύνουν τους δημόσιους πόρους. Για παράδειγμα, ο τυφώνας Χάρβεϊ προκάλεσε εκτεταμένες ζημιές στο Χιούστον, αναδεικνύοντας πώς η καθίζηση αυξάνει την ευπάθεια κατά τη διάρκεια ακραίων καιρικών φαινομένων.

Επίσης, καθώς η στάθμης της θάλασσας ανεβαίνει και το έδαφος βυθίζεται, εκατομμύρια άνθρωποι μπορεί να εκτοπιστούν από τα σπίτια τους. Στο Μπαγκλαντές, εκτιμάται ότι έως και 18 εκατομμύρια άνθρωποι θα μπορούσαν να επηρεαστούν από πλημμύρες μέχρι το 2050 λόγω της ανόδου της στάθμης της θάλασσας.

Ταυτόχρονα, οι υπάρχουσες υποδομές σε πολλές παράκτιες πόλεις είναι ακατάλληλες για να ανταπεξέλθουν στις πιέσεις των πλημμυρών και της καθίζησης. Πόλεις όπως η Βενετία έχουν επενδύσει σημαντικά σε μέτρα προστασίας από πλημμύρες, ωστόσο, αυτά τα μέτρα συχνά υστερούν μπροστά στην ταχύτητα των περιβαλλοντικών αλλαγών.

Η απειλή που αντιμετωπίζουν αυτές οι πόλεις είναι ένα σύνθετο παιχνίδι μεταξύ της ανόδου της στάθμης της θάλασσας που προκαλείται από την κλιματική αλλαγή και της καθίζησης του εδάφους που επιδεινώνεται από την ταχεία αστικοποίηση. Οι πόλεις συνεχίζουν να αναπτύσσονται κατά μήκος ακτών, καθιστώντας τη λήψη προληπτικών μέτρων επιτακτική, για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων μέσω βελτιωμένου αστικού σχεδιασμού, βιώσιμης διαχείρισης πόρων και επενδύσεων σε ανθεκτικές υποδομές.