Συναγερμός στην Ευρώπη από τις εξαγγελίες Τραμπ – «Δεν επιτρέπουμε επιθέσεις στα σύνορά μας»

10:25 9/1/2025 - Πηγή: Emea.gr

Λιγότερες από δύο εβδομάδες απομένουν μέχρι την επίσημη ανάληψη των καθηκόντων του ως πρόεδρος των ΗΠΑ από τον Ντόναλντ Τραμπ και ο πλανήτης ήδη προετοιμάζεται για την έλευσή του στον Λευκό Οίκο. Τα περιθώρια πολιτικών ελιγμών στενεύουν αρκετά όπως και ο χρόνος για τους ηγέτες της ΕΕ, που έχει ήδη βρεθεί αντιμέτωπη με πυρά από τον νέο «πλανητάρχη», μετά τις εξαγγελίες για δασμούς και αυστηρά μέτρα. 

Τώρα στο στόχαστρο του νέου προέδρου μπαίνουν και χώρες, τις οποίες θέλει να προσαρτήσει στις ΗΠΑ,

για λόγους «εθνικής ασφάλειας», με πρώτη τη Γροιλανδία, για την οποία η συζήτηση έχει ανάψει, αλλά και τον Καναδά και τη Διώρυγα του Παναμά, ιδέες που σήμαναν συναγερμό στους παγκόσμιους ηγέτες, ειδικά μετά και τις δηλώσεις του ότι δεν αποκλείει να προσαρτήσει εδάφη με τη βία. 

Το «τρίγωνο» Γαλλίας – Γερμανίας – Βρετανίας

Σε συνέχεια των δηλώσεων Τραμπ,  κυρίως για τη Γροιλανδία αλλά και των χυδαίων επιθέσεων που έχει εξαπολύσει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κατά κορυφαίων ηγετών ο «εκλεκτός» του, Ίλον Μασκ, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν αλλά και ο Γερμανός καγκελάριος, Όλαφ Σολτς, πήραν θέση δημόσια, φρενάροντας το… όραμα του Τραμπ για μεταβολή των συνόρων. 

«Τα σύνορα δεν επιτρέπεται να μετακινούνται διά της βίας. Αυτό ισχύει για κάθε χώρα είτε βρίσκεται στα ανατολικά είτε στα δυτικά μας και αποτελεί θεμέλιο της ειρηνευτικής μας τάξης. Και κάθε κράτος πρέπει να το τηρήσει, ανεξαρτήτως του εάν πρόκειται για μικρή χώρα ή για ένα πολύ ισχυρό κράτος», δήλωσε ο Όλαφ Σολτς σε έκτακτη δήλωσή του, χωρίς ωστόσο να αναφέρει ονομαστικά τον Ντόναλντ Τραμπ. 

Ο Γερμανός καγκελάριος ανέφερε ότι είχε συνομιλίες για το θέμα με Ευρωπαίους εταίρους, καθώς και τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της ΕΕ, Αντόνιο Κόστα, στις οποίες κατέστη σαφής «μία κάποια έλλειψη κατανόησης σε ό,τι αφορά κάποιες δηλώσεις προερχόμενες από τις ΗΠΑ», Ο καγκελάριος περιέγραψε το ΝΑΤΟ ως «το σημαντικότερο εργαλείο για την άμυνά μας» και «κεντρικό πυλώνα των διατλαντικών σχέσεων», ενώ τόνισε ότι «εμείς οι Ευρωπαίοι πρέπει να μείνουμε ενωμένοι και απαιτείται μία αποφασιστική και συνετή απάντηση στο γεγονός ότι στο άμεσο μέλλον η κατάσταση ασφάλειας στην Ευρώπη θα είναι πολύ τεταμένη». «Με βάση μια κοινή ανάλυση των απειλών, θα καθοριστεί επακριβώς ποιες στρατιωτικές δυνατότητες απαιτούνται», κατέληξε ο καγκελάριος.

Στο μεταξύ, τα τελευταία 24ωρα σημειώνονται διπλωματικές διεργασίες, στο πλαίσιο των οποίων ο Εμανουέλ Μακρόν συναντήθηκε με τον επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας, Άντονι Μπλίνκεν, στο Παρίσι, με αντικείμενο συζήτηση την «σταθερή υποστήριξη» της Ουκρανίας αλλά και την κοινή ανησυχία για τη συνδρομή της Κίνας στη Μόσχα. Σε ό,τι αφορά το μέτωπο στη Μέση Ανατολή, Μακρόν και Μπλίνκεν «συζήτησαν τη σημασία μιας μεταβατικής διαδικασίας στη Συρία που να είναι περιεκτική και να προασπίζει τα δικαιώματα του συριακού λαού» και τόνισαν την «ανάγκη σύναψης συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα που θα διασφαλίζει την απελευθέρωση όλων των ομήρων χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση».

Ο Γάλλος πρόεδρος συνεχίζει τις συναντήσεις και σήμερα θα υποδεχθεί τον Βρετανό πρωθυπουργό, Κιρ Στάρμερ, με τους δύο άνδρες να έχουν δεχθεί αμφότεροι τα πυρά του Ίλον Μασκ το τελευταίο διάστημα. Στην ατζέντα της συνάντησης βρίσκεται η Ουκρανία, αλλά και ζητήματα όπως η τεχνητή νοημοσύνη, η οικονομική ανάπτυξη και η νόμιμη μετανάστευση. Σύμφωνα με το Politico πάντως, το μπαράζ αναρτήσεων του πλουσιότερου ανθρώπου στον κόσμο σε βάρος τους σίγουρα δεν μπορεί να μείνει ασχολίαστο. 

Οι δύο ηγέτες, που συναντήθηκαν τελευταία φορά στο Παρίσι τον Νοέμβριο, θα βρεθούν σε μία συγκυρία που έχει δύο μεγάλα γεγονότα, την αμυντική συνάντηση Ηνωμένου Βασιλείου – ΕΕ στο περιθώριο της άτυπης συνόδου κορυφής της ΕΕ στις 3 Φεβρουαρίου, σύμφωνα με το δημοσίευμα, με την έκτακτη Σύνοδο Κορυφής να αφορά αμιγώς στην κοινή ευρωπαϊκή άμυνα, μετά από αίτημα του Κυριάκου Μητσοτάκη. 

Η εξεύρεση ενός μοντέλου συνεργασίας στην άμυνα μεταξύ ΕΕ και Βρετανίας εξάλλου είναι μία επιθυμητή εξέλιξη μετά και τις τοποθετήσεις του Τραμπ για το ΝΑΤΟ και το ευρωατλαντικό πλαίσιο ασφάλειας, που έχουν προκαλέσει ανησυχία στις ευρωπαϊκές ηγεσίες, καθώς δεν αποκλείεται να τεθεί υπό αμφισβήτηση η άμυνα της Ευρώπης. 

Αναγνωριστικές κινήσεις 

Μέχρι τις 20 Ιανουαρίου και την ορκωμοσία του Ντόναλντ Τραμπ πάντως η προεδρία των ΗΠΑ παραμένει προσηλωμένη στο ευρωατλαντικό πλαίσιο αλλά και την άνευ όρων υποστήριξη της Ουκρανίας, με τον ΓΓ του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε να δίνει σήμερα το παρών σε συνεδρίαση της Ομάδας Επαφής για την Άμυνα της Ουκρανίας στην αεροπορική βάση Ράμσταϊν της Γερμανίας, παρουσία του υπουργού Άμυνας των ΗΠΑ Λόιντ Όστιν καθώς και του Αρχηγού του Γενικού Επιτελείου των ΗΠΑ, Τσαρλς Μπράουν, συνάντηση που θα είναι η τελευταία πριν την αλλαγή ενοίκου στον Λευκό Οίκο.

Στο πλαίσιο του άτυπου σχεδίου της Ευρώπης προκειμένου να αντιμετωπίσουν τη νέα πραγματικότητα με την έλευση Τραμπ στο προσκήνιο, πρώτο βήμα αποτελεί η μετάβαση στην Ουάσιγκτον των υπουργών Εξωτερικών των δύο μεγάλων δυνάμεων της ΕΕ, Γαλλίας-Γερμανίας και της Πολωνίας, ως προεδρεύουσας χώρας. 

«Η ιδέα του κοινού ταξιδιού μιας ομάδας υπουργών από τρεις μεγάλες χώρες της ΕΕ στις ΗΠΑ, είναι η αποστολή μηνύματος στον Τραμπ πως η Ευρώπη θα είναι ενωμένη απέναντί του», δήλωσε ένας εκ των διπλωματών, στο Politico, ο οποίος ζήτησε να μην κατονομαστεί, ενώ η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών Αναλένα Μπάερμποκ, ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ζαν-Νοέλ Μπαρό και ο Πολωνός υπουργός Εξωτερικών Ράντοσλαβ Σικόρσκι θα μπορούσαν να συνοδεύονται από την επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Κάγια Κάλλας, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές.

Η Πολωνία φαίνεται πως αναλαμβάνει και αυτή συντονιστικό ρόλο, καθώς «η έναρξη της χρονιάς είναι καυτή ως προς τις πολιτικές εξελίξεις». Ο πρωθυπουργός της Πολωνίας, Ντόναλντ Τουσκ σε ανάρτησή του την Τετάρτη ανέφερε ότι «Η ασφάλεια στην περιοχή της Βαλτικής και οι διατλαντικές σχέσεις ήταν το αντικείμενο των συνομιλιών μου με τους πρωθυπουργούς της Δανίας, της Σουηδίας, της Φινλανδίας και τον καγκελάριο της Γερμανίας». Ο Άντονι Μπλίνκεν, σε συνάντηση που είχε με τον Γάλλο ομόλογό του, Ζαν Νοέλ Μπαρό, διεμήνυσε ότι «η ιδέα που εκφράστηκε για τη Γροιλανδία προφανώς δεν είναι καλή αλλά, ίσως το σημαντικότερο είναι ότι αυτό δεν πρόκειται να γίνει. Μάλλον δεν θα έπρεπε να σπαταλάμε χρόνο για να το συζητάμε», σε μία επιχείρηση υποβάθμισης των λεγομένων Τραμπ.