Θανάσης Λασκούδης: Απαγόρευση διαφημίσεων ορυκτών καυσίμων; Ποιοι είναι οι «Νονοί κλιματικού χάους» που απειλούν τον πλανήτη

14:46 23/6/2024 - Πηγή: Emea.gr

Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, τάχθηκε υπέρ της απαγόρευσης της διαφήμισης από εταιρείες ορυκτών καυσίμων, χαρακτηρίζοντάς τες ως «νονούς της κλιματικής κρίσης».

Ο Γκουτέρες πρόσθεσε τη φωνή του σε ένα αυξανόμενο κίνημα που ζητά την απαγόρευση της διαφήμισης ορυκτών καυσίμων, την ίδια στιγμή που στον Καναδά εντείνονται οι προσπάθειες για τον περιορισμό των παραπλανητικών διαφημιστικών εκστρατειών πετρελαίου και φυσικού

αερίου.

Διαβάστε εδώ το Business Voice Week

«Πολλές κυβερνήσεις περιορίζουν ή απαγορεύουν τη διαφήμιση προϊόντων που βλάπτουν την ανθρώπινη υγεία, όπως ο καπνός», δήλωσε ο Γκουτέρες σε ομιλία του την Τετάρτη στο Αμερικανικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας στη Νέα Υόρκη. «Καλώ κάθε χώρα να απαγορεύσει τη διαφήμιση από εταιρείες ορυκτών καυσίμων. Και καλώ τα μέσα ενημέρωσης και τις τεχνολογικές εταιρείες να σταματήσουν να δέχονται διαφημίσεις ορυκτών καυσίμων».

Το πρόσφατο κάλεσμα του Γκουτέρες ήρθε εν μέσω μιας σκοτεινής πρόβλεψης για το μέλλον του πλανήτη. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό (WMO) του ΟΗΕ, υπάρχει 80% πιθανότητα η μέση παγκόσμια θερμοκρασία να ξεπεράσει τους 1,5°C πάνω από τα προ-βιομηχανικά επίπεδα για τουλάχιστον ένα από τα επόμενα πέντε χρόνια.

Οι νέες προβλέψεις του WMO υποδηλώνουν ότι ο ρυθμός με τον οποίο θερμαίνεται ο πλανήτης έχει επιταχυνθεί από το 2015, όταν δεν υπήρχε σχεδόν καμία πιθανότητα να συμβεί κάτι τέτοιο. Ο περασμένος χρόνος ήταν ο θερμότερος στην ιστορία.

Τα σχόλια του Γκουτέρες την Τετάρτη στόχευσαν τη βιομηχανία ορυκτών καυσίμων, τους «νονούς της κλιματικής κρίσης», και αντανακλούν τις προσπάθειες που ηγείται ο Καναδικός Σύλλογος Ιατρών για το Περιβάλλον (CAPE), ο οποίος από το 2022 πιέζει για απαγόρευση της παραπλανητικής διαφήμισης ορυκτών καυσίμων, στο μοτίβο της απαγόρευσης του καπνού. Η εκστρατεία του οργανισμού αποτελεί τη βάση ενός νομοσχεδίου ιδιωτικού μέλους που παρουσιάστηκε από τον βουλευτή του Νέου Δημοκρατικού Κόμματος Τσάρλι Άνγκους, το οποίο έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από τους υποστηρικτές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου.

Ο CAPE έχει επικρίνει τις μακροχρόνιες και αδιαφανείς διαδικασίες έρευνας της Επιτροπής Προτύπων Διαφήμισης και του Γραφείου Ανταγωνισμού, τα οποία έχουν ασχοληθεί με διάφορα παράπονα για «πράσινο πλύσιμο» τα τελευταία χρόνια. Τον Ιανουάριο, το Γραφείο Ανταγωνισμού ξεκίνησε έρευνα για καταγγελίες «απατηλών εμπορικών πρακτικών» από την Enbridge Gas. Ο CAPE, η Περιβαλλοντική Άμυνα, η Συμμαχία Καθαρού Αέρα του Οντάριο και μια ομάδα κατοίκων ισχυρίζονται ότι η εταιρεία χρησιμοποιεί ψευδείς και παραπλανητικές παραστάσεις λέγοντας στους πελάτες ότι το φυσικό αέριο είναι ο πιο οικονομικός τρόπος θέρμανσης των σπιτιών τους και υπονοώντας ότι είναι «καθαρή ενέργεια» και «χαμηλών εκπομπών άνθρακα». Το φυσικό αέριο αποτελείται κυρίως από μεθάνιο, ένα ισχυρό αέριο του θερμοκηπίου που παγιδεύει τη θερμότητα.

Διαβάστε εδώ το Business Voice Week

Σε μια ξεχωριστή περίπτωση τον περασμένο μήνα, ο CAPE δημοσίευσε τα αποτελέσματα μιας προσωρινής απόφασης από την Επιτροπή Προτύπων Διαφήμισης, έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό αυτορρύθμισης, η οποία έκρινε ότι μια διαφημιστική εκστρατεία που ισχυριζόταν ότι το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) από τη Βρετανική Κολομβία «θα μειώσει τις παγκόσμιες εκπομπές» ήταν «παραπλανητική» και «διαστρέβλωνε το πραγματικό νόημα» των επιστημονικών δηλώσεων.

Η απόφαση του Συμβουλίου Προτύπων της οργάνωσης ανταποκρίθηκε σε διάφορες δημόσιες καταγγελίες σχετικά με τις bright-green διαφημίσεις μιας ομάδας που ονομάζεται Canada Action, οι οποίες κάλυπταν εφημερίδες, στάσεις λεωφορείων, λεωφορεία και ραδιοφωνικά σποτ στη Βρετανική Κολομβία και το Οντάριο.

«Το Συμβούλιο έκρινε ομόφωνα ότι τα στοιχεία που παρουσίασε ο διαφημιστής δεν ήταν επαρκή για να υποστηρίξουν τον απόλυτο ισχυρισμό ότι το LNG της Βρετανικής Κολομβίας θα μειώσει τις παγκόσμιες εκπομπές», αναφέρει η προσωρινή απόφαση. Αντ’ αυτού, σημειώνει, τα υποβληθέντα στοιχεία υποδηλώνουν ότι το LNG «θα μπορούσε να μειώσει τις εκπομπές μόνο εάν ληφθεί υπόψη η αντικατάσταση του άνθρακα με φυσικό αέριο». Ειπώθηκε ότι ορισμένα μέλη του Συμβουλίου διαφώνησαν με το φωτεινό πράσινο χρώμα φόντου στις διαφημίσεις «το οποίο χρησιμοποιήθηκε για να τονίσει ένα περιβαλλοντικό όφελος που το υγροποιημένο φυσικό αέριο δεν έχει πραγματικά».

Η Επιτροπή Προτύπων Διαφήμισης έλαβε την προσωρινή απόφαση τον Ιανουάριο, αλλά δημοσιοποιήθηκε μόνο αφού ο CAPE έλαβε τα διαρροημένα αποτελέσματα από ανώνυμη πηγή.

Η Δρ. Μέλισσα Λεμ, οικογενειακή γιατρός στο Βανκούβερ και πρόεδρος της CAPE, δήλωσε ότι «αυτές οι διαφημίσεις είναι κλασικά παραδείγματα greenwashing, μέχρι και το χρώμα των διαφημίσεων το αποδεικνύει». Πρόσθεσε «Νιώσαμε υποχρεωμένοι να δημοσιοποιήσουμε αυτήν την απόφαση επειδή ο λαός του Καναδά έχει δικαίωμα να μην παραπληροφορείται για τις επιβλαβείς επιπτώσεις του LNG στο κλίμα, το περιβάλλον και την υγεία μας». Η Αρχή Διαφημιστικών Προτύπων (Ad Standards), με τη σειρά της, επικρίθηκε για τη δημοσιοποίηση της ενδιάμεσης απόφασης, λέγοντας ότι δεν είναι οριστική και ότι ο διαφημιζόμενος την άσκησε έφεση. Ως αποτέλεσμα, η Ad Standards δήλωσε ότι «δεν θα μπορεί να δημοσιοποιήσει τα αποτελέσματα αυτής της απόφασης ή να σχολιάσει περαιτέρω».

Ο οργανισμός Canada Action αυτοπεριγράφεται ως μια «μη κερδοσκοπική οργάνωση λαϊκής βάσης που υποστηρίζει τον τομέα των φυσικών πόρων του Καναδά». Οι καμπάνιες του περιλαμβάνουν μηνύματα όπως «Το εγχώριο πετρέλαιο δεν παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα» και «Ο κόσμος χρειάζεται περισσότερη καναδική ενέργεια». Δημόσια αρχεία δείχνουν ότι ξόδεψε περισσότερα από 5 εκατομμύρια δολάρια σε διαφήμιση μεταξύ 2017 και 2022. Δεν είναι σαφές από πού προέρχονται όλα τα χρήματα που χρηματοδοτείται, αν και το The Narwhal ανέφερε το 2020 ότι 100.000 δολάρια προήλθαν από την ARC Resources, μια εταιρεία πετρελαίου και φυσικού αερίου της Δυτικής Ακτής.

Διαβάστε εδώ το Business Voice Week

Προς υπεράσπισή της ενώπιον της Ad Standards, η Canada Action ανέφερε ότι «ως αποτέλεσμα της αντικατάστασης του άνθρακα με φυσικό αέριο, 500 εκατομμύρια τόνοι CO2 εμποδίστηκαν να εισέλθουν στην ατμόσφαιρα από το 2010» και ότι το λεγόμενο φυσικό αέριο εκπέμπει έως και 50% λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα κατά την τελική χρήση του. Παρουσίασε επίσης μελέτες που δείχνουν πώς το φυσικό αέριο «μπορεί να μειώσει σημαντικά τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου» όταν αντικαθιστά τον άνθρακα στην Ασία. Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας ανέφερε προηγουμένως ότι αποφεύχθηκαν 500 εκατομμύρια τόνοι CO2 από το 2010 έως το 2019 με τη μετάβαση από τον άνθρακα στο φυσικό αέριο. Ωστόσο, η Ad Standards σημείωσε ότι η Canada Action δεν είχε παράσχει αποδεικτικά στοιχεία για την αναμενόμενη αύξηση της ζήτησης για LNG.

Σε ομιλία του, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, κ. Γκουτέρες, επανέλαβε τη έντονη ρητορική του για την υπερθέρμανση του πλανήτη, προειδοποιώντας ότι ο κόσμος συνεχίζει να παίζει “ρώσικη ρουλέτα”, ενώ τόνισε ότι η επίτευξη του στόχου του 1,5°C είναι ακόμα εφικτή. «Είναι απαράδεκτο το ότι οι πιο ευάλωτοι μένουν αβοήθητοι, αγωνιώντας απεγνωσμένα να αντιμετωπίσουν μια κρίση του κλίματος που δεν δημιούργησαν», δήλωσε. «Δεν μπορούμε να αποδεχτούμε ένα μέλλον όπου οι πλούσιοι προστατεύονται σε κλιματιζόμενες φούσκες, ενώ η υπόλοιπη ανθρωπότητα πλήττεται από θανατηφόρα καιρικά φαινόμενα σε αβίωτες περιοχές», κατέληξε ο κ. Γκουτέρες.

Η διαφήμιση του LNG από την Canada Action αποτελεί ένα παράδειγμα greenwashing, καθώς παρουσιάζει το LNG ως φιλικό προς το περιβάλλον καύσιμο, αγνοώντας τις αρνητικές επιπτώσεις του στο κλίμα, το περιβάλλον και την υγεία.

Η Canada Action χρηματοδοτείται από εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου, γεγονός που εγείρει ερωτήματα για την αντικειμενικότητα των ισχυρισμών της. Η μετάβαση από τον άνθρακα στο φυσικό αέριο μπορεί να έχει βραχυπρόθεσμα οφέλη, αλλά η μακροπρόθεσμη λύση για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής έγκειται στην υιοθέτηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.