Βιομηχανία Χάρτου: Με 2,13 δισ. ευρώ κύκλο εργασιών το 2023 αποδεικνύει την ανθεκτικότητά της

08:56 26/9/2024 - Πηγή: Emea.gr

Η Βιομηχανία Χάρτου, η οποία εξειδικεύεται στην παραγωγή χαρτονιού και χαρτιού, αποτελεί ένα σημαντικό τμήμα του κλάδου της μεταποίησης και γενικότερα της ελληνικής οικονομίας, καθώς στη χώρα λειτουργούν περίπου 600 εταιρείες με πάνω από 9.000 εργαζομενους, όπως παρουσιάστηκε στη μελέτη του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών – ΙΟΒΕ που εκπόνησε για την Ένωση Βιομηχανιών Χάρτου Ελλάδας – Ε.ΒΙ.Χ.Ε, με τίτλο «Η Βιομηχανία Χάρτου

στην Ελλάδα: Συνεισφορά στην ελληνική οικονομία, προκλήσεις και προοπτικές ανάπτυξης».

Τα βασικά συμπεράσματα της μελέτης παρουσιάστηκαν την Τετάρτη 25 Σεπτεμβρίου 2024 σε ειδική Συνέντευξη Τύπου που διοργάνωσαν η Ε.ΒΙ.Χ.Ε. και το ΙΟΒΕ, με κεντρικό ομιλητή τον Κωστή Χατζηδάκη, υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών. Στη συζήτηση συμμετείχαν η Αλεξάνδρα Σδούκου, υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας και ο Δημήτρης Θεοχάρης, Πρόεδρος Ε.ΒΙ.Χ.Ε., ενώ χαιρετισμό απηύθυνε η Άννα Μάνη-Παπαδημητρίου, υφυπουργός Ανάπτυξης. Ο Νίκος Βέττας, Γενικός Διευθυντής ΙΟΒΕ και Καθηγητής Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών έκανε τις εισαγωγικές παρατηρήσεις ενώ τη μελέτη παρουσίασε η Σοφία Σταυράκη, Ερευνήτρια ΙΟΒΕ.

Ο λόγος που είναι τόσο σημαντική για την οικονομία είναι πως τα προϊόντα της χρησιμοποιούνται  σε πολλούς τομείς της καθημερινότητας, ενώ αποτελούν εισροή σε σημαντικούς κλάδους της οικονομίας (συσκευασία βιομηχανικών προϊόντων, εμπόριο, συσκευασία τροφίμων, κ.ά.). Χαρακτηριστικό στοιχείο αποτελεί το γεγονός πως το 2023 είχε συνολικό κύκλο εργασιών 2,13 δισ. ευρώ. Ο κλάδος γνώρισε μια αξιοσημείωτη αύξηση του τζίρου του στην περίοδο της πανδημίας του Covid-19 και έπειτα, ανάλογη με την άνθιση του ηλεκτρονικού εμπορίου. 

Η επενδυτική ένταση στη Βιομηχανία Χάρτου είναι σε υψηλότερο επίπεδο συγκριτικά με τον μέσο όρο της μεταποίησης. Οι επενδύσεις της Βιομηχανίας Χάρτου έφτασαν τα 107,4 εκατ. ευρώ το 2022, αντιπροσωπεύοντας το 24% της ΑΠΑ του κλάδου, έναντι αντίστοιχου ποσοστού 15% για το σύνολο της εγχώριας Μεταποίησης.

Όσον αφορά την εξαγωγική δραστηριότητα του κλάδου, αυτή παρουσιάζει μια ανοδική πορεία, καθώς οι εξαγωγές προϊόντων χαρτιού ανήλθαν σε 800 εκατ. ευρώ το 2023, αυξημένες κατά 9,4% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Αντιθέτως, η αξία των εισαγωγών μειώθηκε σε 1,64 δισ. ευρώ από 1,84 δισ. ευρώ το προηγούμενο έτος.

Ακολούθως, το εμπορικό έλλειμμα μειώθηκε σε 836 εκατ. ευρώ το 2023 από 1,11 δισ. ευρώ ένα έτος πριν. Κύριος προορισμός των προϊόντων της Βιομηχανίας Χάρτου είναι οι χώρες της ΕΕ27 (75,9% το 2023), με βασικό εμπορικό εταίρο την Ιταλία (18,9%) και έπονται Βουλγαρία (11,2%) και Ισπανία (9,1%). 

Σημαντικό τμήμα της εξαγωγών αφορά σε είδη οικιακής χρήσης και κυματοειδές χαρτί. Η αξία των εξαγωγών της βιομηχανίας χάρτου έχει αυξηθεί την τελευταία δεκαετία σε όλες τις κατηγορίες. Η αξία των ειδών οικιακής χρήσης ξεπέρασε τα 272 εκατ. ευρώ το 2023 (+6,8% σε σύγκριση με το 2022), ενώ ακολουθεί το Κυματοειδές χαρτί, εμπορευματοκιβώτια, με 239,7 εκατ. ευρώ (+15,5% σε σύγκριση με το 2022). 

Ευρύτερα στον κλάδο, σημαντική εξαγωγική δραστηριότητα σημειώνεται και στα ανακτημένα από το σύστημα ανακύκλωσης απόβλητα χαρτιού που αποτελούν πρώτη ύλη για την παραγωγή χαρτιού και χαρτονιού. Ενδεικτικά, σε όρους ποσοτήτων, το 2023 οι σχετικές εξαγωγές ανήλθαν στους 398.000 τόνους από 286.000 τόνους το 2011, γεγονός που υποδεικνύει ότι υπάρχουν σημαντικά περιθώρια ανάπτυξης της εγχώριας παραγωγής με χρήση των συγκεκριμένων πρώτων υλών. 

Συνεισφορά στην Ελληνική Οικονομία

Στην Ελλάδα, η Βιομηχανία Χάρτου αποτελεί σημαντική μεταποιητική δραστηριότητα. Η συνολική συμβολή της εγχώριας βιομηχανίας χάρτου στο ΑΕΠ της χώρας υπολογίζεται σε 1,74 δισ. ευρώ το 2023. Για κάθε 1 ευρώ προστιθέμενη αξία που παράγει η εγχώρια Βιομηχανία Χάρτου, το ΑΕΠ της χώρας εκτιμάται ότι αυξάνεται κατά περίπου 2,4 ευρώ. 

Ως προς τα δημόσια έσοδα, η συνεισφορά του κλάδου εκτιμάται σε 509 εκατ. ευρώ το 2023. Οι επενδύσεις των βιομηχανιών χάρτου θα ενισχύσουν τη συνεισφορά του κλάδου στην εθνική οικονομία τα επόμενα χρόνια, καθώς η παραγωγική δυναμικότητα των μελών της ΕΒΙΧΕ εκτιμάται ότι θα ενισχυθεί κατά 32% μέχρι το 2025 με βάση επενδύσεις που έχουν ανακοινωθεί.

Η συμμετοχή στην ανακύκλωση

Η εγχώρια Βιομηχανία Χάρτου ξεχωρίζει και για τη συμμετοχή της στο σύστημα ανακύκλωσης αποβλήτων συσκευασίας χαρτιού, συμβάλλοντας καθοριστικά στην εφαρμογή του υποδείγματος της κυκλικής οικονομίας, στην επίτευξη υψηλότερου εθνικού ποσοστού ανακυκλωμένων αποβλήτων συσκευασίας χαρτιού σε σύγκριση με τον μέσο όρο στην ΕΕ-27 και στην συμμόρφωση με τους σχετικούς στόχους πολιτικής που έχουν τεθεί με ορίζοντα το 2025 και το 2030.

 Ο δείκτης έντασης εκπομπών ΑτΘ για την εγχώρια Βιομηχανία Χάρτου εντοπίζεται διαχρονικά σε χαμηλότερα επίπεδα σε σύγκριση με τον μέσο όρο της ΕΕ-27, ενώ καταγράφεται σημαντική μείωση την περίοδο 2008-2022. 

Οι προκλήσεις του κλάδου

Η εξέλιξη του κύκλου εργασιών επηρεάζεται σημαντικά από την εγχώρια και διεθνή ζήτηση, το κόστος ενέργειας και τις τιμές των πρώτων και βοηθητικών υλών, οι οποίες προσδιορίζουν σε μεγάλο βαθμό τις τελικές τιμές των προϊόντων από χαρτί και χαρτόνι.

Την τελευταία τετραετία καταγράφεται αυξητική τάση και έντονες διακυμάνσεις στις τιμές των ενεργειακών αγαθών, οι οποίες δημιούργησαν σοβαρές πιέσεις στην εγχώρια βιομηχανία χάρτου. Ενδεικτικά, οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας προς τις επιχειρήσεις αυξήθηκαν σωρευτικά κατά 76% από το α΄ εξάμηνο του 2021 μέχρι και το α΄ εξάμηνο του 2023, ενώ η αύξηση στις τιμές φυσικού αερίου προς επιχειρήσεις ανήλθε σε 112% για την ίδια περίοδο. Η αύξηση των τιμών ενέργειας οδήγησε σε αύξηση των ενεργειακών δαπανών του κλάδου, οι οποίες εκτιμάται ότι ανήλθαν σχεδόν στα 170 εκατ. ευρώ το 2022 από 83 εκατ. ευρώ το 2021. 

Ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, κ. Χατζηδάκης, στην ομιλία του δήλωσε: «Πέντε χρόνια ανοδικής πορείας για την ελληνική οικονομία αποδεικνύουν ότι η Ελλάδα μπορεί να αλλάζει! Σε αυτή την κατεύθυνση είμαστε αποφασισμένοι να συνεχίσουμε. Και είμαι βέβαιος ότι η ελληνική βιομηχανία χάρτου έχει τις δυνατότητες να συμμετάσχει ενεργά σε αυτή την ανοδική πορεία: προσθέτοντας επενδύσεις, δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας, συμβάλλοντας ακόμα πιο ενεργά στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας!». 

Η Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κα Σδούκου, τόνισε: «Το ενεργειακό κόστος της εγχώριας βιομηχανίας αποτελεί βασική προτεραιότητα της Κυβέρνησης, καθώς είναι άμεσα συνδεδεμένο με την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων μας. Το Υπουργείο στην κατεύθυνση της μείωσής του έχει υιοθετήσει ένα πλέγμα κρατικών ενισχύσεων και άλλων στοχευμένων παρεμβάσεων στον τομέα της αυτοκατανάλωσης και της εξοικονόμησης ενέργειας».

Ο Πρόεδρος Ε.ΒΙ.Χ.Ε., κ. Θεοχάρης, δήλωσε: «Με χαρά και υπερηφάνεια η Ε.ΒΙ.Χ.Ε παρουσίασε σήμερα την κλαδική μελέτη χάρτου, που εκπόνησε το ΙΟΒΕ, στην οποία απεικονίζεται ένας εξωστρεφής κλάδος βιομηχανίας και μεταποίησης με σφρίγος και δυναμική. Η κυβέρνηση μάς τίμησε με την παρουσία κορυφαίων εκπροσώπων της, κάτι που λαμβάνουμε ως δέσμευση πως θα σταθεί πλάι μας στους δύσκολους καιρούς που διανύουμε. Η αθρόα προσέλευση μελών και συνεργατών μας, μάς κάνει να ατενίζουμε το μέλλον όλοι μαζί με πίστη και αισιοδοξία». 

Ο Γενικός Διευθυντής ΙΟΒΕ, κ. Βέττας, τόνισε τη σημασία της ανάλυσης δυναμικών κλάδων της οικονομίας, της λεπτομερούς αποτύπωσης των δεδομένων τους και της εκτίμησης του αποτυπώματός τους στην ευρύτερη οικονομία, και των μελλοντικών προοπτικών και προκλήσεων. Σημείωσε, επίσης, ότι για να επιτευχθούν ισχυροί ρυθμοί ανάπτυξης και αύξησης αμοιβών μεσοπρόθεσμα είναι απαραίτητη η σταδιακή μετακίνηση φυσικών και ανθρώπινων πόρων σε κλάδους με υψηλή παραγωγικότητα και εξωστρέφεια.

Η παρουσίαση της μελέτης