Ελευθερία Αρβανιτάκη: «Πολύ δύσκολα ισορρόπησα ζωή και καριέρα»

16:29 23/1/2025 - Πηγή: Τα Νεα

Ο πρόσφατος δίσκος σας «Και σήμερα, και αύριο, και τώρα» είναι αφιέρωμα στη Μαρίκα Νίνου. Πότε ακούσατε για πρώτη φορά τη φωνή της;

Δεν θυμάμαι ποιο ήταν το πρώτο τραγούδι. Μέχρι εκείνη τη στιγμή άκουγα μόνο ξένη μουσική. Ενας φίλος πριν φύγει για φαντάρος μού χάρισε ένα μπομπινόφωνο που είχε μέσα όλα τα ρεμπέτικα. Πριν από αυτό βέβαια είχα μαγευτεί από τον δίσκο του Μάνου Χατζιδάκι «Πασχαλιές μέσα από τη νεκρή». Ακόμη όμως και σήμερα όταν ακούω ρεμπέτικα και λαϊκά συγκινούμαι. Είναι κομμάτι του εαυτού μου. Δεν ξέρω τι με γοήτευσε, αλλά ένιωσα ότι ανήκα εκεί. Εγινα μανιακή. Αγόρασα μια κιθάρα

– πριν από τον μπαγλαμά – και προσπαθούσα να βγάλω τα ακόρντα.

Ο πόνος, η πίκρα και η απόγνωση που διατρέχουν τη στιχουργική των ρεμπέτικων συνδέονται με το γεγονός ότι χάσατε τον πατέρα σας όταν ήσασταν 10 ετών;

Την απώλειά του τη συνδέω περισσότερο με τον Μίκη Θεοδωράκη, και μάλιστα μ’ ένα συγκεκριμένο τραγούδι, το «Μέρα Μαγιού, μου μίσεψες» – έφυγε από τη ζωή Μάιο.

Οπότε η Οπισθοδρομική Κομπανία ήταν σαν φυσική εξέλιξη. Η πορεία σας δείχνει ότι τολμήσατε να δοκιμαστείτε σε διαφορετικούς μουσικούς δρόμους. Από την ελευθερία των ρεμπέτικων στην αυστηρή δομή του Σταμάτη Σπανουδάκη.

Ηταν από τους συνθέτες που θαύμαζα πολύ και όταν μου πρότεινε να συνεργαστούμε ένιωσα μεγάλη τύχη. Φεύγοντας από τα λαϊκά και τα ρεμπέτικα, δυσκολεύτηκα πάρα πολύ να τραγουδήσω. Ηταν ένα μεγάλο άλμα για μένα που με έκανε να νιώσω ότι απλώνω τα φτερά μου, ότι μπαίνω στη μουσική και από άλλους δρόμους.

Και όλα αυτά ήρθαν όταν είχατε αποφασίσει να μην ξανατραγουδήσετε λόγω έρωτος. Ο Χρήστος Νικολόπουλος ήταν εκείνος που σας έπεισε να επιστρέψετε στο τραγούδι.

Ναι, βέβαια, αφού μετά τη διάλυση της Οπισθοδρομικής σκέφτηκα να σταματήσω. Ηρθε στο σπίτι μου ο Χρήστος και μου είπε «έλα και κάνε ό,τι θες στο πρόγραμμα». Εκεί με άκουσε ο Σταμάτης Σπανουδάκης και συνέχισα.

Μόνη σας πια. Αυτό σας φόβισε;

Φοβήθηκα πολύ, αλλά έπρεπε να συνεχίσω. Στη δισκογραφική γνώρισα τον Νίκο Αντύπα και μου έδωσε ελευθερία. Πήρα την ευθύνη, αποφάσισα να κάνω έναν πολυσυλλεκτικό δίσκο και έτσι προέκυψε το «Μένω εκτός» με τους σπουδαίους δημιουργούς που θαύμαζα και με εμπιστεύτηκαν.

Ησασταν μια γυναίκα που βγήκε στη ζούγκλα της μουσικής τη στιγμή που επικρατούσαν σπουδαίες γυναικείες φωνές. Σκεφτήκατε πώς θα καταφέρετε να βρείτε τον χώρο σας;

Υπάρχει χώρος για όσους έχουν αγάπη, πάθος και αφοσίωση γι’ αυτό που κάνουν. Αυτό που θέλουν να διατυπώσουν μέσα από την τέχνη τους να έχει μια ιστορία και να το αφηγηθούν με ανθρώπους που θαυμάζουν.

Ποια είναι η ιστορία που θέλατε να πείτε εσείς;

Με απασχολούσε πάντα να βρίσκω τραγούδια που δεν θα μιλούν μόνο για τον έρωτα. Αυτή η αγωνία μου μετριάστηκε με τις υπέροχες ενορχηστρώσεις και τον ήχο που έβγαζε ο Νίκος Αντύπας. Επεδίωκα να διαπερνά το ίδιο αίσθημα.

Και μια αισθητική.

Εδώ τώρα πρέπει να σου πω – και σε συνέχεια αυτού που συζητούσαμε πριν ξεκινήσει η συνέντευξη – ότι έχω γνωρίσει κακούς ανθρώπους στη δισκογραφία, δεν θα σου πω ποιους, οι οποίοι έχουν ένα εκπληκτικό έργο. Σε αυτό στέκομαι, όχι στο έργο τους. Από πολύ νωρίς τα είχα διαχωρίσει αυτά.

Οταν έφτασε η στιγμή που μαζί με το σπουδαίο έργο έπρεπε ν’ αντιμετωπίσετε και τον κακό χαρακτήρα, τι κάνατε;

Υπομονή! Επέλεγα να μην έρχομαι σε ρήξη. Είμαι ένας ήσυχος χαρακτήρας και δεν αντέχω τις εντάσεις. Μια δύο φορές που συνάντησα ανθρώπους που με δυσκόλεψαν, και πάλι με ησυχία το αντιμετώπισα. Μέσα από τη συζήτηση και με τη συμπεριφορά μου, να καταλαγιάζουν οι εκρήξεις και να μένει ένα καλό αίσθημα εν τέλει. Τώρα πια ούτε καν τα θυμάμαι.

Τι πιστεύετε ότι σας έκανε να ξεχωρίσετε;

Θεωρώ, το ηχόχρωμά μου, γιατί μέχρι τότε τραγουδούσαν διαφορετικά. Αυτό εντυπωσίασε και μου άνοιξαν όλες οι πόρτες. Ενιωσα καλοδεχούμενη. Μου ανοίχτηκε ένας δρόμος πολύ εύκολα και νομίζω ότι έπαιξε ρόλο αυτό το ηχόχρωμα που είχε λαϊκά περάσματα.

Ο χαρακτήρας σας δεν έπαιξε ρόλο σ’ αυτό το καλωσόρισμα; Ο τρόπος που διεκδικούσατε αυτό που ονειρευόσασταν;

Ολα παίζουν ρόλο. Αυτό το καλωσόρισμα έγινε από καλλιτέχνες που θαύμαζα. Ο Διονύσης Σαββόπουλος, ο οποίος μας είχε ανοίξει την πόρτα και ως Οπισθοδρομική αλλά και ως Ελευθερία – τραγούδησα στα «Μπαράκια» του Βαγγέλη Γερμανού όπου έκανε παραγωγή. Ετσι κύλησαν τα πράγματα όπως τα ξέρουμε και μετά ήρθε η πορεία στο εξωτερικό.

Αυτή η ζηλευτή διαδρομή είναι η μεγάλη σας κατάκτηση;

Δεν το είχα σχεδιάσει. Και όποια πορεία έκανα ήταν βασισμένη στο ρεπερτόριο που είχα στην Ελλάδα. Δεν τραγούδησα π.χ. ισπανικά. Πήρα τις «Κούπες» και τις πήγα βόλτα σε όλα τα φεστιβάλ του κόσμου. Αυτός είναι ο βασικός λόγος που άνοιξαν οι πόρτες του Κάρνεγκι Χολ.

Για αυτή την ελληνική ταυτότητά σας, την οποία πάντα κουβαλούσατε στις αποσκευές σας, το Κάρνεγκι στο πρόγραμμά του το 2014 ανέφερε: «Μία από τις πιο ταλαντούχες ελληνίδες τραγουδίστριες του σήμερα». Σπουδαία στιγμή.

Δεν ήταν αυτοσκοπός μου ούτε σκέφτηκα ποτέ ότι «είναι πολύ μικρή η Ελλάδα τώρα για μένα». Υπήρχε ένα κοινό τότε που άκουγε world music, που το αφορούσε η πρόταση που έκανα. Εκείνο όμως το βράδυ δοκιμάστηκα. Πήγα άρρωστη στην Αμερική. Με ταλαιπωρούσε μια ίωση και ένιωθα ότι δεν θα μπορούσα να τραγουδήσω. Δεν θα ξεχάσω ποτέ ότι ο Μάριος παρακάλεσε τον γιατρό του ν’ ανοίξει το ιατρείο του Σάββατο και να με κουράρει. Του το χρωστάω.

Τεράστια καριέρα και μια προσωπική ζωή έντονη. Ηταν αυτό το τίμημα της επιτυχίας σας;

Νομίζω ότι τα ισορρόπησα, αλλά πολύ δύσκολα. Ο χρόνος της ζωής μου μοιράστηκε στη μουσική και στην οικογένεια. Η μουσική πάντα με προστάτευε από τις δυσκολίες που έπρεπε ν’ αντιμετωπίσω – προσωπικές και επαγγελματικές. Τότε έλεγα «ευτυχώς το βράδυ θα βγω να τραγουδήσω».

Τη στιγμή που θα σταματήσετε να τραγουδάτε τη σκέφτεστε;

Φυσικά και όταν έρθει η στιγμή θα το κάνω. Οφείλουμε να προετοιμαζόμαστε γι’ αυτό κι εγώ δεν αποτελώ εξαίρεση.