«Ο Πούτιν ίσως θελήσει να δοκιμάσει την προθυμία του ΝΑΤΟ να αμυνθεί»

08:31 9/3/2025 - Πηγή: Τα Νεα

Η πιθανότητα το Βερολίνο να συμφωνήσει σε κοινό ευρωπαϊκό χρέος για να ενισχυθεί η ευρωπαϊκή άμυνα έχει αυξηθεί τις τελευταίες ημέρες δηλώνει στη συνέντευξή του στα «ΝΕΑ Σαββατοκύριακο» ο Στέφαν Μερ, πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του Γερμανικού Ινστιτούτου Διεθνών Υποθέσεων και Ασφάλειας (SWP).

Ο γερμανός ειδικός, ο οποίος θα συμμετέχει στο 10ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών (9-12 Απριλίου) προειδοποιεί ότι αν υπάρξει παρουσία ευρωπαϊκών στρατευμάτων στην Ουκρανία μπορεί ο Πούτιν να δοκιμάσει

την προθυμία των χωρών του ΝΑΤΟ να αμυνθούν.

Πώς βλέπει την πρόταση της Κομισιόν για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας με την πρόταση για εξαίρεση των αμυντικών δαπανών από τους δημοσιονομικούς κανόνες και το νέο εργαλείο των 150 δισ. ευρώ;

«Θα βοηθήσει τις χώρες να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες, αλλά αν είναι αρκετή δεν ξέρω», απαντά, χαρακτηρίζοντας πάντως την απόφαση «μεγάλη κίνηση», καθώς δίνει δυνατότητα να κινητοποιηθούν 800 δισ. ευρώ.

Οσον αφορά το ζήτημα της έκδοσης κοινού χρέους για τη χρηματοδότηση της άμυνας, στην οποία η Γερμανία έχει δηλώσει αντίθετη, ο κ. Μερ εκτιμά ότι «η πιθανότητα το Βερολίνο να συμφωνήσει σε κοινό χρέος έχει αυξηθεί τις τελευταίες ημέρες.

Υπάρχουν κάποιες κινήσεις προς αυτή την κατεύθυνση.

Θα είναι ένα θέμα στις συζητήσεις για τον σχηματισμό κυβερνητικού συνασπισμού, αλλά μέχρι να ολοκληρωθούν δύσκολα μπορώ να φανταστώ ότι θα υπάρχει κάποιου είδους επίσημη δήλωση».

Σχετικά με τις αμυντικές δαπάνες στη Γερμανία, όπου αποφασίστηκε χαλάρωση του φρένου χρέους, ο κ. Μερ εκτιμά ότι «υπάρχει ισχυρή συναίνεση να δαπανήσουμε περισσότερα από 2% στη άμυνα».

Πώς αξιολογεί τις πρωτοβουλίες της Ευρώπης και ειδικότερα του Κιρ Στάρμερ και του Μακρόν να δημιουργήσουν έναν συνασπισμό των πρόθυμων για την Ουκρανία;

«Το πρόβλημα είναι ότι είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι η Ευρώπη μπορεί να αντισταθμίσει τη στρατιωτική υποστήριξη των ΗΠΑ.

Θα είναι πολύ απαιτητικό για την Ευρώπη». Πάντως θεωρεί ότι «ένας συνασπισμός πρόθυμων θα πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον τα περισσότερα από τα ευρωπαϊκά κράτη μέλη του ΝΑΤΟ συν τον Καναδά, να είναι μεγαλύτερος από μια ομάδα 5-6 χωρών. Θα προτιμούσα μια κοινή πρωτοβουλία των ευρωπαϊκών χωρών του ΝΑΤΟ».

Οσον αφορά το ζήτημα μιας συμφωνίας για τις σπάνιες γαίες μεταξύ ΗΠΑ και Ουκρανίας ο κ. Μερ θεωρεί ότι «είναι προς όφελος της Ευρώπης η Ουκρανία να μην είναι μια χώρα κατεχόμενη από τη Ρωσία, να είναι σε σχετικά δυνατή θέση όσον αφορά τις διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία, και οποιαδήποτε συμφωνία διασφαλίζει τη συνεχή υποστήριξη προς την Ουκρανία, ακόμη και μια τέτοια κυνική συμφωνία, είναι προς το συμφέρον της Ευρώπης.

Η Ευρώπη απειλείται άμεσα με αυτό που συμβαίνει στην Ουκρανία. Οι ΗΠΑ δεν απειλούνται άμεσα» τονίζει.

Ερμηνεύοντας τη στάση του αμερικανού προέδρου στη σύγκρουσή του με τον Ζελένσκι ο γερμανός ειδικός στις διεθνείς σχέσεις θεωρεί ότι «ήταν σαφές ότι ο Τραμπ είναι αποφασισμένος να τερματίσει αυτόν τον πόλεμο με κάθε μέσο ακόμα και αν αυτό σημαίνει ότι η Ουκρανία θα πρέπει να αποδεχθεί μια υπαγορευμένη ειρήνη ή κάποιο είδος παράδοσης».

Υπάρχει και δεύτερη, λέει, ερμηνεία ότι «ο Τραμπ θέλει να τηρήσει τις υποσχέσεις του.

Υποσχέθηκε στους αμερικανούς ψηφοφόρους να τελειώσει αυτόν τον πόλεμο αν όχι μέσα σε 24 ώρες σε 100 ημέρες και ίσως ανησυχεί ότι δεν μπορεί να κρατήσει τον λόγο του».

Η στάση Τραμπ μπορεί να ερμηνευτεί και ως «ανατροπή της στρατηγικής του Κίσινγκερ», καθώς φαίνεται  πρόθυμος να πάρει τη Ρωσία με το μέρος του για να αντιμετωπίσει την Κίνα, λέει ο κ. Μερ, σπεύδοντας όμως να επισημάνει ότι «δεν είμαι σίγουρος ότι η στρατηγική του σκέψη φτάνει τόσο μακριά».

Μπορεί η Ευρώπη να σταθεί μόνη της χωρίς της ΗΠΑ, τον ρωτάμε.

«Από την άποψη της οικονομίας η Ευρώπη μπορεί να είναι μόνη της.

Από την άποψη της ασφάλειας πρέπει να μπορεί να σταθεί μόνη της. Εάν δεσμευτούμε για νέους νατοϊκούς στόχους αμυντικών δαπανών πάνω από 2% και πλησιέστερα στο 3,5%, θα είμαστε σε θέση τα επόμενα 4-5 χρόνια να διαθέτουμε σε επίπεδο συμβατικού εξοπλισμού μια αρκετά σημαντική συμβατική δύναμη αποτροπής.

Ανησυχώ, όμως, για την πυρηνική αποτροπή.

Σίγουρα δεν είναι ένας τομέας που είναι εύκολο να αντισταθμιστεί κάθε είδους αποχώρηση των ΗΠΑ. Χρειαζόμαστε επειγόντως μια συζήτηση στην Ευρώπη για το πώς να την αντιμετωπίσουμε» επεξηγεί. Πάντως, θεωρεί ότι οι Αμερικανοί δεν θα διαχωρίσουν το ζήτημα των δασμών από την ασφάλεια. «Τη στιγμή που έχουμε ένα είδος εμπορικής σύγκρουσης με τις ΗΠΑ, θα τη συνδέσουν με τις εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία και τον ρόλο των ΗΠΑ στην ευρωπαϊκή ασφάλεια».

Σχετικά με το αν η Ευρώπη θα καταφέρει να έχει θέση στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για τον πόλεμο στην Ουκρανία, εκτιμά ότι «μια θέση στο τραπέζι είναι κρίσιμη διότι στις διαπραγματεύσεις αυτές δεν θα συζητηθεί μόνο η ασφάλεια της Ουκρανίας αλλά η μοίρα της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής ασφάλειας, αλλά δεν είναι πιθανή.

Ο Τραμπ αγνοεί τα αιτήματά μας. Ενδεχομένως θα μπορούσε να δηλώσει η Ουκρανία ότι χρειάζεται την Ευρώπη στο τραπέζι».

Αν υπάρξει τέτοια εξέλιξη ποιος θα εκπροσωπήσει την Ευρώπη; «Καθώς η ΕΕ δεν είναι οργανισμός ασφαλείας, δεν βλέπω ρόλο για την πρόεδρο της Επιτροπής ή για τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Βλέπω περισσότερο ρόλο για τον γάλλο πρόεδρο, τον βρετανό πρωθυπουργό και τον γερμανό καγκελάριο.

Ιδιαίτερα η παρουσία του βρετανού πρωθυπουργού είναι σημαντική. Σίγουρα οι Βρετανοί θα απαιτήσουν μια θέση στο τραπέζι, είναι σημαντικοί υποστηρικτές της Ουκρανίας.

Δεν μπορώ να δω τον γάλλο πρόεδρο ή τον γερμανό καγκελάριο να λένε ότι αφήνουμε την τύχη της Ευρώπης στην πρόεδρο της Κομισιόν ή στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Βλέπω το σχήμα το E3 να εμπλέκεται στις διαπραγματεύσεις της Ουκρανίας, όπως έγινε με τη συμφωνία για το Ιράν.

Μια χώρα θα απαιτούσε το E3 να γίνει E4 και αυτή είναι η Πολωνία» εκτιμά.

Οσον αφορά πάντως τη Ρωσία προειδοποιεί ότι «ο Πούτιν μπορεί τα επόμενα 4-5 χρόνια να είναι αποφασισμένος ή έτοιμος να δοκιμάσει την προθυμία των κρατών μελών του ΝΑΤΟ να αμυνθούν.

Η παρουσία ευρωπαϊκών στρατευμάτων στην Ουκρανία μπορεί να είναι το τέλειο σενάριο για να δοκιμάσει το ΝΑΤΟ, ενθαρρύνοντας εισβολές, κάνοντας παραβιάσεις της εκεχειρίας».