«Οταν αυτοί πέφτουν χαμηλά»

Τη νύχτα που πρωτοεξελέγη ο Ντόναλντ Τραμπ, στις 8 Νοεμβρίου του 2016, η Μισέλ Ομπάμα ζήτησε συγγνώμη από τον σύντροφό της και τους φίλους με τους οποίους παρακολουθούσε τα αποτελέσματα και αποσύρθηκε στα ενδότερα του Λευκού Οίκου. Το μόνο που ήθελε ήταν να μπλοκάρει τα πάντα και να πάει για ύπνο. Δεν ήταν έτοιμη να αντιμετωπίσει αυτό που συνέβαινε. Το είχαμε γράψει εδώ και παλιότερα αυτό, το περιγράφει άλλωστε η ίδια στην αυτοβιογραφία της «Becoming – Η δική μου ιστορία», που κυκλοφόρησε το 2018 ταυτόχρονα σε 24 γλώσσες, και στα ελληνικά, από τις Athens

Bookstore Publications (μτφ. Ρηγούλα Γεωργιάδου και Τάκης Δρεπανιώτης). Δεν μασάει καθόλου τα λόγια της για τον Τραμπ η Μισέλ σε αυτό το βιβλίο. Και γίνεται απολύτως ξεκάθαρη: δεν θα τον συγχωρέσει ποτέ που έθεσε σε κίνδυνο την οικογένειά της, συνδαυλίζοντας κάθε παλαβό με εκείνη την άθλια θεωρία συνωμοσίας που ήθελε τον Μπαράκ Ομπάμα να γεννήθηκε εκτός ΗΠΑ, και άρα να μην είχε δικαίωμα εκλογής στην προεδρία της χώρας.

Το πώς βίωσε η Μισέλ Ομπάμα την 20ή Ιανουαρίου του 2017, τη μέρα που ορκίστηκε για πρώτη φορά πρόεδρος ο Ντόναλντ Τραμπ κι εκείνη αποχαιρέτησε έπειτα από οκτώ χρόνια, μαζί με τον σύζυγο και τις δύο κόρες τους, τον Λευκό Οίκο, το περιέγραψε η ίδια τον Μάρτιο του 2023 στο The Light Podcast της: «Το να καθόμαστε σε εκείνη τη σκηνή και να βλέπουμε το αντίθετο από αυτό που εκπροσωπούσαμε, δεν υπήρχε ποικιλομορφία, δεν υπήρχε χρώμα σε αυτή τη σκηνή, δεν υπήρχε καμία αντανάκλαση της ευρύτερης έννοιας της Αμερικής… Πολλοί άνθρωποι με τράβηξαν φωτογραφίες και είπαν “δεν ήσουν σε καλή διάθεση”. Οχι, δεν ήμουν» είχε δηλώσει. Δεν δίστασε μάλιστα να ομολογήσει πως, με το που έκλεισαν πίσω τους για τελευταία φορά οι πόρτες του Air Force One, καθώς εγκατέλειπαν την Ουάσιγκτον, «έκλαιγα επί 30 λεπτά συνεχόμενα, με ανεξέλεγκτους λυγμούς, γιατί τόσο πολλή προσπάθεια κάναμε να παραμένουμε ήρεμοι και συγκροτημένοι για οκτώ χρόνια».

Γενικότερα, την άποψή της για τον Ντόναλντ Τραμπ η Μισέλ Ομπάμα δεν την κρύβει. «Λάθος πρόεδρο για τη χώρα μας» τον είχε χαρακτηρίσει κατά την ομιλία της στο Εθνικό Συνέδριο των Δημοκρατικών το 2020. «Εκπλήρωση των επιθυμιών ενός παιδαριώδους και αντιπατριωτικού προέδρου που δεν μπορεί να διαχειριστεί την αλήθεια των δικών του αποτυχιών» είχε χαρακτηρίσει την εισβολή στο Καπιτώλιο, στις 6 Ιανουαρίου του 2021, ενός φιλοτραμπικού όχλου που ήθελε να εμποδίσει την επικύρωση της εκλογής του Τζο Μπάιντεν. «Για χρόνια», δήλωσε απευθυνόμενη πέρυσι στο Εθνικό Συνέδριο των Δημοκρατικών, «ο Ντόναλντ Τραμπ έκανε ό,τι περνούσε από το χέρι του για να κάνει τους ανθρώπους να μας φοβούνται. Η περιορισμένη και στενή αντίληψή του για τον κόσμο τον έκανε να νιώθει ότι απειλείται από την ύπαρξη δύο σκληρά εργαζόμενων, εξαιρετικά μορφωμένων, επιτυχημένων ανθρώπων που έτυχε επίσης να είναι μαύροι». Εννοείται ότι η Μισέλ όπως άλλωστε και ο Μπαράκ Ομπάμα συμμετείχαν ενθουσιωδώς στην προεκλογική εκστρατεία της Κάμαλα Χάρις. Αντίθετα με τον σύζυγό της, όμως, η Μισέλ Ομπάμα δεν παρέστη, την περασμένη εβδομάδα, στην κηδεία του Τζίμι Κάρτερ, η μόνη από τις πρώην Πρώτες Κυρίες που δεν έδωσε το «παρών». Από το γραφείο της δόθηκε μια εξήγηση που κάπως κρατούσε τα προσχήματα, ότι βρισκόταν ακόμα στη Χαβάη μετά τις διακοπές των Χριστουγέννων. Αντιθέτως, καμία εξήγηση δεν συνόδευσε την ανακοίνωση πως ο Μπαράκ Ομπάμα θα παρευρεθεί μόνος, χωρίς τη σύζυγό του, στην τελετή ορκωμοσίας του Ντόναλντ Τραμπ την ερχόμενη Δευτέρα. Και για όσους δεν κατάλαβαν, διάφορες «πηγές» που μίλησαν σε αμερικανικά Μέσα τα έκαναν λιανά: η Μισέλ δεν συμπαθεί τον Τραμπ, πιστεύει ότι αποτελεί απειλή για τη δημοκρατία και δεν πρόκειται να προσποιηθεί άλλο. Δεν θέλει να πάει στην ορκωμοσία του, και δεν θα πάει. Ναι, όμως το πρωτόκολλο; «Δεν είναι από αυτούς που θα φορέσουν ένα ευχάριστο πρόσωπο και θα υποκριθούν χάριν του πρωτοκόλλου» – άλλωστε πρώτος το παραβίασε αυτό (όπως και τόσα άλλα…) ο Τραμπ με απείρως χειρότερο τρόπο· είναι ο πρώτος απερχόμενος πρόεδρος, από το 1869, που δεν παρέστη στην τελετή ορκωμοσίας του διαδόχου του. Ναι, αλλά εκείνο το σύνθημα που είχε λανσάρει η ίδια το 2016, «Οταν αυτοί πέφτουν χαμηλά, εμείς σημαδεύουμε ψηλότερα»; Αλήθεια, πόση ευγένεια και ανωτερότητα οφείλει η δημοκρατία στους (καθόλου ευγενείς και καθ’ όλα μικροπρεπείς) εχθρούς της; Αν πέσει στο επίπεδό τους, θα πουν κάποιοι, αυτομάτως κερδίζουν εκείνοι. Κερδίζουν ήδη, θα αντιτείνουν άλλοι, πρέπει να τους χειροκροτήσουμε από πάνω;

Μεγάλη συζήτηση για μια τόσο μικρή πράξη αντίστασης. Η Μισέλ Ομπάμα δεν είναι πολιτικός, βασικά απεχθάνεται την πολιτική, και έχει πολλάκις ξεκαθαρίσει πως δεν σκοπεύει να ασχοληθεί με αυτή, κι ας την ενθαρρύνουν χρόνια τώρα μέσω των δημοσκοπήσεων οι ψηφοφόροι των Δημοκρατικών να θέσει η ίδια υποψηφιότητα για πρόεδρος. Δεν έχει άδικο, ο χώρος είναι σκληρός, ιδιαίτερα με τις γυναίκες και ακόμα περισσότερο με τις άξιες γυναίκες, παραπάνω δεν χρειάζεται να πούμε.

Keywords
Τυχαία Θέματα