Απώλεια βάρους: Ευελιξία και εξατομίκευση τα δύο “κλειδιά” που οδηγούν στην επιτυχία

09:50 23/8/2024 - Πηγή: InStyle

Οι πολυπόθητες δίαιτες με τα “σίγουρα αποτελέσματα”, βομβαρδίζουν το μυαλό πολλών γυναικών και ανδρών καθώς η απώλεια βάρους είναι η καθημερινή τους προσπάθεια. Ωστόσο, όσο και δυναμικά να ξεκινάει κάποια/ος μία διατροφή, ο περιορισμός θερμίδων και κατ΄ επέκταση του φαγητού, κάνει την προσπάθεια δύσκολη.

Τα τελευταία χρόνια, ομάδα ειδικών επισημαίνει ότι η ποιότητα και όχι τόσο η ποσότητα είναι αυτή που μετράει στις προσπάθειες μιας επιτυχούς απώλειας βάρους με

μακροπρόθεσμη αποτελεσματικότητα.

Στο πλαίσιο αυτής της νεότερης προσέγγισης, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Ιλινόις παρουσίασαν ένα καινοτόμο πρόγραμμα (Individualized Diet Improvement Program – iDip), βασικοί πυλώνες του οποίου είναι η ποιότητα της διατροφής και οι εξατομικευμένες ανάγκες κάθε ανθρώπου. Στόχος της πρωτοποριακής αυτής διατροφικής προσέγγισης είναι να βοηθήσει τους ανθρώπους να χάσουν βάρος, διδάσκοντάς τους να κάνουν συνειδητές επιλογές τροφίμων αντί να ακολουθούν τυποποιημένες, αυστηρές δίαιτες ή να βασίζονται σε συσκευασμένα γεύματα.

Η βασική αρχή του iDip είναι απλή: Δώστε προτεραιότητα στην πρόσληψη πρωτεϊνών και φυτικών ινών, καθώς διαχειρίζεστε παράλληλα τη συνολική πρόσληψη θερμίδων. Αυτή η προσέγγιση αμφισβητεί την παραδοσιακή αντίληψη που υποστηρίζει τον ακραίο περιορισμό πρόσληψης τροφής στην προσπάθεια απώλειας βάρους.

Σε μια μελέτη διάρκειας ενός έτους, τα αποτελέσματα της οποίας δημοσιεύθηκαν στο Obesity Science & Practice, 22 συμμετέχοντες ακολούθησαν το πρόγραμμα iDip. Τα αποτελέσματα ήταν μεν ελπιδοφόρα, παρουσιάζοντας ωστόσο μεγάλη ετερογένεια. Ειδικότερα, η μέση απώλεια βάρους που επιτεύχθηκε άγγιξε το 6,5%, με ορισμένους συμμετέχοντες να επιτυγχάνουν σημαντική απώλεια βάρους (έως και 13%) και άλλους να σημειώνουν ελάχιστη ή μηδενική απώλεια κιλών. Η διακύμανση αυτή υπογραμμίζει τον εξατομικευμένο χαρακτήρα του προγράμματος, που έχει σχεδιαστεί για να προσαρμόζεται στις μοναδικές ανάγκες και αντιδράσεις κάθε συμμετέχοντα.

Αυτό που κάνει το iDip να ξεχωρίζει είναι ότι παρέχει στους συμμετέχοντες τα εργαλεία για να κατανοήσουν το διατροφικό περιεχόμενο των τροφίμων και να κάνουν καλύτερες επιλογές, αναπτύσσοντας εξατομικευμένες στρατηγικές απώλειας βάρους. «Η ευελιξία και η εξατομίκευση είναι το κλειδί για τη δημιουργία προγραμμάτων που βελτιστοποιούν την επιτυχία μιας δίαιτας και τη διατήρηση των αποτελεσμάτων της», εξηγεί ο Manabu Nakamura, καθηγητής διατροφής στο Πανεπιστήμιο του Ιλινόις Urbana-Champaign και επικεφαλής ερευνητής της μελέτης. «Μια βιώσιμη προσέγγιση είναι απαραίτητη για τη διατήρηση ενός υγιούς βάρους», προσθέτει.

Ένα βασικό χαρακτηριστικό του προγράμματος είναι το «Διάγραμμα πρωτεϊνών – φυτικών ινών», ένα οπτικό εργαλείο που βοηθά τους συμμετέχοντες να συγκρίνουν την περιεκτικότητα διαφόρων τροφίμων σε πρωτεΐνες και φυτικές ίνες σε σχέση με τον αριθμό των θερμίδων τους. Αυτό τους επιτρέπει να κάνουν πιο θρεπτικές επιλογές, που υποστηρίζουν καλύτερα τον στόχο της απώλειας βάρους.

Credit: 123RF

Η έμφαση στην πρωτεΐνη και τις φυτικές ίνες δεν είναι αυθαίρετη. Οι έρευνες δείχνουν ότι αυτά τα θρεπτικά συστατικά είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της μυϊκής μάζας κατά τη διάρκεια της απώλειας βάρους, η οποία είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση ενός υγιούς μεταβολισμού.

Η προσέγγιση αυτή είναι ακόμη πιο σημαντική για όσους κάνουν ταυτόχρονη χρήση των δημοφιλών φαρμάκων απώλειας βάρους. Ο δρ. Nakamura προειδοποιεί ότι η χρήση τέτοιων φαρμάκων χωρίς επαρκή πρόσληψη πρωτεϊνών μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια μυών και οστών, υπογραμμίζοντας τη σημασία μιας ισορροπημένης διατροφής ακόμη και όταν χρησιμοποιούνται φαρμακευτικά βοηθήματα.

Τέλος στην καταμέτρηση θερμίδων;

Μια άλλη, καινοτόμος πτυχή του προγράμματος iDip είναι η απομάκρυνσή του από την παραδοσιακή καταμέτρηση θερμίδων. Αντ’ αυτού, οι συμμετέχοντες χρησιμοποιούν ένα εβδομαδιαίο διάγραμμα βάρους, που βασίζεται σε καθημερινές ζυγίσεις. Αυτό τους βοηθά να οπτικοποιήσουν την πρόοδό τους και να παρακολουθούν το ενεργειακό τους ισοζύγιο χωρίς το κουραστικό έργο της καταγραφής κάθε γεύματος.

Τα ευρήματα της μελέτης υποδηλώνουν ότι η επιτυχής απώλεια βάρους συνδέεται στενά με το πόσο καλά οι συμμετέχοντες ήταν σε θέση να εφαρμόσουν τις διατροφικές αλλαγές που διδάσκονται στο πρόγραμμα. Όσοι αύξησαν την πρόσληψη πρωτεϊνών και φυτικών ινών σε σχέση με τις θερμίδες έτειναν να χάνουν περισσότερο βάρος. Ενδιαφέρον είναι επίσης ότι η απώλεια βάρους κατά τους 3 πρώτους μήνες προέβλεπε σε μεγάλο βαθμό τη μακροπρόθεσμη επιτυχία.

Ενώ το iDip δείχνει πολλά υποσχόμενο, τα διαφορετικά αποτελέσματα μεταξύ των συμμετεχόντων αντικατοπτρίζουν την πολύπλοκη φύση της απώλειας βάρους. Παράγοντες όπως η ψυχική υγεία μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά τα αποτελέσματα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το ότι η κατάθλιψη σχετίζεται με μικρότερη επιτυχία απώλειας βάρους. Μελλοντικός στόχος των ερευνητών είναι να βελτιώσουν το πρόγραμμα για να ενισχύσουν την αποτελεσματικότητά του σε μια μεγαλύτερη ομάδα ανθρώπων.