Γιατί είναι πιο δύσκολο να κοιμηθείτε όσο μεγαλώνετε

08:30 22/12/2024 - Πηγή: InStyle

Αισθάνεστε έντονη ανησυχία τη νύχτα; Ίσως συνηθίζατε να κοιμάστε μέχρι το μεσημέρι τα Σαββατοκύριακα, αλλά τώρα τελευταία ξυπνάτε τα ξημερώματα; Ίσως συνηθίζατε να κοιμάστε μόλις το κεφάλι σας έπεφτε στο μαξιλάρι, αλλά αυτές τις μέρες νιώθετε ότι είναι αδύνατο να αποκοιμηθείτε.

Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους δυσκολευόμαστε να κοιμηθούμε, αλλά όλοι έχουμε παρατηρήσει ότι οι πτυχές του ύπνου δεν είναι οι ίδιες καθώς μεγαλώνουμε. Ακριβώς όπως το δέρμα μας γίνεται πιο επιρρεπές στις ρυτίδες και οι αρθρώσεις μας πονούν όλο και περισσότερο, έτσι και ο ύπνος μας μπορεί να επηρεαστεί από

τη γήρανση.

Credit: 123RF

Η διάρκεια του ύπνου μας, η εγρήγορση και η ικανότητα να κοιμόμαστε, αλλάζουν, καθώς μεγαλώνουμε. Αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό. Παρόλο που μπορεί να χρειαστεί κάποια προσαρμογή και μερικές φορές μπορεί να αποτελέσει πρόκληση, δεν είναι όλα προβληματικά. Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο αλλάζει ο ύπνος καθώς μεγαλώνετε, μπορεί να σας δώσει δύναμη και υπάρχουν προσαρμογές που μπορείτε να κάνετε στη ρουτίνα σας, ώστε να αισθάνεστε πιο ξεκούραστοι καθώς περνούν τα χρόνια.

Παρακάτω θα μάθετε περισσότερα σχετικά με τις αλλαγές που συμβαίνουν στον ύπνο καθώς μεγαλώνουμε, πώς να εντοπίζετε τυχόν προβλήματα ύπνου και πώς να διαχειρίζεστε αυτές τις αλλαγές και να έχετε τον ύπνο που χρειάζεστε.

Πώς αλλάζει ο ύπνος καθώς μεγαλώνετε

Οι περισσότερες από τις αλλαγές στον ύπνο που παρατηρούμε, καθώς μεγαλώνουμε, μπορούν να αποδοθούν στη βιολογία. Είναι γνωστό ότι τα βρέφη είναι προγραμματισμένα να ξυπνούν συχνά κατά τη διάρκεια της νύχτας και χρειάζονται αρκετούς ημερήσιους ύπνους για να βγάλουν την ημέρα. Πιθανόν να θυμάστε ότι ήσασταν έφηβοι και είχατε πρόβλημα να ξυπνάτε το πρωί και να κοιμάστε σε μια λογική ώρα τη νύχτα. Καθώς διανύουμε τα διάφορα στάδια της ζωής μας, ο ύπνος μας αλλάζει και το ίδιο ισχύει και όταν μεγαλώνουμε.

Στην πραγματικότητα, μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι τείνουμε να χάνουμε περίπου 10-20 λεπτά συνολικού ύπνου κάθε δεκαετία, ξεκινώντας από την ηλικία των 20 έως περίπου τα 60. Επιπλέον, το είδος του ύπνου που έχουμε αλλάζει, καθώς μεγαλώνουμε, λέει ο Bijoy John, MD, πιστοποιημένος γιατρός ύπνου και ιδρυτής και ιατρικός διευθυντής της Sleep Fix Academy. «Η αρχιτεκτονική του ύπνου ενός 20χρονου είναι σημαντικά διαφορετική σε σύγκριση με έναν 60χρονο, ειδικά όταν πρόκειται για βαθύ ύπνο», λέει.

Credit: 123RF

Ενώ οι ενήλικες ηλικίας 60 ετών και άνω χρειάζονται περίπου τον ίδιο αριθμό ωρών ύπνου με τους νεότερους ενήλικες (επτά έως εννέα ώρες τη νύχτα), πολλοί δυσκολεύονται να κοιμηθούν όσο χρειάζονται, σημειώνει ο Δρ John. «Όταν μπορούν να αποκοιμηθούν, περνούν περισσότερο χρόνο σε ελαφρύτερα στάδια ύπνου», λέει.

Ο ελαφρύτερος ύπνος είναι μία από τις πολλές αλλαγές που συμβαίνουν στον ύπνο μας καθώς μεγαλώνουμε. Σύμφωνα με τον Chris Allen, MD, πιστοποιημένο ιατρό του ύπνου, παιδο-νευρολόγο και επιστημονικό σύμβουλο ύπνου στην Aeroflow Sleep, οι ακόλουθες αλλαγές συμβαίνουν συνήθως στον ύπνο μας καθώς περνούν τα χρόνια:

Εμφανίζουμε μειωμένη διάρκεια ύπνου, ξοδεύοντας λιγότερες ώρες ύπνου σε σχέση με τους νεότερους μαςΟ ύπνος γίνεται πιο κατακερματισμένος, με συχνότερες νυχτερινές αφυπνίσειςΥπάρχουν αλλαγές στα στάδια του ύπνου μας, με μείωση του βαθύ ύπνου (ύπνος αργών κυμάτων), αύξηση του ελαφρού ύπνου και μικρή μείωση του ύπνου REM (ονειροπόληση)Ο κιρκάδιος ρυθμός μας μετατοπίζεται, με αποτέλεσμα να κοιμόμαστε νωρίτερα και να ξυπνάμε νωρίτερα το πρωί

Αν και πολλές από τις μεταβολές του ύπνου που συμβαίνουν, καθώς μεγαλώνουμε, μπορούν να αποδοθούν στις αλλαγές που συμβαίνουν στο σώμα μας, μερικές φορές οι αλλαγές στον τρόπο ζωής έχουν επίσης επιπτώσεις. «Τα ηλικιωμένα άτομα που έχουν συνταξιοδοτηθεί μπορεί να έχουν περισσότερο χρόνο για να κοιμηθούν κατά τη διάρκεια της ημέρας και να είναι λιγότερο δραστήρια, γεγονός που στη συνέχεια επηρεάζει τον ύπνο τη νύχτα», αναφέρει ο Abhay Sharma, MD, ΩΡΛ, ιατρός ύπνου και συνδιευθυντής του Κέντρου ΩΡΛ ύπνου και ροχαλητού του Πανεπιστημίου της Νότιας Φλόριντα. «Οι αλλαγές στην υγεία, τόσο στη σωματική όσο και στην ψυχική, επηρεάζουν επίσης τον ύπνο καθώς μεγαλώνουμε».

Μήπως τα προβλήματα ύπνου οφείλονται σε κάτι άλλο;

Παρόλο που αυτές οι αλλαγές στις συνήθειες του ύπνου μπορεί να είναι φυσιολογικές καθώς μεγαλώνουμε, μερικές φορές αποτελούν σημάδι διαταραχής του ύπνου ή κάποιας ιατρικής κατάστασης που θα πρέπει να παρακολουθήσετε.

Πολλές από τις παθήσεις της υγείας που επηρεάζουν τα μεσήλικα και τα ηλικιωμένα άτομα μπορούν να επηρεάσουν την ικανότητά τους να κοιμούνται καλά, λέει ο Dr. John. Ορισμένες από αυτές τις παθήσεις περιλαμβάνουν:

Διαβήτης
Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια
Εμφύσημα (ΧΑΠ)
Οξική παλινδρόμηση
Προβλήματα του προστάτη
Λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος
Άγχος
Κατάθλιψη
Αλτσχάιμερ ή άνοια
Εμμηνόπαυση και περιεμμηνόπαυση

Credit: 123RF

Είναι επίσης σημαντικό να ληφθεί υπόψη, ότι οι εν λόγω διαταραχές μπορούν να επηρεάσουν τον ύπνο σε οποιαδήποτε ηλικία. «Ορισμένες κοινές παθήσεις, όπως το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών (RLS) και η διαταραχή περιοδικών κινήσεων των άκρων (PLMD), θα πρέπει επίσης να αποκλείονται, καθώς αυτές οι παθήσεις μπορεί να έχουν ως αποτέλεσμα δυσκολία στην έναρξη και τη διατήρηση του ύπνου», λέει ο Dr. John. Η υπνική άπνοια είναι μια άλλη πάθηση που μπορεί να επηρεάσει τον ύπνο και η οποία τείνει να επιδεινώνεται καθώς μεγαλώνουμε.

Τέλος, καθώς μεγαλώνουμε, είναι πιο πιθανό να εμφανίσουμε μια κατάσταση που ονομάζεται σύνδρομο προχωρημένης φάσης ύπνου (ASPS). «Πρόκειται για μια κατάσταση κατά την οποία πέφτετε για ύπνο νωρίς το βράδυ και ξυπνάτε στη μέση της νύχτας με εξαιρετική δυσκολία να ξανακοιμηθείτε», εξηγεί ο Dr. John. «Η έλλειψη ρουτίνας και η έκθεση στο φως του ήλιου, η μοναξιά, η πλήξη είναι παράγοντες που συμβάλλουν».

Διατηρήστε υγιεινές συνθήκες ύπνου καθώς μεγαλώνετε

Οι αλλαγές στον ύπνο που συμβαίνουν καθώς μεγαλώνουμε μπορεί να είναι τρομακτικές και ανησυχητικές, αλλά δεν είστε ανίσχυροι.

Είναι σημαντικό, αν αντιμετωπίζετε συμπτώματα που μπορεί να επηρεάζουν τον ύπνο σας, να επισκεφθείτε κάποιον ειδικό. Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:

Προβλήματα στην αναπνοή κατά τη διάρκεια του ύπνου
Ροχαλητό
Σωματικός πόνος
Μυρμήγκιασμα ή «καρφίτσες και βελόνες» στα πόδια σας
Τραβήγματα ή κλωτσιές των ποδιών σας στον ύπνο σας
Σοβαρά προβλήματα στον ύπνο και στη διατήρησή του
Άγχος ή αγωνιώδεις σκέψεις που σας δυσκολεύουν να κοιμηθείτε ή να παραμείνετε κοιμισμένοι

Credit: 123RF

Εάν αντιμετωπίζετε αυτά ή οποιαδήποτε άλλα ανησυχητικά συμπτώματα, επικοινωνήστε με κάποιον ειδικό σε θέματα ύπνου, προκειμένου να αποκλείσετε τυχόν ιατρικές καταστάσεις που θα μπορούσαν να συμβάλλουν. Αν αποδειχθεί ότι είστε υγιής, τότε είναι πιθανό οι αλλαγές που συμβαίνουν καθώς μεγαλώνουμε να επηρεάζουν τον ύπνο σας. Αν ναι, υπάρχουν πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να μεγιστοποιήσετε τον ύπνο σας.

Ο Dr. Sharma μοιράστηκε τις κορυφαίες συμβουλές του για τη μεγιστοποίηση του ύπνου καθώς μεγαλώνουμε:

Βεβαιωθείτε ότι παραμένετε δραστήριοι κατά τη διάρκεια της ημέρας, ακόμη και αν είστε συνταξιούχοι ή εργάζεστε λιγότερο, επειδή αυτό δημιουργεί τις προϋποθέσεις για τον ύπνοΜπορείτε να κοιμηθείτε το μεσημέρι, αλλά να το κάνετε μόνο για σύντομο χρονικό διάστημα και βεβαιωθείτε ότι ο σύντομος ύπνο σας γίνεται νωρίς μέσα στην ημέραΑσκηθείτε καθημερινά, αλλά σταματήστε να γυμνάζεστε το βράδυ, επειδή αυτό μπορεί να διεγείρει τον εγκέφαλο να μείνει ξύπνιος περισσότεροΗ διατήρηση μιας τακτικής ώρας ύπνου (ακόμη και τα Σαββατοκύριακα!) είναι σημαντική, αλλά να έχετε υπόψη σας ότι οι ώρες ύπνου μετατοπίζονται καθώς μεγαλώνουμεΑποφύγετε όλες τις οθόνες μια ώρα πριν από τον ύπνοΑν ξυπνήσετε τη νύχτα, μην κοιτάτε το τηλέφωνό σας ή το ρολόιΑν ξυπνήσετε και δεν μπορείτε να ξανακοιμηθείτε, σηκωθείτε από το κρεβάτι και πηγαίνετε κάπου σκοτεινά και ήσυχα, σκεφτείτε να διαβάσετε ένα βιβλίο για λίγο και επιστρέψτε στο κρεβάτι όταν νιώσετε ξανά υπνηλίαCredit: 123RF

Ο χρόνος της οθόνης πριν και κατά τη διάρκεια του ύπνου είναι κάτι που πρέπει να προσέξετε ιδιαίτερα καθώς μεγαλώνετε, προειδοποιεί ο Dr Sharma. «Αν και μπορεί να ήσασταν σε θέση να αντισταθμίσετε τα προηγούμενα χρόνια, ο κιρκάδιος ρυθμός μας αλλάζει καθώς μεγαλώνουμε». «Συγκεκριμένα, μπορεί να είναι πιο δύσκολο για το φυσιολογικό ορμονικό κύκλωμα του εγκεφάλου να σας επιτρέψει να αποκοιμηθείτε όταν το φως από μια συσκευή ή την τηλεόραση έχει προκαλέσει κάποιο επίπεδο διέγερσης». Γι’ αυτό τονίζει τη σημασία της αποφυγής των φώτων από οθόνες κοντά στην ώρα του ύπνου.