Η παράσταση ‘’Ήλιος με Δόντια’’ χρειάζεται χαρτομάντηλα και γερό στομάχι

09:45 27/2/2025 - Πηγή: Provocateur

Η υπόσχεση: Η παράσταση «Ήλιος με δόντια», βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Γιάννη Μακριδάκη, θα αξιοποιήσει τον φρενήρη ρυθμό των σκέψεων του Κωνσταντή, για να μεταφέρει στη σκηνή, μέσω δύο ερμηνευτών, τη λησμονημένη ζωή ενός ανθρώπου που γεννήθηκε και έζησε στο περιθώριο της ιστορίας.

Η πραγματικότητα: Ένας υποκριτικός άθλος δύο εργατών-ηθοποιών που ιδρώνουν τη φανέλα, εκφέρουν με σεβασμό και πραγματική έγνοια την μοναδική, ποιητική μες στην λαϊκότητά της, λαλιά του Μακριδάκη, καταφέρνοντας να αφηγηθούν μια ιστορία που συγκλονίζει, αφορά και δονεί. Την ιστορία του Κωνσταντή, όπως

την είδε ο χαρισματικός σκηνοθέτης Θανάσης Ζερίτης, ένας πραγματικός εικονοπλάστης και ‘’μηχανικός ατμόσφαιρας’’ και, φυσικά, όπως την κατέγραψε ένας από τους ήδη διακεκριμένους σύγχρονους συγγραφείς μας, ο Γιάννης Μακριδάκης.

Κάποια στιγμή, κάπου στα μισά της παράστασης, βλέπω σαν φτερούγα περιστεριού ένα λευκό χαρτομάντηλο μπροστά μου. Ο διπλανός μου, πλανταγμένος κι αυτός, προφανώς δεν άντεξε ο άνθρωπος να με ακούσει να ρουφάω τη μύτη μου επίμονα για ν’ ανεβάσω πάνω τα κλάματα. Τι μας συγκινεί στην τέχνη; Ο εαυτός μας ο ίδιος που συμπονά τους ήρωες, που τους κάνει φίλους του, που ταυτίζεται και συμπάσχει μαζί τους. Μες στο θέατρο Μπέλλος βρεθήκαμε μερικές δεκάδες ανθρώπων που σίγουρα έχουμε νιώσει εγκατάλειψη, μοναξιά, έρωτα, πόθο, ξεφτίλα, φόβο, ακόμα και εκλάμψεις τρέλας να μας δαγκώνουν το μυαλό. Από όλα αυτά διέρχεται ο Κωνσταντής μας, ο οποίος ενσαρκώνεται ταυτόχρονα από τους εξίσου έξοχους, συναρπαστικά παρόντες την κάθε σκηνική στιγμή και τελικά αξέχαστους Γιάννη Λεάκο και Παναγιώτη Εξαρχέα- που, σημειωτέον, παίζουν και άλλους πέντε περίπου ρόλους έκαστος σε όλη την διάρκεια της παράστασης, μη φοβούμενοι (όπως άλλωστε και ο συγγραφέας δεν φοβήθηκε) να αναμετρηθούν με το γκροτέσκο κάποιας μίμησης αρχετύπων και σπαραγμάτων του παρελθόντος για να τα φέρουν άμεσα και χωρίς καλλιεπείς περιστροφές πολιτικής ορθότητας στο σήμερα. Άλλωστε, το μυθιστόρημα ‘’Ήλιος με Δόντια’’ είναι σύγχρονο, και ας μην του φαίνεται εκ πρώτης.

“Ήλιος με δόντια”, παστρικές και OnlyFans

Ό, τι έλεγαν οι παλιές μανάδες για τις παστρικές, λέμε τώρα εμείς (οκ, not all women) για τις ‘’τσούλες’’ του OnlyFans. Όπως μπερδευόταν ένα παλιό αγόρι ανάμεσα σε βία, έρωτα, λαγνεία και εξουσιαστικότητα, έτσι μπερδευόμαστε μέχρι σήμερα εμείς σε σχέσεις τοξικές, με συναισθήματα διαστρεβλωμένα που μας χειρίζονται και μας καθιστούν έρμαιά τους. Όμως, δεν διέκρινα – και ευτυχώς – καμία αγωνία για το πόσο σημερινή ή επίκαιρη θα είναι αυτή η παράσταση, αυτή η δουλειά. Όχι, η παράσταση έγινε, εντίμως, για να φωτίσει μια ιστορία ενός ανθρώπου από τους πολλούς που έχει καταπιεί η Ιστορία. Σκέψου, δηλαδή, να είσαι ερωτευμένος και να πέφτουν βόμβες… Έτσι ακριβώς, γεννημένος στις αρχές του προηγούμενου αιώνα σε μια παράγκα μέσα στο Φρούριο της Χίου, ο ευαίσθητος Κωνσταντής παλεύει με τις μνήμες, τις πληγές και τα πάθη μιας ολόκληρης κοινωνίας που τον κατέκρινε για την ομοφυλοφυλία του και τον περιθωριοποίησε. Το τέλος του έργου είναι ανατρεπτικό και κόβει την ανάσα, με τρόπο που κάποιος που δεν έχει διαβάσει το βιβλίο πραγματικά δεν βλέπει να’ ρχεται.

Το ομώνυμο μυθιστόρημα του Γιάννη Μακριδάκη, αφιερωμένο στην ζωή ενός ανθρώπου που γεννήθηκε και έζησε στο περιθώριο της ιστορίας, ψυχογραφεί, εμβαθύνει, παίζει ανάμεσα στο χιούμορ και στο δράμα, διαθέτει πλούτο μες στην απλότητα και την αμεσότητά του. Η παράσταση το φέρνει ατόφιο στην σκηνή, όχι όμως δια της τεμπέλικης, αναπαραστατικής οδού: βαστώντας ακέραιο το μεγάλο φάσμα συναισθημάτων, επιμένοντας στην γλώσσα του συγγραφέα, παρουσιάζεται ως υψηλό δείγμα σύγχρονης θεατρικής τέχνης, με τον Λόγο, τον Ήχο και το Σώμα να συγκατοικούν αρμονικά για μιάμιση ώρα. Η λιτή, εύγλωττη σκηνογραφία της Γεωργίας Μπούρδα ενδύει διακριτικά την δράση, χωρίς να στερεί ίχνος από την φαντασία του θεατή που προκαλείται, ομοίως με αυτή του αναγνώστη του βιβλίου, να φτιάξει τις δικές της εικόνες, έχοντας πληθώρα πρώτων υλών από τον Μακριδάκη, γενναιόδωρες περιγραφές και ατάκες που σκοτώνουν.

Βγαίνοντας από το θέατρο, ένα γλυκόπικρο συναίσθημα νικά το κρύο του Φλεβάρη: οι αγωνίες των ανθρώπων είναι κοινές στον χωροχρόνο, διαγενεακές, διαχρονικές. Και μια ερώτηση ρητορική βεβαίως: άραγε, θα μάθουμε ποτέ κάτι από την Ιστορία; (Ναι, αν ασχοληθούμε πιο επισταμένα με τις ιστορίες, τις μικρές εκείνες ιστορίες, που υφαίνουν τον συνολικό και τον συλλογικό ιστό για να του δώσουν σάρκα και νόημα.) Για όποιον απορεί εάν το Ήλιος με Δόντια είναι (και) πολιτικό έργο, το κείμενο αυτό απαντά ευθέως: πρωτίστως πολιτικό έργο είναι. Και τα αληθώς πολιτικά έργα δεν πέφτουν σε λούπες κηρυγμάτων, ηθικών διδαγμάτων και εκδραμάτισης. Όπως σε κάθε κηδεία, δε, υπάρχει γέλιο και σε κάθε γάμο δάκρυ, σε κάθε καλή παράσταση αυτά τα δύο συνυπάρχουν, με τον τρόπο της τσουχτερής, χειμωνιάτικης λιακάδας.

Info:

Σκηνοθεσία: Θανάσης Ζερίτης

Δραματουργική επεξεργασία: Νεφέλη Μαϊστράλη

Σκηνικά- Κοστούμια: Γεωργία Μπούρδα

Σχεδιασμός φωτισμών: Σάκης Μπιρμπίλης

Μουσική επιμέλεια/ σύνθεση : Μιχάλης Λατουσάκης, Γιάννης Λατουσάκης

Βοηθός σκηνοθέτη: Αιμιλία Κεφαλά

Κίνηση: Πάνος Τοψίδης

Επικοινωνία: Μαρίκα Αρβανιτοπούλου | Art Ensemble

Φωτογραφίες: Ελίνα Γιουνανλή

Γραφιστική επιμέλεια/trailer : Θωμάς Παλυβός

Παραγωγή: Εταιρεία Τέχνης Ars Aeterna – Σταμάτης Μουμουλίδης