Εξι σημάδια ότι το τραύμα της πανδημίας είναι ενεργό μέσα μας

13:04 25/10/2021 - Πηγή: Huffington Post Greece

Όταν μιλάμε για τραύμα και διαταραχή μετατραυματικού στρες, συνήθως υπάρχει ένα μοναδικό γεγονός που αλλάζει τη ζωή το οποίο προκαλεί έντονη συναισθηματική και σωματική απόκριση. Με την πανδημία, ωστόσο, δεν γίναμε μάρτυρες ενός αγχωτικού συμβάντος – έχουμε βιώσει και συνεχίζουμε να βιώνουμε πολλά τραυματικά γεγονότα.

Για σχεδόν δύο χρόνια, οι άνθρωποι έχουν βιώσει μεγάλη θλίψη και απώλεια. Οι άνθρωποι έχουν χάσει αγαπημένα πρόσωπα. Έχουν χάσει δουλειές και οικονομική ασφάλεια, έχουν επίσης χάσει την ταυτότητά τους,

την αίσθηση του εαυτού τους και, κυρίως, τον έλεγχο.

«Βρισκόμαστε τώρα στη μέση αυτού του συλλογικού, περίπλοκου τραύματος που είναι σε εξέλιξη, είναι απρόβλεπτο και δεν έχει ξεκάθαρο τέλος», λέει η Τζένιφερ Κινγκ, επίκουρη καθηγήτρια και συνδιευθύντρια του Κέντρου για το Τραύμα και τις Αντιξοότητες στο Case Western Reserve University.

Στοιχεία δείχνουν ότι η πανδημία - και όλος ο φόβος, το άγχος, η απομόνωση και η θλίψη που έχει προκαλέσει - ήταν ένας σημαντικός τραυματικός παράγοντας άγχους που προκαλεί όλα τα είδη συμπτωμάτων που μοιάζουν με PTSD (διαταραχή μετατραυματικού στρες). Έρευνα από το Πανεπιστήμιο Case Western Reserve διαπίστωσε ότι το 85% των συμμετεχόντων βίωνε τουλάχιστον ένα σύμπτωμα μετατραυματικού στρες το 2020 και στις αρχές του 2021.

Μια άλλη μελέτη διαπίστωσε ότι περίπου το ένα τέταρτο των συμμετεχόντων πληρούσε τα διαγνωστικά κριτήρια για την διαταραχή μετατραυματικού στρες — αυτό είναι υψηλότερο από το συνηθισμένο ποσοστό του 5% στο γενικό πληθυσμό και τέσσερις φορές υψηλότερο από τα ποσοστά που παρατηρήθηκαν σε στρατιώτες που επέστρεψαν από τον πόλεμο λέει η Κινγκ.

Εάν αισθανθήκαμε πρόσφατα ότι είμαστε στα όριά μας ή ότι είμαστε ιδιαίτερα αρνητικοί, ευαίσθητοι ή αποτραβηγμένοι, μπορεί να παίζει τραύμα που σχετίζεται με την COVID. Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι έχουμε διαταραχή μετατραυματικού στρες. Πολλοί από εμάς μπορεί να αντιμετωπίζουν έναν βαθμό συμπτωμάτων που μοιάζουν με αυτό, αλλά μέχρι να αρχίσουν αυτά τα συμπτώματα να επηρεάζουν την καθημερινή σας λειτουργία, γίνεται σοβαρός λόγος ανησυχίας. Ωστόσο, οι επιπτώσεις του τραύματος μπορεί να μας βαραίνουν — ανεξάρτητα από το πόσο ήπιες ή σοβαρές είναι. Εδώ είναι μερικά σημάδια από αυτά:

Βρισκόμαστε στην κόψη του ξυραφιού

Ένα πολύ έντονο σύμπτωμα της διαταραχής μετατραυματικού στρες είναι η υπερεπαγρύπνηση. Μετά την εμφάνιση ενός τραυματικού συμβάντος, τα άτομα με διαταραχή αυτού του τύπου τείνουν να έχουν πρόβλημα να αισθάνονται προσγειωμένοι ή επικεντρωμένοι σε διάφορες καταστάσεις ή σχέσεις. Η Κινγκ λέει ότι το να βιώσουμε ή να γίνουμε μάρτυρες τραύματος μπορεί να μας βάλει σε μια ενεργοποιημένη κατάσταση όπου «σκανάρουμε» συνεχώς για την επόμενη απειλή.

Επειδή όλη η ενέργειά μας επικεντρώνεται στην επιβίωση, η υπερεπαγρύπνηση μπορεί να οδηγήσει σε δυσκολία συγκέντρωσης και εστίασης. Για πολλούς ανθρώπους, αυτό το σύμπτωμα εκδηλώνεται ως μεγάλες συναισθηματικές αντιδράσεις σε μικρά ζητήματα ή στρεσογόνους παράγοντες.

«Είμαστε στα άκρα όλη την ώρα. Τα μικρά πράγματα μας τρομάζουν, αντιδρούμε πολύ παράλογα σε πράγματα που είναι ελάσσονος σημασίας», λέει η Ταμάρ Ρούντνεϊ, επίκουρη καθηγήτρια στη Σχολή Νοσηλευτικής του Johns Hopkins που ειδικεύεται στα τραύματα και την ψυχιατρική.

Ένα άλλο ενδεικτικό παράδειγμα υπερεπαγρύπνησης: αισθανόμαστε εξαιρετικά ανήσυχοι και ευαίσθητοι στον βήχα και το φτάρνισμα γύρω μας.

Είμαστε κουρασμένοι

Η συναισθηματική και η σωματική εξάντληση δεν είναι συνηθισμένες αντιδράσεις μετατραυματικού στρες, αλλά στο πλαίσιο αυτής της πανδημίας - όπου οι τραυματικοί στρεσογόνοι παράγοντες είναι συνεχείς - πολλοί άνθρωποι αισθάνονται ιδιαίτερα κουρασμένοι.

Όταν το σώμα μας μπαίνει σε «λειτουργία πτήσης ή μάχης», όπως συμβαίνει κατά τη διάρκεια τραυματικών εμπειριών, χρησιμοποιούμε πολλή ενέργεια. Φταίει το γεγονός ότι τα συστήματα άγχους μας έχουν ενεργοποιηθεί χρόνια με στρεσογόνους παράγοντες και είναι φυσικό να νιώθουμε σωματικά και ψυχικά εξαντλημένοι. Το τραύμα μπορεί να είναι αποστραγγιστικό.

«Σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με το να ζεις και να επωάζεσαι σε αυτό το συλλογικό τραύμα και το συλλογικό άγχος που συμβαίνει», λέει η Κινγκ

Ημασταν ιδιαίτερα αρνητικοί

Το τραύμα συχνά οδηγεί σε παρεμβατική, αρνητική σκέψη. Στον απόηχο του τραύματος, οι άνθρωποι μπορεί να δυσκολεύονται να προσβλέπουν στο μέλλον και να αισθάνονται θετική για το πού μπορεί να κατευθυνθούν αυτοί και ο κόσμος, είπε η Κινγκ.

Μερικοί άνθρωποι αναπτύσσουν μια αρνητική αντίληψη για τον εαυτό τους και η αυτοεκτίμησή τους μπορεί να μειωθεί. «Όλα γίνονται πολύ αρνητικά στον τρόπο λειτουργίας τους», λέει η Ρούντνεϊ.

Έχουμε περισσότερους σωματικούς πόνους

Το τραυματικό στρες, ειδικά όταν είναι συνεχές και χρόνιο, μπορεί να επηρεάσει τη σωματική μας υγεία. Με την πάροδο του χρόνου, το στρες και το τραύμα μπορεί να οδηγήσουν σε μειωμένη ανοσοποιητική λειτουργία μαζί με αυξημένη ένταση και πόνο σε όλο το σώμα.

Αυτός ο σωματικός πόνος εμφανίζεται με πολλούς διαφορετικούς τρόπους - μερικοί άνθρωποι εμφανίζουν ημικρανίες και πονοκεφάλους, ενώ άλλοι αντιμετωπίζουν πεπτικά προβλήματα, αυξημένη αρτηριακή πίεση, πόνο στην πλάτη ή πόνο στις αρθρώσεις.

Δεν κοιμόμαστε καλά

Το τραυματικό στρες μπορεί να οδηγήσει σε κάθε είδους διαταραχές ύπνου, συμπεριλαμβανομένης της αϋπνίας, των προβλημάτων με την πτώση και την παραμονή στον ύπνο, τα όνειρα στρες και τους εφιάλτες. Οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι έως και το 91% των ατόμων με διαταραχή μετατραυματικού στρες έχουν προβλήματα με τον ύπνο.

Τα προβλήματα ύπνου συχνά παραβλέπονται, αλλά επηρεάζουν όλα όσα κάνουμε, λέει η Ρούντνεϊ. Ο ύπνος επαναφέρει το μυαλό και το σώμα και η έλλειψη ύπνου μπορεί πραγματικά να διαταράξει την ποιότητα της ζωής και την καθημερινή μας λειτουργία.

Εχουμε αποσυρθεί

Η αποφυγή ή η σκόπιμη απόσπαση από τους άλλους είναι μια άλλη κοινή επίδραση της έκθεσης σε τραύμα. Ειδικά με την COVID, πολλοί άνθρωποι αντιμετωπίζουν πρόβλημα να ασχοληθούν ξανά με δραστηριότητες, μέρη και άτομα που κάποτε απολάμβαναν.

Υπάρχει διαφορά μεταξύ του να τηρούμε τις σωματικές αποστάσεις για να μειώσουμε τις πιθανότητές μας να εκτεθούμε στην COVID και της απόφασης να αποφεύγουμε οποιαδήποτε ευκαιρία να είμαστε κοινωνικοί εξαιτίας του φόβου μας. Υπάρχουν τρόποι να έχουμε επαφή με άλλους στο πλαίσιο της COVID.

Η Ρούντνεϊ λέει ότι η απόσυρση γίνεται «προβληματική» όταν «δεν είμαστε σε θέση να κάνουμε τα λειτουργικά πράγματα που θα έκαναν τη ζωή ουσιαστική για μας πια».

Πώς να διαχειριστούμε αυτά τα συμπρώματα

Το πρώτο βήμα είναι να αναγνωρίσουμε πότε αυτά τα συμπτώματα γίνονται πρόβλημα. Στην περίπτωση όλων αυτών των συμπτωμάτων υπάρχει ένα σημείο στο οποίο βλάπτουν την ικανότητά μας να λειτουργούμε. Εάν κάποιο από αυτά τα συμπτώματα επηρεάζει σημαντικά τη ζωή μας, ήρθε η ώρα να αναζητήσουμε επαγγελματική βοήθεια.

«Δεν είναι ντροπή να βιώνουμε αυτά τα συναισθήματα», λέει η Ρούντνεϊ.

Είναι επίσης σημαντικό να αναπτυχθούν υγιείς μηχανισμοί αντιμετώπισης. Ας κοινωνικοποιηθούμε. Ας ασκηθούμε τακτικά. Να είμαστε υπομονετικοί και να ακούμε το σώμα μας. Τα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν οποιαδήποτε στιγμή, μερικές φορές μήνες ή χρόνια μετά το τραυματικό συμβάν, και δεν υπάρχει καθορισμένη διαδρομή ή χρονικό πλαίσιο για την αποκατάσταση. Ας αφήσουμε τον εαυτό μας να θεραπευτεί κι ας επεξεργαστούμε τα συναισθήματά μας με τον δικό μας ρυθμό.

Να θυμόμαστε ότι δεν είμαστε μόνοι και ότι τόσοι πολλοί άλλοι βιώνουν σωματικά και συναισθηματικά συμπτώματα ως αποτέλεσμα όλου του πανδημικού τραύματος.

«Οι αντιδράσεις μας είναι φυσιολογικές», λέει η Κινγκ. «Οι συνθήκες είναι ασυνήθιστες».