Φήμες λένε πως...

16:46 16/2/2018 - Πηγή: Huffington Post Greece

Όσοι έχουν μελετήσει την ανθρώπινη ύπαρξη γνωρίζουν πολύ καλά πως πολλά είναι τα συνειδησιακά επίπεδα τα οποία τη διέπουν. Η δε διερεύνηση αυτών των επιπέδων καθορίζει σε μεγάλο βαθμό τις αρχές που χαρακτηρίζουν τα διάφορα πεδία αναφοράς και εκδήλωσης του ατόμου. Σε μπέρδεψα; Το μόνο σίγουρο είναι ότι η συνείδηση είναι ένας όρος εξαιρετικά περίπλοκος, ολόκληρη κυματοσυνάρτηση είναι.

Ένα από τα πράγματα που εγώ πάντως κρατάω από αυτό που αποκαλούμε συνείδηση, είναι η ικανότητα αυτοκριτικής, αυτογνωσίας και κατ’επέκτασην η ικανότητα ενδοσκόπησης. Το να μπορούμε να αντιλαμβανόμαστε και να

αναγνωρίζουμε τα λάθη μας όπως επίσης και να εντοπίζουμε στιγμές που η κρίση μας υπήρξε λανθασμένη δεν είναι μόνο προνόμιο, ούτε ικανότητα. Είναι αρετή. Πρόσφατα κάποιος ευχήθηκε σε έναν γνωστό μου, ο οποίος σημειωτέον θεωρείται παιδί θαύμα στη μουσική, λέγοντάς του ότι όλοι οι δρόμοι του πάντα θα τον οδηγούν στη δόξα. Αυτός απάντησε ότι η λέξη δόξα δεν ανήκει πλέον στις προτεραιότητές του κι ότι η μόνη λέξη που έχει σημασία γι’αυτόν είναι η αλλαγή. Και κάπου εκεί, οι μυς του προσώπου μου παρέλυσαν κι εγώ έμεινα με το στόμα ανοιχτό να κοιτάω άφωνη. Αυτό που στην καθομιλούμενη ονομάζουμε «με έστειλε». Συνοψίζω. Μάθημα πρώτον – αναγνωρίζουμε τα λάθη μας και τα σφάλματα της κρίσης μας: αυτό αποτελεί αλλαγή προς το καλύτερο.

Δεύτερος γνωστικός στόχος. Που δηλαδή είναι και το κύριο θέμα αυτού του άρθρου, έπειτα από μία μεγάλη εισαγωγή. Μέσα στην ατέλειωτη λίστα από πράγματα που μαθαίνουμε στην Ιατρική, αραιά και πού, κάποιοι λέκτορες παρεκκλίνουν λίγο της κανονικής διδακτικής ροής και μας μεταλαμπαδεύουν γνώσεις που μόνο ιατρικές δεν είναι. Θυμάμαι λοιπόν, να παρακολουθώ μια διάλεξη με θέμα τις κλινικές δεξιότητες, και εκεί που ο λέκτορας παρέδιδε μάθημα για καθετηριασμούς, ξεκίνησε να μιλάει για το πώς το ανθρώπινο μυαλό είναι προγραμματισμένο για να κρίνει και να δημιουργεί στερεότυπα και προκαταλήψεις γύρω από ανθρώπους και γεγονότα. Φέρνοντας αυτή τη σκέψη στο μυαλό μου, μου κάνει πραγματικά εντύπωση το πόσο δίκιο έχει. Ειδικά όταν αυτή η κριτική επέρχεται εφόσον φτάσουν στα αυτιά μας φήμες, ή για να το θέσουμε ακριβέστατα, κουτσομπολιά που αφορούν τον Χ, τον Ψ ή τον Ω. Η άνεση με την οποία θα βιαστούμε να κρίνουμε ή να καταδικάσουμε ανθρώπους, είναι έμφυτο ταλέντο.

Και μην παρεξηγηθώ, εγώ δε δηλώνω αθώα. Δε συνηθίζω βέβαια να κάνω αυτό το τεράστιο λάθος, να δημιουργώ δηλαδή, εντυπώσεις για ανθρώπους βάσει των όσων ισχυρίζονται και διαλαλούν για αυτούς, τρίτοι. Μη σου πω και τέταρτοι. Ανέκαθεν ήταν αρχή μου να μην υποκύπτω σε τέτοιους πειρασμούς. Αλλά πρόσφατα, η προαναφερθείσα λανθασμένη κρίση ήρθε να διαψεύσει αυτή την αρχή μου. Και κάπου εδώ θα σου εξηγήσω μέσα από ένα δικό μου βίωμα, γιατί το να βιαζόμαστε να βγάζουμε συμπεράσματα ασχημίζει και μολύνει όλη μας την κοσμοθεωρία και αντίληψη.

Γνώρισα πρόσφατα έναν άνθρωπο που μόνο τις καλύτερες εντυπώσεις μου άφησε. Ευγενέστατος, με σεβασμό, άψογη συμπεριφορά προς το πρόσωπό μου και βοηθητικότατος όταν εγώ τον χρειάστηκα. Συν το ότι έβγαζε μια γλυκύτητα και αγαθότητα ψυχής που σπανίζει στις μέρες μας. Πριν λίγες μέρες λοιπόν, έφτασαν στα αυτιά μου κάποιες φήμες ότι αυτός ο άνθρωπος δεν ήταν αυτός που φαινόταν. Παραξενεύτηκα, απογοητεύτηκα και για να λέμε κι αλήθειες θύμωσα κιόλας. Είναι δυνατόν να είχα πέσει τόσο έξω; Είναι δυνατόν σε κάποια φάση να του εξέφρασα και τον θαυμασμό μου για τις ευαισθησίες του και αυτός να είναι άλλος άνθρωπος; Για να μην τα πολυλογώ, έπεσα από τα σύννεφα και κάπου εκεί ξεκίνησα να μιλάω περί έλλειψης αξιών κι ιδανικών κτλ. Αυτό βέβαια πριν προσγειωθεί το μυαλό στη θέση του. Διότι όταν αναλογίστηκα πως, αυτός ο άνθρωπος ουδέποτε μου έδωσε δικαίωμα για να τον κρίνω κι αντιθέτως, πάντα ήταν πρόσχαρος κι ευγενικός απέναντί μου, αντελήφθην πως βιάστηκα. Βιάστηκα να βγάλω συμπέρασμα από το τι ακούγεται γύρω από το όνομα του ανθρώπου και όχι από το πώς μου φέρθηκε.

Όλοι το κάνουμε. Σε διάφορες συναντήσεις με φίλους και ατέλειωτες συνόδους κουτσομπολιού, έχουν ειπωθεί φήμες και πράγματα που δεν ισχύουν. Που και να ίσχυαν δηλαδή, τι σε νοιάζει; Τον άνθρωπο τον μετράς με το τι λένε οι άλλοι γι’αυτόν, ή με το πώς δρα και συμπεριφέρεται προς το πρόσωπό σου; Και είναι και το άλλο. Σάμπως και δεν έχουνε πει για εμάς ανακρίβειες και κακεντρέχειες; Έχεις την εντύπωση ότι εσύ έχεις γλιτώσει από τους τυφώνες «θαψίματος» και επικρίσεως που εκτυλίσσονται κατά τη διάρκεια κοινωνικών συναναστροφών; Το θέμα είναι να μην πέφτουμε στην παγίδα να δημιουργούμε εντυπώσεις για ανθρώπους πριν τους γνωρίσουμε και πριν μας δώσουν δικαιώματα. Κι όταν το κάνουμε, να είσαι σίγουρος ότι δεν αδικούμε μόνο τον άλλον, αδικούμε και τον εαυτό μας. Γιατί είναι τουλάχιστον αφελές, αγαπητέ αναγνώστη, να κρίνουμε ανθρώπους υπό αυτές τις περιστάσεις, μη μιλήσω και για έλλειψη κριτικής σκέψης και διορατικότητας.

Γι’αυτό λοιπόν, την επόμενη φορά που θα κρίνεις κάποιον με βάση το τι λένε οι άλλοι γι’αυτόν, σε συμβουλεύω να επιστρατεύσεις όλη σου τη λογική, τη βούληση, τον σκεπτικισμό και το όποιο συνειδησιακό επίπεδο υπάρχει τελοσπάντων στο μυαλό σου και να αποφύγεις να προβείς σε συμπεράσματα για ανθρώπους που δεν σου έχουν φταίξει σε τίποτα. Οι φήμες που διαδίδουν τρίτοι για άλλους ή και για εμάς, δεν μας αφορούν. Είναι δύσκολο πράγμα οι ανθρώπινες σχέσεις: καλό θα ήταν να μην τις καταστρέφουμε για αιτίες άνευ λογικής και σημασίας.