Σε θανάσιμο κίνδυνο οι Έλληνες και οι Χριστιανοί της Συρίας

05:56 29/12/2024 - Πηγή: Huffington Post Greece

Σύροι χριστιανοί κρατούν σταυρούς και φωνάζουν συνθήματα, καθώς διαδηλώνουν κατά τη διάρκεια διαμαρτυρίας μετά την πυρπόληση χριστουγεννιάτικου δέντρου στην πόλη Χαμάχ την Κυριακή, στη Δαμασκό της Συρίας, Τρίτη 24 Δεκεμβρίου 2024 (AP Photo/Hussein Malla).

Στη Συρία, η ανατροπή του Άσσαντ χαιρετίστηκε αμέσως από την ελληνική κυβέρνηση, αλλά λίγοι γνωρίζουν ότι η πτώση του Άσσαντ θέτει, λόγω αντεκδικήσεων από στοιχεία των Σουνιτών μισθοφόρων του νέου καθεστώτος, σε θανάσιμο κίνδυνο τις μειονότητες

της Συρίας, σημαντικό μέρος των οποίων έχει σχέση με την Ελλάδα και την Κύπρο.

Οι πληθυσμιακές ομάδες στη Συρία που έχουν πολιτιστική σχέση με την Ελλάδα και την Κύπρο είναι οι:

α) Χριστιανοί Ορθόδοξοι ή άλλου δόγματος, ομιλούντες ελληνικά,

β) Σουνίτες μουσουλμάνοι δίγλωσσοι, ομιλούντες ελληνικά (δηλαδή την κρητική διάλεκτο) και αραβικά

γ) Αραβόφωνοι Χριστιανοί, οι οποίοι χρησιμοποιούν εν μέρει την ελληνική ως γλώσσα λειτουργίας στους ναούς τους και αποτελούν το 10% του συριακού πληθυσμού.

Εν ολίγοις, στη Συρία σήμερα υπάρχουν πληθυσμοί που παρουσιάζουν ένα από τα δύο βασικά χαρακτηριστικά του σύγχρονου Νεοέλληνα: δηλαδή την ελληνική γλώσσα και τη χριστιανική ορθόδοξη θρησκεία.

Οι Έλληνες πολίτες που βρίσκονται στη Συρία υπολογίζονται σε περίπου 1.200. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, υπολογίζονταν σε περίπου 5.000. Ο ελληνικής καταγωγής πληθυσμός της Συρίας είναι κυρίως συγκεντρωμένος στις δύο μεγαλύτερες πόλεις της χώρας, τη Δαμασκό και το Χαλέπι, καθώς και στην περιοχή Χαμεντίγιε (ή Χαμιντιέ) στο νότιο τμήμα της χώρας, όπου βρίσκονται οι λεγόμενοι Συροκρητικοί ή Τουρκοκρητικοί.

Η Δαμασκός φιλοξενεί μια οργανωμένη ελληνική κοινότητα από το 1913, διαθέτοντας κοινοτικό ελληνόφωνο σχολείο που συντηρείται από επισκέπτες εκπαιδευτικούς από την Ελλάδα. Υπάρχει επίσης ελληνοσυριακός πληθυσμός στο Χαλέπι, καθώς και μικρότερες κοινότητες στη Λατάκια, το Ταρτούς και τη Χομς.

Οι Συροκρητικοί ή Τουρκοκρητικοί αποτελούν σημαντικό αριθμό Ελλήνων Μουσουλμάνων, περίπου 30.000, με καταγωγή από την Κρήτη. Ζουν στη συνοριακή περιοχή της Συρίας και του Λιβάνου από τα τελευταία χρόνια του Οθωμανικού Σουλτανάτου. Οι Μουσουλμάνοι αυτοί εγκαταστάθηκαν εκεί από τον Σουλτάνο Αμπντούλ Χαμίτ Β΄ μετά τον Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897–98. Το πιο σημαντικό κρητομουσουλμανικό χωριό στη Συρία είναι το Χαμιντιέ, όπου πολλοί από τους κατοίκους συνεχίζουν να μιλούν την κρητική διάλεκτο ως πρώτη τους γλώσσα.

Οι περισσότεροι Σύριοι Ορθόδοξοι Χριστιανοί μιλούν μόνο αραβικά, μαζί με μια ξένη γλώσσα που διδάσκεται στο σχολείο, όπως τα γαλλικά ή τα αγγλικά. Ωστόσο, κάποιοι έχουν στοιχειώδη γνώση της ελληνικής για θρησκευτικούς-λειτουργικούς σκοπούς.

Σήμερα, στη Συρία, ο ελληνισμός έχει σημαντικό έρεισμα πολιτιστικής διπλωματίας μέσω των Ελλήνων και Ρωμιών της χώρας, οι οποίοι όμως βρίσκονται σε θανάσιμο κίνδυνο λόγω της ανατροπής του καθεστώτος Άσσαντ, που τους προστάτευε για 54 χρόνια. Αυτή τη στιγμή αποτελεί ζητούμενο και επιτακτική ανάγκη για την Ελλάδα και τις ΗΠΑ η προστασία αυτών των πληθυσμών, με τη διασφάλιση της παραμονής τους στη Συρία και όχι με τη μεταφορά τους στην Ελλάδα, καθώς, στο δεύτερο ενδεχόμενο, η Ελλάδα θα απολέσει καίριο φίλιο πληθυσμό στη Μέση Ανατολή.

Σε αυτό το πλαίσιο, ο ρόλος της Ελλάδας, της Κύπρου και της ΕΕ πρέπει να είναι σημαντικός, με την άμεση ανάληψη πρωτοβουλιών για την προστασία των ομογενών και ομοθρήσκων στη Συρία, πριν να είναι αργά.

***

Δρ. Ευάγγελος Βενέτης
Ειδικός σε θέματα Ισλάμ και Μέσης Ανατολής
evenetis.wordpress.com / tiktok.com/@evenetis