Σερβία: με την καρδιά στη Ρωσία και το νου στη Δύση

12:43 28/7/2015 - Πηγή: Huffington Post Greece

Κατόπιν παραίνεσης των ΗΠΑ για μείωση της ενεργειακής εξάρτησης από το φυσικό αέριο της Ρωσίας, ο Σέρβος πρωθυπουργός, Aleksandar Vucic, δήλωσε ότι θα συμμετάσχει στον Trans-Adriatic Pipeline (TAP). «Σε ό,τι αφορά την ενεργειακή ασφάλεια, είμαστε έτοιμοι να διαφοροποιήσουμε τους παρόχους φυσικού αερίου, κάτι το οποίο είναι εξίσου σημαντικό για τους Αμερικανούς φίλους μας», δήλωσε ο κ. Vucic σε συνέντευξή του στα Τίρανα.

Η Σερβία έχει ήδη εκδηλώσει το ενδιαφέρον της για τον αγωγό που προωθείται από τη Ρωσία.

Ωστόσο, έχει επανειλημμένα τονίσει ότι δεν πρόκειται για τη διατήρηση ισορροπίας ή επιλογή πλευράς. «Ο πρωταρχικός ρόλος της χώρας είναι η ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση και η παραμονή της σε αυτόν τον δρόμο», σημείωσε ο Σέρβος πρωθυπουργός, συμπληρώνοντας ότι «οι καλές σχέσεις με την Ουάσινγκτον είναι πολύ σημαντικές για τη Σερβία σε αυτή την προσπάθειά της».

Ιδιαίτερης μνείας χρήζει το γεγονός ότι η Σερβία αρνήθηκε να συμμετάσχει στις κυρώσεις που επέβαλε η Δύση στη Ρωσία, ενώ ορισμένοι αξιωματούχοι την πίεζαν να επιλέξει μεταξύ Ρωσίας και Ε.Ε. Μάλιστα, για μια παρατεταμένη περίοδο ορισμένων μηνών, ενώ η Δύση συνιστούσε «να πράξει τα δέοντα», διάφορα κυβερνητικά στελέχη της Σερβίας προέβαιναν σε δηλώσεις χωρίς να αποκρυσταλλώνεται η θέση της χώρας. Μέχρι τη στιγμή που ο πρωθυπουργός ξεκαθάρισε ότι η Σερβία θα απέχει από τις όποιες κυρώσεις εις βάρος της Ρωσίας.

«Δε μιλάμε για επιλογή πλευράς. Η μόνη μας «πλευρά» είναι η συμμετοχή μας στην Ε.Ε. Μόνο μια τέτοια επιλογή είναι προς το συμφέρον της χώρας μας», δήλωσε ο κ. Vucic, υπενθυμίζοντας ότι την ίδια δήλωση είχε απευθύνει και προς τον Ρώσο πρόεδρο Πούτιν κατά τη διάρκεια συνέντευξης τύπου. Ταυτόχρονα, η Σερβία επιθυμεί να διατηρήσει τις ήδη καλές σχέσεις της με τη Ρωσία.

Σχετικά με την επιλογή του Βελιγραδίου να ακολουθήσει το ενεργειακό εγχείρημα που υποστηρίζεται από τις ΗΠΑ, ο Σέρβος πρωθυπουργός υπογραμμίζει ότι το μόνο που επιδιώκει είναι να διασφαλίσει τα ενεργειακά αποθέματα της χώρας του. Σε πρόσφατη δήλωσή του, είχε αναφέρει ότι η Ρωσία θα σταματήσει την παροχή φυσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω της Ουκρανίας το 2019. Συνεπώς, η Σερβία θα σταματήσει να λαμβάνει αέριο από την Ουγγαρία. «Όταν οι Ρώσοι σταματήσουν να στέλνουν αέριο μέσω της Ουκρανίας το 2019, από που θα το προμηθευόμαστε;» απόρησε ο κ. Vucic, λέγοντας ότι αυτό που τον ενδιαφέρει είναι η ευημερία της Σερβίας. «Θέλω οι διάδοχοί μου να έχουν εξασφαλισμένες ενεργειακές διασυνδέσεις με συγκεκριμένες χώρες και, ει δυνατόν, να προμηθευόμαστε το αέριο σε χαμηλότερες τιμές από ό,τι σήμερα».

«Διαφοροποίηση» σημαίνει την προμήθεια αερίου από περισσότερους του ενός "παίκτες" στην αγορά. Αν οι Ρώσοι μπορούν να βοηθήσουν, τους ευχαριστούμε. Αν μπορούν οι Αμερικανοί, τους ευχαριστούμε. Ευχαριστούμε όσους μπορούν».

Να σημειωθεί ότι, το 2014, η Gazprom παρέσχε 1,5 δισ. κ.μ. φυσικού αερίου στη Σερβία. Το 2013, τα δύο κράτη υπέγραψαν ένα δεκαετές συμβόλαιο για την παροχή έως 1,5 δισ. κ.μ. ρωσικού αερίου σε ετήσια βάση. Πρόσφατα, οι ΗΠΑ έπεισαν ορισμένες χώρες να συμμετάσχουν στον ΤΑΡ, ο οποίος θα προμηθεύει την Ευρώπη με αέριο, από το Αζερμπαϊτζάν μέσω του Turkish Stream όπως έχει προταθεί από τη Ρωσία.

Ο Turkish Stream θα έχει ετήσια χωρητικότητα 63 δισ. κ.μ., εκ των οποίων τα 47 κ.μ. θα κατευθύνονται σε έναν κόμβο στα ελληνοτουρκικά σύνορα. Αυτός θα αντικαταστήσει το εγχείρημα του South Stream, τον οποίο η Ρωσία αναγκάστηκε να αναστείλει τον περασμένο Δεκέμβριο καθώς η Ε.Ε. μπλόκαρε την ολοκλήρωσή του.

Ο South Stream προβλεπόταν να συνδέει υποθαλάσσια τους αγωγούς στη Μαύρη Θάλασσα με ένα δίκτυο στην Ανατολική Ευρώπη, έχοντας ως σημείο εισόδου την Βουλγαρία. Νωρίτερα τον ίδιο μήνα, ο Σέρβος Υπουργός Εξωτερικών, Ivica Dacic, δήλωσε ότι το Βελιγράδι ενδιαφέρεται να συμμετάσχει στον αγωγό Turkish Stream και κάλεσε την Ε.Ε. να υποστηρίξει το εγχείρημα.

Ακόμα, δεν πρέπει να λησμονηθεί ότι ο Σέρβος πρωθυπουργός επισκέφθηκε τις ΗΠΑ στις αρχές Ιουνίου, όπου συναντήθηκε με κρατικούς αξιωματούχους και εκπροσώπους μεγάλων εταιρειών, όπως η General Electric, η Freeport, η KKR, η NCR και όλες τις εταιρείες που έχουν ήδη επενδύσει ή σχεδιάζουν να επενδύσουν στη Σερβία. Επίσης, συναντήθηκε με τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, Joseph Biden, τον γερουσιαστή McCain, ενώ συνομίλησε και με την Υφυπουργό Εξωτερικών, Victoria Nuland.

Από την πλευρά του, ο πρέσβης των ΗΠΑ στο Βελιγράδι, Michael Kirby, χαιρέτισε την πρωτοβουλία αυτή και δήλωσε ότι αντανακλά τους στενούς και αυξανόμενα ισχυρούς δεσμούς των δύο χωρών. Μεταξύ των θεμάτων που θα συζητηθούν, ανέφερε την ενίσχυση της διμερούς συνεργασίας, ιδίως στον οικονομικό και τον ενεργειακό τομέα, καθώς και την πρόοδο της Σερβίας στον δρόμο της για την ένταξη στην ΕΕ.

Εν κατακλείδι, θα μπορούσε να ειπωθεί ότι, με αφορμή το Ουκρανικό ζήτημα και τις τεταμένες σχέσεις Ρωσίας - Δύσης και κατ' επέκταση με τις ΗΠΑ, αναδεικνύεται ο περιφερειακός ρόλος της Σερβίας. Η βαρύτητα και η κρισιμότητα της όποιας θέσης λάβει επί των παραπάνω ζητημάτων είναι διαφορετική από την αντίστοιχη των βαλκανικών χωρών που είναι ήδη κράτη-μέλη της Ε.Ε. (Βουλγαρία, Ρουμανία). Συγκριτικά με τις υπόλοιπες βαλκανικές χώρες, μη μέλη της ΕΕ, είναι σε πολύ καλύτερο στάδιο οι διαπραγματεύσεις της με την Ε.Ε. Αυτό διαφαίνεται όχι μόνο μέσα από την ετήσια αξιολόγηση, αλλά και από τοποθετήσεις αξιωματούχων της Ε.Ε. Ο συνδυασμός αυτός καθιστά την όποια κίνησή της ακόμα πιο καθοριστική. Αφενός, διαχρονικά είχε ισχυρούς δεσμούς με τη Ρωσία. Αφετέρου, αντιλαμβάνεται ότι ανήκει στη Δύση και είναι προς το συμφέρον της να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις οι οποίες θα τη φέρουν πιο κοντά στην ευρωπαϊκή οικογένεια.

Ωστόσο, δεδομένης της μικρής ισχύος της Σερβίας συγκριτικά με τις ΗΠΑ και τη Ρωσία, οι ισορροπίες που επιδιώκει να διατηρήσει είναι λεπτές. Τα οφέλη που δύναται να προσποριστεί και από τους δύο είναι εξίσου σημαντικά για εκείνη. Προς το παρόν, φαίνεται να το πετυχαίνει. Ωστόσο, δεν είναι λίγες οι φωνές που υποστηρίζουν ότι, αργά ή γρήγορα, θα κληθεί να πάρει μια σαφή και μονολιθική θέση, ενόψει ενός ισχυρού διλήμματος μεταξύ ένταξης στην Ε.Ε. και πρόσδεσης στη Ρωσία. Με λίγα λόγια, παρατηρείται πως «η καρδιά της Σερβίας βρίσκεται στη Ρωσία ενώ ο νους της στη Δύση». Οι εξελίξεις των επόμενων μηνών θα δείξουν τα όρια της της στρατηγικής που έως τώρα ακολουθεί.

-- This feed and its contents are the property of The Huffington Post, and use is subject to our terms. It may be used for personal consumption, but may not be distributed on a website.