Η ΕΕ άναψε εκ νέου «πράσινο φως» στο αλεύρι από έντομα

12:32 5/3/2025 - Πηγή: Dikaiologitika

Τα ευρωπαϊκά σούπερ μάρκετ θα μπορούσαν σύντομα να δουν μια αύξηση στα προϊόντα που περιέχουν συστατικά με βάση τα έντομα. Ωστόσο πολλές χώρες αντιστέκονται.

Από τις 10 Φεβρουαρίου και για πέντε χρόνια, επιτρέπεται στην ΕΕ η χρήση επεξεργασμένης με υπεριώδη ακτινοβολία, σκόνης ολόκληρων προνυμφών Tenebrio molitor (κίτρινος αλευροσκώληκας) ως νέας τροφής.
Η αυξανόμενη πίεση για μείωση των εκπομπών από το σύστημα παραγωγής τροφίμων οδήγησε την ΕΕ να εξερευνήσει εναλλακτικές πηγές πρωτεΐνης και τα έντομα αναδείχθηκαν ως βασική επιλογή.

Σύμφωνα με το περιοδικό Research and Innovation,

εάν η ΕΕ επιθυμεί να επιτύχει τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης για τον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής, οι βιώσιμες πηγές πρωτεΐνης θα έπρεπε να διαδραματίσουν πρωταγωνιστικό ρόλο. Για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αυτή η κίνηση είναι μέρος της δέσμευσής της για την επίτευξη των στόχων βιωσιμότητας της Πράσινης Συμφωνίας της ΕΕ.

«Τα έντομα ως τροφή γίνονται ολοένα και πιο σημαντικά λόγω του αυξανόμενου κόστους ζωικής πρωτεΐνης, της επισιτιστικής ανασφάλειας, των περιβαλλοντικών προκλήσεων, της αύξησης του πληθυσμού και της αυξανόμενης ζήτησης για πρωτεΐνη στη μεσαία τάξη», έγραψε ο ιστότοπος της EΕ. «Πρέπει να βρεθούν εναλλακτικές λύσεις στη συμβατική κτηνοτροφία. Η κατανάλωση εντόμων συμβάλλει θετικά τόσο στο περιβάλλον όσο και στη δημόσια υγεία».

Στις 30 Ιουλίου 2019 η εταιρεία Nutri’Earth είχε υποβάλει αίτηση στην Επιτροπή για έγκριση, σύμφωνα με το άρθρο 10 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2015/2283, για τη διάθεση στην ευρωπαϊκή αγορά της επεξεργασμένης με υπεριώδη ακτινοβολία σκόνης ολόκληρων προνυμφών Tenebrio molitor (αλευροσκώληκα) ως νέου τροφίμου. Η εταιρεία αξίωνε την έγκριση της χρήσης της επεξεργασμένης με υπεριώδη ακτινοβολία αυτής σκόνης σε ψωμιά, γλυκίσματα, προϊόντα με βάση τα ζυμαρικά, επεξεργασμένα προϊόντα πατάτας, τυρί και προϊόντα τυριού, καθώς και σε κομπόστες φρούτων και λαχανικών, που προορίζονται για τον γενικό πληθυσμό.

Η έγκριση ήρθε τελικά στη εταιρεία με σαφές πλαίσιο και σύμφωνα με αυτή, μόνο η Nutri’Earth επιτρέπεται να διαθέσει στην αγορά της Ένωσης το νέο τρόφιμο που αναφέρεται στο άρθρο 1, για περίοδο 5 ετών από τις 10 Φεβρουαρίου 2025, εκτός εάν επόμενη εταιρεία λάβει έγκριση για το εν λόγω νέο τρόφιμο, χωρίς αναφορά στα επιστημονικά δεδομένα που προστατεύονται σύμφωνα με το άρθρο 3 ή με τη σύμφωνη γνώμη της Nutri’Earth.
Σύμφωνα με το εγκεκριμένο πλαίσιο, τα συστατικά των εντόμων πρέπει να αναγράφονται με σαφήνεια στη συσκευασία και η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων προειδοποιεί ότι η κατανάλωση εντόμων μπορεί να προκαλέσει αλλεργικές αντιδράσεις σε όσες και όσους είναι ήδη επιρρεπείς σε αυτά.

Η πολιτιστική αποδοχή αυτής της τροφής, ωστόσο, αποτελεί ένα σημαντικό εμπόδιο. Σε χώρες όπου η γαστρονομία είναι βαθιά ριζωμένη στην πολιτιστική κληρονομιά, σημειώνεται έντονη αντίσταση στα τρόφιμα που θεωρούνται «μη συμβατικά».

Η τάση των εντόμων στο τραπέζι δεν επικρατεί για παράδειγμα, μεταξύ των Ιταλών, με τις εισαγωγές αυτού του τύπου προϊόντων για κατανάλωση τροφίμων να έχουν μειωθεί κατά 30% το 2024, σύμφωνα με την οργάνωση Coldiretti (ένα κίνημα νέων αγροτών ηλικίας 18-30 ετών), με βάση τα στοιχεία του Εθνικού Ινστιτούτου Στατιστικής της Ιταλίας Istat. Στην πραγματικότητα, οι αφίξεις αυτών των προϊόντων έχουν μειωθεί από 17.600 κιλά το 2023 σε 11.500 πέρυσι. Οι αριθμοί επιβεβαιώθηκαν και από την τελευταία έρευνα του Noto Pollici, σύμφωνα με την οποία το 78% των Ιταλών που εκφράζουν άποψη είναι κατά της κατανάλωσης τροφών που περιέχουν έντομα, ακόμη και σε αλεύρι, παρά τις επιθετικές εκστρατείες υπέρ της εισαγωγής τους στη διατροφή τους, με βάση υποτιθέμενες «πράσινες» αξίες.

Για την Coldiretti, τα προϊόντα με βάση τα έντομα είναι «μακριά από την εθνική γαστρονομική κουλτούρα». Επιπλέον, η οργάνωση αναφέρει την ανησυχία της για τους κινδύνους που απειλούν την ανθρώπινη υγεία «καθώς τα περισσότερα από αυτά τα έντομα παράγονται και υφίστανται επεξεργασία σε χώρες εκτός ΕΕ όπως το Βιετνάμ, η Ταϊλάνδη και η Κίνα - που εδώ και καιρό είναι στην κορυφή της λίστας των χωρών που βρίσκονται σε κατάσταση συναγερμού για την ασφάλεια των τροφίμων».
Πολλές αμφιβολίες εγείρει και η τελευταία έγκριση της ΕΕ για την άφιξη στην αγορά προνυμφών Tenebrio molitor σε σκόνη (κίτρινου αλευροσκώληκα) που έχουν υποστεί επεξεργασία με υπεριώδεις ακτίνες για την αύξηση της περιεκτικότητας σε βιταμίνη D. Μια πραγματικά «υπερεπεξεργασμένη» διαδικασία παραγωγής που, σύμφωνα με την Coldiretti, θα πρέπει να συνοδεύεται από ακριβή σήμανση για τη σωστή ενημέρωση των καταναλωτών.

Ωστόσο, δεν είναι η πρώτη φορά που η ΕΕ δίνει το ‘πράσινο φως’ σε νέα τρόφιμα για την αγορά. Τον Ιανουάριο του 2021 είχε εγκρίνει την κατανάλωση προνυμφών σκαθαριού, που παράγονται από τη γαλλική εταιρεία Ynsect, η οποία έχει πλέον στραφεί σε τροφές για ζώα συντροφιάς με βάση τα έντομα. Οι προνύμφες είχαν χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή εύπεπτης πρωτεΐνης σε μορφή σκόνης για αθλητές ή για άτομα με δυσκολία στο φαγητό.
Παρόλα αυτά, τα έντομα ως τροφή δεν είναι καινούργια εκτός ΕΕ. Χώρες συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου, του Καναδά και των ΗΠΑ επιτρέπουν εδώ και χρόνια τη χρήση αλευροσκώληκα και άλλων βρώσιμων εντόμων σε διάφορα προϊόντα.

Στην ηπειρωτική Ευρώπη, η Ελβετία έγινε η πρώτη χώρα που δέχτηκε την εμπορευματοποίηση τροφίμων με βάση τα έντομα το 2017.
Αυτή η αυξανόμενη τάση υποδηλώνει ότι τα έντομα στα τρόφιμα θα μπορούσαν σύντομα να γίνουν παγκόσμιος κανόνας, παρά να παραμείνουν ως μια καινοτομία.
«Η χρήση των εντόμων ως εναλλακτικής πηγής πρωτεΐνης δεν είναι νέα», σημειώνει η EΕ, «και τρώγονται τακτικά σε πολλά μέρη του κόσμου».

#ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ_ΕΝΩΣΗ #ΑΛΕΥΡΙ #ΕΝΤΟΜΑ