Ο πόλεμος στη Συρία δεν τελείωσε ποτέ: Ποιοι προσπαθούν (ξανά) να ρίξουν τον Άσαντ

12:32 2/12/2024 - Πηγή: Dikaiologitika

Ο εμφύλιος πόλεμος στη Συρία επανέρχεται στο προσκήνιο μετά την αιφνιδιαστική επίθεση που εξαπέλυσε ο νέος συνασπισμός ανταρτών αλώνοντας το Χαλέπι: Ποιοι επιχειρούν να ανατρέψουν τον Άσαντ; Το rebranding των τζιχαντιστών και το «αγκάθι» του Ερντογάν.

Η αναζωπύρωση του πολέμου στη Συρία είναι το τελευταίο κεφάλαιο μιας πολυετούς κρίσης στη Μέση Ανατολή, που την τελευταία διετία δοκιμάζεται από τις στρατιωτικές επιχειρήσεις του Ισραήλ στη Γάζα και τον Λίβανο.

Ο πόλεμος στη Συρία δεν τελείωσε ποτέ, γράφει στην ανάλυσή

του για το BBC o Jeremy Bowen. Έχασε την θέση που κατείχε στα πρωτοσέλιδα, εν μέρει λόγω της αναταραχής σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή, αλλά κι επειδή είναι σχεδόν αδύνατο για τους δημοσιογράφους να εισέλθουν στη χώρα.

Το καθεστώς Άσαντ δεν ανέκτησε ποτέ τη δύναμη που είχε πριν από την Αραβική Άνοιξη, αν και εξακολουθεί να διατηρεί στις φυλακές του ένα σωρό Σύρους κρατούμενους. Μέχρι πριν λίγες ημέρες ήλεγχε τις μεγάλες πόλεις, τα προάστιά τους και τους κύριους αυτοκινητόδρομους που τις συνέδεαν.

Τώρα ένας συνασπισμός ανταρτικών ομάδων, με επικεφαλής τη Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ (HTS), έχει εφορμήσει από την Ιντλίμπ, την επαρχία κατά μήκος των συνόρων με την Τουρκία, και μέσα σε λίγες μόνο ημέρες έχει καταλάβει το Χαλέπι, το δεύτερο μεγαλύτερο αστικό κέντρο της χώρας.

Η δυναστεία Άσαντ κατάφερε να επιβιώσει - όταν αντίστοιχα καθεστώτα ανατρέπονταν σε Τυνησία, Αίγυπτο και Λιβύη - χάρη στην συνδρομή της Ρωσία, του Ιράν και της Χεζμπολάχ του Λιβάνου.

Τα τελευταία χρόνια η διαμάχη στη Συρία μεταξύ ενός διεφθαρμένου, βάναυσου καθεστώτος στη Δαμασκό και μιας διχασμένης, συχνά ακραίας αντιπολίτευσης φαινόταν «παγωμένη», γράφει ο Ben Wedeman στο CNNο Ben Wedeman στο CNN.

Κάποιοι πίστεψαν τότε ο Μπασάρ αλ Άσαντ είχε νικήσει. Κι όμως μεγάλα τμήματα της χώρας ελέγχονταν από μια υποστηριζόμενη από τις ΗΠΑ κουρδική πολιτοφυλακή και σουνιτικές ομάδες που υποστηρίζονταν από την Τουρκία. Οι ΗΠΑ έλεγχαν περιοχές στην ανατολική Συρία, το Ισραήλ πραγματοποιούσε αεροπορικές επιδρομές όποτε και όπου έκρινε σκόπιμο και ότι το ISIS, αν και ηττημένο, εξακολουθούσε να εξαπολύει επιθέσεις.

Το γεγονός ότι η κυβέρνηση στη Δαμασκό εξακολουθούσε να στέκεται όρθια μετά από όλα αυτά έμοιαζε από μόνο του ένα επίτευγμα, σχολιάζει σκωπτικά ο Wedeman.

Ποιοι προσπαθούν να ανατρέψουν τον Άσαντ, το «στοίχημα» της HTS

Οι αντάρτικες ομάδες που επιχειρούν να ανατρέψουν τον Σύρο πρόεδρο προέρχονται σε αυτή τη φάση από ένα ευρύ φάσμα δυνάμεων της αντιπολίτευσης, από ισλαμιστικές παρατάξεις έως μετριοπαθείς.

Επικεφαλής τους είναι η Hayat Tahrir al-Sham (HTS), μια πρώην θυγατρική της Αλ Κάιντα στη Συρία - γνωστή στο παρελθόν ως Μέτωπο Αλ Νούσρα.

Η ομάδα διέκοψε επίσημα τους δεσμούς της με την Αλ Κάιντα το 2016 και διατηρεί de facto την εξουσία στην Ιντλίμπ. Σε αυτήν έχουν προσχωρήσει ομάδες που υποστηρίζονται από την Τουρκία και άλλες που υποστηρίζονταν προηγουμένως από τις ΗΠΑ.

Παρόλα αυτά η HTS εξακολουθεί να χαρακτηρίζεται ως τρομοκρατική ομάδα από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, αλλά και από χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Τουρκία, το Ηνωμένο Βασίλειο και οι 27 της ΕΕ.

Ο ηγέτης της HTS, Αμπού Μοχάμαντ αλ Τζαουλάνι, έχει μακρά ιστορία ως ηγέτης τζιχαντιστών στο Ιράκ και τη Συρία. Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, απομακρύνθηκε από την αυστηρή τζιχαντιστική ιδεολογία για να προσπαθήσει να διευρύνει την απήχηση της ομάδας του.

Το rebranding είχε παράλληλα σκοπό να προσελκύσει υποστήριξη για την επίθεση, την οποία η HTS παρουσιάσει ως μια κοινή επιχείρηση των ανταρτών κατά του καθεστώτος.

Οι Σύροι γενικά απωθούνται από την ακραία θρησκευτική ρητορική: Είναι χαρακτηριστικό πως όταν οι τζιχαντιστικές ομάδες κυριάρχησαν στην εξέγερση μετά τη συντριβή των διαδηλώσεων υπέρ της δημοκρατίας, πολλοί Σύροι είτε παρέμειναν ουδέτεροι είτε τάχθηκαν απρόθυμα στο πλευρό του καθεστώτος επειδή φοβήθηκαν τη τζιχαντιστική ιδεολογία του Ισλαμικού Κράτους.

Το «αγκάθι» της Άγκυρας

Η κατάσταση περιπλέκεται από το γεγονός ότι ορισμένες από τις ομάδες ανταρτών πολεμούν επίσης τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις.

Ο υποστηριζόμενος από την Τουρκία Ελεύθερος Συριακός Στρατός, ο οποίος αποτελεί μέρος του συνασπισμού των ανταρτών που πήρε τον έλεγχο του μεγαλύτερου μέρους της πόλης του Χαλεπιού, δήλωσε την Κυριακή ότι έχει καταλάβει τον έλεγχο της πόλης Ταλ Ριφάατ και των πόλεων Αΐν Ντάκνα και Σέιχ Ίσα στο βόρειο τμήμα της επαρχίας του Χαλεπιού.

Ισχυρίστηκε επίσης ότι κατέλαβε τα χωριά Shaaleh και Nairabiyyeh στη βόρεια ύπαιθρο του Χαλεπιού. Τα εδάφη αυτά κατείχε προηγουμένως όχι η κυβέρνηση του Μπασάρ αλ Άσαντ αλλά οι Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις.

Οι Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις αποτελούνται σε μεγάλο βαθμό από Κούρδους μαχητές μιας ομάδας γνωστής ως YPG, η οποία θεωρείται τρομοκρατική οργάνωση από τη γειτονική Τουρκία.

Η επίθεση υπό την ηγεσία της HTS προέρχεται από το διασπασμένο πολιτικό τοπίο όπως αυτό έχει διαμορφωθεί στη βόρεια Συρία. Μεγάλο μέρος του βορειοανατολικού τμήματος ελέγχεται από τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF), μια ομάδα υπό την ηγεσία Κούρδων που χαίρει της υποστήριξης των Ηνωμένων Πολιτειών.

Γιατί τώρα

Η προέλαση των ανταρτών ξεκίνησε την περασμένη Τετάρτη και συνάντησε ελάχιστη αντίσταση.

Ισχυρίζονται πως αμύνονται στις πρόσφατες επιθέσεις που εξαπέλυσαν οι κυβερνητικές δυνάμεις από κοινού με φιλοϊρανικές ομάδες πολιτοφυλακής, ενώ διαμηνύουν πως θέλουν να απελευθερώσουν κατεχόμενα εδάφη.

Πιθανότατα προσπαθούν να επωφεληθούν το πόσο είναι αποδυναμωμένη είναι η κυβέρνηση, τώρα που οι βασικοί σύμμαχοι της είναι απασχολημένοι με άλλες συγκρούσεις.

Η Ρωσία που αποτελεί βασικό εταίρο του Άσαντ είναι επικεντρωμένη στις επιχειρήσεις της στην Ουκρανία, ενώ Ιράν και Χεζμπολάχ έχουν υποστεί μια ήττα στο πεδίο, που αποτυπώθηκε και στους όρους με τους οποίου έκλεισε η «εκεχειρία» στον Λίβανο.

Αναλυτές δήλωσαν στο CNN ότι οι Σύροι αντάρτες χρησιμοποιούν το κενό που αφήνει η Χεζμπολάχ για να διεκδικήσουν μεγαλύτερο μερίδιο εξουσίας στη Συρία - αν όχι ολική ανατροπή του Άσαντ.

Η απώλεια του Χαλεπιού σηματοδοτεί μια σημαντική οπισθοχώρηση για τις δυνάμεις του Σύρου προέδρου. Ήταν κάποτε η μεγαλύτερη πόλη της Συρίας σε πληθυσμό και η οικονομική της πρωτεύουσα, αλλά και το κύριο προπύργιο των ανταρτών μέχρι να το επανακαταλάβει ο Άσαντ το 2016.

Αυτό που μένει ωστόσο να απαντηθεί είναι το αν - και με τι όρους - ΗΠΑ και Τουρκία έχουν δώσει το «πράσινο φως» σε αυτή την (αντ)επίθεση.

#ΣΥΡΙΑ #ΠΟΛΕΜΟΣ #ΧΑΓΙΑΤ_ΤΑΧΡΙΡ_ΑΛ_ΣΑΜ #ΜΠΑΣΑΡ_ΑΛ_ΑΣΑΝΤ