Χριστίνα Μαργέλου στο Reporter: «Relationship banking» στη ναυτιλία

11:00 16/7/2024 - Πηγή: Reporter

Η Χριστίνα Μαργέλου, επικεφαλής ναυτιλιακών χρηματοδοτήσεων της Eurobank μιλάει για τους Έλληνες εφοπλιστές, τους Μαύρους Κύκνους, την αξία του Know your Customer, το μοντέλο disciplined growth, τις μετοχές των ναυτιλιακών εταιρειών και την τεράστια συνεισφορά της ναυτιλίας στην ελληνική οικονομία.

Αναλυτικά η συνέντευξη που δημοσιεύθηκε στο Reporter Magazine Ιουλίου:

Oι ελληνικές τράπεζες

ξεκίνησαν σε δεύτερο ρόλο τη χρηματοδότηση της ελληνικής ναυτιλίας, αλλά πλέον πρωταγωνιστούν, έχοντας μάλιστα κατακτήσει πρωτεύοντα ρόλο διεθνώς για το 2023, σύμφωνα και με την Petrofin Research. Πώς διείσδυσαν σε μία τόσο απαιτητική αγορά και τι σημαίνει αυτό για τον ελληνικό εφοπλισμό;

Πράγματι, οι χρηματοδοτήσεις από τον διεθνή τραπεζικό χώρο υποχώρησαν κατά 7,24% την προηγούμενη χρονιά, συνεχίζοντας την πτωτική πορεία της τελευταίας δεκαετίας. Την ώρα που μεγάλες ευρωπαϊκές και άλλες διεθνείς τράπεζες μειώνουν την έκθεσή τους στον κλάδο, οι ελληνικές τράπεζες παρουσίασαν ανάπτυξη 12,25%, μία τάση που συνεχίζεται αδιάλειπτα από το 2017 διαμορφώνοντας τις συνολικές χρηματοδοτήσεις για το περασμένο έτος σε $15,8 δισ..

Η ναυτιλία αποτελεί μία ισχυρή αγορά με αναπτυξιακή προοπτική, έναν τομέα τον οποίον παρακολουθεί σταθερά ο τραπεζικός κλάδος. Αυτό οφείλεται, εν μέρει, στην εμπειρία των τραπεζικών στελεχών στον εντοπι[1]σμό των ευκαιριών, αλλά και στη γενική αντίληψη πως η ποντοπόρος ναυτιλία αποτελεί μια δεξαμενή πελατών υψηλού εισοδήματος που -με συνετή αξιολόγηση ρίσκου- προσφέρουν δυνατότητες ανάπτυξης πολλών τραπεζικών εργασιών. Η ενίσχυση της ελληνικής παρουσίας όμως, οφείλεται ακόμα περισσότερο στην ηγετική και κυρίαρχη θέση παγκοσμίως της Ελλάδας στον τομέα της ναυτιλίας.

Η ναυτιλία αποτελεί το «φυσικό» χώρο δραστηριοποίησής μας, εφαρμόζοντας το μοντέλο του “relationship banking” καθώς γνωρίζουμε τους Έλληνες πλοιοκτήτες, τις ναυτιλιακές οικογένειες, την ιστορία τους, τις δραστηριότητές τους και τις επενδύσεις τους εντός και εκτός του χώρου της ναυτιλίας. Παράλληλα, με δεδομένες τις εμπράγματες εξασφαλίσεις, ειδικά σε μία τόσο δυναμική αγορά όσο η δική μας, η χρηματοδότηση της ελληνικής ναυτιλίας αναδεικνύεται ως μία επένδυση χαμηλότερου ρίσκου συγκριτικά με αντίστοιχες σε άλλους κλάδους.

Με ένα χαρτοφυλάκιο $4 δισ. συμπεριλαμβανομένων των δεσμεύσεων για χρηματοδοτήσεις πλοίων υπό ναυπήγηση, η Eurobank ηγείται στις ναυτιλιακές χρηματοδοτήσεις ανάμεσα στις υπόλοιπες συστημικές τράπεζες, καταγράφοντας μία αύξηση των δανειοδοτήσεων στον κλάδο περί του 16% από το 2022 και 30% από το 2020.

Tο χαρτοφυλάκιο χρηματοδοτήσεων της Eurobank αποτελείται από ναυτιλιακούς ομίλους ελληνικών και κυπριακών συμφερόντων, με μεσαίους ή μεγάλους στόλους πλοίων ξηρού χύδην φορτίου, δεξαμενόπλοια και πλοία εμπορευματοκιβωτίων (container). Η στρατηγική των χρηματοδοτήσεων που έχουμε αναπτύξει βασίζεται σε ένα “disciplined growth” μοντέλο, όπου πρωταγωνιστικό ρόλο στην αξιολόγηση έχουν η παράδοση του πλοιοκτήτη, η εμπειρία και το ιστορικό καλής διαχείρισης των ναυτιλιακών κρίσεων αλλά και το περιβαλλοντολογικό προφίλ καθώς και οι υψηλοί στόχοι βιωσιμότητας. Ιδιαίτερα για τα νεότευκτα πλοία, εστιάζουμε στη σύνδεση των χρημα[1]τοδοτήσεων με δείκτες ελέγχου περιβαλλοντολογικού αποτυπώματος, κοινωνικής και εταιρικής διακυβέρ[1]νησης (ESG).

Τα τελευταία χρόνια οι ναυτιλιακές εταιρείες περνάνε μια εποχή ευημερίας με γεωπολιτική αστάθεια, υψηλά ναύλα, μεγάλα κέρδη. Πιστεύετε ότι αυτός ο κύκλος πλησιάζει στο τέλος του ή υπάρχουν ακόμη πολλά περιθώρια ανόδου;

Όπως είναι γνωστό διαχρονικά οι κρίσεις δημιουργούν ευκαιρίες, το ίδιο συμβαίνει και στη ναυτιλία. Όσο δυσάρεστο και αν ακούγεται, τα λεγόμενα «black swan events» σε συνδυασμό με στενή παρακολούθηση των διεθνών εξελίξεων, δίνουν τη δυνατότητα στους έμπειρους επιχειρηματίες να επαναπροσδιορίσουν τη στρατηγική τους με προσαρμογή στις νέες συνθήκες. Αυτό δεν είναι εφικτό και εφαρμόσιμο από όλους – χρειάζεται προσεκτική αξιολόγηση των νέων δεδομένων, πειθαρχία στους κανονισμούς και συνεργασία με εξειδικευμένους συμβούλους. Οι Έλληνες πλοιοκτήτες έχουν την τεχνογνωσία με τη μακρόχρονη ιστορία τους στον κλάδο, το δυναμισμό, την προσαρμοστικότητά τους. Έχουν βεβαίως και τα απαραίτητα εφόδια, τους μεγάλους στόλους και την ισχυρή ρευστότητα. Με αυτά, έχουν καταφέρει όχι απλώς να επιβιώσουν στους κύκλους της αγοράς, αλλά να μεγαλουργήσουν και να κατακτή[1]σουν την παγκόσμια πρωτιά της ναυτιλίας.

Με ένα από τα ισχυρότερα θαλάσσια οικοσυστήματα παγκοσμίως, η ελληνική ναυτιλία αποτελεί έναν διαχρονικό και ισχυρό εταίρο της εθνικής οικονομίας και ένα διεθνές σημείο αναφοράς για τον κλάδο. Οι Έλληνες εφοπλιστές διαθέτουν το 21% του παγκόσμιου στόλου και το 60% του ευρωπαϊκού, ενώ, η ελληνική ναυτιλία συνεισφέρει στο 7% του ΑΕΠ (με στοιχεία 2022) στην ελληνική οικονομία.

Παράλληλα, εξακολουθεί να έχει με διαφορά το μεγαλύτερο μερίδιο στην ακαθάριστη προστιθέμενη αξία (ΑΠΑ) της ελληνικής οικονομίας (3,1% ή 4,8 δισ. ευρώ το 2021, έναντι μόλις 0,2% κατά μέσο όρο στην Ε.Ε.) σε σχέση με άλλα ευρωπαϊκά κράτη-μέλη, δημιουργώντας άμεσα και έμμεσα εκατοντάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας. Ενδεικτικό της συνολικής οικονομικής συμβολής του κλάδου είναι το γεγονός πως μέσα σε μία δεκαετία (2012-2022) η ναυτιλία συνεισέφερε κατά €148 δισ. σε εισροές στην ελληνική́ οικονομία, ποσό που αντιστοιχεί στο 42% του ακαθάριστου χρέους της γενικής κυβέρνησης. Δεν είναι τυχαίο, εξάλλου, πως, σύμφωνα με τα στοιχεία του UNCTAD, έως και τον Αύγουστο του 2023 ο ελληνόκτητος στόλος καταλάμβανε την πρώτη θέση σε όρους DWT, ενώ σε όρους αξίας ήταν ο δεύτερος παγκοσμίως με τη μέση ηλικία του να διαμορφώνεται χαμηλότερα από τον παγκόσμιο μέσο όρο (σχεδόν 10 έτη).

Τα στοιχεία αυτά μας αποδεικνύουν έμπρακτα πως, παρά την πολυετή οικονομική κρίση, τις πιέσεις της υγειονομικής κρίσης και στη συνέχεια της ενεργειακής, η ναυτιλία, όχι απλώς παρέμεινε ανθεκτική, αλλά συνέχισε να αυξάνει το αποτύπωμά της. Και έτσι συνεχίζει, παρά τις προκλήσεις που αναμφισβήτητα συνεχίζει να δημιουργεί η γεωπολιτική αστάθεια στην ευρύτερη γειτονιά μας. Βλέπουμε πως σήμερα, ο ναυτιλιακός κλάδος «τρέχει» με υψηλές ταχύτητες σε ό,τι αφορά στην υιοθέτηση πιο βιώσιμων πρακτικών και πρωτοβουλιών για την ψηφιακή του μετάβαση και την αναπτυξιακή του πορεία. Θεωρώ πως έχουμε να περιμένουμε πολλά και από την επανέναρξη λειτουργίας των ελληνικών ναυπηγικών μονάδων που θα επα[1]ναφέρει την μεταποίηση εντός συνό[1]ρων, συμβάλλοντας στην ανανέωση του στόλου, ελληνικού και διεθνούς.

Τι πρέπει να προσέχει ένας ιδιώτης μικροεπενδυτής που αγοράζει μετοχές ναυτιλιακών εταιρειών στα ξένα χρηματιστήρια;

Η ενημέρωση είναι πάντα το κλειδί σε κάθε επένδυση. Η σαφής, διαρκής και αξιόπιστη ενημέρωση για την πορεία των εταιρειών και του κλάδου αποτελεί την απάντηση, θεωρώ, ειδικά σε έναν τομέα όπως εκείνος της ναυτιλίας που επηρεάζεται από πολλούς και διαφορετικούς παράγοντες, από τις γεωπολιτικές ισορροπίες, έως τις καιρικές μεταβολές και τις κλιματικές συνθήκες και, φυσικά, τις οικονομικές εξελίξεις. Γι’ αυτό και είναι κρίσιμο να επιλέγει κανείς τους σω[1]στούς συνεργάτες που μπορούν να καθοδηγήσουν σωστά τους επενδυτές ενημερώνοντας και παρέχοντας προτάσεις για την ορθότερη ανάπτυξη του χαρτοφυλακίου τους. Με δυο λόγια, όταν κάποιος δεν μπορεί να παρακολουθήσει μια αγορά, θα πρέπει να συμβουλεύεται και να εμπιστεύεται τους ειδικούς.

Η εικόνα που επικρατεί για τον Έλληνα εφοπλιστή είναι πως είναι ένας άνθρωπος που σκέφτεται out of the box, παίρνει τεράστια ρίσκα και πάρα πολύ γρήγορες αποφάσεις. Είναι ακόμη έτσι τα χαρακτηριστικά του, ή πλέον όλα έχουν γίνει πιο δομημένα, πιο corporate; Έχετε δει αλλαγή στη δομή της ελληνικής ναυτιλιακής εταιρείας στη διάρκεια της δικής σας καριέρας;

Σίγουρα η παράδοση και το «ελληνικό δαιμόνιο» έχουν παίξει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη αυτού του success story της ελληνικής ναυτιλίας. Αλλά θα ήταν απλοϊκό να ισχυριστεί κανείς πως αρκούν μόνο αυτά για δημιουργηθεί και να συνεχίσει να ηγείται παγκοσμίως μία βιομηχανία του επιπέδου της ελληνικής ναυτιλίας.

Αντίθετα, στις κινητήριες δυνάμεις για την ισχυρή παρουσία των ελληνικών ναυτιλιακών εταιρειών καταλογίζονται οι ορθές επιχειρηματικές αποφάσεις, ο σχεδιασμός, τα γρήγορα αντανακλαστικά στον εντοπισμό των νέων τάσεων και στην αντιμετώπιση των προκλήσεων. Σε αυτά, όπως είπαμε και νωρίτερα, πρέπει κανείς να προσθέσει και μία ισχυρή τραπεζική παρουσία που στέκεται αρωγός στην αναπτυξιακή δυναμική της ελληνόκτητης ναυτιλίας στις πρωτοβουλίες για ένα νεότερο, πιο πράσινο και ψηφιακά πιο αναβαθμισμένο στόλο.

Πέραν αυτών των στοιχείων που εντοπίζει κανείς εύκολα βλέποντας τα οικονομικά στοιχεία του κλάδου, θα ήθελα να δώσω και μία άλλη παράμετρο των αλλαγών που βλέπει κανείς ευρύτερα από μέσα, στο χώρο. Ξεκίνησα την καριέρα μου στις αρχές του 1990, μία άλλη εποχή, με διαφορετικές αντιλήψεις και ισορροπίες. Τότε η γυναίκα στον εργασιακό στίβο περιοριζόταν σε «δεύτερους» ρόλους και δύσκολα θα είχε μία θέση στο τραπέζι των αποφάσεων. Ήταν περιβάλλοντα ξεκάθαρα ανδροκρατούμενα όπου η αναρρίχηση γυναικών στις ανώτατες διευθυντικές θέσεις ήταν εξαιρετικά δύσκολη. Μπορώ να πω πως έχω δει την αλλαγή στην πρά[1]ξη για να φτάσουμε στο σήμερα και σε έναν κλάδο σίγουρα πιο συμπεριληπτικό και ισότιμο. Πράγματι, βλέπουμε τις γυναίκες να συμμετέχουν πλέον σε όλους, σχεδόν, τους τομείς, καταλαμβάνοντας θέσεις ευθύνης στις επιχειρήσεις, τις τράπεζες, τα μεσιτικά, ασφαλιστικά και δικηγορικά γραφεία και συνολικά στους τομείς και υπηρεσίες που σχετίζονται με τις ναυτιλιακές δραστηριότητες.

Και μία προσωπική ερώτηση. Ως επικεφαλής της μονάδας Shipping της Eurobank βρίσκεστε τα τελευταία χρόνια σταθερά στον κατάλογο των 10 προσωπικοτήτων με τη μεγαλύτερη επιρροή παγκοσμίως στον κλάδο της ναυτιλιακής χρηματοδότησης της Lloyd’s. Είναι κι αυτές οι διακρίσεις ενδεικτικές της δύναμης της ελληνικής ναυτιλίας;

Βεβαίως και είναι και σίγουρα με κάνουν να αισθάνομαι «εθνικά υπερήφανη». Όπως είναι ενδεικτικές και της δυναμικής της Μονάδας Shipping της Eurobank καθώς και συνολικά της φιλοσοφίας και στόχευσης του ίδιου του οργανισμού που αποτελεί σταθερό και παραδοσιακό σύμμαχο του ελληνικού ναυτιλιακού οικοσυστήματος εδώ και τρεις δεκαετίες. Με σαφή στρατηγική στόχευση στην υγιή ανάπτυξη του ναυτιλιακού μας χαρτοφυλακίου συμβάλλουμε αδιάκοπα στην ανανέωση του ελληνικού εμπορικού στόλου. Δεν είναι τυχαίο εξάλλου πως η Eurobank έχει ενταχθεί στη λίστα Morningstar Sustainalytics’ λαμβάνοντας τη σημαντική διάκριση ESG Regional Top Rated, αποσπώντας για δεύτερη διαδοχική χρονιά τη διεθνή διάκριση ESG Industry Top Rated κατατάσσο[1]ντάς την μεταξύ των τραπεζών με τις καλύτερες επιδόσεις παγκοσμίως.

#ΧΡΙΣΤΙΝΑ_ΜΑΡΓΕΛΟΥ #BANKING #Eurobank #ΤΡΑΠΕΖΕΣ