Προς μία πιο ευέλικτη ευρωπαϊκή χρηματοδότηση της πράσινης καινοτομίας

11:10 15/10/2024 - Πηγή: Reporter

Η χρηματοδότηση των καινοτόμων τεχνολογιών που προορίζονται για την πράσινη μετάβαση, είναι αντιμέτωπη με αρκετές δυσλειτουργίες. Αν αυτό δεν αλλάξει σύντομα, η Ευρωπαϊκή Ένωση κινδυνεύει να υστερήσει στην ανάπτυξη των απαιτούμενων τεχνολογιών.

Στις αρχές του τρέχοντος έτους, το ταμείο της ΕΕ για την πλατφόρμα στρατηγικών τεχνολογιών για την Ευρώπη (STEP), το οποίο προορίζεται να στηρίξει αναδυόμενες λύσεις πράσινης και καθαρής τεχνολογίας, μειώθηκε από 10 δισεκατομμύρια ευρώ σε μόλις 1,5 δισεκατομμύρια. Επιπλέον, ένα σημαντικό μέρος των υπόλοιπων κονδυλίων επενδύθηκαν στην αναβάθμιση

της άμυνας, αντί για επενδύσεις στην πράσινη μετάβαση, όπως μας υπενθυμίζει το Syndicate.

Η Ευρώπη υστερεί στον διεθνή ανταγωνισμό στην πράσινη καινοτομία

Μετά τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τον Ιούνιο, οι πολιτικοί παράγοντες της ΕΕ έχουν στείλει αντιφατικά μηνύματα σχετικά με την πιθανότητα νέας δημόσιας χρηματοδότησης για την εμπορική αξιοποίηση και την τόνωση των επενδύσεων στις καθαρές τεχνολογίες. Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανταγωνιστικότητας θα χρησιμοποιηθεί, σύμφωνα με την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, για την προώθηση της πράσινης τεχνολογίας, αλλά και για την τεχνητή νοημοσύνη, το διάστημα και για άλλες «στρατηγικές» τεχνολογίες. Ο τρόπος με τον οποίο θα διατεθεί η χρηματοδότηση δεν έχει ακόμη διευκρινιστεί.

Επομένως, απαιτείται μεγαλύτερη σαφήνεια. Η Ευρώπη βρίσκεται σε διεθνή ανταγωνισμό για την ηγεσία στην πράσινη καινοτομία και άλλοι παίκτες, ιδίως οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα, έχουν δείξει πιο αποτελεσματικά βήματα μέχρι στιγμής. Ο νόμος για τη μείωση του πληθωρισμού στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, έχει διοχετεύσει 240 δισεκατομμύρια δολάρια στον τομέα της πράσινης τεχνολογίας.

Όταν οι ταχέως αναπτυσσόμενες νεοσύστατες επιχειρήσεις δεν έχουν πρόσβαση στα απαραίτητα κονδύλια, αλλάζουν τη βάση τους. Ήδη, επιχειρήσεις μετακομίζουν από την Ευρώπη προς τις ΗΠΑ, παίρνοντας μαζί τους ιδιωτικά κεφάλαια, ταλέντα και καινοτόμες τεχνολογίες παγκόσμιας πρωτοπορίας. Για να αντιστραφεί αυτή η τάση, η ΕΕ πρέπει να αποδεσμεύσει μεγάλους όγκους κεφαλαίων για τη στήριξη της έρευνας και της ανάπτυξης στις πράσινες τεχνολογίες.

Όμως, με τον κόσμο να ακροβατεί στα πρόθυρα της ύφεσης και τα κράτη μέλη της ΕΕ να βρίσκονται υπό τεράστια οικονομική πίεση, υπάρχει μεγάλη δυσκολία ως προς την εξασφάλιση της χρηματοδότησης. Ωστόσο, μια μοναδική δημιουργική αλλαγή πολιτικής θα μπορούσε να ξεκλειδώσει ένα σημαντικό κομμάτι κεφαλαίου, χωρίς να αυξηθούν οι δημοσιονομικές δαπάνες. Το κλειδί βρίσκεται στο σύστημα εμπορίας εκπομπών της ΕΕ.

Η χρηματοδότηση μέσω ΣΕΔΕ πρέπει να γίνει πιο ευέλικτη

Το ΣΕΔΕ της ΕΕ, που ξεκίνησε το 2005, λειτουργεί ως σύστημα ανώτατου ορίου και εμπορίας, το οποίο διαιρεί τον συνολικό όγκο-στόχο των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (GHG) σε δικαιώματα, τα οποία στη συνέχεια κατανέμονται σε επιχειρήσεις εντός της επικράτειας του ΣΕΔΕ. Μια εταιρεία που υπερβαίνει τα δικαιώματα εκπομπής που της έχουν κατανεμηθεί πρέπει να αγοράσει επιπλέον δικαιώματα, είτε από μια εταιρεία που διαθέτει επιπλέον δικαιώματα είτε μέσω δημόσιων πλειστηριασμών.

Το 2022, το ΣΕΔΕ της ΕΕ απέφερε 38,8 δισ. ευρώ σε έσοδα από πλειστηριασμούς. Τα περισσότερα έσοδα επιστρέφονται στα κράτη μέλη, τα οποία οφείλουν να δαπανήσουν τα χρήματα σε έργα που σχετίζονται με το κλίμα και την ενέργεια. Αλλά ακόμη και όταν τα έσοδα από τους πλειστηριασμούς διοχετεύονται σε πολύ αναγκαία έργα καθαρής τεχνολογίας και πράσινων υποδομών (πράγμα που δεν συμβαίνει πάντα), παραμένουν ανεπαρκή για τη χρηματοδότηση του επιπέδου των επενδύσεων που απαιτούνται σήμερα.

Αυτό πρόκειται να αλλάξει: Τα έσοδα από το ΣΕΔΕ πρόκειται να αυξηθούν σημαντικά κατά την επόμενη δεκαετία, καθώς η τιμή για εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα αυξάνεται. Αλλά η χρηματοδότηση της καθαρής τεχνολογίας δεν μπορεί να περιμένει. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ορισμένοι επενδυτές και πολιτικοί, συμπεριλαμβανομένου του μέλους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Thomas Pellerin-Carlin, ζήτησαν από την ΕΕ να δανειστεί έναντι μελλοντικών εσόδων από το ΣΕΔΕ, δημιουργώντας έτσι περισσότερα κεφάλαια για άμεσες πράσινες επενδύσεις.

Το παράδειγμα της Ιαπωνίας και η προοπτική του κοινού χρέους στην Ευρώπη

Μια παρόμοια προσέγγιση εφαρμόζεται ήδη στον Ειρηνικό. Η Ιαπωνία ανακοίνωσε τον περασμένο Φεβρουάριο ότι σχεδιάζει να εκδώσει ομόλογα για τη μετάβαση στο κλίμα ύψους 20 τρισεκατομμυρίων γιεν (137 δισεκατομμυρίων δολαρίων) κατά την επόμενη δεκαετία για τη στήριξη των πράσινων επενδύσεων, χρησιμοποιώντας μελλοντικά έσοδα από το δικό της ΣΕΔΕ και την εισφορά της για τα ορυκτά καύσιμα για την εξυπηρέτηση του χρέους. Η ανακοίνωση χαιρετίστηκε από τις αγορές και τη βιομηχανία.

Ασφαλώς, η εφαρμογή ενός τέτοιου συστήματος στην Ευρώπη θα ήταν πιο περίπλοκη, καθώς θα απαιτούσε από την ΕΕ να αναλάβει κοινό χρέος για λογαριασμό των κρατών μελών. Αλλά αυτό δεν θα ήταν σχεδόν τόσο τρομακτικό πολιτικό εμπόδιο όσο θα μπορούσε κανείς να σκεφτεί, επειδή το ΣΕΔΕ είναι ήδη ένα σύστημα σε επίπεδο ΕΕ. Συνεπώς, θα πρέπει να είναι εφικτό να πειστούν να εγκρίνουν τον κοινό δανεισμό έναντι μελλοντικών εσόδων από το ΣΕΔΕ, ιδίως δεδομένων των προφανών και εκτεταμένων οφελών που θα έχει η παροχή μεγαλύτερης πρόσβασης σε κεφάλαια στις νεοφυείς επιχειρήσεις στον τομέα της καθαρής τεχνολογίας.

Ο δανεισμός έναντι μελλοντικών εσόδων από το ΣΕΔΕ θα επέτρεπε στην ΕΕ να μειώσει τις εκπομπές μεσοπρόθεσμα και να επενδύσει στις ζωτικής σημασίας υποδομές και τις μετασχηματιστικές τεχνολογίες που απαιτούνται για την επίτευξη των κλιματικών της στόχων. Οι Ευρωπαίοι οφείλουν στους καινοτόμους της καθαρής και πράσινης τεχνολογίας - και στους Ευρωπαίους πολίτες να δώσουν μια ευκαιρία στην πρωτοβουλία του κοινού δανεισμού, καταλήγει το Syndicate.

#χρηματοδότηση #καινοτομία #ΕΕ #ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ